Алҳмдллаҳи алзии сири нуфуси алъорФини тоӣраҳи фии мтори амтсоли амра ва заҷрҳо бнҳиаҳи ани алмъосӣ , Фонзҷрти анҳо бзҷраҳу сқии қулӯби алъошқини муҳаббатаи Фмои сиҳҳати ман скраҳ ,у алҳмҳои идомаи зикраи Фмои туфтар ман зикрау أрии алмбтлии ҷазили савоби сабраи алии блоӣаҳ , Фостъзби мрораҳи сабрау насби ллғнии илми эҳсонаи илайҳу анъомаи алайҳи листдл ба алии вуҷуби ҳмаҳу шукра , субҳони алзии ҷълкли қалби ман қулӯби аҳбоӣаҳи мқрои бмҳбтаҳу сири муҳаббатаи мустақараи фии сўидоӣаҳу ҳбтаҳу атлъи нуфуси алъорФини алии оёти тавҳидау маърифатау أлҳми алорўоҳи болортёҳи илои бҳбўбаҳи ҷнтаҳу алоштёқи илои назарау руятау ашҳади ани лои илоҳи алооллаҳи вҳдаҳи лошарики ?лаи шҳодаҳи тؤмни қоилҳо ман азобау стўтаҳу ашҳади ани мҳмдои абдау расӯлаи алзии насхи алшроиъи алмтқдмаҳи бшриътаҳу хатми рисолаи алрсли брсолтаҳ , слии аллоҳи алайҳу алии ?алау асҳобау итратау алии алхлФоءи алрошдин хусусан алии абии бикри алсдиқи фии қавлау ъқидтаҳу умри алФорўқи алзии фарқи байн алҳақу алботли бқзитаҳу алии Усмони зии алнўрини алзии нуруллои қалбаи бнўри маърифатау алии алии алмртзии фии халқау сиратау алии алҳсн ва алҳусайн алзии хссҳмои аллоҳи алии халқаи бқрбаҳу раҳматау алии ҷамеъи алмҳоҷрину алонсори ман атбоъау сҳобтаҳу силами тслимоксиро . Ани алҳсни албсрии анаи қол : ҳдснии ҷмоъҳклҳми смъўои алҳдиси ан алнабӣ слии аллоҳи алайҳу силами иқўл : « ани аллоҳи таъолии лмои халқи алъқли Фқоли ?ла : ақъд , Фқъд . Сами қоли ?ла : Қуми Фқом : сами қоли ?ла : ақбл , Фоқбл . Сами қоли ?ла : адбр , Фодбр . Сами қоли ?ла : такаллум , Фтклм . Сами қоли ?ла : анст , Фонст . Сами қоли ?ла : анзр , Фнзр . Сами қоли ?ла : ансрФ , ФонсрФ . Сами қоли ?ла : аФҳм , ФФҳм . Сами қоли ?ла : възтӣу ҷалолӣу азиматӣу кбрёӣӣу султонӣу ҷабарутӣу алавӣу иртифоъи маконеу астўоӣии алии аршӣу қудратии алии халқӣ , мо хилқати хлқои акрами алии мнку лооҳби илои мнк , бки аърФу бки аъбду бки атоъу бки аътӣу бки аъотб , лаки алсўоб ва алейк алъқоб , сидқи аллоҳу сидқи расӯли аллоҳ .
