Тиб саноатӣаст ки бидон саноати сиҳҳат дар бадани инсон нигоҳ доранд ва чун зоӣл шавад бози оранду бёроинд ӯро ба дарозии мӯӣу покӣ рӯйу хушии буиу кушодагӣ .
Аммо табиб бояд ки рақиқи алхлқи ҳаким алнФс ҷед алҳдс бошаду ҳадс ҳаракатӣ бошад ки нафасро буд дар ороъи соиба . Аънӣ ки суръати интиқолӣ буд аз маълум ба маҷҳӯл . Ва ҳар табиб ки шарафи нафас инсон нашносад рақиқ алхлқ набӯд ва то мантиқ надонад ҳаким алнФс набӯд ва то муаййид набӯд ба таъӣд ҷед алҳдс набӯд ва ҳар ки ҷед алҳдс набӯд ба маърифат иллат нарасад зеро ки далел аз набз мебояд гирифту набзи ҳаракати инқибоз ва инбисотасту сукӯнӣ ки миёни ин ду ҳаракат уфтад .
Ва миёни атиббо хилофаст : гуруҳе гуфтаанд ки ҳаракати инқибозро ба ҳис нишоед андар ёфтан , аммо афзали алмтأхрини ҳаҷа алҳақ алҳусайн бен Абдуллоҳи бен сино дар китоб қонӯн мегуяд : ҳаракати инқибозро дар тавон ёфтан ба душвории андари танҳои кам гӯшт .
Ва онгаҳ набзи даҳ ҷинсаст ва ҳар яке аз ӯ мутанаввиъ шавад ба се навъ : ду тарафайн ӯ ва яке эътидол ӯ .
То таъӣди илоҳӣ ба истисвоб ӯ ҳамроҳ набӯд фикрати мсиби натавонад буду тФсраҳро низ ҳамчунон алвону русӯб ӯ нигоҳи доштан ва аз ҳар лавнӣ бар ҳолатии далел гирифтан на корӣ хирадаст .
Ин ҳамаи длоӣл ба таъӣди илоҳӣу ҳидояти подшоҳии мФтқрнд ва ин маънӣаст ки мо ӯро ба иборати ҳадс ёд кардаем .
Ва то табиб мантиқ надонаду ҷинс ва навъ нашносад дар миёни фаслу хоссау арзи фарқ натавонад кард ва иллат нашносад ва чун иллат нашносад дар алоҷи мсиби натавонад буд .
Ва мо ӣнҷо мислӣ бизанем то маълум шавад ки чунинаст ки ҳаме гӯйем : мараз ҷинс омаду табу сдоъу зукому сарсому ҳасбау ирқони навъ , ва ҳар яке ба фаслӣ аз якдигар ҷудо шаванд , ва аз ин ҳар яке боз ҷинс шаванд , Маслан таб ҷинсасту ҳмии явму ғбу штри алғбу рубъи анвоъ , ва ҳар яке ба фаслии зотӣ аз якдигар ҷудо шаванд . Чунон ки ҳмии явм ҷудо шавад аз дигари таб ҳо бидон ки дарозтарин муддат ӯ як шабонаи рӯз буд ва дар ӯ тксру гаронӣу коҳилӣ ва дард набошад ,у таби мтбқаҳ ҷудо шавад аз дигари таб ҳо бидон ки чун бигирад то чанд рӯз боз нашавад ,у таби ғб ҷудо шавад аз дигари таб ҳо бидон ки рӯзӣ бияёду дигар рӯз наёяд ,у таби штри алғб ҷудо шавад аз дигари таб ҳо бидон ки як рӯзи сахт тар ояду дирангаш камтар бошад ва як рӯзи оҳистатару дирангаши дарозтар буд ,у таби рубъ ҷудо шавад аз дигари таб ҳо бидон ки рӯзӣ бияёду дигар рӯз наёяд ва сеюм наёяд ва чаҳорум бияёд , ва ин ҳар яке боз ҷинс шаванд ва эшонро анвоъ падед ояд . Чун табиб мантиқ донад ва ҳозиқ бошаду бидонад ки кадом табасту Модати он таб чист , мураккабаст ё муфрад , зуд ба муъолиҷат машғӯл шавад .
Ва агар дар шинохтани иллат дар монад ба худои ъзи вҷл боз гардад ва аз ӯ истионат хоҳад , ва агар дар алоҷ фурӯ монад ҳам ба худоӣ боз гардад ва аз ӯ мадад хоҳад ки бозгашт ҳама бадваст .