Қавла , таъолӣ : «у ллаҳи алии анноси ҳаҷи албити ман асттоъи илайҳи сбило ( ۹۷/оли умрон ) . »

Ва аз фароизи аъёни яке ҳаҷаст бар бандаи андари ҳоли сиҳҳати ақлу булӯғу ислому ҳусӯли иститоат ва он ҳарам буд ба миқоту вуқуфи андари Арафоту тавофи зиёрат ба иҷмоъ ва ба ихтилофи саъии миёни сафоу Марва ва бе ҳарами андар ҳарам нишоед шуду ҳарамро бидон ҳарам хонанд ки андар ӯ мақом иброҳӣмасту маҳали амн .

Пас иброҳӣмро алайҳи ассаломи ду мақом бӯдааст : яке мақоми тану дигар аз он дил . Мақоми тани Маккау мақоми дили хулат . Ҳаркии қасди мақоми тан вай кунад , аз ҳамаи шаҳавоту лаззоти эъроз бояд кард то муҳаррам буду кафани андари пӯшеду даст аз сайди ҳалоли бдошту ҷумлаи ҳавосро андар банд кард ва ба Арафот ҳозир шуд ва аз он ҷо ба мздлФаҳ ва мшъролҳром шуд ва санг барграфт ва ба Маккаи каъбаро тавоф кард ва ба мно омад ва он ҷои се рӯзи ббўду сангҳо бшрти биндохт . Ва он ҷои мӯӣ боз кард ва қурбон карду ҷома ҳо дарушед то ҳоҷӣ буд .

Ва боз чун касе қасди мақоми дил вай кунад аз мأлўФоти эъроз бояд кард ва ба тарки лаззоту роҳот бибояд гуфт ва аз зикри ғайр муҳаррам шуд ва аз он ҷои илтифот ба кун мҳзўр бошад онгоҳ ба Арафоти маърифат қиём кард ва аз он ҷои қасди мздлФаҳ улфат кард ва аз он ҷои сарро ба тавофи ҳарами тнзиаҳ ҳақ фиристоду санги ҳавоҳоу хавотири фосидро ба мнои амони биндохт ,у нафасро андари мнҳргоаҳи муҷоҳидат қурбон кард то ба мақом хулат расад . Пас духули он мақом амон бошад аз душману шамшери эшон ,у духули ин мақоми амон буд аз қтиъту ахўоти он .

Ва расӯли слии аллоҳ алайҳ гуфт : « алҳоҷи вФди аллоҳи иътиҳми мо сأлўоу истҷиби ?лаами мо даъво . Ҳоҷи вФд худованд бошанд бидиҳадашон он чаҳ хоҳанд ва иҷобат кунад бидонча хонанд ва дуо кунанд . »

Ва ин гуруҳи дигар на бихоҳанд ва на дуо кунанд , Фомо таслим кунанд ; чунон ки иброҳӣми алайҳ ассалом кард , « إзи қоли ?лаи рабаи аслми қоли аслмти лрби Алъоламин ( ۱۳۱/олбқраҳ ) . » чун иброҳӣми алайҳи ассалом ба мақом хулат расед аз алойиқ фард шуду дил аз ғайри бигусаст . Ҳақи таъолии хост то вайро бар сари халқ ҷилва кунад ; намрудро бар гумошт то миёни вай ва аз он модару падараши ҷудои афканд ва оташӣ барафрӯхт . Иблис биёмаду мнҷиқи бсохт то вайро дар хом гов дӯхтанду андари пила манҷаниқ ниҳоданд . Ҷабраил биёмаду пила манҷаниқ бигирифт ва гуфт : « ҳилли лаки ҳоҷа ? » иброҳӣми алайҳ ассалом гуфт : « аммо алик , Фло . » пас гуфт : « ба худои ъзу ҷли ҳам ҳоҷатии надорӣ ? » гуфт : « ҳасбии ман саволии илмаи баҳолӣ . » марои он басандааст ки ӯ медонад ки маро аз барои ӯ дар оташ меандозанд . Илм ӯ ба ман забони маро аз саволи мунқатиъ гардонидааст .