Расӯли Муҷтабо , сафири муъалла , муқарраб « сами ?дании Фтдлӣ » хоси алхос « қоби қавсин аўоднӣ » , Муҳамади Мустафо , хайри аввалин ва охирин , хотами алнабӣин хулосаи мавҷӯдот , мазҳари оёти байнот , дарёӣ бепоён беқиёс , офтоб « ҷълнолаҳи нурои имшӣ ба фии аннос » , калиди фирдавсу ҳдоиқ , кошифи румузу асрори ҳақоиқ , он мунаввари мунаввари соҳиби тўқиъ « анои аътиноки алкўср » слии аллоҳи алайҳу алии ?алаи алтибини алтоҳрин чунин мефармоед ва бар толибони содиқу муҷтаҳидони ошиқи чунин имло мекунад ки : « ани аллоҳи таъолии лмои халқи алъқл » , мефармоед : он сонеъи қадим ва он ҳозири нозир , ва он басири самиъ , он зиндае ки ҳамаи зиндагони зиндагӣ аз ӯ ёбанд ва он қиўмӣ ки ҳамаи муҳтоҷон дар вақти зарурату дармондагӣ ба даргоҳ ӯ шитобанд . Он қаҳҳорӣ ки гардани қоҳиронро ба занҷиру ғул « анои ҷълнои фии аъноқҳми ағлоло » барбастаасту раги ҷони душманони чароғи дайну диёнатро ба теғ « лқтъномнаҳи алўтин » шикастааст ҷли ҷалола чун ақлро ки тоҷ заррин ӯст , бар фарқ « влқдкрмно банӣ одам » ниҳод , ақл чист ? қандили олами маину нур « таври синин » , ва амир дод « вҳзои алблди аломин »у Халифаи одили ҳазрати раб Алъоламинаст . Ақл чист ? султони одил ва хуш хуасту сояи раҳмати лоҳўи алоҳўст . Ақл кист ? он ки фозилони сафаи сафоу сФўт раҳ нишин вайанду анбордорон « алднёи мазраъаи алохраҳ » хӯша чин вайанд .
Дар шарҳ бифзо , шарҳи ақли дилро мшрҳ кунад . Ақл чист ? гиреҳи гушои уқдаҳои мушкилоту машшотаи арӯсони мзмроти муъзалоти қлоўзи арвоҳ то ба ҳазрати Фолқи алосбоҳ ки рамзӣ аз асрор ӯ ишорат рафт . Чун аз олами ломакон ва аз ктми ғайб ба саҳроӣ вуҷӯд оварад то саҳрои вуҷӯд , аз ин офтоби Сауди нур ва зё гирифт , хост ки ҳунарҳои ақлроу аҷоибҳоу латоифҳоу ғароибҳо ки дар замири ақл буд , бар мавҷӯдот пайдо кунад ва ӯро бидон фазилат аз ҳамаи мумтоз ва ҷудо кунад , санг маҳакӣ мебоист ки то сафоу холисӣу покӣ ва бе айбии ин нақд зоҳир шавад . Ба гувоҳии он маҳак , тарозуе мебоист ки ин нақди шариф ва ин мавҳибати латифи тамоми айёрро бидон тарозу баркашанд то сангу ҳонг ӯ пайдо шавад ки ҳеҷ чиз дар ҳаждаҳи ҳазор олам бе гувоҳии тарозу , на азиз шавад ва на хор шавад .
Тарозу танҳо на инаст ки бар дуконҳо овехтаанд дар бозорҳо , тарозуи оят ҳақаст ва сар худосту тмииз илмаст ки он тарозуӣ рӯҳонӣаст . Мизон осмонӣаст ки ин ҳамаи тарозуҳои ҷаҳонро аз он тарозу берун овардаанд . Миваро тарозуии дигар , суханро тарозуеи дигар ки бадоне ки ростаст ё дурӯғаст , ҳақаст ё ботиласт . Одамиро тарозуии дигар ки бадоне ки он одамӣ чанд арзад . Ҳайвонро тарозуии дигар . Млоикаҳро тарозуии дигар ки : « ва мо мнои алолаҳи мақоми маълум » . Париёнро тарозуии дигар ки : «у анои мнои алсолҳўну мнои дуни злк » . Анбиёро тарозуии дигар ки : « тлки алрсли Фзлнои бъзҳми алии баъз » . Тарозу аз офтоб зоҳиртараст дар олам ки ҳақи таъолӣ бо офтоб қарин карду паҳлавии офтоби нишонд ки офтобро бар тарозуи брснҷд то бидонанд ки дар кадом дараҷааст , муқорина бо чист . Тарозу аз осмони муҳӣт тараст . Осмон муҳтоҷ тарозуасту тарозуи муҳтоҷ осмон нест .
Ҳақи таъолӣ баён кард ки : « алсмоءи рафъҳоу вазъи алмизони ани лоттғўои фии алмизон » осмон баландаст , мизон аз осмон , баландтараст валикин ба тавозуъ « вазъҳо » ба замин омадааст . Бо халқон мегуяд ки : ман аз олами баланди баланд омадаам . эй тарозу , ба чаҳ кори омадае ? омадаам то сбксоронроу сабки ақлонро бадишон бинмоем , то сабки ақлии худ бибинанд ва ба тадоруку доруии ҳоли худ машғӯл шаванд хештанро гавҳарӣу гаронеу саботӣу тамкинӣ ҳосил кунанд .
