Чу огоҳӣ омад ба Ковӯси шоҳ
Ки шуд рӯзгори Сиёвуши табоҳ
Ба кирдори мурғони сарашро зи тан
Ҷудо кард солори он анҷуман
Абр бегуноҳаш ба ханҷар ба зор
Буриданд сар зон тани шоҳвор
Бинолад ҳамеи булбул аз шохи сарв
Чу дроҷи зери гулон бо тзрў
Ҳамаи шаҳри турони пар аз доғу дард
Ба бешаи даруни барги гулнори зард
Гирифтанд шеван ба ҳар кӯҳсор
На фарёдрас буд ва на хостор
Чу ин гуфта бишунид Ковӯси шоҳ
Сари номдораш нигун шуд зи гоҳ
Бар ва ҷома бадареду рухро бикунад
Ба хок андар омад зи тахти баланд
Бирафтанд бо мӯяи эрониён
Бидон сӯги баста ба зории миён
Ҳамаи дидаи пурхӯну рухсораи зард
Забон аз Сиёвуши пар аз ёдкард
Чу Тӯс ва чу Гӯдарзу Геви далер
Чу шопӯру Фарҳоду раҳоами шер
Ҳама ҷома карда кабӯду сиёҳ
Ҳамаи хок бар сари биҷои кулоҳ
Пас огоҳӣ омад сӯии нимрўз
Ба наздики солор гетӣ фурӯз
Ки аз шаҳри Эрони баромади хурӯш
Ҳамеи хоки тираи баромад ба ҷӯш
Прагаанд Ковӯс бар ёли хок
Ҳамаи ҷома хусравӣ кард чок
Таҳамтан чу бишунид зу рафт ҳуш
зи зобул ба зории баромади хурӯш
Ба чанголи рухсораи бшхўди зол
Ҳамеи рехти хок аз бар шоху ёл
Чу як ҳафта бо сӯг буду дижам
Ба ҳаштуми баромади зи шипўри дам
Сипоҳии фаровон бар пилтан
зи Кашмӣр ва кобул шуданд анҷуман
Ба даргоҳ Ковӯс биниҳод рӯй
Ду дидаи пар аз обу дили кӣнаи ҷӯй
Чу наздикии шаҳр Эрон расед
Ҳамаи ҷомаи паҳлавии брдрид
Ба додари доранда савганд хӯрд
Ки ҳаргизи танам бе силеҳи набард
Набошад башуем серумро зи хок
Ҳама бар тани ғам буд сўгнок
Каллаи тргу шамшер ҷом манаст
Ба бозуи хами хом дом манаст
Чу омад ба наздики Ковӯс кӣ
Сараш буд пурхоку пурхоки пай
Бадв гуфт хуии бад эй шаҳриёр
Прогндӣ ва тухмат омад бабор
Турои меҳри Судобау бдхўӣ
з сар барграфт афсари хусравӣ
Кунун ошкоро бибинӣ ҳаме
Ки бар мавҷи дарёи нишинии ҳаме
Аз андешаи хираду шоҳи сутург
Биёмад ба мо бар зӣонеи бузург
Касе ков буд меҳтари анҷуман
Кафани беҳтар ӯро зи фармони зан
Сиёвуш ба гуфтор зан шуд ба бод
Хуҷастаи зании кови з модар назод
Дареғи он бару брзу болой ӯ
Ркибу хами хусрави орой ӯ
Дареғи он гӯи номбурдаи савор
Ки чун ӯ набинад дигар рӯзгор
Чу дар базм будӣ баҳорони бадӣ
Ба разми афсари номдорони бадӣ
Ҳамеи ҷанг бо чашм гирён кунам
Ҷаҳон чун дили хеш бирён кунам
Нигаҳ кард Ковӯс бар чеҳр ӯ
Бидид ашки хунин ва он меҳр ӯ
Надоди инчи посухи мар ӯро зи шарм
Фурӯи рехт аз дидагони оби гарм
Таҳамтан бирафт аз бар тахти ӯй
Сӯии хон Судоба биниҳод рӯй
зи парда ба гесуаш берун кашид
зи тахти бузургяш дар хӯн кашид
Ба ханҷар ба ду ним кардаш ба роҳ
Наҷунбед бар ҷои Ковӯси шоҳ
Биёмад ба даргоҳ бо сӯгу дард
Пар аз хӯни дилу дидаи рухсораи зард
Ҳамаи шаҳри Эрон ба мотам шуданд
Пар аз дарди наздик рустам шуданд
Чу як ҳафта бо сӯг ва бо оби чашм
Ба даргоҳ бинишаст пари дарду хашм
Ба ҳаштуми бузад ноӣ рӯйину кӯс
Биёмад ба даргоҳи Гӯдарзу Тӯс
