Қавлаи таъолӣ : бисмии аллоҳи арраҳмони арраҳими исми ҷаббори тўҳди фии озолаҳи бўсФи ҷабарутау тФрди фии Ободаи бнъти малакӯта . Фозлаҳи абада ,у абадаи азала . Ҷабарутаи малакӯта ,у малакӯтаи ҷабарута . Аҳадии алвасф , самадии алзот , сармадии алсФот , лои ишбҳаҳи кФўи фии зотау сифота . Ва лои истФзаҳи лаҳви фии исботи мснўъотаҳу лои иътриаҳи саҳви фии илмау ҳикматау лои иътрзаҳи лағви фии қавлау клмтаҳи Фҳўи ҳакими лои илҳўу алӣами лои исҳў . Ва Карими исбту имҳўо , Фолсдқи қавла ,у алхлқи халқау алмалики малака .

Баном ӯ ки ақлҳо хира дар ҷалолу азимат ӯ , баном ӯ ки хирадҳо саросема дар олами машйат беиллат ӯ , баном ӯ ки бурҳони кбрёء ӯ ҳам кбрёء ӯ , далел ҳастӣ ӯ ҳам ҳастӣ ӯ . Баном ӯ ки иборат аз мадҳу сноء ӯ бадастӯрӣ ӯ , ёд дошт ва ёд кард ӯ бФрмон ӯ . Баном ӯ ки талаб ӯ бикашаш ӯ ва ёфт ӯ бъноит ӯ . Кадоми тани бинӣ на гудохтаи қаҳр ӯ ?у кадоми дили бинӣ на навохтаи лутф ӯ ? кадом ҷонаст на дар мхлби бози иззат ӯ ? кадом сараст на сармасти шароби муҳаббат ӯ , кадом чашмаст на мунтазири дидор ӯ . Кадом гӯшаст на дар орзӯии гуфтор ӯ . Рӯи бзоўиаҳи даравишон гузарӣ кун то бинии сӯзи талаб ӯ , бкўии хроботёни шӯ то бинӣ дард ноёфт ӯ . Дар килисои тарсоёни нишоти ҷусту ҷӯй ӯ , дар кунишати ҷуҳудон орзӯӣ ёфт ӯ , дар оташгоҳи габрони дарди вомондагӣ аз ӯ .

Илоҳии ҳамаи олам туро мехоҳанд . Кор он дорад ки то ту кро хоҳӣ биноз касе ки ту ӯро хоҳӣ ки агар баргардади зи ту ӯро дар роҳӣ . Қавлаи таъолӣ : ҳилли أтии алии алإнсони ҳайни ман алдҳр муфассирон гуфтанд : инсони ӣнҷо одамасту ҳайни ман алдҳр ишоратаст бони рӯзгор ки ҷасадӣ буд бирўҳи миёни Маккау тоиФи афкандаи чиҳил сол , агар касе гуяд : чаҳ ҳикматаст дар он ки одамро чиҳил соли миёни Маккау тоиФи чунон бгзошт ва дар офариниши ваии муҳлати афканд ? ҷавоб онаст ки : зоҳири одам аз гул буд ва дар гул муҳлат намебоист , аммо дар дил муҳлат мебоист на муҳлат қудрат мегӯям ки муҳлат ҳишмат мегӯям . Одам на чун дигари махлуқот буд ки офариниши эшон ба кун Фикўн тамом шуд . Одам дар офариниши асл буду дигари махлуқоти табаъи вай буд , ҳар чаҳ офарид аз баҳри одами офариду одамро аз баҳри худ офарид « хлқтки фардои лФрд » .