Гар аз ҳар бод чун коҳии блрзи/огри кӯҳии шӯй , коҳӣ наярзӣ
эй тарозу , гаронӣ ба чаҳ ҳосил кунем ?
Гуфт : шумо чун пӯстед ва ҷисмед , об ва гулед хештанро мағзи нағзу ҷону дилӣ ҳол кунед .
эй тарозу ! ин мағз аз куҷо ҳосил кунанд ?
Гуфт : охири ин ҳамаи гиёҳҳоу сунбулҳо ба гандуму ҷўзу боқулӣ ва доруҳоу гиёҳҳо , ҳамаи аввал аз замин баррагӣ мерӯйанд ки эшонро мағзӣ нест . Аз ҳавои мувофиқ ҷазб мекунанд , чунон ки мардум гармо задау синаи гарми сӯхта , нафасро чун ба худ кашад , он баргҳо аз ҳавои баҳори чунон ба худ май кашанд ва аз тахти замин , об май кашанд аз миёни гули обро чун ҷудо мекунанд ва ба худ май кашанд . Одамии зинда аз қадаҳи об ки дар ӯ хошок буд , натавонади оби соф ба худ кашӣдан , зиҳии қудрат ки ҳақи таъолии чӯброу гиёҳро додааст ки аз миёни вҳли тираи оби омехта бо сад ҳазор чиз , оби софӣ ба худ ҷазб мекунаду вуҷӯди худро бидон неъмати ҳақ , пари мағз ва ороста мекунад .
Пас боди илму оби илм аз баҳри ниҳоли одамӣ фиристодаанд ки : « алълми ҳиўаҳи улқулубу алъамали куффораи алзнўб » агар синаи гарми дорӣ , насими илму ҳикмати дарахт вор бикаш . Агар ҷигари бирёни дорӣ аз оби ҳаёти амали ташна вор бичиш . Чун сулаймони баҳор бар тахт адл нишаст ки : « ълмнои мантиқи алтир » баҳор , ҳаётӣаст ки бод тахт ӯст ки «у схрнои ?лаи алриҳ » . Омадааст то адл дар ҷаҳони бгстронду зулмӣ ки кофари хазон , бар сокинони боғу бӯстон рондааст , дод он хубрӯён аз он зишт феълон бастанд . Аз замин ва аз дарахт , пеши ин сулаймони вақт , ҳар наботии забонӣ бурун оварад ба даъвӣ ки ман , гавҳарӣ дораму мива Эй дорам ва мағзӣ дорам ва инак забони сунбули ман гувоҳаст . Сулаймон баҳор гуфт ки : ҳар даъвиро тарозуеаст .
Даъвии ишқ кардани осони аст/лики онро далел ва бурҳон аст
эй аснофи дарахту анвоъи набот ки даҳонҳо кушодаеду забони даъвии ҷнбонидит , инак тарозу биёред то маънавӣ аз муддаӣ зоҳир шавад . Он трозўкдомаст ? яке бодаст ва яке об . Ҳар баррагӣ ки сунбулҳои дошту мива Эй дошт ва қӣматӣ дошт ва қоматӣ дошт , тарозуии бод ва об омад то ҳунар ӯроу гавҳар ӯро дар олам ошкоро кунад . Як мисқоли зарра , аз ҳунари ҳеҷ дарахтии вгўҳрӣ пинҳон намонад . Туршӣ , туршии намояд ки : « вуҷӯҳи иўмӣзи босира » ширин , ширинӣ бинмоед ки : « вуҷӯҳи иўмӣзи мсФраҳи зоҳкаҳи мстбшраҳ » . Ончии бехи он дарахтон , дар замин дар торикии обу гули ҳунарӣ ва маънӣӣ дошту ҳалол соф мехӯрданд ва аз мухолифи тира парҳез мекарданд ва дар худ гавҳарӣу ҳунарӣ май диданд ки дигарон , он намедиданд мегуфтанд ки : дареғ ки мо , дар зери замини чунин ҳунарҳо дорем ва чунин мўзўниҳо ва хӯбӣҳо дорем ва аз ҷаноби ҳақ , чунин аноятҳо дорем ва бехҳои дигар аз ин хабар надоранд . Дариғо рӯзи бозорӣ будӣ то мо ҷамоли худ бнмўдимӣ , то нағзии мо бдидндӣу зиштии дигарон бдидндӣ .
