Қавлаи таъолӣ : бисмии аллоҳи арраҳмони арраҳими исми азизи шаҳдати алоФўоаҳи болоӣаҳ . Ва нутқати алолсни бнъмоӣаҳ ,у талошат улқулуб ъанд ҷалоли султонау ъзи сноӣаҳ . Ва фаняти алорўоҳу билети алошбоҳи шўқои илои лқоӣаҳ . Флои зарраи ман алмўҷўдоти фии арзау смоӣаҳ , алоу ҳаии ташаҳҳуди бҷмоли сифотау ҷалоли асмоӣаҳ , кули азизи ъзи Фбодноӣаҳ ,у кули залили зли Фбоқсоӣаҳ .

Алхлқи арзаи тасхираи байни абқоӣаҳу аФноӣаҳу асъодаҳу ашқоӣаҳ , Флои васлу лои ҳиҷру лои хайру лои шару лои ҳлўу лои мару лои имону лои куфру лои тайу лои нашр , алои бородтаҳу мшитаҳу қзоӣаҳ , «у ллаҳи алأсмоءи алҳснии Фодъўаҳи баҳоу зрўои аллазӣнаи илҳдўни фии أсмоӣаҳ » .

эй роҳи талаби ҳақиқат ! чаҳ роҳӣ ки қадамҳои дӯстон дар ту вола шуд ? ! эй оташи муҳаббати ҳақ ! чаҳ оташӣ ки ҷонҳои азизони туро ҳизум шуд ? ! эй қибла « бисмии аллоҳ » ! чаҳ қиблае ки ҳар ки рӯй дар ту оварад дамор аз ҷон ва рӯонаш баровардӣ . Он кадом диласт ки оташи хонаи ҳасрат ту нест ? ! он кадом ҷонаст ки дар мхлби бози қаҳр ту нест ?

Азизи ҷонӣ бояд ки ӯро бар асрор « бисмии аллоҳ » ашрофӣ диҳанд , як шзиаҳ аз ҳақиқати ин ном бар конгресси тавр таҷаллӣ кард тибқи тибқ аз вай мешикофт , ва аз ҳам фурӯ мерехт , то дар олами зарраи зарраи гашт , гуфто : подшоҳо агар санги сиёҳи тоқати ин ном доштӣ худ дар бадви вуҷӯди амонат қабул кардӣ . Ореи кӯҳ бо салобат бар натофт ва тоқат надошт ва дилҳои зуъафои ин уммат бартофт ва қабул кард . эй ҷавонмард ! на он дилҳо мегӯям ки клисёии ширку шаҳват буд , дилҳои боргирони ҳазрат султон мегӯям ,у бори гири султон касе буд ки дар ҳамаи авқоту ҳолот агар ғарқаи лутфу ато буд ё хастаи тири бало , бози гашти ваии ҷуз бо ҳазрат рубубият набӯд , ҳама ӯро донад , ҳама ӯро хонд , қиссаи ниёзи худ бадв бардорад , аз ҳўоҷсу всоўси астъозт буи кунад , инаст ки раб Алъоламин мегуяд : қул أъўзи брби аннос эй أъўзи брби анноси ман шари алҷнаҳу аннос эй Муҳамад ! бандагонамро бигӯ то чун аз шари деву мардум фарёд хоҳанд , бмн хоҳанд , ва бо даргоҳ ман гурезанд ки ҷузи даргоҳи ман эшонро паноҳ нест ,у хастагии эшонро марҳами ҷуз аз фазл мо нест . Ҳар ҷо ки дар олам дарвешӣаст хастаи ҷурмӣ , дармонда дар дасти хасмӣ , мо мавлои аўӣим ҳар ҷо ки хароб умрӣаст , муфлиси рӯзгорӣ , мо харидори аўоим ҳар ҷо ки сӯхта Эйаст , бихўдӣ , лофи занандае , бехабарӣ , мо шодии ҷони аўоим ҳар ҷо ки зорндаҳи ист аз хаҷалӣ , сар фурӯ гузорандае аз бе касе , мо бурҳони аўӣим .