Дар ниҳоди одами дилӣ май бояд ки марои шиносад , забонӣ май бояд ки маро ситояд , дидае май бояд ки маро бинад , дастӣ май бояд ки кос васл гирад , қадамӣ май бояд ки дар роҳ мо равад . Агар блҳзтӣ дар вуҷӯди орми қудрати худ ошкоро карда бошам , ва агар солҳо дар миёни орми ҳишмату бузургии вай пайдо карда бошам , ва мо ҳишмати дӯстони худ ошкоро кардани дўстрои з он дорем ки қудрати худ намӯдан , зиҳии давлату каромат ки аз даргоҳи иззат рӯй ба одами ниҳод ки ӯро бсди ҳазор нозу эъзоз дар роҳ овараду тарози роз « إни аллоҳи астФии одам » бар кисвати давлат ӯ кашид . Ва холи иқбол «у нафхати фӣаи ман рӯҳӣ » бар рухсори ҷамоли сФўт ӯ зад ,у халъати рифъат « лмои хилқати бедӣ » дар ваии пӯшеду бмқомиши расонид ки дар сафи сФўт бар бисоти шуҳуд ӯро шароб муҳаббат дод . Вази маноти сурайё то мунқатиъи срии амин ҳишмат ӯйасту малоикаи малакӯтро суҷуд ӯ фармуд ва он гуҳ бо ӣнҳамаи каромат ки бо вай кард ҳишмату ртбту манзалати вай падед наомад , то хитоб «у ъсии одам » дарави пайвасти он гуҳи ҳишмати вай пайдо шуд . Зеро ки навохт дар вақти мувофиқати далел каромат набӯд , навохт дар вақти мухолифати далели ъзу каромат буд . Одам чун бар тахти ҷамолу камол буд , тоҷи иқбол бар сару ҳалаи каромат дар бар , чаҳ аҷаб будгар малику фалак ӯро хизмат кунанд ? аҷаб он бошад ки дар вҳдаҳ зулат уфтаду рақам «у ъсии одам » бар ваии кашанд ва он гуҳ бо исёну мухолифати тоҷ « сами аҷтбоаҳи раба » бар сар худ бинад ! мардӣ ки аёл дорад ва бо вай дар суҳбатаст , ӯ надонад ки аёли худро дӯст медорад , зеро ки он муҳаббати пӯшидаи неъмат ва суҳбат аст бош то фироқ дар миён уфтад , он гуҳи дӯстӣ падед ояд . Одами дӯст буд , локини дӯстии ваии пӯшидаи неъмати биҳишт буд , зеро ки на ҳар куҷои неъмат буд онҷои дӯстӣ буд . Ҳамаи рӯми пар аз неъмати зар ва симасту онҷои заррае муҳаббат на пас чун ҳиҷоби биҳишт аз пеш одам бархест , ҳақиқати муҳаббати ошкорои гашт .

Иблиси он гуҳ ки Иблис буд , кас надонист ки Иблисаст ва на низ худ донист , обидӣ ва соҷдӣ менамӯд , камари хизмати бастау чеҳраи боби мувофиқати шаста чун поиш билағзед , падед омад ки на дӯстаст ва на бандау одами сафии дӯст буд , локини сари дӯстии дарстар неъмат буд , чун поиш билағзед падед омад ки ҳам дӯстаст ва ҳам банда .

إни алأброри ишрбўни ман кأси кони мизоҷҳо коФўрои баростӣ ки некону неки мардони фардо дар биҳишт шароб меошоманд аз ҷоми лутф , шаробии брнги кофур , ббўии машк , шаробӣ барандоза боиста , на аз қадар боист чизеи коста ва на афзӯнии басари омадаи костау дрбоистаҳ , ҳар ду айбасту биҳишт аз айби руста .