Эшонро аз олами ғайб , ҷавоби миомдкаҳ : эй маҳбӯсони оби вгл , бар кор бошеду ҳунар ҳосил кунеду дил шикаста мабошед ва матарсед ки ҳунарҳои шумо пинҳони нмондкаҳи ин гавҳарҳоу миваҳо дар хазинаи вуҷӯд шумо ниҳодем ва шуморо аз худ хабар набӯд . Ин дар ғайби илми мо буд ва ин ҳунарҳо ва хӯбӣҳо ки шумо имрӯз дар худ мебайнед , пеш аз онкии инҳо дар вуҷӯди шумо даройад , дар дарёии ғайби ин гавҳарҳо метофтанд ва ба сӯии хзоин хокён мешитофтанд . Мо чунин хосият ниҳодаем дар ҳар соҳиби ҳунарӣ ва ҳар пешаи варӣ ва ҳар устодкорӣ , аз заргарӣу ҷавҳарӣу симёгрии вкимёгрӣу пешаи варону олимону муҳаққиқон ки ҳамвора дар ҷӯш бошанду ҳунари худ ошкоро кунанд , он ҷӯши мо ниҳодаем ва он талаб мо ниҳодҳоем ки эшон биқрор шудаанд ҳамчун духтарони нўболғ дар хонаҳо чодар ва ҷамол меоройанд , дар оинаи мингрнд ва мехоҳанд то пардаи бдроннду ҷамол ба хос ва ом бинмоӣанд ва аз миёни ҷони мигўинд :
Моро ба дами пер нигаҳ натавон дошт/дри олами дилгир , нигаҳ натавон дошт
Вонро ки сари зулф чу занҷири бўд/дри хона , ба занҷир нигаҳ натавон дошт
Пас тақозои ҳамаи хубону ҳнрмндонки ҳи миҷўшнд бар худ то ҷамолу камол худ бинмоӣанд , дуконии митлбнд то бар он дукон , ҳунари худ пидокннд . Охири ин тақозоҳо аз об бехабар нест . Пӯсту гӯшту устихонро чаҳ хабар аз ҳунар ? чунонкии он рӯбоҳ , дар миёни киштзор , днбҳоӣ дид овехта . Гуфт : ҳар оинаи ӣнҷо домӣаст ва ин феъл сайёдӣаст ки ҳаргиз аз киштзор дунба наравед . Дунба дар миёни киштзор чаҳ кор дорад ? пас дар олами киштзори ниҳоди одамӣ ки онҷои вшту пӯсту устихони равед , ин ҳимматҳо ва тақозоҳо чаҳ кор дорад ? ин тақозои сифоти пок манаст .
Мӯсои алайҳи ассалом савол кард дар он замонекаи садҳазори аҷоиб бар ӯ тохтан оварад ва ҳайрон шуд . ӯро аз ин олам бидон олами бурданд . Олимии ҳаёт дар ҳаёт , рӯҳ дар рӯҳ , нур дар нур , завқ дар завқ , мавҷ мезад ва лмъон мекард . Гуфт : ё раб ! мо аз ин оламем . Шҳрмо , инаст . Маъдани мо инаст . Аз ин кону маъдан бе поёни нқдەи вуҷӯди моро бидон бозори тарророн чаро барадӣ ? чаҳ ҳикмат буд , чунин гавҳари нафисро бидон олами хасиси бурдан ?
Ҳақи ҷл ҷалола фармуд : эй Мӯсо ! « канти кнзои мхФёи Фоҳббти ани аърФ » : ганҷӣ будам пинҳон , хостам ки маро бишносанд .
