Бисмии аллоҳи арраҳмони арраҳими алҳмди ллаҳи раби Алъоламину алслўоаҳу ассаломи алии أшрФи алмрслину ?алаи алтибини алтоҳрину баъд : чунин гуяд Муҳамади алмштҳри ббҳоء аддӣн овардаанд ки мӯши прҳўшии сифед дар гӯша бе қарори гирифта ва аз гӯша ӣӣ тӯша таматтуъ карда ; ногоҳ гурба ӣӣ дар кулба ӣ ӯ дар омад , мӯшро дасту пои баҳам бар омад ва дар зери чашм нигоҳӣ мекард ва аз сӯзи сина оҳӣ мекашид . Гурба бар ошуфт ва гуфт эй дузди нобакор аз барои чаҳ оҳ кашидӣ ва аз ман чаҳ дидӣ ки салом накардӣ ? мӯш дар ҷавоб гуфт : эй шаҳриёри ъолимқдори турфа сؤолӣ кардӣ ки аз ҷавоби шумо оҷизам зеро ки ҳаргиз касе шунида ва дида бошад ки дар ҳолати нузули малики аламут касе бар ӯ салом карда бошад ! . Аз ин ҷавоб , гурба бисёр озурда хотир шуд ва гуфт : эй нобакори куҷо аз ман ситамии бтўи расидау куҷо аз ман бтўи озории воқеъ шуда ки аз ин қабили суханони ҷавоби мигўӣӣ ? , маро бахотир расед ки чун саломи осор саломатӣасту салом кардан дар китобҳо навишта шуда суннатасту ҷавоби саломи воҷиб , пас агар ту салом кунӣ амри суннатӣ баҷо оварда бошӣу марои мутаъаҳҳиди амр воҷибӣ карда ӣӣ , зеро ки дигар касе дар миёни мо ва ту нест ки ҷавоб салом гуяд то ки фарзи кифоя баҷо ояд пас эй мӯши сарфаи туро мешуд . Дигари онкии сабқат дар саломи савоб азим дораду хостам ки савоби ҷиҳати ту ҳосил шавад : нақулӣ ворид шуда ки дар айёми ҳазрати набавии шахсе дар ҷоӣии пинҳон шуда буд ки шояд дар салом бар он ҳазрат сабқат гирад . Муқорини ӣнҳол Ҷабраил омад ва он ҳазратро хабар дод ва гуфт : ҳақи таъолии миФрмоид ки фалони шахс дар фалони мавзе пинҳонаст то дар салом бар ту сабқат гирад ва мо нахостем ки муддаои он шахс ҳосил шавад , шумо бояд бар он шахс дар салом сабқат кунӣ . Пас дар ин боби марои нафъии нмибошду зарарии ҳам воқеъи нмишўд . Мӯш дар ҷавоб гуфт : аинмънӣ бар шумо зоҳираст ки таклиф бақадр иститоатасту зиёда бар он молоитоқ хоҳад буд гурба гуфт : балии рости мигўӣӣ . Бози мӯш аз сари макр ва ҳила гуфт : эй бузургвори бнмки деринаи қисм ки бисёр ҳарфҳоро ба хотир мерасад аммо ҷуръати баён онро надорам чаро ки дар ин вақт ки назарам бар ҷамоли мардона шумо афтод қатъи қувои ҷамеъи аъзоӣ ман шуд , чунонкии биноӣии чашму шнўоӣии гӯшу гўёӣии забону қудрати рафтори бакулӣ аз ман қатъ шуд , пас ҳар гоҳи иститоат бар гуфтан ва шунидан набошад ва шумо амр кунед албата молоитоқ хоҳад буд . Пас гурба гуфт : эй мӯш ! бадалели оя : إнмои алмؤмнўни إхўаҳ , хостам аз роҳи бародарӣ бо ту сулӯк мслўк дорам : мӯш гуфт : мукаррар арз кардам ки шавкату азимати бузургони боиси тарсу ҳавли зери дстонст чун шаҳриёри сؤоли намояду бандаи мутаваҳҳим , чигуна митўонм ҷавоб бигӯям ? гурба гуфт : дағдағаи бахотири роҳи мадау ончӣ бахотират мерасад бигӯ ! . Мӯш гуфт ; аихдоўнд ! ояи إнмои алмؤмнўни إхўаҳ саҳеҳаст аммо касе ояи إнмои алмؤмнўни إхўаҳи ҷбро ва қҳро нашунида , бародарӣ бар ду қисмаст , яке бародарии ҳақиқӣ ва яке бародарии тариқӣ , ҳар гоҳи марои ёроӣӣу тўоноӣӣ он набошад ки бо аҳадӣ аз худ қавитар баробарӣ кунаму бародарии намоям , чигуна қабул бародарӣ кунам ? , пас онгоҳи таклифи чунин лозим меояд ки Маслан шоҳбозӣ бгнҷшкӣ гуяд : биё бо ман парвоз кун ва ё ширии брўбоҳӣ таклиф кунад ки биё то бо ҳам ҷидол кунем , яқин ки инҳо тамом хабараст ки гуфта мешавад влкни имкон ақлӣ надорад . Агар шаҳриёри маро маъзӯр медорад ва мурраххас мефармоед ки бабанда хона рафта бошам зиҳии карам ва миннатҳои эҳсон мебошад ки дарбора ӣ заъифон бҳо оварда бошад , чаро ки маро чанд фарзанд хурда мебошанд ки ҳамагии чашм дар роҳ ва дар интизоранд ки эшонро мулоқот намӯдау саркашии намояму бози бмлозмт мушарраф шавам . Гурба дар ҷавоб гуфт : эй мӯш ! тариқа ӣ бародарии чунин нмибошд ки ман вориди ту шуда бошам ту марои таклифи ннмоӣӣу бахона ӣ худ набарӣ ва бар вайу дигар аз хонаи беруни нёӣӣ ва дар андарун бо ман гуфтугӯи нмоӣӣ , акнӯн биё то ман туро бахона ӣ худ барам зиёфати намоям ! мӯш музтариб шуд , чаро ки майдонаст агар иқрор кунад ҷон берун нахоҳад баради ёрои гуфтанаш намонад , то охир гуфт : эй шаҳриёр ! сабаби таклиф накардани бандаи ин буд ки таркиби муборак шумо қавӣасту даргоҳи хона ӣ ман бисёр тангаст , пас шуморо омадан дар хона ӣ мо мушкиласту озори бавуҷуд шумо мерасад бинобарин ду калимаи арзи густохӣ шуда . Мӯши дигари бора бо худ гуфт ки ҳар гоҳ дар аинўқти тазвирӣу ҳила ӣӣ сохтӣ аз чанги ин золим халос шудӣ ва гарна халосии дигар мумкин нахоҳад буд . Пас онгоҳи мӯши сар бар оварад ва бо гурба гуфт : эй махдум ! маро кӣ гумон буд ки бо худоаму фақирону зери дастони ӣнқадари лутф ва шафқат хоҳад буд , улҳол ки донистам лутфи шаҳриёри нисбати бзирдстон то чаҳ ҳадаст дар аинўқт ки амр олам бошад ; биравам фаршӣ ва нақулӣ ва ду хўончаҳ ӣ ҳозирии бҷҳти саркор шаҳриёр биоварам ки рафъи хиҷолат ва рӯсиёҳӣ шавад .