Чу Фарҳоду шидўш ва гургину Гев
Чу баҳрому раҳоаму шопӯри ню
Фиребурзи Ковӯси дарандаи шер
Гуроза ки буд аждаҳои далер
Фаромарзи рустам ки бади пеши рӯ
Нигаҳбон ҳар марзу солори нав
Ба гардон чунин гуфт рустам ки ман
Барин кӣна додам дилу ҷону тан
Ки андари ҷаҳон чун Сиёвуши савор
Набандад камар низ як номдор
Чунин кор яксар мадоред хирад
Чунин кӣнаро хирад натавон шимурд
зи дилҳо ҳамаи тарс берун кунед
Заминро з хӯн равад Ҷайҳун кунед
Ба яздон ки то дар ҷаҳон зинда ам
Ба кини Сиёвуши дил огндаҳ ам
Барон ташти заррини куҷои хӯни ӯй
Фурӯи рехти нокордидаҳи гаравӣ
Бимолид хоҳам ҳаме рӯйу чашм
Магар бар дилам кам шавад дарду хашм
Вагар ҳамчунонам буд бастаи чанг
Ниҳода ба гардани даруни полҳнг
Ба хоки андаруни хор чун гӯсфанд
Кашандами ду бозу ба хами каманд
Вагар на ману гурзу шамшери тез
Барангезами андари ҷаҳони растхез
Набинад ду чашмами магари гирди разм
Ҳаромаст бар ман майу ҷому базм
Ба даргоҳ ҳар паҳливонӣ ки буд
Чу зон гӯнаи овози рустами шунӯд
Ҳама барграфтанд бо ӯ хурӯш
Ту гуфтӣ ки майдони баромад ба ҷӯш
зи майдони яке бонги буришад ба абр
Ту гуфтӣ замин шуд ба коми ҳужабр
Бузади муҳра бар пушти пелон ба ҷом
Ялон бар кашиданд теғ аз ниёам
Баромад хурӯшидани гоўдм
Дам ноӣ рӯйину рўиинаҳи хам
Ҷаҳон пар шуд аз кини афросйоб
Ба дарё ту гуфтӣ ба ҷӯш омад об
Набад ҷои пӯяндаро бар замин
зи найза ҳаво монад андари камӣн
Ситора ба ҷанг андар омад нахуст
Замину замони дасти хӯнро бишуст
Бибастанд гардони Эрони миён
Ба пеши андаруни ахтари Ковиён
Гузин кард пас рустами зобулӣ
зи гардони шамшерзани кобулӣ
зи Эрон ва аз бешаи норван
Даҳ ва ду ҳазор аз ялони анҷуман
Сипаҳро фаромарзи бади пеши рӯ
Ки фарзанди гӯ буду солори нав
Ҳаме рафт то марз турон расед
зи душман касеро ба раҳ бар надид
Дарон марзи шоҳи спиҷоб буд
Ки бо лашкару ганҷ ва бо об буд
Врозоди бади номи он паҳлавон
Далер ва сипаҳ тозу равшани равон
Сипаҳ буд шамшерзани сӣ ҳазор
Ҳамаи разми ҷӯй аз дар корзор
Врозод аз қалб лашкар бирафт
Биёмад ба назд фаромарзи тафт
Бипурсед ва гуфташ чаҳ мардӣ бигӯӣ
Чаро кардае сӯии ин марз рӯй
Сазад гар бигӯе марои номи хеш
Биҷӯе азин кори фарҷоми хеш
Ҳамоно ба фармон шоҳ омадӣ
Гар аз паҳлавон сипоҳ омадӣ
Чаҳ дории зи афросйоби огаҳӣ
зи аврангу зи тоҷу тахти маӣ
Набояд ки беном бар дасти ман
Равонат барояд зи торики тан
Фаромарз гуфт эй гӯи шӯрбахт
Манам бори он хусравонеи дарахт
Ки аз ном ӯ шер печон шавад
Чу хашм оварад пел биҷон шавад
Маро бо ту бадгавҳари диўзод
Чаро кард бояд ҳамеи номи ёд
Гӯи пилтан бо сипоҳ аз пас аст
Ки андари ҷаҳони кӣнаи хоҳ ӯ бас аст
Ба кини Сиёвуши камар бар миён
Бибаст ва биёмад чу шери жён
براردи азин марз бе арзи дӯд
Ҳавои гирд ӯро наёрад бсўд
Врозод бишунид гуфтор ӯ
Ҳаме хор донист пигор ӯ
Ба лашкар бифармуд кандар диҳед
