Овардаанд ки марди муъаллимӣ аз шаҳри худ беруни омада буд ва рӯй бсҳро ва қроء намӯд ки шояд таҳсилу касб маошӣ кунад , алҳосли бчндини қарияу ободӣ ворид шуд ва аз ҳеҷ ҷои кушодӣ ва футуҳӣ надид , дар ин ҳолат фикр мекард ва мерафт то инки бидиҳу қария ӣӣ расед ва дар онҷои ҷамъӣ аз кадхудоёну риши сифедонро дид ки иҷтимо доранд ва суҳбат мекунанд , он муаллим бо худ гуфт ки дар ӣнҷои фикрӣ тавон ёфту ҳила ӣӣ тавон сохт , камӣ пеш омад ва бар он ҷамоат салом карду бунёди таъриф ва тавсиф намӯд ва гуфт : алҳмди аллоҳ ки худои табораку таъолии чунин музиъӣ бо сафоу хуши обу ҳаворо бшмои атоу арзонии фармӯдау фазои саморо дар ин нуқтаи бавосита ӣ вуҷӯд ва бӯдани нуфуси солеҳаи нисбати боҳилли деҳоти дигар тафзил намӯдааст . эй кадхудоён ! ман ин қарияро чунон ёфтам ки мебояд мива ӣ он бисёр рнкин ва ширин бӯда бошад ! . Гуфтанд : балӣ чунинаст . Пас аз он муаллим гуфт ки агар ин кӯҳ дар баробари даҳ воқеъ намешуд албата мивау ҳосили ин мавзеи рангинтару хуш бӯтар мешуд ва аҷаб медорам аз шумоҳо ки чаро ин кӯҳро аз пеш бар нмидорид ? ! . Ва он ҷамоатро чунон таҳрик кард ки магари кӯҳро аз пеш ме тавон бардошт . Пас бон мард гуфтанд ки чигуна кӯҳро ме тавон аз пеши бардошт ва агар ту дар ин боби тадбирӣ бахотират мерасад баён кун то дар саъйу иҷроӣ он бакӯшем . Он муаллим гуфт : банда чанд рӯзӣ дар хизмат шумоҳо хоҳам буд зеро банда муддатӣаст ки мусофирам ,у музиъии бойени хӯбӣ ва бо сФоӣӣу хуши ҳавойӣ надидаам ва дар ин мавзеи марои фараҳу сарварӣ рӯй намӯд ва дар дилам афтодааст ки аз барои шумоҳо ин кӯҳро алоҷии намоям . Пас он ҷамоати таклифи зиёфати бон мард карданд ва ҳар як навбатӣ аз барои зиёфату мҳмондорӣ ӯ бар худ қарор додау шурӯ дар меҳмонӣ карданд . Аз қазои шабӣ дар хона ӣ мардии меҳмонӣ буду ҷамъӣ бо он мард суҳбат медоштанд , он мард бо худ гуфт ки акнӯн чанд рӯз шудааст ки аз ваъда мегузараду наздик шудааст ки туро ббрдоштни кӯҳ таклиф кунанд ва бар ҳасби қавлу ваъда бояд кӯҳро аз барои онҳо бурдорӣ , улҳол бояд фикрӣ кард то чанд рӯзи дигар дар ин мавзеи Бамоне ва маишат бигузароне , дигари бораи бахона ӣ макр фурӯ рафту ҳила ӣӣ бахотираш расед ва гуфт : ҳайф аз шумо ки дар миёни худ муъаллимӣ надоред ки атфоли шуморо таълим диҳаду ҳамаро соҳиби дониши намояд то бондки замонӣ ҳар як ълиҳдаҳи нодарра ӣ аср гирданд ! , пас аз шунидани ин гуфтор , гуфтанд ки дар ин мавзе касе нест ва аз ҷои дигари ҳам касе бойени макон ва мавзе наёяд ва агар чунончии шумо муҳаббат намӯда тавваҷуҳ кунед банноӣ хайрӣ гузоштаед . Онмрд дарёфт ки хуби онҳоро хар карда , пас гуфт : бандаро подшоҳи амре фармӯдааст ва ман мехоҳам ки бхдмти подшоҳи қиёми намоям . Эшон гуфтанд ки подшоҳ чаҳ хидматии бшмои фармӯда ? онмрд дар ҷавоб гуфт : китобии фармӯда ки шарҳи нусха ӣӣ бар он нивисаму мигрдм ки ҷоӣӣ бо обу ҳавои пайдои намояд то ки асбоби масаррату нишоти димоғи баҳами расонида ва дар он мавзе нишастау бони амри қиёми намоями вагарна аз меҳрбонӣу муҳаббати шумо бисёр мамнӯн бӯда бҷоӣӣ намерафтам . Эшон гуфтанд ки шумо худ миФрмоӣиди ин мавзеи бҳсби обу ҳавоу дилнишинӣ бинзираст , мумкинаст ки дар ин мавзеи