Қавлаи таъолӣ : бисмии аллоҳи арраҳмони арраҳими исми азизи рдоؤаҳи кбрёؤаҳ , сноؤаҳи ълоؤаҳ , ълоؤаҳи бҳоؤаҳ , ҷалолаи ҷамола , ҷамолаи ҷалола , алмъҳўд манеҳ лутфа , алмأлўФ манеҳ атфа , Киеви мо қисми ллъбд ? Фолъбди абда ! ани ақсоаҳи Фолҳкми ҳукма ,у ани адноаҳи Фолأмри أмраҳ .

Муъминон дар гуфтори ин номи ду қисманд : қавмиро назар бар ҷамоли лутф ва карам омад , бнозиднди қавмиро назар бар ҷалоли кбрёء қадам омад , биноледанд но?зидани эшон бар умеди висол ва нолидани ӣнон аз бими Фсол . Азои нзрўои илои алҷлоли тошўоу азои нзрўои илои алҷмоли ъошўо . эй мискин ки ном ӯ мишнўӣ ва на аз ҷалол ӯ хабари дорӣ ва на аз ҷамол ӯ асари шиносӣ ,у ҳақи ҷли ҷалола бо ту мегуяд : ибтидои корҳо имрӯзи баном ман кун то ман фардо интиҳои корҳо бком ту кунам . Номӣ ки мӯниси дили ғрибонсту пушту паноҳи осӣон , номӣ ки дил орифон Биҷӯш ораду забони осӣони бФрёду хурӯши орад , номӣ ки ҳар ки онро азиз дорад дар ду ҷаҳон азиз гардад .

Башари ҳоФӣ дар шоҳроҳӣ мерафт коғази пора Эй ёфт ки бар ваии номи аллоҳи навишта буд , барграфт онроу ббўии хуши мънбр ва муаттар кард ҳамон шаб дар хоб ӯро гуфтанд : ту номи мо хушбӯӣ кардӣ , мо низ номи ту дар ду ҷаҳон хушбӯӣ кардем . Қавла : إзои алсмоءи аншқт бар қавли баъзе аз муфассирони ӣнҷои тақдим ва таъхирасту алмънӣ : ё أиҳои алإнсони إнки кодҳи إлии рбки кдҳои Фмлоқиаҳи إзои алсмоءи аншқт яъне : эй фарзанди одами рӯзи растохез , рӯзи баъсу нашр , рӯзи фаслу қазо ки аз ҳайбату сиёсати аллоҳ ва аз съўбту азимати растохези осмонҳо шикофта гардаду бнъти тавозуъу сифати тўоъити бФрмони ҳақи даройад ва мнқод шавад ва заминҳо ҳамчунин он рӯз эй одамизод ҳар чаҳ кардае дарин ҷаҳон ва ранҷҳо ки бардае ва хайрҳо ва шарҳо ки андӯхтае , ҳамаи бинӣу ҷазои он сазои кирдору гуфтори хеши ёбӣ . эй мискин ! агар мехоҳӣ ки умрат зойеъ набӯд ,у фардо дар он анҷумани куброу арсаи азмии алии рؤси алошҳоди туро Фзиҳт нарасад , имрӯзи насиҳати он ба пери тариқат бар кори гир ки мурӣди худро мегуфт : дай аз ту гузашти бнодонӣ , ва дарёфтани фардо наме донеи доне ! имрӯзи бғнимти дор ки дар онӣу амали митўонӣ , то фардот набӯд пушаймонӣ . Мард бояд ки соҳиби вақт буд ,у соҳиби вақт касе буд ки шуғли вақташ на бо андеша мозӣ гузорад на бтФкри мстқбл ки тафаккур дар айёми гузаштау тадаббур дар айёми мстқбли тазйиъ вақтаст . Ва ҳар ки вақт хеш бишнохт ,у вақт ӯро дар пазируфт , дар ҳол бо хештан дар дайни чандон кор дорад ки пурвои дай ва фардоаш набошад . Гуфта азиз анаст ки : « алсўФии ибни алўқт » . Марди сӯфӣ дар ҳолати сафои фарзанд хешаст , давр аз ҳар чаҳ табъро бо ӯ ошноӣаст .

Ҳасан басарӣ гуфт : касонеро ёфтам ки эшон бадунёи ҷавонмард ва сахӣ буданд , ҳамаи дунёи бдодндӣу миннати ннҳодндӣ ,у буқати хеши чунон бахил буданд ки як нафас аз рӯзгори хеш на бпдр додандӣ на бФрзнд . Ва ин он суханаст ки меҳтари олам , Сайиди валади одам ( с ) гуфт : « лии маъаи аллоҳи вақти лои исъи фӣаи малики муқаррабу лои набии мурсал » .

Яке аз фуқаҳоии уммат дар садри аввали таснифии ҳамеи сохт дар баёни шаръу масоили фиқҳ . Дар он андеша буд ки ногоҳ бонг мурғӣ шунид , аз сари кор биФтод гуфт : ъқрии ҳалқӣ , он мурғи мурдаи ҳамон соъат аз ҳаво фурӯ афтод . Худовандони дилро вақт буд ки хаёли ҳолати эшонро заҳмати орад , ва вақт бошад ки агар ҳамаи ҷаҳон дарҳам уфтад эшонро дар вақти хеш аз он ҳеҷ хабар набошад . Шайхи бӯи Саиди бӯи алхири қудси рӯҳа дар ншобўри занҷири дарҳои хонаро намад бар дӯхтӣ то дар вақти ҷнбонидн , вақти эшонро заҳмат наёраду фии маъноаи аншдўо :

