Ҳаким касеро гӯйанд ки ҳақиқати чизҳоро ба он қадар ки тавонад бидонаду амал ба муқтазои ончии таъаллуқ ба амал дорад малакаи нафас худ гирданд .
Хуши онкӣ ба тарки ҳазз фонӣ бикунӣ
Тадбири бақоӣ ҷовдонӣ бикунӣ
Кӯшиш бикунӣ ва ҳар чаҳ битавон донист
Донеи пас азон ҳар чаҳ бадоне бикунӣ
Искандари рӯмӣ дар авони ҷаҳонгирӣ ба ҳилаи тамоми ҳисориро бикшод ва ба вайрон кардан он фармон дод гуфтанд дар онҷо ҳакимӣаст доно ва бар ҳали мушкилоти ҳикмати тавонои вайро талаб дошт чун биёмад шаклӣ дид аз қабули табъи давру табъи аҳли қабул аз вай нФўр гуфт : ин чаҳ сӯрати ғарибу ҳайкал маҳибаст ? ҳаким аз он сухан барошуфту хандони хандон дар он ошуфтагӣ гуфт :
Таъна бар ман мазан ба сӯрати зишт
эй тиҳӣ аз фазилату инсоф
Тан буд чун ғилофу ҷони шамшер
Кор шамшер мекунад на ғилоф
Дигар гуфт : ҳар киро халқ бо халқ на некӯаст пӯст бар бадан зиндон ӯст , чунон аз вуҷӯди худ дар тангноеаст афтода ки зиндон дар ҷанби он бзмгоҳӣаст кушода .
Касе ки бо ҳамаи каси хуии бад ба кори барад
Ҳамеша дар кафи сад ғуссаи мумтаҳани дониш
Марв ба шаҳна ки зиндони мақом ӯ гардон
Ки пӯст бар тани бдхў бас аст занадонаш
Ва дигар гуфт : ҳасуд ҳамеша дар ранҷаст ва бо парвардгори хеши ситезаи санҷ , ҳар чаҳ дигаронро диҳад вай напасандад ва ҳар чаҳ на насиби ваии дил дар он бандад .
Эътирозаст бар аҳкоми ҷаҳондори ҳаким
Одати марди ҳасади пеша ки хокаш ба даҳан
Ҳар чаҳ бинад ба кафи ғайр фиғон бардорад
Ки чаро дод ба вай бе сабаби онро на ба ман
Дигар гуфт : хирадмандони Карими мол бар дӯстон шуморанд ва бе хирадони лӣим аз барои душманон бигузоранд .
Ҳарчӣ омад ба дасти марди Карим
Ҳама дар пой дӯстон ифшоанд
Вончаҳ андӯхт сифлаи табъи лӣим
Баъди марг аз барои душман монад
Дигар гуфт : бо хирадон дар ҳазлу фусӯс овихтани обрӯии бузургӣ рехтанасту ғубори зиллату хорӣ ангехтан .
эй ки бар сифла май дарии ҷома
Номи тарсам ба гургят баравад
Машав афсӯси пеша бо хирадон
Вар на фар бузургят баравад
Дигар гуфт : ҳар ки бо зердастони шеваи мушти занӣ бар даст гирад дар лагадкӯби зибардастони бимирад .
Дило гӯш кун аз ман ин нуктаи хуш
Ки мондаи сет дар гӯшам аз нуктаи донон
Ки ҳаркас кашад теғи номеҳрбонӣ
Шавад куштаи теғи номҳрбонон
Чун Искандари гӯши хеш аз он ҷавоҳири ҳикмат пар ёфт даҳонашро чун гӯши худ пар ҷавоҳир карду Аннан аз харобии он ҳисор бартофт .