Қавла , алайҳи ассалом : « зинўои أсўоткми болқрон . Бёроииди овозҳоро ба хондани қуръон . »
Ва як ривояти дигар : « зинўои алқуръони болأсўоти алҳсн . Бёроииди қуръонро ба савтҳои хуши некӯ . »
Қавла , таъолӣ : « язиди фии алхлқи мо ишоء ( ۱/Фотр ) . » муфассирон гуфтанд ки ин , савт ҳасан бошад ва ҳарки хоҳад ки савт Довӯд башнавад гӯи савти бўмўсӣ ашъарӣ бишинав .
Ва андари ахбор машҳураст ки : андари биҳишти мари аҳли биҳиштро самоъ бошад ва он чунон буд ки аз ҳар дарахтии савтӣу лаҳнӣ мухталиф меояд . Чун муаллиф шаванд он асвоти табоиъро андари он лиззатӣ азим бошад ва ин навъи самоъ омаст андари миёни халқ аз одамӣу ғайри он ки зиндаанд ба ҳукми он ки рӯҳ , латифасту андари асвот латофатӣ ҳаст , чун башнавад ҷинс ба ҷинс моил шуд ва ин қавл гуруҳеаст ки гуфтам .
Ва атиббороу онон ки даъвӣ таҳқиқ кунанд аз аҳли хабарати андари ин сухан бисёрасту андари таълӣфи алҳон , кутуб сохтаанду мари онро азм додау имрӯзи осори санъаташон зоҳираст андари мзомир ки мари онро мураттаб гардонидаанд мари қӯти ҳўироу талаби лаҳвро ба ҳукми мувофиқати шайтон ; то ҳаддӣ ки гӯйанд : исҳоқи Мӯсилии андари боғӣ меГана кард ҳазор дастон месаройед , аз лиззати он хомӯш шуд ва самоъ мекард то аз дарахти дарафтоди мурда ва аз ин ҷинси ҳикоят ҳо шунидаам аммо мурод ба ҷуз инаст .
Ва эшон гӯйанд ки : « ҳамаи роҳоти табоиъ аз таълӣфу таркиби асвоту алҳон буд . » иброҳӣми хавоси разии аллоҳ анҳу гуяд ки : ман вақте ба ҳе аз эҳёии араби фарози расидам ва ба дори заифи амӣрӣ аз умарои ҳӣ нузул кардам сиёҳӣ дидам мғлўлу мусалсал , бар дар хаймаи афкандаи андари офтоб . Шафқатӣ бар дилам падед омад . Қасд кардам то ӯро ба шафоат бихоҳам аз амир . Чун таом пеш овараданд мари икроми заифро амир биёмад то бо ман мувофиқат кунад чун ваии қасд таом кард ман або кардам . Ва бар араби ҳеҷ чизи сахттар аз он наёяд ки касе таом эшон нахурд . Маро гуфт : « эй ҷавонмард , чаҳ чизи туро аз таоми ман боз медорад ? » гуфтам : « умедӣ ки бар карам ту дорам . » гуфт : « ҳамаи амлоки ман туро , ту таом бихӯр . » гуфтам : « маро ба малики ту ҳоҷатӣ нест , ин ғуломро дар кор ман кун . » гуфт : « нахуст аз ҷурмаш бипурс , онгоҳи банд аз вай баргир ; ки туро бар ҳамаи чизҳо ҳукмаст то дар зиёфати мое . » гуфтам : « бигӯ то ҷурмаш чист . » гуфт : « бидон ки ин ғуломӣаст ки ҳодӣаст ,у савтӣ хуш дорад ман инро ба зёъ худ фиристодам бо уштурии сад то барои ман ғаллаи орад вай бирафту дубори шутур бар ҳар уштурии ниҳоду андари роҳ ҳаддӣ мекард ва уштурон мешитофтанд то ба муддатии қариби ин ҷо омаданд , бо ду чандон бор ки ман фармӯда будам . Чун бор аз уштурон фурӯ гирифтанд , уштурони ҳамаи ягони дугон ҳалок шуданд . »
Иброҳӣм гуфт : марои сахт аҷаб омад , гуфтам : « аиҳо аломир , шарафи ту туро ҷуз ба рост гуфтан надорад , аммо маро бар ин қавли бурҳонӣ бояд . » то мо дар ин сухан будем уштурӣ чанд аз бодия ба чоҳсор овараданд то об диҳанд . Амир пурсед ки : « чанд рӯзаст ки ин уштурон об нахурдаанд ? » гуфтанд : « се рӯз . » ин ғуломро фармуд то ба ҳаддӣ савт баргушод . Уштурони андари савти вайу шунидани он машғӯл шуданд ва ҳеҷ даҳон ба об накарданд то ногоҳ як як дар рамеданду андари бодияи бпрокнднд . Он ғуломро бикшод ва ба ман бахшед .
