Молихулё иллатӣаст ки атиббо дар муъолиҷат ӯ фурӯ монанди . Агар чаҳ амрози сўдоўии ҳама музминаст лекини молихулё хосиятӣ дорад ба дайри зоӣл шудан ,у Абулҳасани бен яҳёи андари китоби муъолиҷати Буқротӣ ки андари тиби каси чунон китобӣ накардааст бар шимурд аз аъиммау ҳукамоу фузалоу фалосифа ки чанд аз эшон бидон иллат маълул гаштаанд .
Аммо ҳикоят кард марои устоди ман ашшайхи аломоми Абуҷаъфари бен Муҳамади абии саъди алмърўФ ба срх ( ? ) аз ашшайхи аломоми Муҳамади бен Ақили алқзўинӣ аз амири фахри аддавлаи боколиҷори албўиӣ ки якеро аз аъзаҳи оли буйаи молихулё падед омад ва ӯро дар ин иллати чунон сӯрати баст ки ӯ говӣ шудааст . Ҳамаи рӯзи бонг ҳаме кард ва ин ва онро ҳаме гуфт ки :
« маро бикашед ки аз гӯшти ман Ҳариса некӯ ояд ! »
То кор ба дараҷа Эй бикашед ки низ ҳеҷ нахурд ва рӯзҳо бар омад ва наҳор кард ,у атиббо дар муъолиҷат ӯ оҷиз омаданд .
Ва хоҷаи Абӯалии андари ин ҳолати вазир буду шоҳаншоҳи ълоءи аддавлаи Муҳамади бен дшмнзёр бар вай иқболӣ дошту ҷумлаи малик дар даст ӯ ниҳода буд ва куллӣ шуғл ба раъйу тадбир ӯ боз гузошта ва алҳақ баъди Искандар ки арстотолиси вазир ӯ буд ҳеҷ подшоҳ чун Абӯали вазир надошта буд .
Ва дар ин ҳол ки хоҷаи абӯи алии вазир буд ҳар рӯзи пеш аз субҳдам бархестӣ ва аз китоби шифои ду коғаз тасниф кардӣ , чун субҳи содиқи бдмидии шогирдонро бор додӣ чун киёи раиси баҳманёру абӯи Мансури бен зилаҳу абди алвоҳади Ҷузҷонӣу сулаймони димишқӣ ва ман ки боколиҷорм то ба вақти асфори сабақҳо бхўондимӣ ва дар пай ӯ намоз кардемӣ ва то беруни омадамонеи ҳазор савор аз машоҳӣру маорифу арбоби ҳавоиҷу асҳоби ъроӣз бар дар сарой ӯ гирди омада будӣ ва хоҷа барнишастӣ ва он ҷамоат дар хизмат ӯ брФтндӣ .
Чун ба девон раседӣ савори ду ҳазор шуда будӣ , пас ба девон то намоз пешин бимонадӣ ва чун бозгаштӣ ба хон омадӣ , ҷамоатӣ бо ӯ нони бхўрдндӣ , пас ба қилўлаҳ машғӯл шудӣ ва чун бархестӣ намози бкрдӣу пеш шоҳаншоҳ шудӣ ва то намози дигари пеш ӯ мФоўзаҳу муҳовира будӣ миёни эшон дар муҳимоти малик , ду тан буданд ки ҳаргиз солисӣ набӯдӣ .
Ва мақсӯди азин ҳикоят онаст ки хоҷаро ҳеҷ фароғатӣ набӯдӣ .
Пас чун атиббо аз муъолиҷати он ҷавон оҷиз омаданд пеши шоҳаншоҳи малики муаззами ълоءи аддавлаи он ҳол бигуфтанд ва ӯро шафиъ барангехтанд ки хоҷаро бигӯед то он ҷавонро алоҷ кунад .
Ълоءи аддавла ишорат карду хоҷа қабул кард .
Пас гуфт :
« он ҷавонро бишорат диҳед ки қассоб ҳаме ояд то турои бикашад ! »
Ва бо он ҷавон гуфтанд . ӯ шодӣ ҳаме кард . Пас хоҷа бар нишаст ҳамчунон бо кавкаба бар дар сарой бемор омад ва бо тании ду дар рафту кордӣ ба даст гирифта гуфт :
« ин гов куҷост то ӯро бикашам ? ! »
Он ҷавони ҳамчуи гов бонгӣ кард яъне ӣнҷост . Хоҷа гуфт :
« ба миёни сарои оридшу дасту пой ӯ бабандед ва фурӯ афканед . »
Бемор чун он шунид бадвед ва ба миён сарой омад ва бар паҳлавӣ рост хуфту пой ӯ сахт бибастанд . Пас хоҷаи абӯ алӣ биёмаду корд бар корд молида ва фурӯ нишасту даст бар паҳлавӣ ӯ ниҳоди чунонкии одати қассобон буд , пас гуфт :
« ваа ! ин чаҳ гов лоғарӣаст инро нишоед куштан алаф диҳедаш то фарбеҳ шавад . »
Ва бархест ва берун омаду мардумро гуфт ки :
« дасту пой ӯ бигушоӣеду хӯрданӣ ончӣ фармоем пеш ӯ бурид ва ӯро гуед бихӯр то зуди фарбеҳи шӯй . »
Чунон карданд ки хоҷа гуфт . Хӯрдании пеш ӯ бурданд ва ӯ ҳаме хӯрду баъд аз он ҳарчӣ аз ашрабау адвия хоҷа фармудӣ бадв додандӣ ва гуфтанд ки :
« нек бихӯр ки ин говро нек фарбеҳ кунад ! »
ӯ башнавадӣ ва бихӯрадӣ бар он умед ки фарбеҳ шавад то ӯро бикашанд .
Пас атиббои даст ба муъолиҷат ӯ бар кушоданд чунон ки хоҷа Абӯали мефармуд . Як моҳро бслоҳ омад ва сиҳҳат ёфту ҳамаи аҳл хирад донанд ки ин чунин муъолиҷат натавон ало ба фазлии комилу илмии тамому ҳадсии рост .