Қавлаи таъолӣ : ҳоФзўои алии алслўоти алоиаҳ . . . Бзбони ишорати муҳофизати андар намоз онаст ки чун бандаи бҳзрти намоз дар ояд , бҳибти даройад , ва чун берун шавад бтъзим берун шавад , ва то дар намоз бошад ба наъти адаб буд , тан бар зоҳир хизмат доштау дил дар ҳқоӣқи васлати баста ,у сар бо рӯҳи муноҷоти ороми гирифта , алмслии иноҷии раба . Бӯи бикри шблии раҳма аллоҳ гуфт агар маро мухайяр кунанд миёни онк дар намоз шавам ё дар биҳишт шавам , он биҳишти барин намоз ихтиёр накунам , ки он биҳишт агар чанд ноз ва неъматаст , ин намози роз вале неъматаст , он нузҳати гоҳи об ва гуласт ва ин тамошогоҳи ҷон ва диласт , он мурғ бирёнаст дар равзаи ризвон ,у ибни рӯҳу райҳон дар бустони ҷонон .

Тамошоро яке бхром дар бустони он ҷонон бибин дар зери пои хеши ҷони афшони он ҷонони Мустафои слии аллоҳи алайҳу ?алау силам аз ҳеҷ мақоми он нишони надод ки аз намоз дод бончаҳ гуфт : « ҷаълати қурраи Айнии фии алслоаҳ »

Равшанои чашми ман аз миёни навохтҳоу никўӣиҳои машғӯлӣ буиасту рози дорӣ бо вай .

Мардӣ буд ӯро бӯи алӣ сиёҳ гуфтандӣ , ягонаи асри хеш буд , ҳар гуҳ касе дар пеш вай рафтӣ , гуфтӣ , мардӣам фориғ шуғлӣ надорам , равшанои чашм ман онаст ки аз мардони роҳи вай касеро байнам ё бо касе ҳадис вай мекунам .

Олами тариқати абди аллоҳи Ансории қудси аллоҳ рӯҳа гуфт : илоҳӣ эй меҳрбон , фарёдрас , азизи он кас , каш бо ту як нафас . Бодои нафасӣ ки дарав наёмизад кас , нафасӣ ки онро ҳиҷоб ноед аз пас , раҳеро он як нафас дар ду ҷаҳони бас , эй пеш аз ҳар рӯзу ҷудо аз ҳар кас , раҳеро дарин сури ҳазор мутриб на бас .

ҲоФзўои алии алслўоти алоиаҳ . . . Муҳофизат онаст ки шахс дар мақоми хизмат рост дораду дил дар мақоми ҳурмат , то ҳам қиёми зоҳир аз рӯй сӯрати тамом буд , ҳам қиёми ботин аз рӯй сифати биҷой буд . Яке дар намоз имомӣ мекард хост то саф рост кунад , гуфт астўўо ҳануз ин сухан тамом нагуфта буд ки биФтодаҳ буду биҳуш шуда , пас гуфтанд ӯро ки чаҳ расед туро дар он ҳол ? гуфт навадят фии сиррии ҳилли астўити лии қти аввали рукнӣ аз арқони намоз ниятасту маънии нияти қасд диласт , чун дар намоз шавад се чизи андари се маҳал май бояд то абтдоءи намози ваии бсФти шойистагӣ буд : андари дасти ишорат , ва дар забони иборат ва дар дили ният , чнонстӣ ки банда дар ҳол ният мегуяд даргоҳи мавлоро қасд кардаму дунёро бо пас гузоштам , пас агар андешаи дунё ба нагузораду дили Фонмоз на пардозади ҳам дар рукни аввали дурӯғи зан буд . Ҳасани бен алӣ ъ чун бадар масҷид раседӣ гуфтӣ : « илоҳии зиФки ббобки соӣлки ббобк , ъбдки ббобк , ё Муҳсини қади атоки алмсии ء ,у қади амрати алмҳсни мнои ани итҷоўзи ани алмсии ء , Фтҷоўзи қабеҳи мо ъндии бҷмили мо ъндк ё Карим » .

Ва он даст бардоштан дар намоз дар ҳол такбир ишоратаст бозтрору аФтқори бандау шикастагии ваии бҳзрти мавло , чнонстӣ ки мегуяд анои ғариқи фии баҳри алмъосӣ , Фхзи бедӣ . Бори худоёи ғариби мамлакатам , афтода дар чоҳи маъсиятам , ғарқ шуда дар дарёии меҳнатам , дард дораму доруи нмидонм , ё медонам ва хӯрдани нмитўонм , на рӯй онк навмед шавам , на Зуҳраи онк фаротар оем .

