Бидон ки самоъи ворид ҳақасту тзкити ҷад аз ҳазл ва лаҳваст ; ва ба ҳеҷ ҳоли табъи мубтадии қобили ҳадис ҳақ набошад ва ба вуруди он маънии раббонии мари табъро зер ва зибрӣ бошаду ҳрқту қаҳр ; чунон ки гуруҳеи андари самоъ биҳуш шаванду гуруҳе ҳалок гирданд ва ҳеҷ кас набошад ало ки табъ ӯ аз ҳади эътидол берун шавад ва инро бурҳон зоҳираст .

Ва маърӯфаст ки андари рӯми чизе сохтаанд андари бемористонӣ , сахти аҷиб , ки онро « англиўн » хонанду андар ҳар чизе ки аҷоиб бошад бисёр Юнонёни бад-ӣн ном хонанд онро ; чунон ки суҳуфро англиўн хонанд ва он вазъи Мониро ва монанди онроу мурод аз ин на изҳори ҳукм онаст ва он мисол равадӣаст аз равадҳоу андари ҳафтае ду рӯзи беморонро андари он ҷо баранд ва он бифармоянд задан ва бар миқдори иллат , он беморро овози он бшнўоннди онгоҳи варо аз он ҷои беруни оранд . Ва чун хоҳанд ки касеро ҳалок кунанд замонии бештари он ҷо бидоранд то ҳалок шавад ва ба ҳақиқати оҷол мактубаст аммо маргро асбоб бошад ва он атиббо пайваста мешунаванду андари эшон ҳеҷ асар накунад ; аз он чаҳ он мувофиқаст бо табъи эшону мухолиф ба табъи мубтадӣон .

Ва андар Ҳиндӯстон дидам ки андари заҳри қотили Карамии падеди омада буду зиндагӣ вай бидон буд ; аз он чаҳ куллияти ваии ҳамаи он буд .

Ва андар туркистон дидам ба шаҳрӣ ба сарҳади ислом ки оташи андари кӯҳии афтода буд ва май сӯхт ва аз сангҳои он нўшодр берун меҷӯшеду андари он оташи мӯшӣ буд ки чун аз оташ берун омадӣ ҳалок шудӣ .

Ва мурод ба ҷуз инаст аз ин ҷумла , ки изтироби мубтадии андари ҳулӯли вориди ҳақи таъолии бадв аз он мебошад ки ҳиси ваии мари онро мухолифаст чун он мутавотир шавад андари он сокин шавад . Надидӣ ки чун Ҷабраили андар ибтидо биёмад пайғамбари алайҳи ассаломи тоқати руят вай надошт , ва чун ба ниҳоят расед агар як нафас дайртар омадӣ тнгдл шудӣ ? ва инро шавоҳид бисёраст ва ин ҳикояти ҳам далели изтироб мубтадӣонаст ва ҳам бурҳони сукӯни мунтаҳӣони андари самоъ .

Ва маърӯфаст ки ҷунайдро мурӣдӣ бӯдааст ки андари самоъи изтироб бисёр кардӣ ва даравишон бидон машғӯл шудандӣ пеши шайхи разии аллоҳ ънҳшкоит карданд . Вайро гуфт : « баъд аз ин агар андари самоъ изтироб кунӣ низ ман бо ту суҳбат накунам . » бўмҳмд ҷрирӣ гуяд : « дар самоъии ман андари вай нигоҳ мекардам . Лаб бар ҳам ниҳода буду хомӯш май буд то аз ҳар мӯе аз андоми ваии чашма Эй бикшод то ҳуш аз вай бишуд ва як рӯзи биҳуш буд . Пас ман надонам то ваии андари самоъи дурусттар буд , ё ҳурмати пер бар дилаши қавитар . »

Ва гӯйанд ки мурӣдии андари самоъи наърае бузад . Пер варо гуфт : « хомӯш . » ваии сар бар зонуи ниҳод ва чун нигоҳ карданд мурда буд .

Ва аз шайхи бўмслми Форси бен ғолиби алфорисии разӣ анҳу шунидам ки гуфт : « дарвешии андари самоъ изтиробӣ мекард яке даст бар сари ваии ниҳод ки : биншин . Нишастани ҳамон буд ва рафтан аз дунёи ҳамон .

