Оғози таърихи амири шаҳоби аддавлаи масъӯди бен Маҳмӯди раҳмаи аллоҳи ъалиҳумо

Ҳаме гуяд абӯи алФзли Муҳамади бен алҳусайн албиҳқӣ , раҳмаи аллоҳи алайҳ , ҳар чанд ин фасл аз таърих масбуқаст бидонча бигузашт дар зикр , локин дар рутба собиқаст .

Ибтидо бибояд донист ки амири мозӣ , раҳмаи аллоҳи алайҳ , шукуфаи ниҳолӣ буд ки малик аз он ниҳол пайдо шуд ,у дррсид чун амири шаҳиди масъӯд бар тахти малику ҷойгоҳ падар бинишаст . Ва он аФозл ки таърихи амири одили сбктгинро , разии аллоҳи анҳу , бронднд аз ибтидои кӯдакии вай то онгоҳ ки бсроӣ албтгин афтод , ҳоҷиби бузургу сипоҳи солори сомониён , ва корҳои дурушт ки бар вай бигузашт то онгоҳ ки дараҷаи аморат ғазнӣн ёфт ва дар он ъз гузашта шуду кори бомейр Маҳмӯд расед , чунонкӣ набиштаанд ва шарҳ дода , ва ман низ то охири умраши нбштм , ончӣ бар эшон буд , кардаанду ончии маро даст дод бмқдори дониши хеш низ кардам то бад-ӣни подшоҳи бузурги расидам , ва ман ки фазлӣ надорам ва дар дараҷа эшон нестам , чун мҷтозон бӯдаам то ӣнҷои расидам . Ва ғарази ман на онаст ки мардуми ин асрро бознмоими ҳоли султони масъӯд , анори аллоҳи барраона , ки ӯро дидаанд ва аз бузургӣу шаҳомату тФрди вай дар ҳамаи адавоти сиёсату раёсат воқиф гашта . Аммо ғарази ман онаст ки таърих - поя ӣӣ бинивисаму бноӣии бузурги афроштаи гардонам , чунонкии зикри он то охири рӯзгор боқӣ монад . Ва тавфиқи итмоми он аз ҳазрат самадят хоҳаму аллоҳ вале алтўФиқ . Ва чун дар таърих шарт кардам ки дар аввали нишастан ҳар подшоҳии хутба ӣӣ бинивисам , пас брондни таърихи машғӯли гирдам , акнӯн он шарт нигоҳ дорам бмшиаҳи аллоҳу Авна .

фасл

Чунон гӯям ки фозилтар мулӯки гузашта гуруҳеанд ки бузургтар буданд . Ва аз он гуруҳи ду танро ном бардаанд яке Искандари юнонӣу дигари Ардашери порсӣ . Чун худовандону подшоҳони мо азин ду бигузаштаанд баҳамаи чизҳо , бояд донист бзрўрт ки мулӯки мо бузургтар рӯй замин бӯдаанд , чаҳ Искандари мардӣ буд ки оташи вори султонии вай неру гирифт ва бар боло шуд рӯзӣ чанд сахти андак ва пас хокистар шуд . Ва он мамлакатҳои бузург ки гирифт ва дар ободонии ҷаҳон ки бгшт , сиблат вай онаст ки касе баҳри тамошо биҷойҳо бугзарад . Ва аз он подшоҳон ки эшонро қаҳр кард , чун он хост ки ӯро гардан ниҳоданду хештанро кеҳтари ваии хонданд , рост бидон монаст ки савганд гарон доштааст ва онро рост кардааст то дурӯғ нашавад . Гирди олами гаштан чаҳ суд ? подшоҳи зобит бояд , ки чун мулкӣ ва бқътӣ бигирад ва онро забт натавонад карду зуди дасти бммлкти дигари ёзд ва ҳамчунон бугзарад ва онро мӯҳмал гузорад , ҳамаи забонҳоро дар гуфтани онкии вай оҷизаст , маҷол тамом дода бошад . Ва бузургтар осори Искандарро ки дар кутуб набиштаанд он доранд ки ӯ дороро ки малики аҷам буду Фўрро ки малики Ҳиндӯстон буд , бикушт . Ва бо ҳар яке азин ду тан ӯро злтӣ бӯда донанд сахти зишту бузург . Зулат ӯ бо дорои он буд ки бншобўр дар ҷанги хештанро бар шабаҳи расӯлии блшкри дорои барад , вайро бишнохтанд ва хостанд ки бигиранд , аммо биҷуст . Ва дороро худ сқот ӯ киштанду кори зер ва зибр шуд . Ва аммо зулат бо Фўри он буд ки чун ҷанги миёни эшон қоим шуд ва дароз кашид , Фўри Искандарро бмборзти хост ва ҳар ду бо якдигари бгштнд , ва раво нест ки подшоҳи ин хатар ихтиёр кунад . Ва Искандари мардии мҳтолу гурез буд , пеш аз онкии наздик Фўр омад , ҳилтии сохт дар куштани Фўр , бонкаҳ аз ҷониби лашкари Фўри бонгӣ ба неру омаду Фўрро дил машғӯл шуд ва аз он ҷониб нагиристу Искандар фурсат ёфту вайро бузад ва бикушт . Пас Искандар мардӣ бӯдааст бо тӯлу арзу бонгу барқу соъиқа , чунонкӣ дар баҳору тобистон абр бошад , ки бподшоҳон рӯй замин бигузаштаасту бборидаҳу боз шуда , Фкأнаҳи саҳобаи сиФи ани қалили тқшъ .

Ва пас аз ваии панҷсад соли малики Юнонён ки бдошт ва бар рӯй замин бикашед бики тадбири рост буд ки арстотолиси устод Искандар кард ва гуфт : мамлакати қисмат бояд кард миёни мулӯк то бикдигр машғӯл мебошанд ва биравам напардозанд . Ва аишонрои мулӯк тўоӣФ хонанд .