хизмати подшоҳиро бонҷоми расонидау фарзандони моро ҳам таълим дода бошед . Пас аз таклифу гуфтугӯӣ бисёр дар ин хусӯс , чунон муқарар шуд ки дар ҳар санаи се моҳ дар он мавзеи таваққуфи намояду атфоли эшонро ҳам дарс бидиҳаду баъд аз он кӯҳро дар се сол рӯзгор бардораду харҷ ӯро дода ва дар ҳар солии маблағи шаш тӯмони нақди бъўзи ҳақи таълими илова аз ихроҷоти корсозӣ намоянд . Пас аз ин қарор , он марди икдл дар он мавзе нишасту шурӯ дар таълим додани атфол эшон намӯд ва дар ҳар ҳафтаи таваққуъоту тавозуъот аз эшон талаб менамӯд ва эшон ҳам лоилоҷ бомед бардоштан кӯҳ , ноз ӯро мутаҳаммил мешуданд ва чун муддати се сол тамом шуд , он марди маблағии мол ҷамъ карда буд , пас аз муддати мазкӯри аҳолии қарияи ҳама назд он мард омада гуфтанд ки эй муаллим ! бмсдоқ алўъддин мебояд имрӯзи ин кӯҳро аз ҷо бурдорӣ ! он мард муаллим гуфт : балӣ акнӯн мо низ атфоли шуморо таълим кардаему китоби подшоҳи ҳам тамом шуда ва мехоҳам ки бензад подшоҳ биравам , пас аз он агар ҳаёти орӣа боқӣ бошад бхдмт шумо мерасм ва шумо тавваҷуҳ кунед ва ин ваҷҳро ки шарт кардаед бҳқир шафқат кунед то ман ҳам ин кӯҳро аз ҷиҳат шумо бурдорам . Пас аз ин он марди зари муайяниро оварда бон мард доданд ва ӯ гуфт бирӯяд бахонаҳои худ ҳар қадари танобу ресмон ки доред биоваред ! . Эшон ҳам рафтанд ва ҳар қадари ресмону таноб ки дошанд тамомӣ овараданд ва он марди ҳамаро бар якдигар гиреҳ дода бар даври кӯҳи андохт чун ресмон каму кӯтоҳ буду бадӯри кӯҳи нмирсиди боз биъқлон фиристоданд бшҳру ресмон бисёр хариданд ва овараданд бадӯр кӯҳ андохтанд ва нишасту пушт бкўаҳ дода гуфт : ҳолои қӯти нмоӣиду кӯҳро бурдоред ва бар пушт ман гузоред то биравем ва бадӯр андозем ! . Он ҷамоати биъқл ки адади онҳо бақадр сесад нафар буданд омада ва ҳар чанд қӯт намуданд натавонистанд ки якпорча аз кӯҳ бурдоранд то чаҳ ҷоӣӣ ки кӯҳро бурдоранд ва бар пушт муаллим гузоранд . Он мард гуфт : шумоҳо чиқадр коҳил ва бекораед охири ҳамаи якбораи дуруст қӯт кунед то ки ин кӯҳро бардошта ва бар пушт ман гузоред ! . Боз ҳар қадар қӯт намуданд он кӯҳ ҳаракат накард билохира бтнг омаданд ва гуфтанд : эй мард кам ақли нодон ! мо чигуна митўоними ин кӯҳро бардорем он мард гуфт : ман биъқл нестам , шумо биъқлид зеро ки сесад нафари ҷамъ шудаеду нмитўониди кӯҳро бурдоред ва бадуш ман гузоред бо вуҷӯди ин таваққуъ доред ки ман танҳо бурдорам ? ! . Баъд аз шунидани ин қавл , он ҷамоати боз аз биъқлӣ тасдиқ карданд ва гуфтанд ки дурустаст ва рост мегуяд чаҳ бояд кард ? . Он мард муаллим гуфт : бояд сабр ва таҳаммул намӯд ки то ҷамъиятии бештар аз шумо баҳам расад ва он вақт кӯҳ бояд сабр ва таҳаммул намӯд ки то ҷамъиятии бештар аз шумо баҳам расад ва он вақт кӯҳро бурдоред ва бар пушт ман наед то бабрами биҷои дигари нуҳум . Пас мардуми он қария бо муаллими қарори корро чунин қарор доданд ! бории ҳоло эй мӯш ! хуб ва возеҳ бидон ки ҳар чаҳ бар сари ту омада ва меояд . Ҳама аз сабаби такаббуру худсарӣу нодонӣ худат бӯда ки бар ту воқеъ шудаи волои ҳаргизи одами шикастаи нафасу бурдбор зарар накардаасту бблои мубтало нашуда ва намешавад балки ҳамеша солим хоҳад буд .

