Қавлаи таъолӣ : қоли алмлأи ман қавми фиръавн чун Мӯсо ( ъ ) байнати хеш ошкоро кард ,у ҳуҷҷат худ бинмуд азед Байзоу Асо ,у фиръавнро гуфт : Фأрсли маъаӣ банӣ إсроӣил , фиръавн дар он кор фурӯ монад . Ҳиммати қатл Мӯсо кард . Солорону меҳтарони қавми вайро гуфтанд : куштанро рӯй нест ки бойени маънии шбҳтӣ дар мардуми оре . Пиндоранд ки ваии ростгӯӣ буд чун ӯро бикуштӣ , бигзор то кизби вайу саҳари вай ошкоро шавад ва мардум бидонанд ки ин мард ҷодӯаст ҷодӯии донои ҳозиқ . Мехоҳад ки бойени ҷодуӣу устодии хеши шуморо яъне фиръавну қибтӣон аз замини Миср берун кунаду малики шуморо зер зибр гирданд , яъне ки чун мехоҳад ки банӣ Исроилро беруни барад , он берун кардан шумоаст , ки маоши шумо аз хароҷу ҷузят эшонаст , ва низ душманон шумоанд . Чун маоши шумо бурӣда гардаду душман даст ёбад ночори шуморо берун карда бошанд . Пас фиръавн гуфт : Фмои зои тأмрўни ӣнҷо азмораст , яъне : қоли фиръавн : Фмои зои тأмрўн ? маънии тأмрўн тширўнаст , ки фиръавни малаъи худро бар худ амр надидед . Акнӯн шумо чаҳ ишорат кунед чаҳ байнеду раъии шумо дар ин кор чист ? қолўои أрҷаҳи бҳмзаҳи қроءти ?маккейу басарӣу шомӣу яҳё , аммо « ҳоء » ?маккеии бошбоъ змаҳ хонд муттасили бӯови чунон ки асл ӯст .
Ибни омири бохтлоси касра , басарӣу яҳёи бохтлоси змаҳ , боқии арҷа беҳамза хонанд , аммо « ҳоء » бойени қроءти Ҳамзау ҳмоду ҳФс бскўн хонанд ,у қолўни бохтлоси касра , варашу ксоиӣу Исмоили бошбоъи касра . Ва дар ҳар ду қроءти бҳмз ва бе ҳамзи маънии он таъхираст , тқўл : арҷяти аламру أрҷأтаҳ , азои ахртаҳ . Ва аламри ман « арҷӣ » « арҷ » ва ман « арҷأ » « арҷأ » . Маънӣ онаст ки ахраҳу лои тъҷл . Ва қил : маъноаи аҳбсаҳу лои тқтлаҳ ,у أхоаҳ яъне ҳорӯн , эй ахри амрау амри ахиаҳ ҳатто изҳри кзбҳмо . Ва гуфтаанд : арҷа беҳамза аз рҷоءаст яъне атмъаҳ . Мегуяд : ӯро томъ куну ваъда май даҳ то фурӯи истад .
Ва أрсли фии алмдоӣн эй фии мадоини млктки ҳошрин , эй алшрти аллазӣнаи иҷмъўни алсҳраҳ .
Ва алҳшри алҷмъ , ва манеҳ явми алҳшр .
Гуфтаанд ки : дар мамолики вайу навоҳии Мисри Мадинаҳоӣ буд ки ҷодӯон дар он маскан доштанд . Ҳар ки вайро ҳодиса Эй раседӣу кории саъб пеш омадӣ кас фиристодӣ бҷодўон , ва эшонро ҷамъ кардӣ , то эшон тадбири корҳо ва макрҳо сохтндӣ . Иأтўки бакули соҳири алӣами Ҳамзау ксоиии соҳир алӣам хонанд ,у сҳори бноء маболиғатаст яъне азин ҳар ҷодӯии ҳозиқи пари ҳияли бҷодўии машҳуру маърӯф ,у қил : алсоҳри алзии иълму лои иълм ,у алсҳори алзии иълму иълм .
Хилофаст миёни уламои тафсир ки адади ҷодӯон чанд буд . Мақотил гуфт : ҳафтод ва ду кас буданд , ду каси сарону меҳтарон эшон буданд аз қбт ва ҳафтод аз банӣ Исроил .