Ва аммо Ардашери Бобакон : бузургтар чизе ки аз вай ривоят кунанд онаст ки ваии давлат шудаи аҷамро бозоўрду суннатӣ аз адли миёни мулӯки ниҳод ва пас аз марги ваии гуруҳе бар он рафтанд . Ва лъмрии ин бузург буд валикини эзад , ъзўҷл , муддати мулӯки тўоӣФ бпоён оварда буд то Ардашерро он кор бидон осонӣ бирафт . Ва мӯъҷизотии мигўинди ин ду танро бӯдааст , чунонкии пайғамбаронро бошад ;у хонадони ин давлати бузургро он асар ва маноқиб бӯдааст ки касеро набӯд , чунонкии дарин таърих биёмаду дигар низ бияёд .

Пас агар тоънӣ ё ҳосидӣ гуяд ки асли бузургони ин хонадони бузург аз кӯдакӣ омадааст хомли зикр , ҷавоб ӯ онаст ки то эзад , ъззкраҳ , одамро бёФридаҳаст , тақдир чунон кардааст ки маликро интиқол меафтодааст азин уммат бидон уммат ва азин гуруҳ бидон гуруҳ , бузургтар гувоҳӣ бар ин чаҳ мегӯям калом офаридагораст , ҷли ҷалолау тақаддусати асмоءаҳ , ки гуфтааст : қул аллоҳами молики алмалики тؤтии алмалики ман тшоءу тнзъи алмалики ммни тшоءу тъзи ман тшоءу тзли ман тшоءи бидки алхири анки алии кули шайъи ءи қадир . Пас бибояд донист ки баркашидани тақдири эзад , ъззкраҳ , пероҳани малик аз гуруҳеу пўшонидн дар гуруҳи дигари андарон ҳикматӣаст эзадӣу маслиҳатии оми мари халқ рӯй заминро ки дараки мардумон аз дарёфтан он оҷиз мондаасту касро нарасад ки андеша кунад ки ин чарост то бгФтор [ чаҳ ] расад . Ва ҳарчанд ин қоидаи дуруст ва ростаст ва ночораст розӣ бӯдани бқзои худоӣ , ъзўҷл , хирадмандон агар андешаро барин кор пӯшида гуморанду истинбот ва истихроҷ кунанд то барин далелӣ равшан ёбанд , эшонро муқарар гардад ки офаридагор , ҷли ҷалола , олам асрораст ки корҳои нобӯдаро бидонад , ва дар илми ғайб ӯ бирафтааст ки дар ҷаҳон дар фалони бқъти мардӣ пайдо хоҳад шуд ки аз он марди бандагон ӯро роҳат хоҳад буду эминӣ ва он заминро баракату ободонӣ ,у қоидаҳои устувор май наад , чунонкӣ чун аз он тухм бидон мард расед , чунон гашта бошад ки мардуми рӯзгори ваии вазеъу шариф ӯро гардан ниҳанду мутӣъ ва мнқод бошанд ва дар он тоъати ҳеҷ хиҷлатро бхўиштн роҳ ндиҳанд . Ва чунонкии ин подшоҳро пайдои орад , бо ваии гуруҳеи мардуми дррсонди аъвону хдмтгорони вай ки фарохур вай бошанд , яке аз дигари меҳтартару кофитару шоистатару шуҷоътар ва донотар , то он бқъту мардум он бидон подшоҳ ва бидон ёрони ороста тар гардад то он муддат ки эзад , ъзўҷл , тақдир карда бошад , табораки аллоҳи аҳсани алхолқин .

Ва аз он пайғамбарон , салавоти аллоҳи алайҳими аҷмъин , ҳамчунин рафтааст аз рӯзгори одам , алайҳи ассалом , то хотами анбиёи Мустафо , алайҳи ассалом . Ва бибояд нагирист ки чун Мустафо , алайҳи ассалом , ягона рӯй замин буд , ӯро ёрон бар чаҳ ҷумла дод ки пас аз вафоти вай чаҳ карданду исломи бкдоми дараҷаи расониданди чунонкӣ дар таворих ва сайр пайдост , ва то растхези ин шариъат хоҳад буд ҳар рӯзи қавитар ва пайдотар ва болотар ,у луи караи алмшркўн .

Ва кори давлати носирии яминии ҳофизии муайянӣ ки имрӯз зоҳирасту султони муаззами абӯи шуҷоъи фаррухи зоди ибни Носири дайни аллоҳ , атоли аллоҳи бқоءаҳ , онро мирос дорад миросии ҳалол , ҳам барин ҷумлааст . Эзад , ъззкраҳ , чун хост ки давлати бад-ӣни бузургӣ пайдо шавад бар рӯй замин , амири одили сбктгинро аз дараҷаи куфри бдрҷаҳи имони расониду вайро мусулмонӣ ато дод ва пас баркашид то аз он асли дарахти мубораки шохҳо пайдо омад ба бисёр дараҷа аз асли қавитар . Бидон шохҳо ислом биёросту қувваи хулафои пайғамбари ислом дар эшон баст , то чун нигоҳ карда ояд Маҳмӯду масъӯд , раҳмаи аллоҳи ъалиҳумо , ду офтоб равшан буданд пӯшидаи субҳӣу шафақӣ ки чун он субҳу шафақ бргзштаҳаст равшании он офтобҳо пайдо омадааст . Ва инак аз он офтобҳо чандини ситораи номдору сайёраи тобдор бешумор ҳосил гаштааст . Ҳамеша ин давлати бузурги пояндаи бод ҳар рӯзи қавитар алии рағми алоъдоءу алҳосдин .