Гуфтаанд аввал касе ки намоз бомдод кард одам буд ъ . Он хоҷаи хокӣ , он бадеъи қудрату сниъи фитрату нсиҷи иродат , чун аз осмон базмин омад бохри рӯз буд то равшаноӣ рӯз медид , лухтӣ ором дошт , чун офтоб ниҳон шуд дили одами маъдан андҳон шуд .

Одами ҳаргизи шаби надидау мқосоаҳи торикӣ ва андӯҳ накашида буд , ногоҳ он зулмат дид ки баҳама олам барисед , ва худ ғарибу ранҷур ва аз ҷуфти худ маҳҷӯр , дар он торикӣ ки оҳ кардӣ , гуҳ рӯй Фромоаҳ кардӣ , гуҳи қасди муноҷот даргоҳ кардӣ .

Асли ҳамаи ғарибони одам буд , пешини ҳамаи ғмхўорони одам , нахустин ҳамаи гриндгони одам буд , бунёди дӯстӣ дар олами одами ниҳод , ойини бедории шаби одами ниҳод , навҳа кардан аз дарди ҳиҷрону зоридн ба ним шубон суннатӣаст ки одами ниҳод , андарони шаби гуҳ навҳа кардӣ бзорӣ , гуҳ биноледӣ аз хорӣ , гуҳ фарёд кардӣ , гуҳи бзории дӯстро ёд кардӣ .

Охир чун насими саҳари ошиқи вори нафас бар заду лашкари субҳи камӣн бар кушод ,у бонг бар зулмат шаб зад , Ҷабраил омад ббшорт ки ё одам субҳ омад ва сулҳ омад , нур омад ва сарвар омад , равшаноӣ омад ва ошноӣ омад , бархез эй одам , ва андарин ҳоли ду ракаат намоз кун , яке шукри гузаштани шаби ҳиҷрату фурқатро , яке шукри дамӣдани субҳи давлату васлатро ! забон ҳол мегуяд .

Ва аввал касе ки намоз пешин кард иброҳӣми халил буд слъ , он гуҳ ки ӯро забҳ фарзанд фармуданд , ва дар он хоб ӯро намуданд , иброҳӣми худро фармонбардор карда , ҷони фарзанди азизи худ бҳкми фармон нисор карда ,у малики алърши бФзли худ Нидо карда ,у Исмоилро фидо карда , он соъаҳи офтоб аз завол дар гузашта буд муроди халил таҳқиқ шуду хобаш тасдиқ шуд , халил дар нигараст чаҳор ҳол дид дар ҳар ҳоли рифъатӣ ва хлътӣ ёфтӣ , халили шукрро миён ба басту бхдмти ҳазрати пайваст , ин чаҳор ракаати намози бгзорди шукри он чаҳор халъатро , яке шукри тавфиқ , дигари шукри тасдиқ , сдигри шукри Нидо , чаҳоруми шукри фидо .

Аввал касе ки намози дигари гузоради чаҳор ракаати Юнуси пайғомбар буд слии аллоҳи алайҳу ?алау силам : он бандаи неки писандида дар шиками моҳӣ ва он моҳӣ дар шиками он дигари моҳӣ , дар қаъри он дарёии амиқи бФрёди омада ки лои إлаҳи إлои أнти сбҳонки إнии канти ман алзолмин » .