Каъб гуфт : дувоздаҳ ҳазор буданд . Садӣ гуфт сӣ ваанд ҳазор мард буданд . Ъкрмаҳ гуфт : ҳафтод ҳазор . Ибн алмнзр гуфт : ҳаштод ҳазор . Бо ҳар яке аз эшон ҳаблӣу ъсоӣӣ буд ,у номи меҳтари эшон шмъўн . Омаданд ин ҷодӯони бҳзраҳи фиръавн , чунон ки раб Алъоламин гуфт :у ҷоءи алсҳраҳи фиръавн , ва гуфтанд إни лнои лأҷрои бики ҳамзаи қроءти ?маккейу маданӣ ва ҳФсаст бар маънии хабар , яъне : моро лои бади барин ҷодӯӣ муздӣаст . Боқии бадв ҳамза хонанд бар тариқи истифҳоми бмънии тақрир . Чун эшон ҷаълу музди худро бар вай тақрир карданд , фиръавн гуфт : нъм , оре , чунонаст ки мегуед , ва шуморо онаст ки мехоҳед ,у إнкми лмни алмқрбин эй :у лаками ман алоҷри алмнзлаҳи алрФиъаҳи ъндӣ .
Клбӣ гуфт : яъне антми аввали ман идхли алӣу охири ман ихрҷ .
Қолўо ё Мӯсои ӣнҷо ихтисорӣаст азим ки : он гуҳ тартиб бидоданд ва онро мавъидӣ сохтанд чунон ки аллоҳ гуфт : мўъдкми явми алзинаҳ . Ин рӯзи зинати рӯзи иди эшон буд , ва гуфтаанд : рӯзи наврӯзи мувофиқи рӯзи ошуро , ҳамонаст ки раб алъзаҳ гуфт : Фҷмъи алсҳраҳи лмиқоти явми маълум . Мегуяд : фароҳам овараданд ҷодӯонро ҳангоми рӯзиро дониста ва номзад карда .
Ҷой дигар гуфт : Фأҷмъўои кидкми сами аӣтўои сафо , фиръавн гуфт эшонро : ҳамаҳоам сухан ваҳоам дил ваҳоам оҳанг бошед дар сози хеш . Пас ҳамаи баҳами бҳомўни оӣиди бикбори бргтор . Ҳама биёмаданд ва гуфтанд : ё Мӯсои إмои أни талаққӣ яъне ъсоку إмо أн накун нҳни алмлқини лъсиноу ҳболно . Чун рӯй биравӣ овараданд , бмўсӣ гуфтанд : ё Мӯсои ту пештари Асоӣ худ бияфканӣ ё мо пештар бияфканем ончӣ бо моаст ?
Мӯсо гуфт : أлқўои ани кантами муҳиқин . Алқўои мо исҳу иҷўз . Биўкнид .
Агар шумо бар ҳақед ончӣ ростасту дурусту раво . Эшон он чӯбҳо ва расанҳои фаровони биўкнднд дар он ҳомӯн , менамуданд бмўсӣ аз ҷодӯии эшон ки он ҳамаи морҳоонди зинда , ки наҳиф май бурданди бмўсӣ ва дарав меёзиданд .
Ва маънии саҳари чизе намӯданаст ки он чиз набӯд , ва он гуҳи онро мисли созанди чизеро ки он дар шигифтии бғоит буд , чунон ки Мустафо ( с ) гуфт : « ани ман албёни лсҳро » .
Флмои أлқўои сҳрўои أъини анносу астрҳбўҳми ин син зиёдааст , яъне : арҳбўҳму аФзъўҳм . Ва ҷоؤи бсҳр азим мегуяд : ҷодуӣ овараданд азим , яъне дар чашми он кас ки медид азим менамӯд , ки он дашту саҳрои ҳама мор менамуданд аз замини хезон , бмўсии ёзон .
Ва أўҳинои إлии Мӯсои алқинои фии қалба ,у қили ҷоءаҳи Ҷабраил . Ҷабраил гуфт : эй Мӯсои Асои биўкн . أни أлқи ъсоки Фإзои ҳаии тлқФи аслаи ттлқФ эй тбтлъ ,у қроءти ҳФси бскўн лоамаст , Фإзои ҳаии тлқФ эй : тблғи мо иأФкўн эй икзбўни фӣа . Мегуяд : он Асои фурӯи барад ҳар чаҳ эшон бдрўғ сохта буданд ва бҷодўиӣ намӯда . Мигўинд : чиҳил шутури вор буд онҷои биўкндаҳ . Ва Асои Мӯсои он ҳамаи бикбори фурӯи барад . « аФк » баргардонӣданаст дар луғати араб . Ва дурӯғро аз баҳри он аФк гӯйанд ки аз ростӣ баргардонида бошанд , яъне ки эшон гуфтанд : ин чӯбҳо ва расанҳо моронанд , ва дурӯғ мегуфтанд , ки мори набуданд . Пас Мӯсо Асо барграфту баҳоли худ боз шуд , чӯби гашт .