Наът мо чист ? фарши фазли ббод афкандан , дар турбати ифлоси тухм бар парокандан , дар бодияи бихўдии ҷӯй ҷӯад кандан , бар лаби ҷӯии эҳсони боғи дӯстии куштан ! се ҷойгоҳи дарин сӯраи худро ҷли ҷалолаи ббндгон азоФт кард ,у номи худ Фрономи эшон пайваст . Гуфт : брби анноси малики анноси إлаҳи анноси дорандау прўронндаҳи шумо манам , подшоҳу кордону корсози шумо манам , худованди раҳнамои длгшои шумо манам . Гоҳ гуяд ҷли ҷалола : шмоӣиди бандагони ман , гоҳ гуяд : манам худованди шумо . Чаҳ кароматаст бандагонро бузургвортар аз он ки худ гуяд бҷлоли ъзи хеш ки : шумо он манед ва ман он шумо ! ! банда чун бад-ӣн мақом раседу қадами барин бисоти қурби ниҳод , тавфиқи мувофиқу саодати мусоид ӯ гардад , дасти ағёр аз ӯ кӯтоҳ шавад , васвоси хнос аз шуъоъи шамъи шавқ ӯ бигурезад , султони муҳаббат дар сарои хос ӯ нузул кунад . Осору анвори лутфи аллоҳ бар ҳол ӯ зоҳир шавад то ҳар ки дар нигарад , донад ки навохта фазл ӯсту афрӯхтаи лутф ӯ .

фасл

Рӯй абӯи ҳрираҳ : қол : қоли расӯли аллоҳ ( с ) : « аърбўои алқуръону алтмсўои ғроӣбаҳ , ?фони аллоҳи иҳби ани иърб » .

Ва қоли аллоҳи ъзу ҷл : ва ман иؤти алҳкмаҳи Фқди أўтии хирои ксиро яъне : тафсири алқуръон . Ва қоли муҷоҳид : аҳби алхлқи илои аллоҳи аълмҳми бмои анзл . Ва қоли ибни аббос : тафсири алқуръони алии арбаъаи авҷа : тафсири иълмаҳи алълмоء ,у тафсири тарофаи алъараб ,у тафсири лои иъзри аҳади бҷҳолтаҳ , яъне : ман алҳлол ваулҳаром ,у тафсири лои иълми таъвилаи алои аллоҳ , ман адъии илмаи Фҳўи каззоб . Муфассир дигарасту ҳокии тафсири дигар , на ҳар ки ҳикоят кунад аз гуфт муфассирон ӯро расад ки худ тафсир кунад . Хилофаст миёни уламо ки ҳар олимиро расад ки қуръонро тафсир кунад бзоти хеш ё на ? қавмӣ гуфтанд : ҳеҷ касро нарасад ва агар чаҳ фоиқу фозил буду аҳкому адиллаи шиносад ,у ахбор ва осор донад балки аз тафсири он бояд гуфт ки аз расӯли худо ( с ) ҳикоят карданд , ё аз саҳоба ки дар нузули қуръон ҳозир буданд , ё аз тобеъин ки аз саҳоба шуниданд ва гирифтанду ҳуҷҷати ин қавм онаст ки Мустафо ( с ) гуфт : « ман Фсри алқуръони брأиаҳи Фособи Фқди ахтأ » .