Ҷони ширин ки нисори қадам ёр набошад

Бификанам давр ки он бар тани ман бор набошад

Гурба чун хабар аз нопокӣу ҳромзодгӣ мӯш дошт ва майдонаст ки мӯш дар халосии худ саъй менамояду ирода ӣ гурбаи он буд ки мӯшро бадаст биоварад , пас гуфт : эй мӯш ! ман дӯстӣу меҳрбонии туро донистам , лузӯми бзҳмту ҳоҷати нақл ва фуруш нест , агар ту рости мигўӣии ин дами суҳбат ғаниматаст , биё то бо ҳам суҳбат бидорем ва аз ғами замона осӯда бошем мӯш гуфт : эй шаҳриёр ! қабл аз ин арз кардам ки фарзандон ман мунтазиранд , ман бахонаи рӯм ва эшонро мулоқот намӯда бози бхдмти мушаррафи гирдам ва шарт кунам ки фардои қиёмати туро шафоат кунам , гурба гуфт : эй ҳромзодаҳ ! туро ин мартаба аз куҷои ҳосил шудааст ки маро шафоат кунӣ мӯш гуфт : эй гурба ! дар гулистони шайхи саъдӣ навиштааст :

Шунидам ки дар рӯзи умеду бим

Бидонро бникон бубахшад Карим

Гурба гуфт : эй ҳромзодаҳи нобакор ! бадии ману хӯбии ту аз куҷо маълумаст ? мӯш гуфт : эй шаҳриёр ! некии ман онсткаҳи мазлӯму бадии шумо онсткаҳи золимӣ ! . Гурба гуфт : эй бихбри нодон ! аз аҳволу ҳавли қиёмати хабари надорӣ , агар хоҳӣ аз барои ту баён кунам ! . Мӯш гуфт : баёни Фрмоӣид : гурба гуфт : дар кутуби муътабара хондаам ки фардои қиёмат чун исрофил сувар бидамаду аъёни амвот аз ҷину инс зинда шаванд ва дар осмонҳо гушӯда шаваду ситораҳо бҳкми мафоди إзои алсмоءи анФтрту إзои алнҷўми анкдрти зер ва зибр шаванду замину ончӣ дар онаст ҳамвор гирданд ва аз малоикау ҷину инси сафҳо баста шаваду бомари илоҳии миҳробӣ аз нур муҳайё гардад , малоика ӣ ҳафт осмону замин дар он миҳроби бнмоз машғӯл шаванду халқони сарҳо бараҳна дар он офтоби қиёмат истода бошанд ва ҳар касро бақадр иститоати офтоб бар ӯ асар мекунад ва баъзе арақ то каъб ва баъзе то қуббаи по ва баъзе то соқ ва ҳамчунин то камару гардан , ва ҳар каси муҳаббати худо дар дил дошта бошад офтоб бар ӯ асар накунад влкни ваҳшату тарсу ҳайронии тамоми мардумро мзтрби ҳоли намояди аввали ҳазрати одами сафии аллоҳи дами дркшду мурғи рӯҳи Нӯҳи навҳа оғоз кунаду исои бен Марям ба ё молики алмалику алмлкўт зокир шаваду закариё ба ё сомъи алмноҷот муноҷот кунаду ёқӯб аз уқубати халқ дармонда бошаду Юсуфи ресмони таъассуф аз бен ҳар мижгон кушода кунаду сулаймони бисоту тахт бар бод диҳад ва ин Нидо аз сароча ӣ ғайб дар расад :

Набошад то худои розии зи уммат

Касеро нест умеди шафоат

Пас чун ҳангоми ҳисоб дар расад кофарону мунофиқонро биҳсоби бҷҳнм ворид кунанду муъминонро бидӯни ҳисобу уқоби ббҳшт дар оваранду осӣони умматро бшФоъти ҳазрати мҳди слии аллоҳи алайҳу илоҳу алии алайҳи ассалому фарзандони эшон брзўон баранд . Борӣ эй мӯш ! ту чигуна дар он рӯзи маро шафоат мекунӣ ? мӯш гуфт : эй шаҳриёр ! аз карами худо умедвор ҳастам ки маро бубахшеду ҷазои амал ту бидиҳад гурба гуфт : эй нобакор ! ту дар хона ӣ беваи занӣ ки сад дирами гандуми бҷҳти қӯти худ аз чархи рейсии баҳами расонида , чун фурсати ёбӣ то дона ӣ ахирро набарӣ ором нагирӣ . Мӯш гуфт : дар китоби нгорстон хондаам :