Нишот : номи номяши мирзои абдулваҳҳоб аз ҷумлаи содоти ҷалил ?илашонасту муваллиди шарифаши маҳрусаи Исфаҳон , дар бдоити сину авоили ҳоли чунон мўлъ ба касби камол буд ки андак вақте дар фунуни адаб бар Фҳўли араб Фоиқ омад ва дар улӯму ҳукм бар арабу аҷами собиқи гашт .

Ҳазраташ марҷаъ уламост ва маҷмаъ надамоу мабҳаси ишроқу маншау маҳфили иншоаду аншоء . Ғолибан сарфи ҳиммат дар илм ҳикмат мекарду тавсани табъро ба табиӣу риёзӣ риёзат мефармуд ва чун аз мубоҳисаи ҳакямон малул мешуд ба мусоҳибати надимон машғӯл мегашт ва аз масоили илму фазл , рсоили назм ва наср мепардохту гоҳи гоҳ ки дидаи илтифоти бхомаҳ ва дуот мегушӯд хати шикастаро ба дурустии се устоду настаълиқро бпоиаҳи ршидо ва имод менавишт ва дар насху таълиқ бҷоӣӣ расед ки ёқӯташи ббндгии иқрору ихтиёраши бхўоҷгии ихтиёр .

Велами изли истФидўни анноси бӯи истФизўни ман фазлау истъҷбўни ман нутқа ва беонау фасла ва бенона ҳатто иллати ҳамтаҳу ҷлти мнитаҳу лами иқнъи болнзри алисири ани алхири алксири Фрғбаҳи ани алФлсФаҳи болмърФаҳи ани алтхлаҳи боолтсФиаҳи астФии алтқдиси алии аттадрӣсу алткмил ъӣ аттаҳсӣлу алшроиъи алии алсноиъи ФолФии ?илами алъшқи волқии қалами лмшқ .

Ҳазратӣ ки маҷмаъи дарсу баҳс буд . Буқъаи зикр ва фикр шуду хилватӣ ки хоси зурафо буд вақф урафо гардид . Илму амал дар миён омад баҳсу ҷадал аз миёна бархест . Номаи шавқ фурӯ хонд , хомаи машқ фурӯ монад . Оташи ваҷду тараби дафтари фан адаб бсухт ; ғулғули иршоду ҳидояти равнақи иншоаду ривояти бабрад .

Болҷмлаҳ чанде бад-ӣни нмту нсқи толиби тариқи ҳақ буд ва аз ҳиммати ақтобу аўтоди фатҳи боб мурод меҷуст ва як чанд аз паии зӯҳҳод ва ибод афтоду кашфи астор аз аҳл дастор мехост . Оқибат чун ҷони толиб бтнг омаду нили матлӯб ба чанг наомад . Азои аъзами алмтлўби қул алмсоъд .

Ҳиммати ақтоби вхдмти зӯҳҳоди ҷумлаи доми дил буд на коми дил , на фатҳӣ аз он зоҳири гашт ва на кашфӣ аз ин ҳосил омад . Рӯзи бурузи маваддати ваҷду тараб афзӯн мешуду шиддати шавқу шааф пешӣ мегирифт то даври тоқату тоб бпоён омаду расми ороми вхўоб матрӯк монад . Сарви қадаш аз бори ғам хам шуд вчҳраҳи гулгун аз тоби дарди зард . Кори дил бо ёс ва ҳурмон афтоду кори дард аз чорау дармони гузашт . Фоъонаҳи ҷаддау ағосаҳи ҷаддау блғаҳи алшўқи илои Хизраи алъиши Фднии илайҳи алъшқи баназарау амтҳнаҳи аллоҳи бҷзбаҳи қалбаи бҷзўаҳ .

Шуълаи нораии чунон ки барқи шарорӣ аз он арсаи олами қулӯбро арза илтиҳоб созад дар хирмани вуҷӯд шарифаш афтоду қалбӣ ки қонӯни ҳикмат буд , конӯни ҳрқти гашт . Маҷмаъи дониши миҷмар оташ шуд , сандӯқи кутуби мақруз шҳб гардид .

Қӯти бозии ақл бо панҷаи партоби ишқ бар наомад , хотири маҷмӯи лбиби тоқати савдоӣ ҳабиб наёвард , лоҷарами пешаи парешоне пеш гирифт ва дар паии вайронӣ хеш афтод , то қобили кунҷу лошду ҳомили ранҷ ва бало гардид . Ҳамоно бо соқёни базми қудсаши инсӣ ҳосил омад ки бе шурби мудоми завқ мудом дошт ва бе ҷоми шароби масту хароб буд .

намедонам чаҳ дар паймона карданд ки якбори домони сомон аз каф бидоду даъвии тақаддуси як сӯи ниҳод , на бо касе меҳр ва кинаш монад ва на дар дили куфру дайнаш . Ишқи ҷонсӯзи ҷумлаи вуҷӯдашро чун сбикаҳи зар дар тоб озар гудохт ва аз ҳар чаҳ буд ҳеҷ намонад ; магари ҷавҳарии муҷаррад вгўҳрӣ мӯед ки оламаши ҷузи олами оби вхоки всўртши маънии ҷони пок , лоҷарами тарзи рафтораш дар чашми хилоиқ ки дар доми алойиқи баста ва аз қайд табоиъ наруста ва мстбъд омад ҳар касе заннии дрҳқ ӯ бараду амреи нисбат бова дод ; ки на бъолм ӯ дахлӣ дошт ва на бъодт ӯ рабтӣ .

