Бисмии аллоҳи арраҳмони арраҳим
Ҳамду сипос бе қиёси худовандиро ки ишроқи офтоби алуҳият ӯ , дар ҳар зарраи садҳазори ҳикмат насиб кард ки ( ваон ман шийъи алоу ънднои хзоӣнаҳ ва мо ннзлаҳи ало бақадр маълум ) мулкӣ ки аз як зарраи сунъ ӯ ки битофт дар ҳар ҷузвӣ аз аҷзоъи коиноти сад ҳазор ақли кулро ба чор болаш бинишонад ки ( ани ман шийъи алои исбҳи бҳмдаҳи влкни лотФқҳўни тсбиҳҳми анаи кони ҳлимои ғФўро ) қуддусӣ ки сад ҳазор рӯҳи муқаддас ки дар лшргоаҳи ҷунуди мҷндаҳи силаҳ сӯрат напӯшида буданд аз авҷ улувва раббонӣ ба ҳазизи сФли унсурӣ фурӯ фиристод ки ( лақади хлққнои алонсони фии аҳсани тақвими сами рддноаҳи асфали соФлин ) ҳакимӣ ки сад ҳазор ҷони мутаҳҳар ки чун тӯтӣони сабзи ҷома каромат доранд аздоми дунёии ?данӣу қафаси ҷисмонӣ ба фазои зрўаҳи ошёни раббонӣ боз хонд ки ( ё ?итҳо алнФси алмтмӣнаҳи арҷъии илои рбки розӣаи Марзия ) холиқӣ ки аз издивоҷи коф ва навен сад ҳазор ашбоҳи гӯногӯн аз ктми адам ба саҳроӣ вуҷӯд оварад ки ( азои ?ераади шиӣои ани иқўл ?ла кун Фикўн ) парвардгорӣ ки чаҳор хасми мутазодро дар ҳашт хонаи таркиб омезиш дод ва ба ҳади эътидоли расонид то ба воситаи нафаси қудсии мустаъиди қабули маорифу ҳақоиқ ашё тавонист шуд ва ба хусумати зоҳири гашт ки ( халқи алонсони ман нутфаи Фозои ҳўи хасми мубин ) подшоҳӣ ки сафинаи дувоздаҳ ҳазор қоимаи арши Маҷидро бар рӯй оби устода равон кард ки (у кони аршаи алии алмоء ) мубдиъӣ ки қалъи дувоздаҳ бурҷи афлокро ба ҳафт кўтўоли супурду хонаҳои эшонро аз дӯд кабӯд баровард ки ( сами астўии илои алсмоءу ҳаии духон ) мўҷдӣ ки ҷамшеди хуршедро чун дар муъаддили алнҳори фалаки малики нимрўз ба камоли расониди уфӯл завол бидон камол муттасил гардонид ки ( Флмои аФлти қол ё қавми ании бриءи ммои тшркўн ) . Қаҳҳорӣ ки кӯси заррини офтобро аз пушти пели сифеди рӯз дар грдонидўи сипари зардаш ба хӯн шафақ Биёлуд ва дар равиши андохт ки ( ваҷдҳо тғрби фии айни ҳмӣаҳ ) сонеъӣ ки ба дасти санъати балоли ҳабашии зангии дили шабро доғи ҳилол бар ҷабини ниҳод ки ( исӣлўнки ани алоҳлаҳи қул ҳаии мўоқити ллнос ) . Латифӣ ки ҳар бомдоди халъати нӯронии рӯз ба дасти субҳи содиқ дар гардани шаби зулмонеи афканд ки ( воллили азои ъсъси волсбҳи азои танаффус ) қодирӣ ки сад ҳазор дурусти мағрибиро аз тибқи заррини машриқӣ бар сари оламён нисор кард ки ( вҷълнои аллилу алнҳори оятин Фмҳўнои ояи аллили вҷълнои ояи алнҳори мубсира ) карӣмӣ ки аз дарёӣ бе ниҳояти раҳмати дарии ятему баргузӣда чун Муҳамади расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу силам ба соҳил вуҷӯд овараду гуруснагони алавӣу суфлоу ташнагони машриқу мағрибро ба хон анъом ӯ бинишонад ки ( ва мо арслноки алои раҳмаи ллъолмин ) . Хотами анбёءу хоҷаи авлиёу зубдаи атқёу қдўаҳи асФёи мқтдоءи сад ҳазор оламу пишўоءи Бенин ва бенот одами расӯли қршӣу набии ҳошимии алайҳи алслўаҳу ассалому алии ?алау асҳобаи ман баъда .
