Ва чун ҳоли хоразму ҳрўни барин ҷумла рафт , салҷӯқиён навмедтар шуданд аз кори хеш , на ббхоро тавонистанд рафт ки алии тагин гузашта шуда буду писаронаш малик бигрифтау қавмӣ бесару сомон , ва на бхўорзми бтўонстнд буд аз бими шоҳи малик , ва аз хоразми эшон тадбир омадани хуросони бсохтнд то бзинҳор оянд . Ва мардум сохта буданд , пас мғоФсаҳи дркшиднд ва аз об бигузаштанд , ва он рӯзи ҳФсд савор буданд ки аз об бигузаштанд , аз пас он мардум бисёр бадишони пайваст ,у Омуиро ғорат карданд ва бигузаштанд ва бар ҷониби Марв ва нисо омаданд ва бинишастанд бидон вақт ки мо аз омулу табаристони бозгашта будему бгргони расида , чунонкӣ бигузашт дар таърихи сахти мшрҳ ки он ҳолҳо чун рафт . Ва фоидаи ин боби хоразм инаст ки асли ин ҳаводис муқарар гардад ки чун буд рафтани салҷӯқиён аз хоразм ва омадани бхросону боло гирифтани кори эшон .
Ва шоҳи малик расӯлӣ фиристод наздики асмъили бхўорзм ва пайғом дод ки « ҳрўни салҷӯқиёнро ки душманон ман буданд ва эшонро бздм ва бемардум кардам ва ночиз кардам ва бе назул шуданд ва беманзил , қавӣ карду кофар неъмат шуду қасди худованд ва вилояташ кард бар онкии эшон бар муқаддама бошанд , то худоӣ , ъзу ҷл , напасандед ва барисед бадв ончӣ раседу имрӯзи салҷӯқиёни бхросони рафтанд , ва агар маро бо ҳрўни аҳдӣ буд , он гузашту имрӯзи миёни ман ва аз он шумо шамшерасту миоим , сохта бошед ки хоразм хоҳам гирифту шумоёнро ки кофарон неъмат ед барандохт . Ва чун аз шумо фориғ шавам бхросони рӯму салҷӯқиёнро ки душманон мананд , бтмомӣ овора кунам дар хизмату ҳавои султон .
Ва донам ки он худованди ин вилоят аз ман дареғ надорад , ки чунин хидматӣ карда бошаму душманро аз вилоят вай барканда . » ва дар сари шоҳи малики ин боди кибру тслФи Аҳмади абди алсмди ниҳод то асмъил ва шукр барофтоданд ва ӯ кини писари хешу қавми бозхост , ҳар чанд шоҳи малик низ дар сар ин шуд , чунонкӣ дар рӯзгори малики амири мўдўд , раҳмаи аллоҳи алайҳ , оварда шавад -у асмъилу шукр биҷой овараданд ки он тир аз ҷаъбаи вазири Аҳмади абди алсмд рафтааст ва ин боби бештари вай ниҳодааст , расӯли шоҳи маликро бозгардонеданд бо ҷавобҳои сахту дурушт ва гуфтанд « мо сохтаем , ҳар гоҳ ки мурод бошад , бибояд омад . Ва гуноҳи ҳрўнро буд ки чун чашм бар ту афганд бо лашкар бидон бузургӣ ва ту заъиф , салҷӯқиёнро ки табаъ вай буданд нагуфт ки дамор аз ту бароваранд то имрӯзи чунин хоби бинӣ . »
Ва пас аз муддатии бӯи насри бзғширо ки бар шуғли вазорат буд ФрўгрФтнду бӯи алқосми аскоФиро вазорат доданд ғарраи муҳаррами санаи смон ва ъушрину арбъмоӣаҳ ,у баҳона нишондани бзғшӣ он ниҳоданд ки ҳавои амир масъӯд мехоҳад . Ва Аҳмади абди алсмд ӯроу шоҳи маликро мадад медод ҳам барои дуруст ва ҳам брсўлу номаҳои султонӣ , то кор бидонҷо расед ки чун кори салҷӯқиён боло гирифт бидонча бгтғдӣу ҳоҷиби сбоширо бишикастанд , амир холӣ кард бо вазир ва гуфт : таъаддии салҷӯқиён аз ҳад ва андоза мебугзарад , вилояти хоразми шоҳи маликро бояд дод то тамаъро фурӯд ояд ва ин кофарони неъматро барандозад ва хоразм бигирад ки бомдн ӯ онҷои дарди сар аз мо давр шавад ҳам аз хоразмён ва ҳам аз салҷӯқиён . Вазир гуфт « худованди ин рои сахти некӯ дидааст » ,у маншурии нбштнди баноми шоҳи малику хлътии некӯ бо он зм карданду ҳасани табонӣ ки ӯ яке буд аз фурудасттар муътамадони даргоҳ ва расӯлӣҳо кардӣ , перии грбзу писандидаи рой , бо чанд савор номзад карданд ва вай бирафт бо халъату маншур ва пайғомҳои ҷузам .
Ва муддатии дароз рӯзгор гирифт омад шуд расӯлони миёни шоҳи малику хоразмён [ ва ] бисёр сухан рафт , ки шоҳ малик мегуфту ҳуҷҷат бар мегирифт ки амири масъӯди амир баҳақаст бФрмони амири алмؤмнину вилоят маро додааст , шумо ин вилоят бипардозеду хоразмён ҷавоб медоданд ки « эшон касро нашносанду вилояти эшон рост , бшмшир аз эшон боз бояд ситад ва бибояд омад то эзад , ъзи зикра , чаҳ тақдир кардаасту даст кро бошад . »у шоҳи малик фурӯд омад бо лашкар бисёр бсҳроӣӣ ки онро асиб гӯйанд ва баробар шуд бо шукри рӯзи одинаи шашуми моҳи ҷамодии алأхрии санаи аснтину слосину арбъмоӣаҳ .