Шайхи алислом Ансорӣ гуфт раҳмаи аллоҳ : вақт онаст ки ҷуз аз ҳақ дар он нагунҷаду мардон дар он сеанд : вақти яке сабкаст чун барқ ,у вақти яке поянда ,у вақти яке ғолиб . Ончӣ чун барқаст ғосласт шӯянда ,у ончӣ пояндааст шоғиласт машғӯли доранда ,у ончӣ ғолибаст қотиласт кушанда . Ончӣ чун барқаст аз фикрат зояд ,у ончӣ пояндааст аз лиззат зикр ояду ончӣ ғолибаст аз самоъу назари хезад , ончӣ барқаст дунё фаромӯш кунад то зикри охират равшан шавад ,у ончӣ пояндааст аз охират машғӯл дорад то ҳақ мъоин гардад ,у ончӣ ғолибаст русуми инсоният маҳв кунад то ҷуз аз ҳақ намонад .

ё أиҳои алإнсони إнки кодҳи إлии рбки кдҳои Фмлоқиаҳ . Пери бӯи алии сиёҳ вақте дар бозор мерафт , соилӣ мегуфт : баҳақи рӯзи бузурги маро чизе диҳед . Пер аз ҳуш бирафт ! чун бҳўш боз омад , ӯро гуфтанд : эй шайхи турои ин соъат чаҳ рӯй намӯд ? гуфт ҳайбату азимати он рӯзи бузург . Он гуҳ гуфт : воҳзноаҳи алии қуллаи алҳзн , воҳсртоаҳи алии қуллаи алтҳср , вои андўҳо аз беандӯҳӣ , вои ҳсрто аз беҳасратӣ ! олимии машғӯли ботлолу русум ,у холии бгзоштаҳи ҳазрати он ҳии қиўми худ ҳечкас дар андешаи ин оят нест ки : إнки кодҳи إлии рбки кдҳои Фмлоқиаҳ . Яке арӯси табиати пеши нишондау бзру зевару рангу буии машғӯл шуда , ва он гуҳ мехоҳад ки салотини шариъату шоҳони ҳақиқат ӯро бсродқоти сару хайём бар худ роҳ диҳанд . Ҳайҳоти яке қртаҳи ҷафои пӯшидау теғ ҳўӣ кашида ва мехоҳад ки бо ҷавонмардони тариқати бсФаҳи сафоу қуббаи бақо фурӯ ояд куллану лмо :

Агар мехоҳӣ ки фардои кӯҳли лутфи латифа « вуҷӯҳи иўмӣзи нозраҳ » дар дидаи ту кашанд , имрӯзи грдснби барроқи шаръ дар дидаи ақли каш ,у пой аз қайду доми Муҳамади расӯли аллоҳи беруни макаш , аҳволи худро муроқиб бош , ва бар адоءи Фроӣзу навофил мувозиб бошу қадами худро бгзорди ҳуқуқи ҳақ матолиб бош , ва бо нафаси хеши базроту ҳуботи бҳкми эҳтиёти роҳи дайн муҳосиб бош , то фардои ҳақоиқи ФсўФи иҳосби ҳсобои исироу инқлби إлии أҳлаҳи мсрўро бар ту кашф кунанду латоифи ғайбӣ аз пардаи лтркбни тбқои ани тибқ аз баҳри ту ошкоро кунанду турои бойени маҳал рафеъ расонанд ки : ?лаами أҷри ғайри мамнӯни лои мақтӯъу лои мнқўс . Ва гуфтаанд : лтркбни тбқои ан тибқ ишоратаст бмқомоти Мустафо ( с ) . Раби алъзаҳи ҷли ҷалолаи пеш аз онкии ҷони мутаҳҳари мунаввари вай дар садафи хоки ниҳод , ӯро бар се мақоми бдошт : бар мақоми қурб то инс ёфт , ва бар мақоми лутф то инбисот ёфт , ва бар мақоми ҳайбат то адаб ёфт , блтФи худ кораш бипардохт , бқрбши бнўохт , ба ҳайбаташ дар бутаи хашяти бгдохт . Пас чун дарин олам омад , ҳар ки дар вай назар кард аз мақоми ҳайбат ӯ хавф ёфт , ва аз мақоми инс ӯ раҷо ёфт , ва аз мақоми қурб ӯ меҳр ёфт , баъзе муфассирон гуфтанд : лтркбни тбқои ан тибқ ишоратаст бдрҷоту манозили рифъату қурбат ӯ ( с ) . Дар шаби миъроҷ ки ҳақи ҷли ҷалолаи сари вайро ҷазб карду сари ваии мари рӯҳи вайро ҷазб кард ,у рӯҳи ваии қалби вайро ҷазб кард ,у қалби ваии нафаси вайро ҷазб кард . Куни ҷӯёни нафаси гашт , нафаси ҷӯёни қалби гашт , қалби ҷӯёни рӯҳи гашт , рӯҳи ҷӯёни сари гашт , сари ҷӯёни мушоҳидаи ҳақи гашти кун бФрёд омад ки нафаси кӯ ? маро бе нафаси қарор на , нафас бФрёд омад ки қалби кӯ ? маро бе қалби қарор на , қалби бФрёд ки рӯҳи кӯ ? маро бе рӯҳи қарор на , рӯҳ бФрёд омад ки : сари кӯ ?

Маро бе сари қарор на , сар бФрёд омад ки : мушоҳидаи ҳақи кӯ ? маро бе мушоҳидаи ҳақи қарор на Динои бнФсаҳи Фтдлии бқлбаҳи факони қоби қавсин брўҳаҳ ӯ аднии басара . Ҳозои маънии қавла : лтркбни тбқои ани тибқ