Аммо баъд , ҷамоатӣ аз асдқоءи муҳаррам ва аз аҷбоءи ҳамдаму қаринони дурбини вмўоФқон ҳам нишин ки чун офтоби дилӣ равшан доштанд ва чун субҳи содиқи нафас аз сидқ мезаданд ва чун шамъ аз сар сӯз механдиданд чун оина рӯй аз сафои бад-ӣн заъиф оварда илтимос намуданд ки чун салтанати хсрўномаҳ дар олами зоҳири гашту асрори асрорномаҳ мунташир шуду забони мурғони тиўрномаҳи нотиқаи арвоҳро ба маҳал кашф раседу сӯзи мусӣбати мусӣбати нома аз ҳад ва ғоят даргузашту девони девони сохтан тамом дошта омаду ҷавоҳири номау шарҳи алқлб ки ҳар дўмнзўм буданд аз сари савдо номанзум монад ки ҳрқ ва ғуслӣ бидон роҳ ёфт ; рубоиётӣ ки дар девон аст бисёрасту забти он душвор ва аз зевари тартиби отил ва аз хулосаи эҷози зоҳл агарчӣ таркибӣ дорад тартибӣ надорад ва бисёре аз ҷуиндагон аз насиб бебаҳра май монандиу толибон бемақсӯд боз мегирданд , агар интихобӣ карда шаваду ихтиёрӣ даст диҳад азнзму тартиб , низому зинат ӯ биафзояду азҳсни эҷоз , равнақ ӯ зиёда гардад . Пас бинобари ҳукми дўоъии ихвони дайн , рубоиётӣ ки гуфта шуда шаш ҳазор байт буд , қариби ҳазор байт шаста шуд ки лоиқи ин олам набӯд ва бидон олам фиристодем ки гуфтаанд : аҳФзи сараки валави ани зрк . Ва ношстаҳ рӯйу ғусл нокарда бидон олам натавон рафт ва аз панҷ ҳазор дигар , ки боқӣ монад , ин миқдор , ки дарин маҷмӯъааст , ихтиёр кардем бад-ӣни тартибу боқӣ дар девон гузоштем . Вмни талаби ваҷди ваҷд . Ва номи ин мхторномаҳ ниҳодем ва гумон онаст , ва ин яқинаст , ки ҳеҷ гӯяндаеро мисли ин маҷмӯӣ даст надода ки агрдст додӣ ҳар оина рӯй намӯдӣ ва ин абёт аз сари корафтодагӣ даст дода на аз саркори сохтагӣ ва аз такаллуф мубаррост . Чунонкӣ омадааст навиштаем , ва дар хӯн мегашта , агар рӯзии воқеаи кори афтодагони доман ҷонат бигираду шабӣ чанд сар ба гиребони таҳайюри фурӯи барии он замони бадоне ки ин булбулони нозанин ва ин тӯтӣони шукри чин аз кадоми ошён бурӣдаанд : ман лами изқи лами иърФ . Ва низ надонам то дрҳичи девон мисли ин абёт тавон ёфт ё чандини латоиф ба даст тавон оварад ; аз баҳри онкӣ ин ганҷӣаст аз маъонии қудс ки « канти кнзои мхФёи форадати ани аърФ »у хазона Эйаст аз натоиҷи ғайб ки ( въндаҳи мФотҳи алғиби лоиълмҳои алои ҳў ) агар хонанда ба тадаббуру таъаммул ба сари сар ганҷ расад дрҳич навъ набӯд ки мақсӯд ӯ ба ҳусӯли нпиўндд . Агарчӣ абётӣ чанд буд ки лоиқи ин китоб набӯд баъзе аз ҷиҳати онкӣ ҳар ақл аз идрок он қосираст ва ҳар фаҳм аз дарёфт он оҷиз ва баъзе ба сабаби онкӣ аз роҳи зоҳир дар либоси зулфу холу лаби вдҳон буд ва дар қолаби сӯрати алфози мутадовили истилоҳи аҳл расм метавонист гуфт валикин чун гуфта шуда буд ҳама дар як силк кашидем ки холи бирўӣ ва рӯй бихол дидан , ҳоли кӯтаҳ назарон бошад . Аммо қавмӣ ки аҳли завқ ва сифатанд ва аз сӯрати сухани озод , ҷониб маънӣ мераванду рӯҳи алқудсро дар либоси гӯногӯн мушоҳида мекунанд , азин моида биФоидаҳ нигараданд . Балӣ чун сухан аз ҳамаи ҷинс буд ҳамаи мардумро аз он ба қадари ҳавсила насиб тавонад буд . Ҳақи таъолии аҳли адлу инсофу асҳоби завқу басиратро маҳфӯзи дороад !
Сухани атторро , ки бҳқиқти трёкист , бо сухани дигарон қиёс набояд кард ки ин ду мислати ки аз аттор дар олам ёдгор монад : яке хсрўномаҳу асрорномаҳу мақомоти туюру дувуми девону мусӣбати номау мхторномаҳ , дар мсмни ҳашт фирдавс мураббаъ нишинон ( алии срри мутақобилин ) чун ҳуҷраи мсдси наҳли пар шаҳд мебенанду ҳоли бинанда боло мегирад ( волъмли алсолҳи ирФъаҳ ) балии мусалласӣ ки аттор созад чунин буд ва ба буии он , заҳр аз тирёки бози тавон шинохт ва ба чошнии он нишони ошноӣӣ бозтўон ёфт , байт :
з ҷоӣӣ мебарояд ин суханҳо
Ки ҷои ҷон ва ҷононаст танҳо
Ин худ фаслӣ буд аз ҷинс ҳар фазилатӣ ки аз ҳар навъи одамӣ содир гардад . Акнӯн ба инсофи бозоииму дасти умед ба дарюза бараҳна кунем бошад ки асҳоби завқи моро ба дуои хайр ёд кунанд вабаи зикри ҳасан мушарраф гардонанд то ҳақи субҳонау таъолӣ ба воситаи даъвоати солеҳаи биғрзи дӯстони дайни хати афв бар ҷароиди ҷароим мо кашад , ана вале алоҷобаҳ . Ва ин маҷмӯ бар панҷоҳ боби ниҳода шудаи бад-ӣни тартиб ки намӯда мешаваду биллоҳи алтўФиқ :
Боби аввал : дар тавҳиди бории ъзи шаъна .
