Шеър дар урфи қудамо ва ҳукамо каломӣаст муаллиф аз муқаддамоти мухайяла яъне аз шаън он бошад ки дар хаёл сомъ андозад маъониро ки мӯҷиб иқбол бошад бар чизе ё эъроз аз чизе , хоҳи фӣ нафса содиқ бошаду хоҳи не ,у хоҳи сомъи эътиқоди сидқ он дошта бошад ё не .

Чунон ки гӯйанд хамр лаълӣаст музоб ё ёқӯтӣаст сайёл ё асал чизеаст талх ё шӯр , қӣ карда занбӯру мтأхрини ҳукамо ба он вазну қофияро эътибор кардаанд Фомо дар урфи ҷумҳӯри ҷузи вазну қофия дар он муътабар нест пас шеър каломӣ бошад мавзуну мқФӣу тахайюлу адами тахайюлу сидқу адами сидқро дар он ҳақиқати эътибори неи вллаҳи дролшъри мо аъзами шона ва мо арФъи маконау лӣати шеърӣ эй Фзилаҳи аҷали ман алшър вае саҳари аҷзли ман ҳозои алсҳр .

Ва он ки ҳазрати ҳақ - субҳонау таъолӣ - каломи мӯъҷизи тарози қуръонро ба моии нафй « вмои ҳўи бқўли шоир » аз олоиши тӯҳмати шеъри мутаҳҳари сохтау илми балоғати мавридашро аз ҳазизи тднс « бали ҳўи шоир » ба авҷи тақаддус « ва мо ълмноаҳи алшър ва мо инбғии ?ла » афрохта , на исботи ин маънии рост ки шеъри фии ҳади зотаи амре мазмумасту шоир ба сабаби эроди каломи манзуми мъотбу млўм , балки бинобар онаст ки қосирони назми қуръонро мустанад ба салиқа шеър надоранду муонидони мутасаддии тҳдӣ ба онро - слии аллоҳи алайҳу силам - аз зумра шуъаро нишморанд ва ин возеҳтарин далелӣаст бар рифъати мақоми шеъру шуъаро ва улувва манзалати саҳари офаринони шеъри оро .

Шеър бар ақсомаст : чун қасидау ғазалу маснавӣу қитъау рубоӣу шуъаро дар муморасати онҳо мутафовит .

Баъзе мтФннанд ки бар ҷамеъи ин ақсом шеър гуфтаанд ва баъзе аз он қабиланд ки майли эшон ба баъзе азин ақсом бештар бӯдааст чун мутақаддимон ки иҳтимоми эшон ба қасоид бӯдааст дар мадоеҳу мавоъизу ғайри ону иҳтимоми баъзе ба маснавӣ ба хилофи мтأхрон ки суханони аксар бар тариқи ғазали воқеъ шудаасту адади ин тайифа аз ҳаду ҳаср берунасту зикри тафосили эшон аз қоидаи иҳотаи мутаҷовиз , лоҷарам бар зикр чанде аз машоҳӣри эшон ақтсор карда мешавад .