Ва Муҳамади бен фазл гуяд , раҳмаи аллоҳи алайҳ : « аҷаб аз он дорам ки андари днёхонаҳи ваии талабад , чаро андари дили мшоҳдти ваии нтлбд ? ки хонаро , бошад ки ёбад ва бошад ки наёбаду мшоҳдт ломҳолаҳ ёбад агар зиёрати сангӣ ки андари солии бадв назарӣ бошад фариза буд , дилӣ ки бадви рӯзии сесад ва шаст назар бошад ба зиёрат ӯ аввалитар . »

Аммо аҳли таҳқиқро андар ҳар қадам аз роҳи Макка нишонеаст ва чун ба ҳарам расанд аз ҳар яке хлътӣ ёбанд .

Ва Абуязид гуяд , разии аллоҳи анҳу : « ҳаркиро савоби ибодат ба фардо уфтад , худ имрӯзи вай ибодат накарда буд ; ки савоб ҳар нафасӣ аз муҷоҳидат ҳосиласт андари ҳол . »

Ва ҳамӯ гуяд , раҳмаи аллоҳи алайҳ : « ба нахустин ҳаҷи ман ба ҷуз аз хонаи ҳеҷ чиз надидаму дувуми бори хонау худованд хона дидаму сдигри бори ҳамаи худованд хона дидам ва ҳеҷ хона надидам . »

Ва дар ҷумлаи ҳарами он ҷо буд ки мшоҳдти таъзим буд ва онро ки кули олами меоди қурбу хилватгоҳ инс набошад вайро аз дӯстӣ ҳануз хабар набӯд ва чун бандаи мкошФ буд олами ҷумлаи ҳарам вай бошанд ва чун маҳҷӯб буд ҳарами вайро аз азлми олам буд « азлми алأшёءи дори алҳбиби балои ҳабиб . »

Пас қимат , мшоҳдти рости андари маҳали хулат , ки худованди сабаби онро дидори каъба гардонидааст на қимати каъбаи рост ; аммо мусаббибро ба ҳар сабаби таъаллуқ мебояд кард то анояти ҳақи таъолӣ аз кадоми камӣнгоҳ рӯй намояд ва аз куҷо пайдо шавад . Пас муроди мардони андари қатъи мФозоту бўодӣ на ҳарам бӯдааст ; ки дӯстро руяти ҳарами ҳаром буд ; ки мурод муҷоҳидатӣ бӯдааст андари шавқии мқлқл ва ё рӯзгории андари меҳнатии доим .

Яке ба наздики ҷунайди разии аллоҳ анҳу омад вайро гуфт : « аз куҷо май ое ? » гуфт : « ба ҳаҷ будам . »

Гуфт : « ҳаҷ кардӣ ? » гуфт : « балӣ . »

Гуфт : « аз ибтидо ки аз хона бирафтӣ ва аз ватан риҳлат кардӣ аз ҳамаи маосӣ риҳлат кардӣ ? » гуфто : « не . » гуфт : « пас риҳлат накардӣ . »

Гуфт : « чун аз хона бирафтӣу андар ҳар манзилӣ ҳар шаб мақом кардӣ , мақомӣ аз тариқи ҳақи андарони мақом қатъ кардӣ ? » гуфт : « не . » гуфт : « пас манозили нспрдӣ . »

Гуфт : « чун муҳаррам шудӣ ба миқот аз сифоти башарият ҷудо шудӣ ; чунон ки аз ҷома ? » гуфто : « не . » гуфт : « пас муҳаррам нашудӣ . »

