Ҳамд беҳаду саноӣ бе ъаду сипос бе қиёси худовандиро ки ҷамъи девони ҳофизони арзоқ ба парвонаи султони иродат ва машйат ӯст . Бе монандии ки рафъи бунёни сабъи тбоқи нишонаи ирфони ҳикмат беиллат ӯст . Ҳакимӣ ки тӯтии шкрхои нотқҳи инсониро дар мҳозоти ойӣнаи таъаммули ъроиси маъонӣ ба адои дили гушой « ани ман албиٰони лсҳро » гуё кард . Ълимӣ ки булбули дастони сарой хуш навой забонро дар қафаси танги даҳони бқўти азҳон дар тараннуму тнғми ани ман алшър лҳкмҳ оварад .

Ва ҷавоҳири манзуми салавот бенҳоёт ,у зўоҳри мансури тҳёт бемунтаҳӣу ғоёти нисори рӯҳи брФтўҳу садри машрӯҳи забоноварӣ ки Нидоӣ ҷон физой « анои аФсҳи алъарабу алъҷми бмсомъи саканаи мзлҳи ғброءу суфраи мзлҳи хзроء » расонид , ва аз шамеми насими рӯҳпарвар « ани рӯҳи алқудси нФси фии рўъӣ » машоми ҷони зиндаи дилон дар ду ҷаҳони муаттар ва мрўҳ гардонид ,у сари зулфи арӯсони суханро ба дасти ёрӣ « ало оне аўтити алқрону мслаҳи маъаа » ҳасани баён ӯ перост ,у гардану гӯши хзоини дилҳо бадари фавойид ҷон физой ва ғрр фароед мӯъҷиз намой « аўтити ҷавомеъи алкулам » лафзи гуҳарбор ӯ орост . Аънии ҷаноби рисолати моб , хоҷаи кишвари доноӣӣ , дебочаи дафтари сухани ороъӣ , содқи бурҳон « су алқрони зии алзкр » , соҳиби девон « ва мо ълмноаҳи алшър » , садри ҷаридаи анбиё , байти қасидаи асФё , Муҳамади Мустафои алайҳи афзали алслўоту акмали алтҳёти алзокёти алмборкот .

Ва дуруд бекарону тҳёт бепоён бар арвоҳи тайибау ашбоҳи тоҳрҳи ҷамоҳири олу асҳобу машоҳӣри риҷолу аҳбоб ӯ бод ки саманди хуши хироми иборату Рахши тизгоми муҷозу истиоратро зини тазйин бар ниҳода , ва дар майдони баён ҷавлон намӯда , ва ба чавгони фасоҳату балоғати гӯии ҳнрўрӣу сухани доне аз мсоқъи хутабоу адбоءи ақосӣу адонӣ дар рабуданд , то садои сяти рисолату Нидои савти ҷалолат « мҳмди расӯли аллٰаҳу аллазӣнаи маъааи ашдоءи алии алкФор » ба гӯши ҳуши Фсҳоءи атрофи оламу блғоء акнофамам расониданди синони лисону теғи баён «у алшъроءи итбъҳми алғоўўн » аз ҳайбати ҷалоли набувват дар ғмди клол ва нбўт бимонад ,у машоҳӣри сафи қаттол

Ҳангоми тҳдӣу ҷидол аз муъоризау муқобилаи эшон сипари аҷзу абтҳол дар рӯй қил ва қол кашиданд ки « лоиأтўни бмслаҳу лўи кони бъзҳми лбъзи зҳиро »

Бар наққодони рстҳи балоғату ҷавҳарёни рӯзи бозори фазлу броът , номдорони хиттаи сухану шаҳи саворони арсаи зкоу Фтн , соликони масолики назму насру моликони мамолики дақоиқи шеър пӯшида нест ки гавҳари сухан дар асли хеши сахти қӣматӣ ва бо сафо ,у каломи манзум дар нафаси худ азими нафис ва гарон баҳост . Дар дукони имкони ҳеҷ матоъии азўи гарони моя тар натавон харид , ва дар бозори адўори ҳеҷ бизоъати азў бо рифъат тар натавон дид . СирФии хирадро нақдӣ аз он ъзиртр ба даст дил наёяд ,у нақши банди фикратро сӯратӣ аз он зеботар дар пардаи хаёл рух нанамояд . Вазну миқдори ин дар шоҳ вор ндонанд алои хирадмандони комил ,у қадару эътибори ин нақди тамом айёр нашносанд алои ҷавҳарёни оқил .