Мӯсо гуфт : ёрб ! онҳокаҳи аҳл ганҷ буданд , мишнохтнду мидонстнду моҳӣ , дарёро чун надонад ?у дидەи равшани офтобро чун надонад ?у тӯтии раббонӣ , шкрстон бениҳоятро чун нашносад ? булбули осмонӣ , гулистон « халқи алўрди алоҳмри ман арақӣ »ро чун надонад ? ва бар рхсоргли хўшъзор , булбул чун сармаст ва бихўд нашавад ? ва аз он мастӣ , нутқаш чун ба ҷӯш наёяду бихўд , ҳазор ва як навой гӯногӯн насарояд , бар ҳазор ва як парда ки ин парда ба он намонад ? эй булбули ишқи абадӣ ! ин ҳазор парда ва як пардаи азкдоми мғнии омухтӣ ? азкдоми мутриби тълимкрдӣ ? булбул мегуяд : аз он модркаҳи ман зоиидм , ҳамаи доно ва Авестоад зойанд . Илм модарзод доранд . Ақл модарзод доранд . Ман аз нару модە башарият назоидаам ; ба ҳақиқат аз модари ишқи гул зоидаам . Ишқи ман модарзоду ақли ман модарзод . Ман амем , уммиро ду маънӣ бошад : яке онкии нонависанда буду нохонандау ағлаб , аз уммии ин фаҳм мекунанд аммо ба назд муҳаққиқон , уммии он бошдкаҳи ончии дигарон ба қалам ва даст нависанд , ӯ беқаламу дасти бинависаду ончии дигарон аз бӯда вгзштаҳ ҳикоят кунанд ӯ аз ғайбу ояндау нобўдўи ноомада ҳикоят кунад .
Бӯда бинад ҳар онкӣ ҷонвараст онкӣ нобӯда дид , ӯ дигараст
ӣ Муҳамад ! ту уммӣ будӣу ятем будӣ . Падарӣу модарии нбўдкаҳи туро ба мактаб баранду хат ва ҳунар омӯзанд . Ин чандини ҳазор илму дониш , азкҷои омухтӣ ? ҳарчӣ аз бадви вуҷӯд ва оғоз ҳастӣ дар олам омад , қадами қадам , аз сафар ӯ ҳикоят кардӣ ? аз саодат ӯ ва аз шақоват ӯ хабар додӣ ? аз боғи биҳишт , дарахти дарахт , нишон додӣ ? ва то ҳалқаҳои гӯши ҳурон , шрҳкрдӣ ва аз зиндони дӯзах , зовияи зовия , ҳоўиаҳи ҳоўиаҳи ҳкоиткрдӣ ? то мунқаризи оламу охробд ки ӯро охир нест , дрсгФтӣ ? охири ин ҳамаи азкаҳи омухтӣ ? ва ба кадом мактаб рафтӣ ?
Гуфт : чун бикс будам ва ятем будам , онкаси биксон , муаллим ман шуд . Марои тълимкрдкаҳ : « арраҳмони илми алқуръон » ва агар аз халқ боистӣ ин илмро омухтан , ба сад сол ва ҳазор соли нтўонстмии ҳослкрдн ва агар бёмўхтмӣ , илм омӯхта , тақлидӣ бошад . Мақолед он ба даст ӯ набошад . Барбаста бошад , бар руста набошад . Нақш илм бошад , ҳақиқати илму ҷон илм набошад .
Ҳмҳкс бар девори нақши тўондкрдн , ки сараш бошад , ақлаш набошад . Чашмаш бошад , биноӣиш набошад . Дасташ бошад , атояш набошад . Синҳош бошад , аммо дил мунаввараш набошад . Шамшеряш ба даст бошад , аммо шмширгзориш набошад . Дар ҳар миҳробӣ , сӯрати қндилкннд аммо чун шаби даройади як зарраи рўшноӣиии надиҳад . Бар девори нақши дрхткннд , аммо чун биафшонӣ , миўҳои Фрўнёид . Аммо он нақш , деворро агарчӣ чунинаст биФоидаҳ нест , аз баҳри онкии агрксӣ дар зиндонӣ зоида шуд , ҷамъият халқон надид ва рӯй хубон надид дар он зиндон , бар дар ва деворҳои зиндон агар нақшҳо бинад ва сӯратҳои хубони биндўи шоҳон ва арӯсон бинаду сӯрати таҷаммули подшоҳону тахт ва тоҷ бинаду сӯрати базму маҷлиси сӯрати мғнён ва раққосон бинад аз онҷокаҳи улфат ҷинсиятаст бози пурсаду Фҳмкндкаҳи беруни ин зиндон олимӣасту шҳрҳост ва чунин сӯратҳои зебост ва чунин дарахтони миваи дорндкаҳи ӣнҷо нақш кардаанд оташӣ дар ниҳод ӯ аФтдкаҳи чунин чизҳо дар олам ҳаст ва мо зиндаи дргўри монда ва ин наъраи برارد ва ба аҳл зиндон гуяд :
эй қавм аз ин сарои ҳаводис ҳзркнид хезед сӯии олами алавии сФркнид
Ҷонкмол ёфта дар қолаби шумо вонгаҳи шумо ҳадиси тани мхтсркнид
Исо нишаста пеши шумо ва онгаҳ аз сФаҳи дилатони дҳдкаҳи бандагии сами хркнид ?