Ва қавмӣ гуфтанд : ҳар ки адабӣ дорад васеъу фазлии тамом , ӯро расад ки қуръон тафсир кунад ,у ҳуҷҷат эшон инаст ки раб алъзаҳ гуфт : китоби أнзлноаҳи إлики мубораки лидбрўои оётау литзкри أўлўои алأлбоб аммо муҳаққиқон гуфтанд : ин ҳар ду мазҳаби сари бғлўу тақсири боз май наад , ҳар ки бар манқӯли муҷаррад ақтсор кунад Фқди тарки ксирои ммои иҳтоҷи илайҳ . Ва ҳар ки ҷоӣз дорад ҳар касеро ки дар илми тафсир хавз кунад Фқди арзаи ллтхлиту лами иътбри ҳқиқаҳи қавла : лидбрўои оётау литзкри أўлўои алأлбоб . Пас касеро расад ки дар тафсир хавз кунад ки ӯро даҳ илми ҳосил буд . Илми луғату илми иштиқоқу илми наҳву илми қроءту илми сайру илми ҳадису илми усӯли фиқҳу илми аҳкому илми муомилау илми мавҳибат . Чун ин даҳ илм ҳосил шуд , аз он берун шуд ки : « Фсри алқуръони брأиаҳ » , пас ӯро расад ки қуръонро тафсир кунад . Агар касе савол кунад ва гуяд : чаҳ ҳикматаст ки қуръони баъзе муҳкам омад ва баъзе муташобиҳ ? агар ҳамаи муҳкам будӣ мؤнти назари кифоят будӣу хатоу зулат дар назар ва андеша науфтодӣ ? ҷавоб онаст ки : ин бон монад ки касе гуяд : чаро раби алъзаҳи Наими ин ҷаҳон ки бмо дод на бемؤнт ва бемашаққат додӣ то неъмати ваии ҳнии ء будӣу ътоءи вай беранҷ будӣ ! гӯйанд : ин аз ҳикмат холӣ нест . Ҳақи таъолӣ ки одамиро офарид ӯро бФкрту тмииз махсӯс кард ки ҳеҷ офарӣдаи дигарро ин ду хислат нест . Ва одамиро бойени ду хислати мушарраф ва макрам гардонид , гуфт :у Фзлноҳми алии касӣри ммни хлқнои тФзилоу бойени ташрифу такрими шоистаи хилофат замин кард чунон ки ҳақ таъолӣ гуфт :у истхлФкми фии алأрз .

Ва ҳамчунин одамиро сифотӣ дод ки худ ҷл ҷалола бидон мавсуфасту мсмӣ . Чун илму ҳикмату ҳалам . Пас чун ӯро бойени ду хислати фикру рӯят махсӯс кард , ҳар чаҳ буи дод аз дараҷаи камол қосир дод , то бФкрту рӯяти худ онро тамом гирданду Фоӣдаҳи он фикрату рӯят падед ояду мустаҳаққ савоб гардад . Ва ин алӣ алхусус дар ҳақ одамӣаст . Ва ҳақи ҷли ҷалола аз он муназзаҳу муқаддас . Ва мисоли ин мأкўлот ва машруботаст ки усӯли ағзия аз баҳри мо бёФрид . Ва он гуҳи бФзли худ моро тмииз ва ҳидоят дод то аз он усӯлу муфрадот мураккабот созем , чунон ки хоҳем ва бидон ҳоҷат буд ,у аллоҳи аълам .

Фасли фии баёни адади сури алқуръону ҳуруфау калимотау баёни мо фӣҳо ман алхлоФу алохтлоФ .