Ва ҳўи мидони лоиқтъи алои бсўобқи алأзҳон ,у мизони лоирФъи алои боидии бсоӣри албён , аммо тафаннуни асолиби калому танаввуъи трокиби насру низом бисёр ва бе шумораст ,у тафовути ҳолоти суханварону табюни дараҷоти ҳнрпрўрони бҳсби муносибати нуфусу тбоъу риояти мувофиқати русуму авзоъ буд ,у қди қили листи албалоғаи ани итоли Аннани алқлму асннонаҳи аў ибст Раҳон алқўлу мидонаҳ , бли ҳаии ан иблғамад алмрод , болФози аъёну мъони аФрод , ҳар шоири моҳир ки бикуна ин нукта расад ва бар ҷлиҳи ин қазия воқиф шавад рухсораи иборат ӯ нзорт гираду ҷамоли мақолат ӯ таровати пазирад , то бҷоӣӣ расад ки як байт ӯ нойиби мноб қасида шавад , ва як ғазал ӯ воқеъи мавқе девонӣ гардад , ва аз қитъаи мамлакатӣ ақтоъ ёбад ,у брбоъӣӣ аз рубъи маскӯн хароҷ сетанд ,

Ва бе такаллуфи мухлиси ин калимоту мутахассиси ин муқаддамоти зоти малики сифоти мавлонои алأъзми алсъид , алмрҳўми алшҳид , муфаххари алълмоء , устоди нҳорири алأдбоء , маъдани аллтоӣФи алрўҳониаҳ , махзани алмаъорифи алсбҳониаҳ , шамси алмлаҳу аддӣни Муҳамади алҳоФзи алширозӣ буд таййиби аллоҳи трбтаҳ ,у рафъи фии олами алқудси ртбтаҳ , ки ашъори обдорши рашки чашмаи ҳайвон , ва бенот афкораши ғайрати ҳўқу влдонст , абёти диловезаши носихи суханони сҳбону маншаати лутфи омезиши мнсии эҳсони ҳисон ,

Мазоқи авомро блФзи матин ширин карда ,у даҳони хавосро бмънии мубин намакин дошта , ҳам асҳоби зоҳирро бадви абвоби ошноӣии гушӯда , ва ҳам арбоби ботинро азўи маводи рўшноӣии афзӯда , дар ҳар воқеаи сухании муносиб ҳол гуфта , ва барои ҳар маънии латиф ғариба ангехта ,у маъонӣ бисёр блФзи андак харҷ карда ,у анвоъи ибдоъ дар дрҷи иншо дрҷ карда , гоҳи сархушони кӯии муҳаббатро бар ҷодаи муошақат ва назарбозӣ доштау шишаи сабри эшон бар санг бесаботӣ зада :

Ва гоҳи дардии кашони мстбҳи иродатро бмлозмти пери дайри Муғону муҷовирати байтулҳаром харобот тарғиб карда :

АФозти слсоли табъи латифаш ки ҳукми ҳٰзои ъзби Фроти соӣғ шароба дорад хосу омро шомил ва шойиъаст ,у аФодти осори фазли файёзаши кмшкўٰҳи фӣҳо мсбоҳи ақосӣу адонӣро лоиҳу сотиъ , сҳри ҳалоли табъаши уқда дар забони нотиқи афканда ,у ъқди манзуми Фкртши вазни матоъи баҳру кони барда , рашаҳоти инобиъи зеҳни вқодши ҳадоъиқи маҷлиси инсро бзлоли муайян ва ман алмоءи кули шии ҳии сифати нзорти бахшида ,у нафаҳоти гулзори фикраш дар риёзи ҷонҳо маънии ояти Фонзри илои осори рҳмаҳи аллоҳи киФи иҳиии алأрзи бъди мўтҳо фош карда , калимоти фасеҳаш чун анфоси Масеҳи дили мурдаро ҳаёти бахшида ,у рашаҳоти ақломи Хизри хосияташ бар сарири сухани яд Байзо намӯда , гўӣии ҳавои байъи касби латофат аз насими ахлоқ ӯ карда ,у изори глну насрини зебу тароват аз шеъри обдор ӯ гирифта ,у қади шамшоду қомати дилҷӯии сарви озоди эътидолу эҳтизоз аз истиқомати рой ӯ пазируфта :

