Қавла , таъолӣ : « ё аиҳо аллазӣнаи омнўои ман иртди мнкми ани дайнаи ФсўФи иأтии аллоҳи бқўми иҳбҳму иҳбўнаҳ ( ۵۳/и алмоӣдаҳ ) . »
Венис гуфт , ъзу ҷл : « вмни анноси ман итхзи ман дуни аллоҳи أндодои иҳбўнҳми кҳби аллоҳ ( ۱۶۵/олбқраҳ ) . »
Ва пайғамбари алайҳ ассалом гуфт ки : аз Ҷабраил шунидам ки гуфт ки : худованди ъз ва ҷл гуфт : « ман أҳони лии влёи Фқди боРазании болмҳорбаҳ ва мо тараддудати фии шийъи ктрддии фии қабзи нафаси абдии алмؤмни икраҳи аламути вокраҳи мсоءтаҳи влобд ?ла манеҳ ва мо тақарруби إлии абдии бшиءи أҳби إлии ман أдоءи мо аФтрзти алайҳи влоизоли абдии итқрби إлии болнўоФл ҳатто аҳбаҳи Фозои أҳббтаҳи канти ?лаи смъоу бсроу идоу мؤидо . »
Ва низ гуфт , алайҳи ассалом : « ман أҳби лқоءи аллоҳи أҳби аллоҳи лқоءаҳ . »
Ва қавла , алайҳи ассалом : « إзои أҳби аллоҳи алъбд , қоли лҷбрӣил : ё ҷбрил , ании аҳби Флонои Фأҳбаҳ , Фиҳбаҳи ҷбрил , сами иқўли ҷбрили лأҳли алсмоء : إни аллоҳи қади أҳби Фонои Фоҳбўаҳ , Фиҳбаҳи أҳли алсмоء . Сами изъи ?лаи алқбўли фии алأрзи Фиҳбаҳи أҳли алأрз ,у фии албғз мисли злк . »
Бидон ки муҳаббати худованди таъолии мари бандароу муҳаббати бандаи мари худованди таъолиро дурустасту китобу суннати бад-ӣни нотиқу уммат бар ин муҷтамаъу худованди субҳонау таъолӣ ба сифатӣаст ки дӯстони варо дӯст доранду ваии дӯстони худро дӯст дорад .
Ва ба маънӣ луғат гӯйанд : муҳаббат махӯзаст аз « ҳуба » ба касри ҳоء ва он тухмҳое буд ки андари саҳро бар замин уфтад . Пас ҳубро ҳуб ном карданд аз он ки асли ҳаёти андар онаст чунон ки асли наботи андари ҳуб ; чунон ки он тухми андари саҳрои бирезаду андари хок пинҳон шаваду боронҳо бар он меояду офтобҳо бар он май тобаду сармоу гармо бар он мегузарад ва он тухм ба тағайюри азмина мтиғр намегардад муҳаббат низ андари дил ба тағайюри меҳнатҳои алвон мутағаййир нагардад ; комаи қоли алшоър :
ё ман саққоами ҷФўнаҳ
Лсқоми ошиқаи табиб
Ҳзти алмўдаҳи Фостўӣ
Ъндии ҳзўрку алмғиб
Ва низ мегӯйанд : махӯзаст аз « ҳуб » ӣ ки андари ваии об бисёр бошад ва он пар гашта бошаду чашмҳоро андари он мсоғӣ набошаду бози дорандаи он шуда бошад ҳамчунин дӯстӣ чун андари дили толиб муҷтамаъ шаваду дили вайро ммтлӣ гирданд ба ҷузи ҳадиси дӯстро андари дили вай ҷой намонад ; чунон ки чун худованди субҳонау таъолии мари халилро ба хулат макрам гардонид ,у ваии алайҳи ассалом ба ҷуз аз ҳадиси ҳақ муҷаррад шуд олами ҳиҷоб вай шуданд , вай дар он дӯстии душмани ҳуҷби гашт . Онгоҳи моро хабар дод ; қавлаи таъолӣ : « Фонҳми адуи лии إлои раби Алъоламин ( ۷۷/олшъроء ) . »
Ва андари ин маънӣ шблӣ гуяд , раҳмаи аллоҳи алайҳ : « самяти алмҳбаҳи муҳибаи лأнҳои тмҳўи ман алқлби мо сӯии алмҳбўб . »
Ва низ гӯйанд : « ҳуб » номи он чаҳорчӯб бошад дар ҳам сохта ки кӯзаи об бар он ниҳанд . Пас ҳубро бидон маънӣ ҳуб хонанд ки муҳиб , ъзўзлу ранҷу роҳату балоу ҷафои дӯст таҳаммул кунад ва он бар вай гарон набошад ; аз он ки кораши он буд ; чунон ки кори он чӯбҳоу таркибу хилқаташи мари онро буд . Ва андари ин маънӣ гуяд :
إни шӣти ҷўдӣу ани мо шӣти Фомтнъӣ
Клоҳмои мнки мансӯби илои алкрм
Ва низ гўиндкаҳ : махӯзаст аз « ҳуб » ва он ҷамъи ҳубаи дил буду ҳубаи дили маҳали латифау қавом он бошад ки иқомат он бидон буд . Пас муҳаббатро ҳуб ном карданд ба исми маҳали он , ки қарораши андари ҳуба диласту араб ном кунанд чизеро ба исми мавзеи он .
Венис гӯйанд : махӯзаст аз « ҳубоби алмоء » ва ғалаёна ъанд алмтри алшдид , он ғалаёни обӣ буд андари ҳоли боронии азим . Пас муҳаббатро ҳуб ном карданд ; « лонаи ғалаён алқлб ъанд алإштёқи إлии лқоءи алмҳбўб . » пайвастаи дили дӯсти андари иштиёқи руяти дӯст музтариб бошад ва беқарор ; чунон ки аҷсом ба арвоҳи муштоқ чигуна бошанд , дилҳои муҳибон ба лақои аҳбоб муштоқ бошанд ва чунон ки қиёми ҷисм ба рӯҳ буд , қиёми дил ба муҳаббат буду қиёми муҳаббат ба руяту васли маҳбӯб буд . Фии маъноа :
إзои мо тмнии анноси рўҳоу роҳаҳ
Тмнити أни أлқок ё ъзи холё
Ва низ гӯйанд ки : « ҳуб » исмӣаст мари сафои маваддатро мавзӯ ; аз он чаҳ араби мари сафои баёзи инсони чашмро « ҳубаи алонсон » хонанд ( ! ) , чунон ки сафои сувидои дилро « ҳубаи алқлб » . Пас ин яке маҳал муҳаббат омад ва он яке маҳали руят аз он маъниро ки дилу дидаи андари дӯстӣ муқорин буданд .
Ва андари ин маънӣ гуяд :
Алқлби иҳсди Айнии лзаҳи алнзр
Ва алъайни тҳсди қалбии лзаҳи алФкр