Дар наёбади ҳоли пухтаи ҳеҷ хом . Таъаррузи нодони бдонои ҳикоят шахс нобӣност

Ки дар кӯйу маъбар бар ганҷ ва гавҳар гузараду зодаи садафро пораи хзФ фарз карда монанди ҳсо бар нӯки Асо арз диҳад , чаҳ агар қӯт басар медошт ончӣ бпӣ месупурд бҷон мехарид ва басар мегузошт . Кзлки қавмӣ ки дар ҳақи соҳиби кофии ббии инсофӣ сухан гӯйанд , агар аз ваии хабарӣ ва аз худ басарӣ медоштанд забони шнъту миёни хизмати бастаи ҳазраташро раҳматӣ аз ҳақи бхлқи мидонстнд .

Алғрзи ҳазрати соҳибӣ дар унфувони шабоб қабл аз он ки аз шӯри шавқ бетоб шавад дар шаҳри Исфаҳони мансаб шаҳриёрӣ дошт ва ҳар сола аз роҳи шуғлу мансаби амлоки маврӯсу мктсби амволи ҷадид бар аҳмол қадим меафзуд ва аз малики худ соҳиб макунату сирват буду молику иззати давлат то вазъи кораш аз даври рӯзгор дигаргун шуду моли фаровонро вабол ва товон донист . Забти амлок бо ишқ бебок рабт надошт , назми ҳдоиқ бо кашфи ҳақоиқи ҷамъи нмишд . Мазореъ аз манофе афтод , ъқору зёъи матрӯк ва мзоъ монад . Иморати рӯи бхробии ниҳод , шуғлу амал беахз ва амал шуд ва дерӣ накашид ки саркори шариф аз нақду ҷинсу ҳубу фалси чунон пардохта омад ки қӯти шоми ҷузи бўҷаҳи воми муяссари нмишд . Бози ҳам чунон дасти карами ббзли дирам кушода дошт ва хон эҳсон бар соиру зоири ниҳода ; асбоб таҷаммул фурухту одоби таҳаммули омухти табъи Каримаш аз ҷамъ ғурем биринҷ набӯдӣу қатъи нойилу манъ соил нанамудӣ ва аз талху ширини зму таҳсини парвои нмикрд , на аз раду қабули малул ва шод мешуд вена аз беш ва кам баҳҷат ва ?илам меёфт , чаҳ ҳузну сарвару амсоли он ки аз нафасу табъи ношӣ ва номӣ шаванд вақте қудрати арӯзи вмкнт ҳусӯл ёбанд ки нафасӣ зинда бошаду табъии баҷои монда вале чун пардаи табиати бакулии чоку нафаси саркаши арза ҳалок гардад , зоҳираст ки ориз бе вуҷӯди мърўз маъдӯм бошаду ношӣ бе субути манша мавҷӯд нагардад . Нафаси мақтӯлро мардӯду мақбул якеасту ҷисм беҷонро пурвои неши ақраби трёқи муҷарраб на , мурда аз нештар матарсонаш . Нақди дунёу въди охират дар хури илтифоти ин ҳазрат науфтоду баҳри ду бики бори пушт по зад то бртбаҳи аъло муваффақу толиб алҳақ ллҳқ гардид , бали талаб алҳақ болҳқи ду оламро ба як бор аз дили танг бурун кардем то ҷой ту бошад . Ағлаби аҳли олами внсли одам аз ду синф хориҷ набошанд : ё косиб маошанд , ё толиби маъод . Қавмии бъшўаҳи оҷил дар айшу қавмии бўъдаҳи оҷл дар тиш . Дилҳо дар ҳаваси дунёи бастау танҳо дар талаби уқбои хаста , хунаки он ки худро аз ин ҳар ду руста дораду ҷони биёади яке пайваста . Роҷёи лқоءи рабаи онсои бдоءи ҳубаи носиёи ани дўоءи қалбаи дўоӣаҳи бдоӣаҳи ҳаётаи фии Фноӣаҳи Фноӣаҳи фии бқоӣаҳ .

Аз калом бузургонаст ки дунёи ошиқи худро торакасту тораки худро ошиқ . Сдқўои саломи аллоҳи алайҳим . Чаҳ шоҳиди ин мақол дар оинаи вуҷӯди соҳибӣ машҳӯдаст ва инак мибинм ки агар торак дунё бошад молики дунёи гашт ва агар толиб уқбо нест соҳиб уқбо ҳаст .

Соҳиби кофӣ ки нақди ду кунро бо сарҳо аз каф раҳо кард тоъати боргоҳӣ дар иваз гирифт ки беҳтар аз дил ва ҷонасту хуштар аз ҳар ду ҷаҳон .