Ва мо баъзе аз ин андар мушоҳида мебайнем ки чун аштрбону хрбндаҳ тараннумӣ кунанд андари он уштуру хари тарабӣ пайдо ояд .
Ва андари хуросону Ироқ одатӣаст ки сайёдон ба шаб оҳӯ гиранд таштӣ бизананд то оҳӯони овоз ташт бишинаванд ва бар ҷой боистанд . Эшон мар ӯро бигиранд .
Ва машҳураст ки андари Ҳиндӯстон гуруҳеанд ки ба дашти беруни раванд ва Гана мекунанд ва лаҳн мегардонанд . Оҳӯон чун он бишинаванд , қасд эшон кунанд . Эшон гирд оҳӯ мегирданд ва Гана мекунанд то аз лиззати чашм фурӯ гираду бхсбд . Эшон мар ӯро бигиранд .
Ва андари кӯдакони хиради ин ҳукм зоҳираст ки чун бгринди андари гоўораҳ , касе навое бузанд хомӯш шаванду мари онро бишинаванд ва атиббо гӯйанд мари ин кӯдакро ки ҳиси вай дурустаст ва ба бузургӣ зирак бошад ва аз он буд ки он малики аҷамро вафот омад аз вай писарӣ монад ду сола . Вузаро гуфтанд ки : « иниро бар тахти мамлакат бояд нишонд ? » бо бзрҷмҳр тадбир карданд . Вай гуфт : « савобед . Аммо бибояд озмуд то ҳисаш дуруст ҳасту бадви умед тавон дошт ? » гуфтанд : « тадбир ин чист ? » бифармуд то Гана мекарданд ваии андари он миён ба тараб омаду дасту пой задан гирифт . Бзрҷмҳр гуфт : « ин умедвораст ба малик . »
Ва асвотро таъсир аз он зоҳиртараст ба наздики уқало ки ба изҳори бурҳони вай ҳоҷат ояд ва ҳар ки гуяд : « маро ба алҳону асвоту мзомир хуш нест » , ё дурӯғ гуяд , ё нифоқ кунад , ва ё ҳис надорад вози ҷумлаи мардумону сутурон берун бошад . Манъи гуруҳе аз он бидонаст ки риояти амр худованд кунанду фуқаҳо муттафиқанд ки : чун адавот млоҳӣ набошаду андари дили фисқӣ падедор наёяд , шунидани он мубоҳаст ва бар ин осору ахбор бисёр оранд . Кома рӯй ани Оишаи разии аллоҳи анҳо қолат : « ъндии ҷорӣаи тғнӣ , Фостأзни умр , Флмо , самъати ҳисаи фарати Флмои дахли умри табассуми расӯли аллоҳ , слии аллоҳи алайҳу силам . Фқоли ?лаи умр : мо أзҳкк , ё расӯли аллоҳ ? қол : канти ънднои ҷорӣаи тғнии Флмои самъати ҳски фарат . Фқоли умр : лоأбрҳ ҳатто أсмъи мокони самъи расӯли аллоҳ , слии аллоҳи алайҳу силам . Фдъои расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу силами алҷориаҳ , Фأхзти тғнӣу расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу силами истмъ . »
Ва бисёре аз саҳобаи ризвони аллоҳи алайҳим монанди ин овардаанду шайхи Абуабдураҳмони слмии он ҷумларо ҷамъ кардааст , андари китоби самоъ ва ба абоҳти он қатъ кардау муроди машойихи мутасаввифа аз ин ба ҷуз инаст ; аз он чаҳ андари аъмоли фавойиди боидобоҳт талабидани кор авом бошаду маҳали мубоҳ сутуронанд . Бандагони мукаллафро бояд то аз кирдор фоида талабанд .
Вақте ман ба Марв будам . Яке аз аъиммаи аҳли ҳадиси он ки маърӯфтарин буд маро гуфт : « ман андари абоҳти самоъ китобӣ кардаам . » гуфтам : « бузурги мусӣбатӣ ки андари дайн падедор омад , ки хоҷаи эмоми лаҳвиро ки асли ҳамаи Фсқҳост ҳалол кард ! » маро гуфт : « ту агар ҳалол наме дорӣ , чаро мекунӣ ? » гуфтам : « ҳукми ин бар вуҷӯҳаст бар як чиз қатъ натавон кард агар таъсири андари дили ҳалол буд самоъи ҳалол буд ; ва агар ҳароми ҳаром , ва агар мубоҳи мубоҳ . Чизеро ки ҳукми зоҳираш фисқасту андари ботини ҳолаш бар вуҷӯҳаст итлоқи он ба як чизи маҳол буд . » валлоҳи аълами болсўоб .