Абди аллоҳ масъӯд гуфт : ҷумлаи сўртҳои қуръони сад ва дувоздаҳаст , аз баҳри онкии қул أъўзи дугона аз ҷумла сур нашимурд ва дар мусҳаф хеш нанавишт . Гуфто : каломи раб Алъоламинаст , қадими номахлуқ , аз осмони манзил , ҳам чунон ки гуфт ҷли ҷалола : « қисмати алслоаҳи бинӣу байни абдии нисфин » . Ва қоли таъолӣ : аъддти лъбодии алсолҳини молои айни рأту қоли таъолӣ : анои ағнии алшркоءи ани алшрк . Ва бсбби онкии расӯли худо ( с ) бойени ду сӯраи руқия бисёр кардӣ , бар вай муштабаҳ шуд ки аз қуръонаст ё на аз қуръон , ва он гуҳ дар мусҳаф нанавишт . Муҷоҳид гуфт : сўртҳои қуръони сад ва шонздаҳаст , зеро ки ваии ду сӯраи қунут аз қуръони шимурд : яке : « аллоҳами анои нстъинк » илои қавла : « ман иФҷрк » , дигар : « аллоҳам аёк наабд » илои қавла : « мулҳақ » . Зайд собит гуфт : сўртҳои қуръони сад ва чаҳордаҳанду қавл дуруст инасту ҷумҳӯри саҳобаи барин мазҳабанд . Ва дар мусҳафи эмом ки уламои ислом бар он муттафиқанд , ҳамчунинаст . Азин саду чаҳордаҳи сӯраи ҳаштод ва чаҳор ?маккейотанд ва сӣ сӯраи маданӣот , ва дар баъзе аз он ихтилоф уламоаст , ва дар тафсири шарҳи он биҷой хеш гуфтаем .

Ва гуфтаанд : аввали сӯра ки ба Макка фурӯ омад : ақрأи босам рбкасту охири сӯра ки ба Макка фурӯ омад : сӯра « алънкбўт »у аввали сӯра ки ба Мадина фурӯ омад : ?вил ллмтФФинаст ,у охири сӯра ки ба Мадина фурӯ омад : броءаҳу аввали сӯра ки расӯли худо ( с ) дар анҷумани Қурайш ошкор кард сӯрау алнҷми إзои ҳўӣ .

Ва қоли ҳамиди алоърҷ : ҳасбати алқуръони болҳрўФи Фўҷдт алнсФ ъанд қавлаи фии сӯра « алкҳФ » . Қол : إнки лни тсттиъи маъаии сброи алзии баъдау Киеви тсбр . Ва қоли ғайраи ман алмтқдмин : ваҷдат алнсФ ъанд қавла :у литлтФи Фолломи фии алнсФи алаввалу алтоءу алФоءи фии алнсФи ассонӣ . Ва қоли ҷимоъаи ман алқроء : алнсФ ъанд қавла : лақади ҷӣти шиӣои нкро .

Аммо адади оёти қуръон бар ъдоди кӯфӣон ,у ҳўи алъдди алмнсўби илои алии бен абии толиб ( ъ ) , шаш ҳазор ва дивист ва сӣ ва шаш оят ва бар адади басарёни шаш ҳазор ва дивист ва чаҳор оят , ва бар қавли ҷумҳӯри аҳли илми шаш ҳазор ва шашсад ва шаст ва шаш оят .

Ва дар калимоти қуръони уламо мухталифанду ихтиёри қавли ътоءи бен ясораст : ҳафтод ва ҳафт ҳазор ва чаҳор сад ва сӣ ва на калима . Ва дар ҳуруф ихтилофаст . Ибн аббос гуфт : сесад ҳазор ва бист ва се ҳазор ва шашсад ва ҳафтод ва як ҳарф . Муҷоҳид гуфт : сесад ҳазор ва бист ва як ҳазор ва сад ва бист ҳарф . Абди аллоҳ масъӯд гуфт : сесад ҳазор ва бист ва ду ҳазор ва шашсад ва ҳафтод ҳарф . Қол :у лтолии алқуръони бакули ҳарфи ъушри ҳасанот .

Ҷамоатии аҳли тафсири ҳуруфи қуръон аз алиф то ё бар шимурдаанд . Гуфтанд : адади алиф , чиҳил ва ҳашт ҳазор ва ҳаштсад ва ҳафтод ва дуаст .

Адад мем бист ва шаш ҳазор ва сад ва сӣ ва панҷаст .

Адад навен бист ва шаш ҳазор ва панҷсад ва шастаст .

