Ҳамду саноу офарин бе мунтаҳои офаридагориро ки бтдбири ҳикмати азалӣу таъсири қудрати лами излӣ аз нобӯди маҳз буд ду олами ғайбу шаҳодат пайдо кард ; ва аз издивоҷи ғайбу шаҳодати чандини ҳазор олами мухталиф аз амру халқ падед оварад ;у шахси инсониро зубдаи ҷумлагии аволими мухталифи амр ва халқ гардонид « أлои ?лаи алхлқу аламри табораки аллоҳи раби Алъоламин . »у дуруд беғояту Муҳамадат бе ниҳояти мрҷмлгии анбёءу русулро ки бар шахси инсонии аъзоъ раиса буданд ва дарин садафи дрри нафиса хусусан бар Сайиди валади одаму хулосаи офариниши олами Муҳамади Мустафои слии аллоҳи алайҳ ки дили шахси инсонӣ буду инсони алъайни мусулмонӣ .

Ва аммо баъд « аиҳо алсдиқи алсдиқу алрФиқи алшФиқи зкии аллоҳи нФски ани днси алоўсоФи алзмимаҳу ҳлоҳои бҳлиаҳи алохлоқи алкримаҳу сафии қблки ани шини табъи алтбъ ва [ рин ] нафаси алнФсу нураи бأнўори таҷаллии сифотаи бмнаҳу карама » илтимосӣ ки аз ин заъифи фармӯдае ва истидъо намӯда дар тақрири шарҳи камоли ишқу камоли ақл то ҳеҷ мзодтӣ ме тавон буд дар камолят ҳар ду ё на ;у фармӯдае ки мо ҳар куҷои ақли бештар ва шарифтар ёфтем дар ҷумла ӣ мавҷӯдоти ишқ бар ӯ собити трўи зарифтар буду чунонкии Сайиди коиноти алайҳи алслоаҳу ассалом ки оқилтарину ошиқтарин мавҷӯдот бўдў намӯдае ки ақл на қисмӣаст аз ақсоми мавҷӯдот балки ақли худ ҷумла мавҷӯдотасту вуҷӯд ӯ рост аз онкии бъқл бар ҳамаи ақсоми вуҷӯди муҳӣт тавон шуду бҳичи қисм аз ақсоми мавҷӯдот бар ақли муҳӣт наметавон шуд .

Инаст маҷмӯи саволот «у аллоҳи аълам ва ба алҳўлу алқўаҳ » .

Ва аммо алҷўоби бдонкаҳ дар шубаҳоти ин саволоту мақолот бисёре халқ аз Фзлоءу ҳкмоءу уламои мутақаддиму мтأхр саргардон бӯдаанд ва ҳастанд ва ҳар ихтилоф ки дар масоили усӯлӣ афтодааст маҳали ашколи ҳама аз ӣнҷо бӯдааст ва чун бҳқиқт дар ҷавоб беонешоФӣ уфтад басии мушкилот ки бъмрҳои дароз аз ҳукамои авоил дар он ранҷ бардаанд ва ҳал натавонистанд кард ҳал уфтад « ани шоءи аллоҳи вҳдаҳ » влкни назарӣ бояд мунсифона ки аз рмси ҳавоу табиат пок бошад ва аз Ромади ъиноду ҷадалу инкору ҷҳўду анФту тақлид мубарро то боз бинад ва инсоф диҳад ки то ғояти вақти дарин маънии ин тақриру баён дар шарҳи камоли ақлу ишқу фарқи миён ҳар ду дайгариро бӯдааст ё нау бҳқиқт бибояд донист ки ба муҷарради назари ақлу далоили ақлии ин мушкилотро ҳал натавон кард назарӣ бояд ки баъд аз нури имон муаййид бошад бтأииди хусусияти рӯҳи хос ки наси калом борӣ бидон мастураст ки « кутуби фии қлўбҳми алоямону идаам брўҳ манеҳ . »у бтшриФи ароӣт « снриҳми оётнои фии олоФоқу фии анФсҳм » аз мукошифоту мушоҳидоти ҳазратӣ мушарраф бошад то ҳақиқати ҳақят ҳар як аз ақлу ишқро баён тавонад кард ки ҳатто итбини ?лаами ана алҳақ ҳамчинонкии мубини ин калимоту мҷиби ин суолот май бояд ки аз таврӣ ба таврии варои ақли баҳра манд бошад то баёни ин ҳақоиқ тавонад кард мустамеъ низ май бояд ки азин олам баҳра дорад то нури ӣмонӣ ки бидон Мусаддиқу мадраки ин ҳақоиқ тавонад шуд .

Ва дар баёни ин ҳақоиқи бмқдмотӣ ҳоҷат уфтад ки мустамеъ бишнохт он муқаддамот бар тақрири баёни он ҳқоӣқ воқиф тавонад шуд ани шоءи аллоҳ ки чунон равшан ва мубарҳан намӯдаед ки бар моидаҳи фоидаи он хавосу авоми бҳсби истеъдоди хеши маҳзузу баҳра манд шаванд « аллоҳами аҷъли алтўФиқи рФиқноу алсроти алмстқими триқнои бҷўдку кирмак . »