Ва ҷунайди разии аллоҳ анҳу мегуяд ки : « дидам дарвеширо ки андари самоъ ҷон бидод . »

Ва диқӣ ривоят кунад аз дроҷ ки ӯ гуфт : ман бо ибни алФўтӣ бар лаб диҷла мерафтем миёни Басрау аблаҳ . Ба кӯшкӣ фаро раседем некӯ . Мардӣ бар он дар нишаста буду канизакӣ дар пеш ӯ нишаста ки вайро меГана кард ва мегуфт :

Ва ҷавониро дидам андари зери девори кӯшки устода , бо мураққаъаеу ркўаҳ эй . Гуфт : « эй канизак , ба худои ту бар ту , ки ин байти бозгуӣ ; ки аз зиндагонии ман як нафас беш намондааст ; то бории ҷон ба истимоъи ин байт барояд . » канизаки дигар бора бозгуфт . Он ҷавони наърае бузад . Ҷон аз вай ҷудо шуд худовандаи кӯшки мари канизакро гуфт ки : « ту озодӣ . » ва худ фурӯд омад ба ҷҳози вай машғӯл шуд ,у ҳамаи аҳли Басра бар вай намоз карданд . Пас он мард бар пой хост ва гуфт : « ё аҳли Басра , ман ки фалони бен фалонами ҳамаи амлоки худ сиблат кардаму ммолик озод кардам . » ҳам аз он ҷо бирафту каси хабар он наёфт .

Ва фоидаи ин ҳадису ҳикоят онаст ки мурӣдро андари ғалабаи самоъ , ҳоли чандин бибояд ки самоъи вай , фосиқонро аз фисқ боз дораду андари замонаи гуруҳеи гумшудагон ба самоъи фосиқон ҳозир шаванд ва гӯйанд мо самоъ аз ҳақ кунему фосиқон , бдонкаҳи эшон мари эшонро мувофиқат кунанд бар самоъ кардану фисқу фуҷури ҳарис тар шаванд то худро ва эшонро ҳалок кунанд .

Ва аз ҷунайди разии аллоҳ анҳу пурседанд ки : « агар мо бар ваҷҳи эътибори андар клисё шавем , раво буду муроди мо аз он ҷуз он набӯд то зли кофарони бубинем ва бар неъмати ислом шукр кунем ? » вай гуфт : « агар ба клисё тавонед шуд чунон ки чун шумо берун ойед танӣ чандро аз эшон ба даргоҳ тавонед оварад , бирӯяд , ва агарна ?марвид . »

Пас савмиъае агар ба харобот шавад , хароботи савмиъа вай шаваду хроботӣ агар ба савмиъа равад , савмиъаи харобот вай гардад .

Ва яке аз кбор машойих гуяд : ман бо дарвешӣ дар Бағдоди овоз мғниӣ шунидам ки мехонд :

Он дарвеши наърае бузад ва аз дунё берун шуд .

Ва монанди ин , Абӯалии рӯдбории разии аллоҳ анҳу гуяд : дарвеширо дидам ки ба овози мғниӣ машғӯл гашта буд ман низ гӯш биниҳодам то вай чаҳ мегуяд . Он кас ба савтӣ ҳазин мегуфт :

Он дарвеши бонгии бикраду биФтод чун бишудам варо ёфтам мурда .

Ва яке гуяд ки : бо иброҳӣми хавоси раҳмаи аллоҳи алайҳ ба роҳӣ мерафтам тарабии андари дилам падед омад , брхўондм :

Маро гуфт : « бози гӯии ин байтро . » бозгуфтам . Вай ба ҳукми тўоҷди қадамӣ чанд бар замин зад . Чун нигоҳ кардам , он иқдоми вай , чун ба мум , ба санг фурӯ мерафт онгоҳи биҳуши биФтод чун ба ҳуш омад маро гуфт : « андари равза биҳишт будам ту надидӣ . »

Ва аз ин ҷинси ҳикоёт беш аз инаст ки ин китоби он ромҳтмл бошад .

Ва ман андари муъоина дарвешӣ дидам андари ҷиболи озрбоигон ки мерафт ва мегуфт ин байт ҳо башитоб :

Аз самоъи ин мутағаййир шуд . Пушт ба сангӣ боз гузошт ва ҷон бидод .