Боби дувум : дар наъти Сайиди алмрслини слии аллоҳи алайҳу силам
Боби сеюм : дар фазилати саҳобаи разии аллоҳи анҳуам аҷмъин
Боби чаҳорум : дар маъонӣе ки таъаллуқ ба тавҳид дорад
Боби панҷум : дар баёни тавҳид ба забони тФрид
Боби шашум : дар баёни маҳв шудаи тавҳиду фонӣ дар тФрид
Боби ҳафтум : дар баёни онкӣ ҳар чаҳ на тавҳид қадамаст ҳамаи маҳв ва адам аст
Боби ҳаштум : дар тҳризи намӯдан ба фаноу гум бӯдан дар бақо
Боби нуҳум : дар баёни мақоми ҳайрату саргаштагӣ
Боби даҳум : дрмъонии мухталиф ки таъаллуқ ба рӯҳ дорад
Боби ёздаҳум : дар онкии сари ғайб ва рӯҳ натавон гуфтани внтўони шинохт
Боби давоздаҳум : дар шикоят аз нафасу зми хеш
Боби сездаҳум : дар зми мардуми биҳўслаҳу маъонӣ ки таъаллуқ ба дил дорад
Боби чаҳордаҳум : дар зми дунёу шикоят аз рӯзгору мардуми ноаҳл
Боби понздаҳум : дрнёзмндӣ ба мулоқоти ҳамдамии муҳаррам
Боби шонздаҳум : дар азлату андӯҳи вдрду сабр гузидан
Боби ҳафдаҳум : дар баён хосият хамӯшӣ гузидан
Боби ҳшдҳм : дар ҳиммати баланди доштан ва дар кори тамом бӯдан
Боби нӯздаҳум : дар тарки тафриқаи гуфтану ҷамъият ҷустан
Боби бистум : дар злу боркшидну икрнгӣ гузидан
Боби бист ва якум : дар кор бо ҳақи гузоштану ҳама аз аўдидн
Боби бисту дувум : дар рӯй ба охират овардану тарки дунё
Боби бист ва сеюм : дар хавфи оқибату сирии намӯдан аз умр
Боби бисту чаҳорум : дар онкии магари лозим ва рӯй замин хок рафтагонаст
Боби бисту панҷум : дар мросии рафтагон
Боби бисту шашум : дар сифат гиристан
Боби бисту ҳафтум : дар навмидӣ ва ба аҷзи мӯътариф шудан
Боби бисту ҳаштум : дар баёни умедвории намӯдан
Боби бисту нуҳум : дар шавқи намӯдан ба маъшӯқ
Боби сиёам : дар фароғати намӯдани азмъшўқ
Боби сӣ ва якум : дар онкии васли маъшӯқ ба кас нарасад
Боби сӣу дувум : дар шикоят кардан аз маъшӯқ
Боби сӣ ва сеюм : дар шукри намӯдан аз маъшӯқ
Боби сӣу чаҳорум : дар сифат омадани маъшӯқ
Боби сӣу панҷум : дар сифат рӯйу зулфи маъшӯқ
Боби сӣу шашум : дар сифати чашму абрӯии маъшӯқ
Боби сӣу ҳафтум : дар сифати хату холи маъшӯқ
Боби сӣу ҳаштум : дар сифати лабу даҳони маъшӯқ
Боби сӣ внҳм : дар сифати миёну қади маъшӯқ
Боби чиҳилум : дар нозу биўФоӣӣу бемории маъшӯқ
Боби чиҳил ва якум : дар сифати бечорагӣу аҷзи ошиқ
Боби чиҳилу дувум : дар сифати дардмандии ошиқ
Боби чиҳил ва сеюм : дар қлндрёту хмрёт
Боби чиҳилу чаҳорум : дар маъонӣ ки таъаллуқ ба гул дорад
Боби чиҳилу панҷум : дар маъонӣ ки таъаллуқ ба субҳ дорад
Боби чиҳилу шашум : дар маъонӣ ки таъаллуқ ба шамъ дорад
Боби чиҳилу ҳафтум : дар сухани гуфтан ба забони парвона бо шамъ
Боби чиҳилу ҳаштум : дар сухани гуфтан ба забони шамъ
Боби чиҳилу нуҳум : дар сифати перӣу охири умр
Боби панҷоҳум : дар хатми китоб