Бдонкаҳи аснофи мавҷӯдот бо касрати танаввуъи он мнқсмаст ба ду қисми рӯҳонӣу ҷисмонӣ ва аз он дунёу охират иборат кунанду малик ва малакӯт гӯйанду ғайб ва шаҳодат хонанду сӯрату маънӣ тасаввур кунанду халқу амри ҳамин маънӣ дорад .

Қисм рӯҳонӣ онаст ки ҳавоси хумса чун самъу басару шаму завқу ламси онро идрок натавонад карду қобили қисмату тҷзӣ ва тҳиз набошад .

Ва қисм ҷисмонӣ онаст ки ҳавоси хумсаи онро идрок кунаду қобили қисмату тҷзӣ ва тҳиз бошаду рӯҳониро бмносбти он олами алавӣ ва суфло ҳаст чунонкии ҷисмониро бмносбти ин олами алавӣ ва суфло ҳасту рӯҳонӣ ба нисбати нӯронӣу алавӣ латиф омаду ҷисмонӣ ба нисбати зулмонеи пас бҳсби издивоҷи рӯҳонӣу ҷисмонӣу тадбир « субҳони алзии халқи алозўоҷи кулҳо » чандини ҳазор аволими мухталифу маротибу мадориҷу мадорики мутанаввиъи бзҳўри пайвасти бдоити издивоҷ аз алавӣоти рӯҳонӣ ва ҷисмонӣ кард ки афлоку анҷум натиҷа онаст пас он мартаба аз рӯҳонӣ ки боФлок таъаллуқ гирифт онро нуфус самовӣ гуфтанд ва он мартаба аз ҷисмонӣ ки нуфус бидон таъаллуқ гирифт онро аҷром самовӣ гуфтанд пас аз нури олами самовии боздўоҷи назари арвоҳи алавӣ дар табақоти осмони малоикаи мутанаввиъи муносиб ҳар табақае синфии малики бёФрид ки « хилқати алмлоӣкаҳи ман нур » пас аз адвори фалакии боздўоҷи назари нуфуси самовии аносири арбаъа чун оташу ҳавоу обу хоки бёФрид ва аз маркази оташии боздўоҷи назари нуфуси кавокиби анвоъи ҷину шаётини бёФрид ки «у халқи алҷони ман морҷи ман нор » ва ҳамчунин бҳсб улуввау сФли рӯҳонӣ ва улуввау сФли ҷисмонӣу издивоҷи сФли рӯҳонии бсФли ҷисмонӣ аз анвоъу аснофи набототу ҳайвоноти офарид ки ҳасру ҳади он ҷузи офаридагори ҷл ва ъз надонад ки « ва мо иълми ҷунуди рбки алои ҳў » ва аз издивоҷи рӯҳонии чунин хабар дод ки « аввалами инзрўои фии малакӯти алсмўоту аларз » .

Чунонкии осмонро малакӯт исбот кард заминро малакӯт исбот кард балки ҳар чизеро малакӯтии муносиби он исбот кард ки : « Фсбҳони алзии бедаи малакӯти кули шайъ » .