Ва машойихро разии аллоҳи анҳуам андари ин маънии калимот латифаст беш аз он ки ҷумлагии онро ин китоб ҳамл тавонад кард , аммо он чаҳ мумкин шавад ман андари ин фасл исбот кунам то фоидаи тамом тар бошад валлоҳи аълам .
Зӣ алнўн гуяд , раҳмаи аллоҳи алайҳ : « алсмоъи ворид алҳақ изъҷи улқулуби إлӣ алҳақ , Фмни أсғии илайҳи баҳақи таҳаққуқ ва ман أсғии إлиаҳи бнФси тзндқ . »
Самоъи ворид ҳақаст ки дилҳо бадви барангезад ва бар талаби вай ҳарис кунад ҳар ки онро ба ҳақи шунӯд ба ҳақ роҳ ёбад ,у ҳарки ба нафаси шунӯди андар зндқаҳ уфтад мурод аз ин на онаст ки бояд то самоъи иллати васл ҳақ бошад ; ки мурод онаст ки мустамеъ ба ҳақи маънии шунӯд на савт ,у дили ваии маҳали ворид ҳақ бошад . Пас чун ин маънӣ ба дил расед дилро барангезад . Он ки андари он мтобъ ҳақ бошад муҳаққиқ шавад ва он ки мтобъ нафас бошад маҳҷӯб бошаду таъаллуқ ба таъвил кунад . Онгоҳи самараи он самоъ , кашф бошад ва аз он ин самоъ , стар .
Аммо зндқаҳ порсӣаст муъарраб , ва ба забон аҷам занад таъвил бошад ва бидон сабаби эшон мари он тафсири китоби худ « занаду познд » хонанд . Чун хостанд аҳли луғат ки абнои маҷусро , ки бо Бобаку Афшин номӣ кунанд зиндиқ ном кардандашон , ба ҳукми он ки мегуфтанд ки ҳар чизе ки ин мусулмонон мегӯйанд таъвиласт ки зоҳири ҳукми онро нақз кунаду танзил духул бошад андари диёнату таъвили слх аз он . Ва имрӯзи бақиятаи эшон мшиъаҳи Миср ҳамон гӯйанд .
Пас муроди зии алнўни разии аллоҳи анҳу аз ин он бӯдааст ки аҳли таҳқиқ дар самоъ муҳаққиқ шаванду аҳли ҳўии мؤўл ; ки онро таъвил баъӣд кунанд ва бидон ба фисқ уфтанд .
Шблӣ гуяд , разии аллоҳи анҳу : « алсмоъи зоҳираи фитнау ботинаи ибра , Фмни урфи алإшораҳи ҳали ?лаи истимоъи алъбраҳу إлои Фқди астдъии алФтнаҳу таъаррузи ллблиаҳ . »
Зоҳири самоъ фитнаасту ботинаш ибратаст он ки аҳл ишоратаст мар ӯро самоъи ибрат ҳалол бошаду алои он дигари талаб фитнаасту таъаллуқ ба бало ; яъне онро ки куллияти дилаши мустағриқи ҳадис ҳақ нест самоъи балоӣ вайасту офатгоҳи вай .
Ва Абӯали рӯдборӣ гуяд раҳмаи аллоҳи алайҳ дар ҷавоби саволи мардӣ ки ӯро аз самоъ пурсед : « литно тхлсно манеҳ рأсои брأс . »
Кошкӣ мо аз ин самоъи сар ба сари брҳимӣ ; аз он ки одамӣ дар гузордан ҳақи ҳамаи чизҳо оҷизаст , ва чун ҳақи чизе фӯт шавад банда ба тақсир худ бибинад ва чун тақсир худ бидид кошкӣ брҳдӣ .
Ва яке гуяд аз машойих , рҳмҳми аллоҳ : « алсмоъи танбеҳи алأсрори лмои фӣҳо ман алмғибот . »
Самоъи пайдо кардани срҳост аз чизҳое ки ғайбат воҷиб кунад , то бидон пайваста ҳозир бошад ба ҳақ ; ки ғайбати асрори мари муддаӣонро накӯҳидатарин авсоф бошад ; аз он чаҳ дӯст ба дӯст агарчӣ ғоиб буд ҳозир буд ; ки чун ғайбат омад дӯстӣ бархест .
Ва шайх ман гуяд , разии аллоҳи анҳу : « алсмоъи зоди алмзтрин , Фмни васли астғнии ани алсмоъ . »
Самоъи тӯша бозмондагонаст , ҳар ки расед варо ба самоъ ҳоҷат наёяд ; аз он чаҳ андари маҳали васли ҳукми самъи маъзул буд ; ки самъи мари хайрро бояду хайр аз ғоиб кунанд . Чун муъоина шуд самоъ муталошӣ шавад .
Ва ҳасрӣ гуяд , раҳмаи аллоҳи алайҳ : « أиши أъмли болсмоъи инқтъи азои қатъ ммн насамъ манеҳ ? инбғии ани икўни смоъки мтслои ғайри мунқатиъ . »
Чаҳ кунам самоъро ки чун қорӣ хомӯш шавад он мунқатиъ шавад ? чаҳ кунам ? ки чунон бояд ки самоъ ба самоъ муттасил бошад пайваста ки ҳаргиз бурӣда нагардад ва ин нишон аз иҷтимо ҳиммат додааст андари равзаи муҳаббат ки чун банда бидон дарҷат бирасад ҳамаи олами самоъ вай шавад аз ҳаҷару мдр . Ва ин дарҷат бузургасту аллоҳи аълами болсўобу илайҳи алмрҷъу алмоб .