Фўқъ алҳақ эй зуҳр алҳақ бأнаҳи лӣси бсҳр ,у қил : ълоу ғлб . Кори Мӯсо боло гирифт ва ғалаба кард бар эшон , ва пайдо шуд бдрстӣу ростӣ ки ончӣ Мӯсо кард на саҳарасту Мӯсо на соҳир , балки кор илоҳӣаст ,у Асои Мӯсо ки мори гашти бҳқиқти мори гашти бФрмони ҳақу изҳори муъҷизаи Мӯсо ,у бтли мо конўои иъмлўну ончӣ эшон карда буданд ботил буд ва беҳосил . Саҳараи фиръавн ки он ҳоли чунон диданд гуфтанд : агар феъли Мӯсои саҳар будӣ он чӯбҳо ва расанҳои мо баҳоли худ боз шудӣ ,у асли он бнмондӣ , акнӯн ки аз он ҳеҷ намонад , ва дар Асои Мӯсо пайдо нагашт , ҷуз ӯ ҳақ ва ростӣ несту кори вай саҳар нест .
Фғлбўои ҳнолк эй : ъанд злк . Ва анқлбўои соғрин эй : рҷъўои илои мнозлҳми болзли қади Фзҳҳми аллоҳу адҳзи ҳҷтҳм . Соғру дохр номӣаст бнздики араб кам омадаро аз касе дигар .
Ва أлқии алсҳраҳи ин илқоъ эдар номӣаст ҳидояту тавфиқро соҷдин эй : хрўои ллаҳи обидини сомъини мутӣъин .
Гуфтаанд ки : чун ҳақи зоҳири гашт ва ботил нест шуд ,у Мӯсо ғалаба кард бар эшон , Мӯсоу ҳорӯн ҳар ду худоиро суҷуд шукр карданд ,у саҳараи бмўоФқти Мӯсо суҷуд карданд , он гуҳ гуфтанд : омнои брби Алъоламин фиръавн гуфт : Аёӣ тънўн ? анои раби Алъоламин . Чун фиръавни ин занни хатои барад , эшон гуфтанд : раби Мӯсоу ҳорӯн . Қоли фиръавни омнтм бар хабар бе истифҳоми қроءт ҳФсаст ,у бадви ҳамзаи бмънии истифҳоми қроءти Ҳамзау ксоиӣу бӯи бикр . Боқии Бамад тамом хонанд , яъне ки фиръавни эшонро тавбих кард ва инкор намӯд бтсдиқи Мӯсоу имони эшон бедастурӣ ва бе фармони фиръавн , ва гуфт : имони овардеди бмўсии пеш аз онкии шуморо дастурӣ додам .
Мақотил гуфт : Мӯсои бмҳтри ҷодӯон шмъўн гуфт : тؤмн бе ани ғлбтк ? агар ман бар ту ғалаба кунаму тарокуми орми бмни имони оре ? шмъўн гуфт : ман ҷодуӣ биорам ки ҳеҷ ҷодӯӣ бон нарасад ва ғалаба накунад , пас агар ту ғалаба кунӣ ночори имони орм , ки он на саҳар бошад ки бар саҳари мо ғалаба кунад ,у фиръавн дар эшон менигараст ки эшон ин сухан мегуфтанд , аз ин ҷиҳат гуфт : إни ҳозои лмкри мкртмўаҳи фии алмдинаҳ эй сниъу хдиъаҳи снътмўаҳи Фимои бинкму байни Мӯсои фии Миср қабл хрўҷкми илои ҳозои алмўзъ , лтхрҷўои минҳои أҳлҳо эй : лтстўлўои алии Мисри Фтхрҷўои минҳои аҳлҳо ,у ттғлбўои алайҳои бсҳркм . Он гуҳи эшонро таҳдид кард : ФсўФи тълмўни мо аФъли бкм .
Лأқтъни أидикму أрҷлкми ман хилофи алии мухолифау ҳўи أни иқтъи ман кули шқи тарафу ҳўи аввали ман феъли ҳозо . Ва эҳтимол кунад ки маънӣ онаст : ман хилоф эй ман аҷали хилофи зуҳри мнкм . Сами лأслбнкми أҷмъин эй : аълқкми алии хшби мансӯб .
Ҷой дигар гуфт :у лأслбнкми фии ҷзўъи алнхл .
Қолўои إнои إлии рбнои мнқлбўн яъне болмўти Фисибнои аллоҳу лои нболии бўъидк .
Ва мо тнқми мнои иқоли нқмти анқму нқмти анқми луғатон эй мо ткраҳи мнои умаро ,у қил : мо ттъни ълино ,у қил : мо тнкри мнои мнкрои алои аимоннои брбно ,у қил : алои ани омнои боёти рбно : мо ?утӣ ба Мӯсои ман алъсо ва ?илед . Рбнои أФрғи ълинои сброи асбби ълино алсбр ъанд алслбу алқтъ ҳатто лои нрҷъи кФоро ,у тўФнои мусалламин алии дайни Мӯсоу ҳорӯн .