Камонҳо саросар ба зиҳ бар наед
Рада бар кашид аз ду равияи сипоҳ
Ба сар бар ниҳоданд зи оҳани кулоҳ
з ҳар сӯи баромади зи гардони хурӯш
Ҳаме кар шуд аз нолаи кӯси гӯш
Чу овоз кӯс омаду курноӣ
Фаромарзро дили баромади зи ҷой
Ба як ҳамлаи андари зи гардони ҳазор
БиФгнду баргашт аз корзор
Дигар ҳамла кардаш ҳазор ва дивист
Врозодро гуфт лашкари маи ист
Ки имрӯзи бодоФраҳи аиздист
Мукофоти бадро з яздон бадӣаст
Чунин лашкари гшну чандини савор
Саросема шуд аз яке номдор
Ҳаме шуд фаромарзи найза ба даст
Врозодро роҳ яздон бибаст
Фаромарзи ҷангӣ чу ӯро бидид
Хурӯшӣ чу шер жён баркашид
Барангехт аз ҷои шбрнг ро
БиФшрд бар найза бар чанг ро
Яке найза зад бар камарбанд ӯ
Ки бигусасти зери зираи банд ӯ
Чунон барграфташ зи зини хаданг
Ки гуфтӣ як пашша дорад ба чанг
БиФгнд бар хок ва омад фурӯд
Сиёвушро дод чанде дуруд
Сари номвар давр кард аз таниш
Пар аз хӯн Биёлуд пероҳанаш
Чунин гуфт кинат сари кини нахуст
Пароганда шуд тухми пархош ва раст
Ҳамаи бум ва бар оташи андрФгнд
Ҳамеи дӯди буришад ба чархи баланд
Яке нома бинвишт назд падар
зи кори врозоди прхошхр
Ки чун баргушодам дар кину ҷанг
Варо барграфтам зи зини паланг
Ба кин Сиёвуш буридам сараш
Барафрӯхтам оташ аз кишвараш
Вазони сӯ нўндӣ биёмад ба роҳ
Ба наздики солори турони сипоҳ
Ки омад ба кини рустами пилтан
Бузургон Эрон шуданд анҷуман
Врозодро сар буриданд зор
Барангехт аз марзи турони дамор
Сипаҳро саросари баҳам бар заданд
Ба бум ва ба бар оташ андар заданд
Чу бишунид афросйоби ин сухан
Ғамӣ шуд зи кирдорҳои куҳан
Намонад инч бар дашти зи аспони яла
Биоварад чӯпон ба майдони гила
Дар ганҷи гўполу бргстўон
Ҳамон найзау ханҷари ҳиндӯон
Ҳамон ганҷи динор ва дару гуҳар
Ҳамон афсару тавқи заррини камар
зи дастури ганҷури бастади калид
Ҳамаи коху майдон дирам густаред
Чу лашкар саросар шуд ороста
Баришон пароганда шуд хоста
Бузади кӯси рӯйину ҳиндӣ дароӣ
Саворони сӯй разм карданд рой
Сипаҳдор аз гунг берун кашид
Сипаҳро зи танагӣ ба ҳомӯн кашид
Фиристоду мари сурхаро пеш хонд
зи рустами басӣ достонҳо баранд
Бадв гуфт шамшерзани сӣ ҳазор
Бабри номдор аз дар корзор
Нигаҳи дори ҷон аз бади пӯри зол
Ба размат набошад ҷузви каси ҳам?ил
Ту фарзандӣу никхўоаҳи манӣ
Сутуни сипоҳӣу моҳи манӣ
Чу бедор дил бошӣу роҳи ҷӯй
Ки ёрад ниҳодан биравӣ ту рӯй
Кунун пеш рӯ бош ва бедор бош
Сипаҳро зи душман нигаҳдор бош
зи пеши падари сурха берун кашид
Дирафшу сипаҳро ба ҳомӯн кашид
Тилоия чу гирд сипаҳ дид тафт
Бипечеду сӯй фаромарз рафт
Аз Эрони сипаҳи буришади овои кӯс
зи гирд сипаҳ шуд ҳавои обнӯс
Хурӯши саворону гирди сипоҳ
Чу шаб кард гетии ниҳони гашти моҳ
Дарахшидани теғи алмоси гаван
Синонҳои оҳор дода ба хӯн
Ту гуфтӣ ки буришад ба гетии бухор
Барафрӯхтанд оташи корзор
зи куштаи Фгндаҳ ба ҳар сӯи сарон