Адад ваов бист ва панҷ ҳазор ва панҷсад ва сӣ ва шашаст .

Ададҳо ҳафдаҳи ҳазор ва ҳафтодаст .

Адади лоами алифи чаҳор ҳазору ҳФсд ва бистаст .

Адад ё бист ва панҷ ҳазор ва нуҳсад ва нӯздаҳаст .

Дар ҳар ҳарфии иродатӣ , дар ҳар клмтии ишоратӣ , дар ҳар оятии зёдтӣ , дар ҳар сўртии саодатӣ , дар ҳар ҳарфии бдоитӣ , дар ҳар клмтии ҳидоятӣ , дар ҳар оятии риоятӣ , дар ҳар сўртии сироятӣ , дар ҳар алифии олое , дар ҳар бое баҳоӣ , дар ҳар тои тӯҳфае , дар ҳар соӣии савобӣ , дар ҳар ҷимии ҷзоӣӣ , дар ҳар ҳоӣии ҳаётӣ , дар ҳар хоӣии хаёлӣ , дар ҳар долии дўоӣӣ , дар ҳар золии завқӣ , дар ҳар роӣии роҳатӣ , дар ҳар зои зёдтӣ , дар ҳар синии сенае , дар ҳар шинии шуъоъӣ , дар ҳар содии сафойӣ , дар ҳар зодии зёӣӣ , дар ҳар тоӣии таҳоратӣ , дар ҳар зоиии зарофатӣ , дар ҳар Айнии аноятӣ , дар ҳар ғинии ғабнӣ , дар ҳар Фоиии Фоидтӣ , дар ҳар қофии қрбтӣ , дар ҳар кофии кароматӣ , дар ҳар ломии лўоӣӣ , дар ҳар мемай мноиӣ , дар ҳар нўнии нурӣ , дар ҳар воўии велоӣ , дар ҳарҳоӣ ҳавоӣ , дар ҳар лоами алифии алифӣу Лутфӣ , дар ҳар ёӣии Яманӣ . Ки донад лтоӣФи қуръон ? ки дарёбад ъҷоӣби қуръон ? ! ! агар мардии бсФоءи эътиқоду яқини дурусти қуръон бар кӯҳ хонд , аз бех бар ояд ! Мустафо ( с ) гуфт : «у алзии нафасии бедаи луи ани рҷлои мўқнои қроаҳи алии ҷабали лзол » .

Қуръон омӯзро ҳисоб набӯд . Қуръони донро ҳиҷоб набӯд , қуръон хонро азоб набӯд .

Ҳар ки даст дар қуръон зад , даст дар ърўаҳ всқӣ зад , ва ҳар ки даст дар ърўаҳ всқӣ зад , кори вай бълӣаст , тамошогоҳи ваии бустони иззат мавлоаст , ва аз ҳазрати иззат ӯро босам саодат Нидост ! Мустафо ( с ) гуфт : « ани ллаҳи ъзу ҷли аҳлин ман аннос » . Қолўо : ё расӯли аллоҳи ман аҳли аллоҳ ? қол : « аҳли алқуръони ҳам аҳли аллоҳи ъзу ҷл » .

Касони аллоҳу хосгён ӯ хонандагон қуръонанд , доноён ба қуръонанд , муътақидон дар қуръонанд . Чун хоҳӣ ки биллоҳ тақарруб кунӣ , ҳам бклом ӯ кун , ки калом ӯ ҳам азуаст . Манеҳ бдأу илайҳи иъўд , қуръон асл имонаст ,у асоси маърифати қуръони бурҳон набувватасту маънии рисолат .

Қуръони маншур ҳидоятаст ,у қонӯни ҳикмат . Қуръони нома тазаккуратаст ,у саҳифаи раҳмат . Қуръони шоҳид ҳақасту мояи ҳақиқат . Қуръони баёни ҷалол алуҳиятаст ,у нишони ҷамоли рубубият . Ҳар крои қуръон анисаст , аллоҳ ӯро ҷлисаст . Ҳар крои қуръон рафиқаст , қаринаш тавфиқаст . Ҳар крои қуръон эмомаст , мақараши дор ассаломаст .

