Пеш аз ин дар миёни мулӯки асру ҷбобраҳи рӯзгори пеш чун пешдодёну каёну акосраҳу хлФоء расмӣ бӯдааст ки мафохирату муборизат ба адл ва фазл кардандӣ ва ҳар расӯлӣ ки Фрстодндӣ аз ҳукму румузу лғзи масоил бо ӯ ҳамроҳ кардандӣ ва дар ин ҳолати подшоҳ муҳтоҷ шудӣ ба арбоби ақлу тамизу асҳоби ройу тадбир , ва чанд маҷлис дар он нишастандӣу бархестандӣ то онгоҳ ки он ҷавобҳо бар як ваҷҳ қарор гирифтӣ ва он лғзу румузи зоҳир ва ҳувайдо шудӣ онгоҳи расӯлро гусел кардандӣ .
Ва ин тартиб бар ҷой бӯдааст то ба рӯзгори султони одили ямини аддавлау аддӣни Маҳмӯди бен сабуктакини раҳмаи аллоҳ .
Ва баъд аз ӯ чун салҷӯқиён омаданд ва эшон мардумон биёбон нишин буданд ва аз маҷории аҳволу мъолии осори мулӯк бе хабари бештар аз русуми подшоҳӣ ба рӯзгори эшон мундарис шуду басӣ аз заруриёти малики мнтмси гашти яке аз он девон буридаст боқӣ бар ин қиёси тавон кардан .
Овардаанд ки султони ямини аддавлаи Маҳмӯди раҳмаи аллоҳи рӯзӣ расӯлӣ фиристод ба мовароуннаҳр ба наздики бғрохон ва дар номае ки таҳрири афтода буд тақрир карда ин фасл ки қоли аллоҳи таъолии ан акрмкм ъанд аллоҳи атқикму арбоби ҳқоӣқу асҳоби дқоӣқ бар он қарор додаанд ки ин тақия аз ҷаҳл мефармоед ки ҳеҷ нақсонеи арвоҳи инсонро аз нақси ҷаҳл бтар нест ва аз нақси нодонии бози пастар нау каломи ноофарӣдаи гувоҳӣ ҳаме диҳад бар сиҳҳати ин қзиту дурустии ин хабари волзини аўтўои алълми дараҷот . Пас ҳамеи хоҳем ки аъиммаи мовароуннаҳру уламои замини машриқу аФозли ҳазрати хоқон аз заруриёти ин қадар хабар диҳанд ки набувват чист ? вилоят чист ? дайн чист ? ислом чист ? имон чист ? эҳсон чист ? тақво чист ? амр маърӯф чист ? наҳй мункир чист ? сирот чист ? мизон чист ? раҳм чист ? шафқат чист ? адл чист ? фазл чист ?
Чун ин нома ба ҳазрат бғрохон расед ва бар мазмуну макнун ӯ вуқуф ёфт аъиммаи мовароуннаҳрро аз диёру билод боз хонд ва дар ин маънӣ бо эшон машварат кард ва чанд кас аз кбору изоми аъиммаи мовароуннаҳр қабул карданд ки ҳар як дар ин боб китобӣ кунанд ва дар асноءи сухану матни китоби ҷавоби он калимот дарҷ кунанд ва бар ин чаҳор моҳ замон хостанд ва ин муҳлат ба анвоъи музири ҳаме буд чаҳ аз ҳамаи қавитар ихроҷоти хазина буд дар ихроҷоти расӯлону пайкону таъаҳҳуди аъимма .
То Муҳамади бен абдаи алкотб ки дабири бғрои хон буд ва дар илми тааммуқӣ ва дар фазл тнўқӣ дошт ва дар назму насри табаҳҳурӣ ва аз фузалоу блғоءи исломи яке ӯ буд гуфт :
Ман ин саволотро дар ду калима ҷавоб кунам чунон ки аФозли ислому амосли машриқ чун бибинанд дар маҳали ризоу мақар писанд уфтад .
Пас қалам барграфт ва дар поёни масоил бар тариқ фатво бинвишт ки :
Қоли расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу силами алтъзими ломри аллоҳу алшФқаҳи алии халқи аллоҳ .
Ҳамаи аъиммаи моўроءи алнҳри ангушт ба дандон гирифтанд ва шигифтӣҳо намуданд ва гуфтанд : инат ҷавобии комил ва инат лафзии шомил !у хоқон азим барафрӯхт ки ба дабир кифоят шуд ва ба аъимма ҳоҷат науфтод ва чун ба ғазнӣн расед ҳамаи бпсндиднд .
Пас аз ин муқаддамоти натиҷаи он ҳаме ояд ки дабири оқилу фозили маин ҷамолӣаст аз таҷаммули подшоҳ ва баин рифъатӣаст аз трФъи подшоҳӣ . Пас бад-ӣни ҳикояти ин мақолатро хатм кунему ассалом .