Ва дигар гуфтаанд :

Пас ҳар ки дар ҳолати сиҳҳату хуши димоғӣу вақти қӯту ҳангоми неъмату амният маконасту бкоми худ буд ва аз дӯстону ақрони мумтоз ,у муставле бар душманонаст ва дар фироқи болу рифоҳяти ҳол ва осоишаст , ҳар гоҳ инчунин каси собиру шокиру ҳомид ва воқиф бошаду ғофил ва мағрур нагардад , албата ӯ растгор ва Саидаст , ва бояд донист ӣнҳамаи сифот ки баён гардид ҷумлагии зиду нақизи Аннаи Фоно аз ақаб мерасад , пас ҳар онкии шикастагӣ пеша месозаду шукр ва сипос мекунад ва фурӯтанӣ менамоянд , аз ӯ ингуна балоҳо ки сифоти ғайри ҳамидау ахлоқ разилааст бидӯни шак мндФъ хоҳад шуд ва бар маснади саодат иттикоъ хоҳад намӯду ало дар пила ӣ ҳисоби ҳайрону саргардони мондау истода , чунонкии ту истода ӣӣ ! ки на роҳи пас ва на роҳи пеши дорӣ ! .

Мӯш чун ин суханону гуфтори даҳшатомезро аз гурба шунид оҳу фиғон бар кашиду зор зор бигирист ва гуфт :

эй шаҳриёр ! аз зердастони тақсир ва аз бузургони бахшиш , зеро ки гуфтаанд :

Саховату карам аз беҳтарини аъмол ва кирдораст .

Гурба гуфт :

эй мӯш ! гулистони шайхи саъдиро нахонда ӣӣ ки гуфта :

эй мӯши биъқл ! хӯбӣ кардан бо ғайри аҳлаш яқин дошта бош аз заъифӣ ақласту сафоҳат ! . Мӯш гуфт : эй шаҳриёр ! пас некӣу мурувват дар ҳақ чаҳ касе хубаст ? . Гурба гуфт : дар ҳақи ксикаҳ аз рӯй ҷаҳлу нодонӣ тақсирӣ карда бошад ва чун аз он тақсиру ҷаҳл огоҳӣ ёбад пушаймон шавад ва дар тадорук он бакӯшад ва аз роҳи таъассуф дар ояду афву бахшиши талабад , дар аинўқт ӯро бояд бахшед , на онкӣ бо ксикаҳ аз рӯй такаббуру ғуруру ъинод ва худ парастӣу тамасхур чизҳо гуяд ва корҳои бемаънӣ кунаду бкмолу адовати хусумату бад сиратӣ намӯда ва дар пила ӣ ҳасаду кӣна истода бошаду ҳангомикии муқайяд ва асир гардад аз рӯй тақлиди ҷиҳати халосӣу растгории худ аҷз ва инкисор кунад . Агар касе дар чунин ҳолат бидӯни истеҳқоқи афву бахшиши намояд албата онкаси бишъўр ва беидрок бӯда ва бояд исм ӯро аз дафтари ъқлоءи ҳак ва маҳв намӯда ва дар дафтари ҷҳолу ҳмқоءи сабти намоянд , чунонкии вазир бподшоаҳ гуфт ки агар ғулом аз ҳинд баргардед исми шуморо зи дафтар мазкӯр бардошта исми ғуломро сабт хоҳам намӯд . Мӯш гуфт : эй шаҳриёр ! ин ҳикоят чигуна ? баён фармо то бишинавам ! . Гурба гуфт :