Қол алнабӣ ( с ) : « анкми лни трҷъўои илои аллоҳи бшии ءи аҳби илайҳи ман шайъи ءи харҷ » . Яъне : алқуръон . Ва қол ( с ) : « хиркми ман тааллуми алқуръону илма » . Ва ани абии шриҳи алхзоъии қол : харҷи ълинои расӯли аллоҳи Фқол : « абшрўои абшрўои أи лӣси тшҳдўни ани лои илоҳи алои аллоҳу ании расӯли аллоҳ » ? қолўо : балӣ . Қол : « ?фони ҳозои алқуръони сабаби турфаи беди аллоҳу турфаи боидикм , Фтмскўо ба Фонкми лни тҳлкўоу лни тзлўои баъда абадан » . Ва ани абии ҳрираҳи қол : қоли расӯли аллоҳ ( с ) : « أи иҳби аҳдкми азои рҷъи илои аҳлаи ани иҷди фӣаи слоси халафоти изоми смон » ? қлно : нъм . Қол : « Фслоси оёти иқрأи бҳни аҳдкми фии слўтаҳи хайри ?лаи ман слоси халафоти изоми смон » !у ани алӣ ( ъ ) ан алнабӣ ( с ) қол : « ман қрأи алқуръони Фостзҳраҳи Фоҳли ҳалолау ҳарами ҳаромаи адхлаҳи аллоҳи алҷнаҳу шафъаи фии ъушраи ман аҳли байтаи каллаами қади ваҷабати ?лаи алнор » . Ва қол ( с ) : « луи кони алқуръони фии аҳоби мо мисаи алнор » . Ва қол : « ақрؤои алқуръони ?фонаи иأтии явми алқёмаҳи шФиъои лосҳобаҳ » . Ва қол ( с ) : « назул алқуръони алии хумсаи авҷа : ҳалолу ҳарому муҳкаму муташобиҳу амсол . Фоҳлўои алҳлолу ҳрмўоулҳаром ,у аъмлўои болмҳкму омнўои болмтшобаҳу аътбрўои боломсол » .

фасл

Бдонкаҳи асҳоби расӯл ( с ) , эшон ки дар тафсири қуръон сухан гуфтаанд , маърӯфи чаҳор касанд : алии бен абии толиб ( ъ )у ибни аббосу ибни масъӯду абии бен каъб . Ва алӣ ( ъ ) дар илми тафсир аз ҳамаи фоиқ ва фозилтар буд , пас ибни аббос . Қоли ибни аббос : алӣ ( ъ ) илми уламои илмаи расӯли аллоҳ ( с )у расӯли аллоҳ ( с ) илмаи аллоҳи ъзу ҷли феълам алнабӣ ( с ) ман илми аллоҳу илми алӣ ( ъ ) ман илм алнабӣ ( с )у илмии ман илми алӣ ( ъ ) . Ва мо илмӣу илми асҳоби Муҳамад ( с ) фии илми алӣ ( ъ ) алои кқтраҳи фии баҳр ! ибн аббос гуфт : шабӣ аз шабҳо алӣ ( ъ ) маро гуфт : « чун намоз хуфтан гзордаҳ бошӣ , наздики ман ҳозири шӯ , то турои фоидае даҳум » . Гуфто :у канти лайлаи мқмраҳи шабии сахти равшан буд , аз нури моҳтоб . Алӣ ( ъ ) гуфт : « ё бен аббоси мо тафсири алолФи ман « алҳмд » ?

Тафсири алиф « алҳмд » чист » ? гуфтам : ту ба доне эй алӣ ! пас дар сухан омад ва як соъат аз соъоти шаб дар тафсири алиф « алҳмд » сухан гуфт . Он гуҳ гуфт : « Фмои тафсири алломи ман « алҳмд » ?