Замини кӯҳи гашт аз карон то карон
Чу сурха барон гӯна пигор дид
Дирафши фаромарз солор дид
Аннанро ба бўр сарафроз дод
Ба найза даромад камон боз дод
Фаромарзи бгзошти қалби сипоҳ
Бар сурха бо найза шуд кӣнаи хоҳ
Яке найза зад ҳамчуи озргшсп
зи кӯҳаи ббрдши сӯии ёли асп
зи таркон ба ёрӣ ӯ омаданд
Пар аз ҷанг ва пархошҷу омаданд
Аз ошӯби таркон ва аз разми сахт
Фаромарзро найза шуд лухти лухт
Бидонаст сурха ки поёби ӯй
Надорад ғамии гашту бргошт рӯй
Пас андари фаромарз бо теғи тез
Ҳамеи тохт ва ангехта растхез
Саворони Эрон ба кирдори дев
Дмон аз пасаш баркашида ғарив
Фаромарз чун сурхаро ёфт чанг
Бёзид зон сон ки ёзди паланг
Гирифташ камарбанд ва аз пушти зин
Баровард ва зад ногаҳон бар замин
Пиёда ба пеш андар афганд хор
Ба лшкргаҳ оварадаш аз корзор
Дирафши Таҳамтани ҳмонгаҳи зи роҳ
Падед омаду гирди пелу сипоҳ
Фаромарзи пеш падар шуд чу гирд
Ба пирӯзӣ аз рӯзгори набард
Ба пеши андаруни сурхаро бастаи даст
Бкрдаҳи врозодро ёли паст
Ҳамаи ғору ҳомӯни пар аз кушта буд
Сари душман аз разми баргашта буд
Сипоҳ офарин хонд бар паҳлавон
Барон номбурдори пӯри ҷавон
Таҳамтан бирав офарин кард низ
Ба дарвеш бахшед бисёр чиз
Яке достон зад бирав пилтан
Ки ҳар кас ки сар баркашад зи анҷуман
Хирад бояду гавҳари номдор
Ҳунари ёру фарҳангаши омӯзгор
Чу ин гавҳаронро баҷо оварад
Диловар шавад пар ва по оварад
Аз оташ набинӣ ҷуз афрӯхтан
Ҷаҳонӣ чу пеш оядаш сӯхтан
Фаромарз нашигифт агар саркаш аст
Ки пӯлодро дили пар аз оташ аст
Чу оварад бо санг хоро кунад
зи дили рози хеш ошкоро кунад
Ба сурха нигаҳ кард пас пилтан
Яке сарви озодаи бад бар чаман
Буриш чун бар шеру рух чун баҳор
зи машк сияҳ карда бар гул нигор
Бифармуд пас то барандаш ба дашт
Абои ханҷару рўзбонону ташт
Бабанданд дасташ ба хами каманд
Бихобанд бар хок чун гӯсфанд
Басони Сиёвуши сарашро зи тан
Бибаранду кргси бипушади кафан
Чу бишунид Тӯс сипаҳбад бирафт
Ба хӯни рехтан рӯй биниҳод тафт
Бадв сурха гуфт эй сарафрози шоҳ
Чаҳ резии ҳамеи хӯни ман бе гуноҳ
Сиёвуши маро буд ҳам солу дӯст
Равонами пар аз дард ва андӯҳ ӯст
Марои дидаи пуроби бади рӯзу шаб
Ҳамеша ба нафрини кушодаи ду лаб
Барон кас ки он ташт ва ханҷар гирифт
Барон кас ки он шоҳро сргрФт
Дили Тӯс бахшоиш оварад сахт
Барон номбурдори баргаштаи бахт
Бар рустам омад бигуфт ин сухан
Ки пӯр сипаҳдор афганд бен
Чунин гуфт рустам кигар шаҳриёр
Чунон хастаи дил шояду сӯгвор
Ҳамеша дилу ҷони афросйоб
Пар аз дарди бод ва ду дидаи пуроб
Ҳамон ташту ханҷари зуввораи бабрад
Бидон рўзбонони лашкари супурд
Сарашро ба ханҷар бибаред зор
Замонӣ хурӯшеду баргашти кор
Бурӣдаи сару таниш бар дор кард
Ду поиши зибри сар нигунсор кард
Барон кушта аз кин барафшонад хок
Танишро ба ханҷари бкрднди чок
Ҷаҳоно чаҳ хоҳии з парвардагон
Чаҳпарвардагон доғи дили бардагон