эй рӯҳҳои пок дар ин тӯдаҳои хоки токӣ чу ҳиси аҳли сқри мстқркнид ?
Дайраст то димомаи давлат ҳаме зананд эй зиндаи зодагони сар аз ин хоки бркнид
эй маҳбӯсони ҷаҳони нодида ! чорҳои нмикнид ! охир бингаред дар ин сӯратҳои хуб ва дар ин аҷоибҳо охири ин нақшҳоро ҳақиқатҳо бошдкаҳи ҳеҷ дурӯғӣ берост нест . Ҳар ҷои дрўғигўинд , ба умед онгўиндкаҳ шунаванда , вақте онро ба ҷои рости қбўлкндкаҳи ростро бидонад , ростӣ дида бошад то ин дурӯғро ба ҷои он қбўлкнд . Дирами қалбро бидон тамаъи хрҷкрдндкаҳи муштарии онро ба ҷои нқрە холис бигирад ,у вқтигирдкаҳи ин муштарӣ , холисӣ дида бошад то инро ба буии он қбўлкнд ҳарҷо дурӯғӣ буд , ростӣ бошад ва ҳар ҷо қалбӣ бошад , холисии ҷинс он бошад ва ҳарҷо хаёлӣ буд , ҳақиқатӣ бошад .
Акнӯн ин сӯратҳоу хёлҳокаҳ бар ин девори зиндони олам фонӣаст ки менамоянд ва маҳв мешаванд бо чндҳзоркс дар олами дӯст будӣу хеши пиндоштӣу розҳогФтӣ . Инак нақш аз эшон рафт . Брўбргўрстон , сангҳои лҳдбргир , кулӯхҳошонро мебайн нақшҳо маҳв шуда , яқини донкаҳи он нақшҳои хуб , акси он нқшҳосткаҳи беруни зиндони дӯстони асткаҳ « албоқӣоти алсолҳоти хайр » кҷоинди ин сӯратҳои боқӣ ? : « ъанд рбк » назд онкасанд ки раби тўсткаҳ дам бидам тарбиятҳои ӯ ба ту мерасад . Шарҳи ин дарозаст биёи токўтоҳкним ва ин зиндонро сӯрох кунем ва ба онҷои рўимкаҳи ҳақиқати ин нқшҳосткаҳи мо бар он ошиқем . Чун онҷо боз рӯем , Мӯсои вор дар он оби ҳаёт ғӯта мехӯрем , моҳии вор бо он дарёии ҳаёти мигўиим : чаро мавҷ задӣ ва моро ба хушкии оби вгли андохтӣ ? ин чунин рҳмткаҳ турост чунон бе раҳмии чрокрдӣ ? эй бе раҳмии ту ширинтар аз раҳматҳои раҳимони олам . Ҷавоби миФрмоид : « кнткнзои мхФёи аҳббти ани аърФ » : ганҷӣ будам пинҳон дар прдەи ғайб дар хилвати ломакон аз пас пардаҳои ҳастӣ , хостам то ҷамолу ҷалол маро бидонанду ббинндкаҳи ман чаҳ оби ҳаётам ва чаҳ кимиёии съодотм .
ГФтндкаҳ : мокаҳи моҳёни ин дарёӣам , аввал дар ин дарёӣ ҳаёт будҳоем . Мо медонистем азимати ин дарёроу лутфи ин дарёи ракаи миси эксирпазири аинкимёӣ бе ниҳоятем , медонистем иззати аинкимёии ҳаётроу онҳокаҳи моҳёни ин дарёи набуданд дар аввали чндонкаҳ бар эшон ързҳкрдим , нашуниданд вндиднд ва надонистанд . Чун аввали орифи мо будему охири орифи аингнҷ ҳам моием . Ин чандини ғурбати дароз , ҷиҳат « аҳббти ани аърФ » хўостмкаҳ то маро бидонанд ин боки буд ?
