Бисмии аллоҳи арраҳмони арраҳим

Ҳамд беҳаду саноӣ бе ъад подшоҳиро ки вуҷӯд ҳар мавҷӯди натиҷа худ ӯст вуҷӯд ҳар мавҷӯди ҳамду санои вуҷӯд ӯ ки « ваон ман шииءи алои исбҳи бҳмд » он худовандӣ ки аз бадеъи фитрату сниъи ҳикмат ба қалами карами нуқӯши нуфусро бар саҳифаи адам рақам фармуду оби ҳаёти маърифатро дар зулмоти халқяти башарият таъбия кард ки «у фии анФскми аФлои тбсрўн » .

Қлндрўшони ташнаи талабро скндрўор ба қадами сидқи сулӯки роҳи зулмоти сифоти башарӣ муяссар гардонид ва ба аноят бе иллати Хизри сафатони сӯхтаи ҷигари оташи муҳаббатро ба сарчашмаи оби ҳаёти маърифати расонид ки « ӯ ман кон мето Фоҳииноаҳу ҷълнои ?лаи нурои имшӣ ба фии аннос » .

Ва дуруд бисёру офарин бешумор бар арвоҳи муқаддасу ашбоҳ бе днси сад ва бист ваанд ҳазор нуқтаи набуввату унсури футуввати бод ки соликони масолики ҳақиқату муқтадоёни мамолик шариъат буданд ки « аўлӣки аллазӣнаи аӣиноҳми алкитоби волҳкму алнбўаҳ » хусусан бар сарвари анбиёу қофилаи солори қўоФли авлиёи мҳмдмстФии салавоти аллоҳи алайҳу алии ?алау азўоҷаҳу итратаи алтибини алтоҳрину хлФоӣаҳи алрошдини алҳодини алмаҳдӣину азҳобаҳи аҷмъину силами тслимои ксиро .

Аммо баъди аълмўи ихвонии фии алҳдӣу аъвонии алии алтқӣу Фқнооллаҳу аёкми ллтрқии ман ҳазизи албшриаҳи илои зрўаҳи алъбўдиаҳу рзқнои воёкми алтхлии ани сифоти алносўтиаҳу алтҳлии бсФоти аллоҳўтиаҳ ки мақсӯду хулоса аз ҷумлагии офариниши вуҷӯди инсон буд ва ҳар чизеро ки вуҷӯдӣ ҳаст аз ду олам ба табаъияти вуҷӯд инсонаст . Ва агар назар тамом уфтад боз бинад ки худ ҳамаи вуҷӯд инсонаст .

Ва мақсӯд аз вуҷӯди инсони маърифати зоту сифоти ҳазрат худовандӣаст чунонк Довӯди алайҳ ассалом пурсед : « ё раби лмозои хилқати алхлқ ? » қол : « канти кнзои мхФёи Фоҳббти ани аърФи Фхлқти алхлқи лоърФ » .

Ва маърифати ҳақиқии ҷуз аз инсон дуруст наомад зеро ки малику ҷин агарчӣ дар тааббуд бо инсони шарики бўдндомои инсон дар таҳаммули аъбоءи бори амонати маърифат аз ҷумлагии коиноти мумтози гашт ки « анои ързнои аломонаҳи алии алсмўоти волорзу алҷболи Фобини ани бҳмлнҳоу ашФқни минҳо ва ҳамлҳо алонсон » . Мурод аз осмони аҳл осмонаст яъне малоика ва аз замини аҳли замин яъне ҳайвоноту ҷину шаётин ва аз кӯҳи аҳли кӯҳ яънеу ҳавшу туюр .

Азинҳои ҳеҷ дуруст наомад бори амонат маърифат кашӣдан ало аз инсон аз баҳри онк аз ҷумлагии офариниши нафаси инсон буд ки оина ҷамол намой ҳазрати алуҳияти хост буду мазҳару мазҳари ҷумлагии сифот ӯ . Ишорат «у халқи одами алии сӯрата » бад-ӣн маънӣ бошад .

Ва хулосаи нафаси инсон диласту дил оинааст ва ҳар ду ҷаҳони ғилофи он оинау зуҳӯри ҷумлагии сифоти ҷамолу ҷалоли ҳазрати алўҳўити бавоситаи ин оина ки « стриҳми оётнои фии алоФоқу фии анФсҳм » .

Чун нафаси инсон ки мустаъид оинагӣаст тарбият ёбад ва ба камол худ расад зуҳӯри ҷумлагии сифоти ҳақ дар худ мушоҳида кунад нафаси худро бишносад ки ӯро аз баҳр чаҳ офарӣдаанд . Онкии ҳақиқат « ман урф нафса Фқди урфи раба » муҳаққиқ ӯ гардад . Боздонд ки ӯ кист ва аз барои кадоми сари каромат ва фазилат ёфтааст ин заъиф гуяд .

Валикин то нафаси инсон ба камоли мартабаи сафоӣ оинагӣ расад масолику мҳолк бисёр қатъ бояд кард ва он ҷуз ба воситаи сулӯк бар ҷодаи шариъату тариқату ҳақиқати дасти надиҳад . То батадрӣҷ чунонк дар ибтидои оҳан аз маъдан берун меоваранд ва онро ба латоифи олҳили парвариш гӯногӯн медиҳанд дар обу оташ ва ба дасти чандини устод гузар мекунад то оина мешавад вуҷӯди инсон дар бдоити маъдани оҳани ин оинааст ки « анноси маодини кмъодни алзҳбу алФзаҳ » он оҳанро аз маъдани вуҷӯди инсон ба ҳасани тадбири берун мебояд оварад ва ба тарбият ба мартабаи оинагии расонӣдан ба тадриҷу тдрҷ .

Пас ин китоб дар баёни сулӯки роҳи дайну вусӯл ба олам , яқину тарбияти нафаси инсонӣу маърифати сифоти раббонӣ бар панҷ боб ва чиҳил фасл банно меуфтад . Чунонк шарҳи он дар боб дебоча бияёд ани шоаллоҳи вҳдаҳ .