Ҷангӣ рафт се шбонрўзи миёни эшон , чунонкии Асия бар хӯни бгшт ва бисёр мардум аз ҳар ду рӯй кушта омад . Ва ҳасани табонӣ бо шоҳи малик буд , пас аз он маро гуфт ки дар бисёр ҷангҳо будам бо амири Маҳмӯд чун Марву Ҳироту симҷўрёну зафар дар Марву хонӣот бдшт карду ҷузи он , чунин ҷанг ки дар миёни ин ду гуруҳ афтод ёд надорам .
Ва охири дасти шоҳи маликро буд , рӯзи сеюм намози пешини хоразмёнро бузаду баргаштанду бҳзимт бшҳр омаданд ва ҳисор бигирифтанд ; ва агар ҷанг ҳисор кардандӣ , бпичидӣу кор дароз шудӣ , накарданд , ки хизлони эзад , ъзи зикра , бар эшон расида буд . Ва шоҳ - малик ба работӣ ки эшонро онҷои бузади понздаҳи рӯзи ббўд то куштагонро дафн карданду маҷрӯҳони дурусти гаштанд . Ва расӯлон мешуданд ва меомаданд . Ва хоразмёни сулҳи ҷустанд ва молӣ бидоданд , шоҳ малик гуфт : вилоят хоҳам ки бФрмони Халифаи амир алмؤмнин марост .
[ бар тахти хоразми нишастани шоҳи малик ]
Ва аз иттифоқи сираи лашкарӣ дигар омад шоҳи маликро неки сохтау бадишони қавӣ - дили гашту хоразмён умед гирифтанд ки хасми соъат то соъат бозгардад . Ва аз қазоу иттифоқи нодир корӣ афтод ки асмъилу шукру олтўнтошёнро бтрсониднд аз лашкари султону миёни эшон ду гуруҳе афганданду сӯрати басти асмъилу шукрро ки эшонро фурӯ - хоҳанд гирифт то бшоаҳ малик диҳанд ва ин амири масъӯд сохтаасту вазираши Аҳмад - абди алсмду ҳашами султонии дарин боб бо эшон ёраст , асмъил бо шукру хоссагони хеш ва олтўнтошён бигурехт аз хоразм то наздики салҷӯқиёни раванд , ки бо эшон яке буданд , рӯзи шанбеи бисту дувуми раҷаби санаи аснтин ва сулсину арбъмоӣаҳ . Ва он рӯз ки асмъил рафт шоҳ малик бидам ӯ лашкар фиристод то сар ҳудӯд бирафтанду дрнёФтнд .
Ва шоҳи малик берун монад бист рӯз то корро қарор доду шаҳр ором гирифту касоне ки омаданӣ буданд бхдмт ва зинҳор омаданд . Ва чун донист ки кор рост шуд , бшҳр омад ва бар тахт малик бинишаст рӯзи панҷшанбеи нимаи шаъбони санаи аснтин ва сулсину арбъмоӣаҳ , нисорҳо карданду шаҳри озини бастанд ва халалҳо зоӣли гашт . Рӯзи одинаи дигари рӯзи бмсҷд ҷомеъ омад бо бисёр савору пиёдаи сохтау кавкаба ӣӣ бузург ,у баноми амири алмؤмнину султони масъӯд ва пас баноми вай хутба карданд . Ва ъҷоӣби ин бояд шунӯд : он рӯз ки баноми амири масъӯди онҷо хутба карданд пеш аз он бмдтии вирои бқлъаҳ гирӣ бикушта буданд .
Ва амири мўдўди дарин шаъбон ки шоҳи малики хутбаи бгрдонид ба днпўр омад ва ҷанг кард ва ъамро бигирифт бо писаронашу касоне ки бо он подшоҳ ёр буданду ҳамагонро бикушт , чунонкии пас азин дар бақиятаи рӯзгори амири шаҳиди масъӯд , разии аллоҳи анҳу ,у навбати амири мўдўд , разии аллоҳи анҳу , бтмомӣ чунонкӣ бӯдааст , бшрҳ боз намӯда ояд , ани шоءи аллоҳ .
Ва салҷӯқиён бо асмъилу шукру олтўнтош вафо накарданду рӯзӣ чандашон некӯ доштанд ва охир бибастанд , эзад , ъзу ҷл , донад ки инро сабаб чаҳ буд ,у олтўнтошёни ҳама залил шуданд ва барофтоданд . Ва бози намоям дар рӯзгори амири мўдўд ки ҳоли хоразму шоҳ - малик чун шуд то онгоҳ ки шоҳи малик бар ҳавои давлати Маҳмӯдии бадаст салҷӯқиён афтод ва гузашта шуду занону фарзандони эшон ҳамаи бадасти боғии афтоданд ки ҳама наводирасту аҷоиб .
Ин боби хоразм бпоён омад ва дар ин бисёр Фўоӣдаст аз ҳар ҷинс , ва агар гӯям алии ҳада китобӣаст аз хабар , аз ростӣ берун набошам . Ва хирадмандонро дарин боби ибрат бисёраст . Ва чун азин фориғ шудам бобии дигар пеш гирифтам то ончӣ ваъда кардаам тамом кунам , ани шоءи аллоҳи таъолӣ .