Айнан ишрби баҳои ибоди аллоҳи иФҷрўнҳои тФҷирои чашмае аз буми биҳишти равону фармони биҳиштии бадви равон , меронанд онро чунон ки мехоҳанд онҷо ки хоҳанд дар боло ва дар нишеб , бар қусӯру ғрФ , бар фаршу бисот , бар сндсу астбрқи равон , дрёбндаҳу равандау биҷон , на ҷомаи азутар на ӯро бар ҳеҷ кидири гузар , чашмҳо бар ҳам кушода , кофур дар занҷабилу занҷабил дар кофур , ин аз баравадат руста , ва он аз ҳарорати давр ҳар яке бар ҳади эътидоли бдоштаҳ , на маснӯъи халқ ва на аз халқ дареғ дошта шароб бе кидири шорб бескр , соқии дидаи вари шароби инс дар ҷоми қудс , дар маҷлиси вуҷӯд , бар бисоти шуҳуд , аз дасти дӯст дар айни аён , бе ҳеҷ заҳмат дар миён . эй ҷавонмарди шароб он шаробаст ки дасти ғайб дар ҷоми дили резад , дидаи ҷон нӯш кунад :

Қавмиро шароб маст кард ,у марои дидори соқии лои ҷурми эшон дар он мастӣ фонӣ шуданд ва ман дарин мастии боқӣ .

Бузургиро бихоб намуданд ки : маърӯфи крхии гирди арш тавоф мекарду раби алъзаҳи Фриштгонро мегуфт : ӯро шиносед ? гуфтанд : на гуфт : маърӯф крхӣаст , бмҳри мо маст шуда , то дида ӯ бар мо наёяд ҳушёр нагардад :

Шароб дуаст : яке имрӯз , яке фардо : имрӯзи шароби аиносу фардои шароби коси имрӯзи шароб аз манбаи лутфи равон , фардои шароби таҳур аз кафи рҳмн .

Сқоҳми рбҳми шробои тҳўро ҳар крои имрӯзи шароб муҳаббат нест , фардо ӯро шароб таҳур нест имрӯзи шароби муҳаббат аз коси маърифати миошомнду фардои шароби таҳур дар ҳазрати малик ғафур менӯшанд , имрӯзи шароби муҳаббат дар биҳишти ирфон ,у фардои шароби таҳур дар биҳишти ризвон . Биҳишти ирфони имрӯзи дили ъорФонст , девораши имону ислому заминаши ихлосу маърифат , ашҷори тасбеҳу тҳлил , анҳори тақвоу таваккул , давру қусӯр аз илму зуҳд , ғурфау манзар аз сидқу яқин , ризвонаши ризои бқзо ҳар крои имрӯзи фирдавси дил ӯ оростаи бтоъту ибодат буд , фардо ӯро фирдавси ризвон буд он фирдавс ки девор ӯ аз симу зар , замин ӯ аз ёқӯту забарҷад , турбат аз машку анбар , анҳори обу шер ва майу асал , шароби таснӣму рҳиқу слсбил , таоми лаҳми тайр бар моидаи хулд , хидматкорони валадону ғулмони ғмгсори ҳўро ва айнан , рафиқони ҳабибу халил , ҳарифони шуҳадоъ ва солеҳин , садиқу форуқу зўи алнўрин ва Муртазо нишастгоҳ мсокни тайиба , такяи гоҳи срри мрФўъаҳ , тамошогоҳ « мақъади сидқ »у ҳзираҳи қудс , назораи гоҳи ҷалолу ҷамоли ҳақи фардои ҳамаи муъминони ҳақро ба бенанд , аммо ҳар яке бар қадари шинохт хеш бинад ани аллоҳи итҷлии ллмؤмнини оммау лобии бикри хосса . Чун касро маърифати бӯ бикр набӯд , касро бо ӯ дар дидор ширкат набӯд .

Пер тариқат гуфт : « дар дидор бонабозӣ чаҳ лиззат буд ? маҷлисӣ бояд аз заҳмати ағёри холӣу дӯсти мутаҷаллӣу нгрндаҳ дар дидаи фонӣ , он чашм ки дарав нигарад ҳаргиз фаро карда набӯд , он дида ки ӯро дид бар он дида тоаш набӯд , хонда ӯ ҳаргиз бадбахт набӯд , наздик карда ӯро дар ду гетӣ ҷой набӯд . Мсҳўб ӯро ббҳшт ҳоҷат набӯд .

Маст ӯро ҷузи азу соқӣ набӯду сқоҳми рбҳми шробои тҳўро .