ӣнҷои нуктаи шинав : Юнус дар шиками моҳии бзндону муъмин дар шиками замин , дар он лаҳади бзндон , мубораки боди он мзҷъ , хуши боди он марқад , Мустафо мегуяд « алқбри равзаи ман риёзи алҷнаҳ » ҳар чанд ки зиндонаст аммо муъминро чун бустонаст , ва дар он басии рӯҳ ва райҳонаст . Юнус дар шиками моҳӣ дар он торикӣу сиёҳӣ , муъмин дар шиками замин бо насими инсу нури илоҳӣ , Юнусро ҷигари моҳӣ оина гашта то бсФоءи он ҳайвоноти дарёу ъҷоӣби сувар эшон медид , муъминро дарӣ аз биҳишт бар лаҳади ваии кушода то бнўри илоҳии ҳўроء ва айнану тӯбоу зулфӣ буд . Юнусро фараҷ омад , ва аз фазли илоҳии вайро мадад омад , аз он зиндони бсҳроء ҷаҳон омад . Он соъати вақти намоз дигар омад , Юнуси худро дид аз чаҳор торикии руста , торикии зулат , торикии шаб , торикии об , торикии шиками моҳӣ , шукри гузоштани ин чаҳор торикиро чаҳор ракаат намоз кард . Ишоратаст ба бандаи муъмин ки чаҳор зулмат дар пеш дорад : зулмати маъсият , зулмати лаҳад , зулмати қиёмат , зулмати дӯзах , чун ин чаҳор ракаати намози бгзорди баҳри ракаатӣ аз як зулмати барраад . Ва аввал касе ки намоз шом кард исои мутаҳҳар буд шахси поки сиришти поки тинати поки фитрат ки бепадар дар вуҷӯд омад , ва дар шиками модари тӯрӣау Инҷил бар хонд , ва дар гаҳвора сухан гуфт . Аҷаб омад қавмиро аз аҳли залолат , гуфтанд : фарзанд бепадар мутасаввир нест , ҳудуси валаду вуҷӯди насаб бе ду оби мутафарриқ ҷоиз нест . Гуфтанд ончӣ гуфтанд ,у рафтанд дар роҳи залолат чунонк рафтанд !у солиси салоса рақам кашиданд , Ҷабраил омад ки ё исои қавми ту чунин гуфтанд , замин меларзад аз гуфт эшон , холиқи замин ва осмон покаст аз гуфт эшон , он соъаҳи вақти намози шом буд , исо бархесту бхдмти шитофт , ва аз аллоҳи афву раҳмати хост , се ракаат намоз кард : бики ракаати даъвии рубубият аз худ дафъ кард , ки туе худованди бузургвор , манам банда бо ҷурм бисёр , дигари ракаати нафии алуҳият буд аз модар , ки туе худои ҷаббору модарами турои парастор , сеюм ракаати иқрор буд бўҳдонити кирдигор , ягонаи яктои номдор .

Ва аввал касе ки намоз хуфтан кард чаҳор ракаат Мӯсо кулем буд , навохтаи холиқ беайб , махсӯси тӯҳфаи ғайб , муздури Шуайб , чун аҷалаш бо Шуайб басар омад вази мадин бадар омад , қасди маскану андешаи ватан хеш кард , чун манзил чанд бирафт шабӣ омад . Маро дар пеши шабӣ ки домани зулмат дар офоқ кашида ,у бодии ъосФи бархеста ,у борону раъду барқ дар ҳам пайваста , гург дар гилаи афтодау аёлашро дарди зиҳи хостаҳ , ҳамаи олам аз баҳри ваии бхрўши омада , дарё Биҷӯш омада , дар он шаби ҳамаи оташҳо дар санг бимонада , ва дар ҳамаи олами як чароғ бар афрӯхта , Мӯсо дар он ҳоли фурӯи монда , гуҳ май хезад ва гуҳ менишинад , гуҳ мехазаду гуҳ май ?ормад ,у гуҳ май гурезад , гуҳи мқбўзу гуҳи мабсут , гуҳи сар бар зонуи ниҳода , гуҳ рӯй бар хоки бзорӣ , ҳаме гуяд :

Оре ! дар шаби афрӯзро наҳанги ҷони рубой дар пеш ниҳоданд ,у каъбаи васлро бодияи мардуми хор манзил сохтанд , то беранҷ касе ганҷ надид , ва бе ғуссаи меҳнат касе буруз давлат нарасед . Охир назарӣ кард бҷонби тавр , ва бидид он шуъоъи нур , ва бишунид Нидои худои ғафур , ки إнии أнои аллоҳи Мӯсоро чаҳор ғам буд : ғами аёлу фарзанду бародару душман , фармон омад ки ё Мӯсо ғам махӯр ва андӯҳ мабар , ки раҳонанда аз ғамону бози барандаи андҳони манам , Мӯсо бархест андари он соъат ва чаҳор ракаат намоз кард , шукри он чаҳор неъматро . Ишоратаст ба бандаи муъмин ки чун ин чаҳор ракаати намози бгзорди бшрти вафоу сидқу сафо , шуғли аёлу фарзанди вай кифоят кунад , ва бар душман зафар диҳад ва аз ғам ва андӯҳон барраанд .