Бидон ки дар одамии қӯтҳо ниҳодаанду ҳарякиро барои корӣ офарӣдаанду муқтазии табъ ки вайро андари он лиззат вайаст . Ва лиззати вай дар муқтазии табъ вайаст , чунон ки қӯти хашмро барои ғалабау интиқом офарӣдаасту лиззатии вай дар онаст . Ва қӯти самъу басару дигарро бад-ӣн қиёс кун ки ин ҳар яке лиззатӣ дорад . Ва ин лаззот мухталифанд ки лиззати мубоширати мухолифи лиззати хашм ронданаст ва низ тафовутаст дар қӯт , ки баъзе қавӣ тараст ки лиззати чашм аз сӯратҳои некӯи ғолиб тараст аз лиззати бинӣ аз буиҳои хуш .
Ва дар дили одамии қӯтӣ офарӣдаанд ки онро ақл гӯйанд ва нур гӯйанд ва онро барои маърифату илми чизҳо офарӣдаанд ки дар хаёл ва ҳис наёяду табъи вай низ онасту лиззати вай дар онаст . То бидон бидонад ки ин олам офарӣдаасту вайро ба мудаббирии ҳакиму қодир ҳоҷатаст ва ҳамеша ба ӯ қоимаст . Ва ҳамчунин сифоти сонеъу ҳикмати вай дар офариниши бидонад . Ва ин ҳама дар ҳис ва хаёл наёяд , балки санъатҳои борӣки бад-ӣни қӯти бидонад ва истинбот кунад , чун ниҳодани асли сухан ва ниҳодани китобат ва ниҳодани ҳандасау уламои дигари борӣк . Вайро дар ин ҳамаи лиззат буд . То агар бар вай сано кунанд ба илми чизеи андаку ҳақир , шод шавад ва агар гӯйанд надонад , ранҷур шавад ки илми камоли худ шиносад .
Балки агар бар сар шатранҷ биншинад вайро гӯйанд ки таълим макун ва бо ваии шартҳо бисёр баравад , тоқат он надоранд , ки аз шодӣу лиззати он миқдори илми хасис бетоқат буд ва хоҳад ки бидон тафохур кунад ва чигуна илм хуш набошад ва бидон тафохур накунад ?
Ва илми сифати ҳақ таъолӣаст . Ва чаҳ чиз бояд наздики одамии хуштар аз камоли вай ? ва чаҳ камол буд азимтар аз камолӣ ки ба сифати ҳақи таъолӣ ҳосил ояд ? пас бад-ӣни асли бдонстӣ ки дар ҷумлаи дилро аз маърифат лиззатӣаст ки чашмроу танро дар он насиб набошад .