Бидон ки суҳбати кории азиз «аст » ва онро шароитаст , то мард дар он дуруст ояд .
Ва муаззамтарин он тарки хусумату қатъи эътирози астдри ҳамаи корҳо . Аз онкии суҳбати ёрӣ додани астбаҳи ҳама рӯй ва бор кашӣданаст ба ҳамаи ваҷҳ . Ва ин касеро мусаллам шавад ки дар маърифати ҳақи таъолии росих қадам бошад . То агар корӣ бинад ки муътоди нбўддонд ки натиҷа тақдираст , бидон эътироз накунад .
Ҳақи таъолии расӯлро суҳбат бо касе фармуд ки эшон ба ҳақ наздик бошанд ки « восбри нФски маъаи аллазӣнаи идъўни рбҳми болғдоаҳи волъшии иридўни виҷҳа » , бо касоне нишин ки бомдоду шабонгоҳи толибу зокир мо бошанд ва аз мо мушоҳида хоҳанд .
Ва дар ҷумлаи ҳақиқати суҳбати тарки инкор ва қтъоътрозаст ки суҳбат бо се навъ мардум тавонад буд : бо касе бузургтар , ё бо касе баробар , ё касе кеҳтар . Агар суҳбат бо бузургтар буд инкори аҳвол ва эътироз накунад аз ҷиҳат , ва агар бо кеҳтар буд ҳам набояд аз ҷиҳати шафқат , ва бо баробари ҷиҳати мурувват . Дар ҳар се ҳол шарт нест ва ин чунин кас азиз бошад .
Ва ин буд ки расӯл ҳиҷрат кард . Аз ҳамаи саҳобаи ҷзобўбкри сдиқ‑рзии аллоҳи ънҳ‑кс бо вай нарафт . Аз онкӣ ба ҳамаи ваҷҳеи шоистаи вай буду ҳақи таъолӣ ӯро ёр хонд , « азиқўли лсҳобаҳи лои тҳзни ани аллоҳи маъно » . Чун дар ғор рафт худро фидоӣ ӯ кард . Ҷома пора кард ва дар сӯрохҳо ниҳод ,у пошна дар як сӯрохи ниҳод ки ҷома намонда буд . Морпошнаҳ ӯро захм карду бнҷнбид ва нанолед . Аз онкии сид‑ълиаҳи алслўаҳи волслом‑ср бар зонуӣ ӯ ниҳода буд . Гуфт набояд ки бедор шавад ва ин тариқи муҳаббат буд ки май супурд .
Абулқосими қшири‑рҳмаҳи аллоҳи ълиҳ‑дри одоб суҳбат овардааст ки дар он вақт ки дар суҳбати астодобўълидқоқбўдми ҳаргизи эътироз дар дил ман нигарадед дар муддати умр ва ӯ , дар вақте пеш ӯ нишаста будам бо худ андеша мекардам ки агар ҳқ‑сбҳонаҳи тъоли‑дри аҳди ман расӯл фиристад вайро дар дили худ чун ёбам ? ҳар чанд андеша кардам , чандон ҳурмати устод бар дили ман ғолиб буд ки гуфтам мумкин набӯд ки дайгарӣ дар дили худ қадре тавонам ниҳоди болои астодобўълии дқоқ .
Абубакр тмстонигФтаҳаст суҳбат бо ҳақ доред агар тавонед , ё бо касе ки ӯро бо ҳақи таъолӣ вақте бошад , ё бо перӣ ки бо суҳбат ӯ аз даст ҷаҳл барраед . Бо ҳаркас суҳбат натавон дошт ки чун дуруст оядат ягонагӣ бояд дар ҳамаи аҳвол .
Як нишон он бошад ки тасарруф дар моли якдигар нофиз доранд . Чунонкии мардии нздикоброҳими адҳм‑қдси аллоҳи рўҳҳ‑рФт . Гуфт орзӯманди суҳбати туам . Гуфт бидон шарт ки дасти ман дар моли ту чунон буд ки дасти ту дар моли худ . Ва ҳаркасии андарин мақом дуруст наёяд . Барои инаст ки бо ҳар кас суҳбат натавон кард .
Саҳли бен Абдуллоҳи алтстри‑рҳмаҳи аллоҳ ълиҳ‑чнин гуфт ки бо хоҷа бо ғифлату диҳхудоӣ бо мдоҳнту сӯфии ҷоҳил суҳбат мекунед ки ранҷ афзоед .
Дар боби суҳбат , машойихро сухан бисёраст ; ончии муҳимтар буд ёд кардему суханӣ ки ба зоҳири эшон таъаллуқ дорад бад-ӣни фасл хатм афтод волслм .