Ҷавоби омдкаҳ : эй моҳён ! агар чаҳ моҳии қадар об донад ва ошиқ бошад ва чФсидаҳ бошад бар висоли дарё , аммо бидон сифат ва бидон сӯзу бдонгрмӣу ҷонспорӣу нолау хуноба боридану ҷигари бирёни доштани нбошдкаҳи он моҳиикаҳи мавҷ ӯро ба хушкии афканд ва муддатҳои дароз бар хокгрму реги сӯзони митпдкаҳ : « лоямути фӣҳо влоиҳиӣ » на фироқи дарёи мигзордкаҳи ҳаловат зиндагонӣ ёбад ва худ бо фироқи дарёии ҳаёт , чигуна лиззати ҳаёти ёбдксикаҳи он дарёро дида бошад ?
Ҳарки ӯ андари шабии як шарбати васл ту хӯрд чун намонад он шароб ӯ донад аз ранҷи хумор
Имкони зистан бедарёу имкони мурдани не , аз умед расӣдан ба дарё .
Гўиикаҳи магар ба боғи зари риштаи уммӣ ё бар рухи хеши заъфарони куштаи уммӣ
Аўмиди висоли ту раҳо менакунад врнии худро ба ройгони куштаи уммӣ
Дарёи ин Нидо мекунад ва ин ваҳии миФрмоидкаҳ : « влотқтлўои анФскми ани аллҳкони бкми рҳимо »у ҳикматии дигар , чунонкии хўостмкҳгнҷи худро зоҳркнм . Хўостмкҳгнҷи шиносии шумо ҳам зоҳркнму чунонкии хўостмкаҳи сафоу лутфи ин дарёро пидокнми хўостмкаҳи баланди ҳимматии ин моҳёнроу лутфи парвардагии ин моҳён ва ин халқи дарёро пидокнм то вафои худро бибинанду ҳимматашон ошкоро шавад . « ?илами аҳсби анноси ани итркўои ани иқўлўои омно ва ҳам лоиФтнўн » .
Садҳазори мори асткаҳи даъвӣ моҳе мекунад сӯрат , сӯрати моҳӣу маънӣ , маънии мор .
Ҷони покони ғизоӣ пок хӯрд мори бошдкаҳи бод ва хок хӯрд
Боду хоки ғизоӣ моҳӣ нест . Ҳар ҳайвонии рака аз дурбинӣ , ндоникаҳ сагаст ё оҳӯаст . Агар сӯй устихон равад , оҳӯ нест .
Мсӣлҳоӣаст дар шариъат , кҳгрг бо оҳӯ ҷуфт шуд , миёни эшон бчҳоӣ зоида шуд . Ин бачаро ҳукми оҳўгирим ё ҳкмгрг ? дар ӣнҷо ихтилоф уламост . Шарҳи он қавлҳо дар мадрисаи тавон бҳскрдн , алои ончии қавл дурустаст , он асткаҳи пеш ӯ бндгёҳи бияндозему муштии устихони бияндозем . Агар сари бҳгёҳ фурӯд оварад , оҳӯаст , ва агар сар ба устихон фурӯд оварад ҳкмгрг дорад дар ҳар обикаҳ ӯ дандон андараканд палид шавад , зирогрги ҳам , сагаст ало саҳройӣаст . Акнӯн ғизои мор , бодасту хоку ғизои мори нафаси аммораи ҳам бодасту хок . Он хоккдомаст ? чарбу ширини днёкаҳ аз хок рустааст . Худо ӯро рангӣ додааст . Агар хоҳии оқибати бнгркаҳ хок мешавад . Он нақш аз ӯ меравад . Акнӯн чун донстикаҳи нони вгўшт , хок рангинаст агар мор наҳои , ғайри ин ғизоӣ биҷӯ . Дигари ғизои мор , бодаст . Кадом бодаст ? боди ҷоҳи амӣрӣу хўоҷгикаҳи одамӣ ҳаминка аз нон сайр шуд азгрснгӣ , дасти орзӯии боди хоҷагӣ дар сари микндкаҳи асли мо чунин бӯдааст ва мо чунин муҳтарам будҳоем . Мансаб талаб мекунад он нафаси мори пора чун ин хоку бод фаровон ёфт , аждаҳое мешавад ҳамчун фиръавн .