Ҷавоб ҳамон додам . Ва як соъати дигар дар тафсири ҳарфи лоам сухан гуфт . Пас дар ҳои ҳам чунон , ва дар мем ҳам чунон , ва дар доли ҳам чунон . Чун аз тафсири ин ҳуруфи фориғи гашт , барқи амӯди алФҷри субҳи содиқ аз машриқи сар бар мезад . Азинҷо гуфт алӣ ( ъ ) : « луи шӣти лоўқрти сабъин бъирои ман тафсири сӯраи алФотҳаҳ » .

Ибн аббос гуфт : илми худ дар ҷанби илми алӣ ( ъ ) чунон дидам колғдири алсғири фии албҳр . Ва ибни аббос дар илми тафсири чунон буд ки алӣ ( ъ ) гуфт : « конаи инзри илои алғиби ман вроءи стар рақиқи ман ҷўдаҳи раъйау ксраҳи исобата » .

Умр хитоб гуфт : ман кони соӣлои ани шайъи ءи ман алқуръони Флисأли абди аллоҳи бен аббоси ?фонаи ҳбри алқуръон . Ва умри хитоб ҳар гуҳ ки чизе бар вай мушкил шудӣ ибни аббосро гуфтӣ : ғс ё ғаввос , эй ашри брأик .

Саиди бен ҷбир гуфт : соъатии бнздики ибн аббос нишаста будам , ҷамоатии аҳл тафсир омаданд ва мушкилҳои тафсир аз вай пурседанд , ҳамаро бсўоб ҷавоб дод . Қавмии қроён ва мақарён омаданд ва аз ваии мушкилҳои қроءт пурседанд , ҷавоб дод . Қавмӣ аъроб омаданд ва аз ҳалол ва ҳаром пурседанд , ҷавоб дод . Қавмӣ аз луғат араб пурседанд , ҷавоб дод . Қавмӣ шуъаро омаданду мушкилот шеър пурседанд , ҷавоб дод . Саид ҷбир гуфт : ман бархестаму бӯса бар сари ваии ниҳодам ва гуфтам : ё бен ъам расӯли аллоҳ ( с ) мо алии аларзи аълами мнк ! Фтбсм .

Ва ин илми вай аз он буд ки чун аз модар дар вуҷӯд омад , аббос ӯро дар хирқае печиду пеши Мустафо ( с ) овараду расӯл ӯро бар канори хеши нишонд , ва бонагашт мубораки хеши хиўии худ дар даҳани ваии ниҳоду бимолид ,у дасти басари вай фурӯ оварад ва гуфт : « аллоҳами илмаи алтأўилу алтнзилу фиқҳаи фии аддӣну аҷълаҳи ман ъбодки алсолҳину аҷълаҳи эмом аламтқин » . Он гуҳи расӯли худо ( с ) бо аббос нагирист , гуфт : « ё ъмоаҳ , ани қалили туроаи фақиҳи умматӣу алмؤдии илоҳо таъвили алтнзил »

Ва ирўии ани ибни аббоси азои ҷлси ллтФсири бдأи фии маҷлисаи болқрони сами болтФсиру сами болҳдис . Ва қол : ё аиҳо анноси ани аллоҳи ъзу ҷли баъси мҳмдо ( с )у анзли алайҳи алқуръону фарзи алайҳи алФроӣзу амраи ани иълми уммата , Фблғи рисолатау нсҳи ломтаҳу ълмҳми мо лами икўнўои иълмўну байни ?лаами мо иҷҳлўн . Қоли аллоҳи таъолӣ :у أнзлнои إлики аззикри лтбини ллнос мо назул إлиҳму лълҳми итФкрўн .

«у темати калимаи рбки сдқоу ъдло » поёни китоби кашфи алосрор