Гуфт « чун ба Арафот воқиф шудӣ , андари кашфи мшоҳдти вақфат падедор омад ? » гуфто : « не . » гуфт : « пас ба мздлФаҳ нашудӣ . » гуфт : « чун тавоф кардӣ хонаро , сарро андари маҳали тнзиаҳи латоифи ҷамол ҳақ дидӣ ? » гуфто : « не » гуфт : « пас тавоф накардӣ . »

Гуфт : « чун саъй кардӣ миёни сафоу Марва , мақоми сафоу дараҷаи мурувватро идрок кардӣ ? » гуфто : « не . » гуфт : « ҳануз саъй накардӣ . »

Гуфт : « чун ба мно омадӣ , манятҳои ту аз ту соқит шуд ? » гуфто : « на » гуфт : « ҳануз ба мно нарафтӣ . »

Гуфт : « чун ба мнҳргоаҳ қурбон кардӣ , ҳамаи хостҳои нафасро қурбон кардӣ ? » гуфто : « не » . Гуфт : « пас қурбон накардӣ . »

Гуфт : « чун санги андохтӣ ҳарчӣ бо ту суҳбат кард аз маъонии нафсонии ҳамаи биндохтӣ ? » гуфто : « на . » гуфт : « пас ҳануз санг нияндохтӣ ва ҳаҷ накардӣ бозгарду бад-ӣни сӯрат ҳаҷӣ бикун то ба мақом иброҳӣм барисӣ . »

Шунидам ки яке аз бузургон дар муқобила каъба нишаста буд ва мегирист ва ин абёт мегуфт :

Фзили бен ъёз гуяд , раҳмаи аллоҳи алайҳ : ҷавонӣ дидам андари мавқифи хомӯши устодау сари фурӯи афкандаи ҳамаи халқи андар дуо буданду ваии хомӯш мебуд гуфтам : « эй ҷавон , ту низ чаро дуое накунӣ ? » гуфт : « марои ваҳшатӣ афтодааст . Вақте ки доштам аз ман фӯт шуд . Ҳеҷ рӯй дуо карданам надорад . » гуфтам : « дуо кун то худои таъолӣ ба баракати ин ҷамъи туро ба сари муроди ту расонад . » гуфт : хост ки даст бардорад ва дуо кунад наърае аз вай ҷудо шуду ҷон бо он азуӣ ҷудо шуд .

Зўолнўн мисрӣ гуяд , раҳмаи аллоҳи алайҳ : ҷавонӣ дидам ба мно сокин нишастау ҳамаи халқ ба қурбонҳо машғӯл . Ман андари вай нигоҳ мекардам то чаҳ кунад ва кист . Гуфт : « борхдоё , ҳамаи халқ ба қурбонҳо машғӯланд ва ман мехоҳам то нафаси худро қурбон кунаманд рҳзрти ту , аз ман бипазир . » ин бигуфт ва ба ангушти сбобаҳ ба гулӯ ишорат карду биФтод . Чун некӯ нигоҳ кардам , мурда буд .

Пас ҳаҷҳо бар ду гӯна буд : яке андари ғайбату дигари андари ҳузур . Он ки андари Макка дар ғайбат бошад чунон буд ки андари хонаи худ ; аз он ки ғайбатӣ аз ғайбатии аввалӣ тар нест . Ва он ки андари хонаи худ ҳозир буд чунон буд ки ба Маккаи ҳозир буд ; аз он ки ҳазратӣ аз ҳазратии аввалӣ тар нест . Пас ҳаҷи муҷоҳидатии мари кашфи мшоҳдтро буду муҷоҳидати иллати мшоҳдти не , бал ки сабабасту сабабро андари маъонии таъсирӣ бештар набӯд . Пас мақсӯди ҳаҷ на дидани хона буд ки мақсӯди кашф мшоҳдт бошад .

Акнӯн ман андари мшоҳдти бобӣ ки мутазаммини ин маъонӣ аст биоварам то ба ҳузури мақсӯди ту мтқрб буд . Ва биллоҳи алтўФиқ .