Ва бетакаллуф ҳар дару гавҳар ки дар тарафи дукони ҷавҳарии табиати мавҷӯд буд аз баҳри зебу зинати дӯшизагони хилвати сарои замираш дар силк назм кашида , лоҷарам чун худро блбосу кисвати иборату ҳлиҳи истиорат ороста дид забон бдъўӣ баргушод ва гуфт :

Ва бо мувофиқу мухолифи бтнозӣу ръноӣии дроўихтаҳ ва дар маҷлиси хавосу авому хилвати сарои дайну давлати подшоҳу гадоу оламу омии базмҳо сохта ва дар ҳар мақомии шағабҳо омехта ва шӯрҳо ангехта ,

Ва чун аз шоибҳи шабаҳату ғоилҳи шаҳвати масӯн ва мҳрўс буданду дасти тасарруфи бегонаи бдомн исматашон нарасида ,у гӯшаи турраи иффаташони басари ангушти хиёнат касе фурӯ накашида ,у рухсораи аҳволашон аз хиҷлати ору зҷрти таън дар сўни исмату ҳрзи амонати маҳфӯзи монда чунонкӣ гуфтаанд :

Лоҷарами рўоҳли ғазалҳои ҷаҳонгираш дар аднии муддатии боқсои туркистону Ҳиндӯстони расида ,у қўоФли суханҳои дилпазираш дар ақали замонии ботроФу акнофи Ироқин ва Озарбойҷон кашида , қди ҳби ҳбўби алриҳу дби дбиби алмсиҳи блсор масири алأмсолу сиррии сиррии алхёли самоъи суфиён бе ғазали шӯри ангез ӯ гарм нашудӣ ва маҷлис мепрессатон бе нқли сухани завқомез ӯ равнақ наёфтӣ ,

Аммо бавоситаи муҳофизати дарси қуръон ,у мулозимат бар тақвоу эҳсон ,у баҳси кшоФу мифтоҳ ,у мутолиаи мтолъу мисбоҳ ,у таҳсили қавонини адаб ,у таҷассуси дўоўини араб , бҷмъи аштот ғазалиёт напардохту бтдўину асботи абёт машғӯл нашуд ,у мсўди ин варақи ъФои аллоҳи анҳу мо сабақ [ ақали аноми Муҳамади глндом ( ё : гули андом ) ] дар дарси гоҳи дайни паноҳи мавлоноу сиднои устоди албшри қавоми алмлаҳу аддӣни Абдуллоҳи аъло аллоҳи дараҷотаи фии аъло алӣин бикроту марот ки бмозкраҳ рафтӣ дар асноء муҳовира гуфтӣ ки ин фароед фавойидро ҳама дар як ъқд мебояд кашид ва ин ғрри дррро дар як силк май бояд пайваст то қаллода ҷед вуҷӯди аҳли замону тмимҳи вшоҳи арӯсон даврон гардад , ва он ҷаноби ҳўолти рафъи тарфиъи ин банно бар норостӣ рӯзгор кардӣу бғдри аҳли аср ъзр оварадӣ то дар таърихи санаи аснӣу тсъину сбъмоӣаҳи вадиати ҳаёти бмўклони қазоу қадари супурду рахти вуҷӯд аз даҳлези танги аҷали беруни бараду рӯҳи покаш бо сокинони олами алавӣ қарин шуду ҳмхўобҳи покизаи рӯйони ҳўролъини гашт ,

Ва баъд аз муддатии савобиқи ҳуқуқи суҳбат ,у лавозими ъҳўди муҳаббат ,у тарғиби азизон бо сафо ,у тҳризи дӯстони бовафо , ки саҳифаи ҳол аз фурӯғ рӯй эшон ҷамол гирад ,у бизоъати аФзоли бҳсни тарбияти эшон камоли пазирад , ҳомилу боиси ин фақир шуд бар тартиби ин китобу тбўиби ин абвоб , умеди бикрами воҳби алўҷўду мФқзи алхиру алҷўди онкии қоилу ноқилу ҷомеъу сомъро дар хилоли ин аҳволу аснои ин иштиғоли ҳаётии тозау масарратӣ беандоза каромат гирданду ъсротро бФзли шомилу лутфи комил дар гузаронад , она алии злки лқдиру болأҷбаҳи ҷдир .