Мухолифони ту мӯрон баданд ва мор шуданд бар ор аз сари мӯрони моргштаҳи дамор
Мадаи замонишони зин беш ва рӯзгор мабар ки аждаҳо шавад ар рӯзгор ёбад мор
Акнӯн муъминон , мор холис нестанд моҳӣ холис нестанд балки мор моҳӣанд ним дасти росташон , моҳӣаст ва ним дасти чап , мор . Соъатии он ним ба боду хок дунё мекашаду соъатии ин ним , ба талаб дарё мекашад .
Мо мехоҳем ва дигарон мехоҳанд то бахти кро буд , кро дорад дӯст
*
Одамӣ ҳаст турфаи маъҷунӣ аз азизи азизи вази дунӣ
Акнӯн чун мҷоҳдҳкрди ин ним дасти росткаҳи ақли асткаҳ : « ани аллоҳи таъолии лмои халқи алъқли қоли ?лаи ақбли Фأқбл , сами қоли ?лаи адбри Фأдбр » хтобкрди ин ақли ракаи рӯи ор ба ман , рӯ оварад бдўгФт : эй ақл рӯ бигардон аз ман , гуфт : фармон бурдорам . Пушт овардан ба амр , рўоўрднаст . Нбиникаҳи Фариштагонро Фрмўдкаҳ : ба ҷои суҷуди ман суҷуди одмкнид . Ин аз рӯй зоҳир , пушт овардан ба бандагии ҳақ ва рӯй овардан ба ғайри ҳақ буд ; аммо чун ба амр буд , рӯ овардан буд ба ҳақ , балки азимтар , чаро азимтар ? аз баҳри онкии эшон , солҳо ҳақро суҷуд мекарданд аз бегонаи тмиизи нмиёФтнд ва бо Иблиси ҳамкоса ва ҳам хирқа буданд . Ба ин як рӯ аз ҳқгрдонидн ва ба одами рўкрдни халъат тмииз ёфтанд ва аз бегона мумтоз шуданду Иблис , гарчи бзоҳри пушт ба ҳақ накард ва аз суҷуди ҳақ нанг надошт аз суҷуди ғайр нанг дошт , алочўни пушт ба амркрд , дрнгрист рӯй худро пушт диду пушти Фариштагонро рӯй дид .
Акнӯн эй бндەи мؤмнкаҳи ним ту , мораст ва ним ту моҳӣ , соъатии рӯ ба моҳӣ мекун ки рӯбаҳи ҳазрат мо дораду соъатӣ барои маслиҳат , рӯй ба мор мекун . Он аввалин чист ? : « аёк наабд » : машғӯлем ба ибодати ту , ба амри ту . « воёки нстъин » : ҳам ба амри ту , пушт оварадем бандагии ту ва рӯ оварадем ба тимори нафаси аммора ки пушт ӯ сӯй даргоҳ туаст , аз баҳри онкии ту ин душманро сабаби мокрдҳоӣ . Чунонкии азкоФрон хароҷ ситонанд аз баҳри қӯти ислом , ӯро низ ҳамчун ин мору моҳӣ ки гуфтем , ду сифатаст :
Як сифат , банд ӯст ва як сифат , пой ӯст . Он сФткаҳ пой ӯст , шавқ ҷинсиятаст ва он сифат ки банд ӯст , хешии асткаҳ ӯро бо хокаст . Зеро аввали гавҳарии офариди ҳақи таъолӣ дар ваии нзркрд . Он гавҳар аз шарм об шуд ва дарё шуд ва бар худ Биҷӯшед вкФ кард вкФ ӯ хок шуд ва замин шуд . Аз он сббкаҳи хок , аз об зоидааст ин хешӣу таъаллуқ банд ӯст . Бедор бош эй қатра !у бад-ӣни банду хешии мағрури мшўкаҳ бисёр қатраҳоро ин банди мғрўркрд ва аз талаби дарёи боздошт . Хунаки он кас ки ӯро банди оҳанӣн буд ё чубини бўдкаҳ ҳамвора дар он кўшдкаҳи онро бишиканад ва биндозад . Аммо он каси ракаи банд заррин бошад ва ӯ зари дӯст , ва ё бндгўҳрин бошаду аўгўҳри дӯст , акнӯн он қтрҳкаҳи сӯии дарёии ваҳдат , сайл вор меравад он қатра , ҷон муъминаст ки сайл вор меравад сӯии дарёии ваҳдат ки : « ании зоҳби илои рабӣ » « алайҳи таваккулӣу ҳўи ҳасбӣ , валлоҳи аълам » .