Ҳазрати Айюб ки пайғамбари худо буд чандини сол ба анвоъи балоҳо мубтало шуд Марвӣаст ки « чиҳил соли пеш аз бало дар неъмату рифоҳят буду рӯзӣ ҳазор хон аз матбах ӯ меовараданд ва дар фазойӣ мегузораданд ва мардумон мехӯрданд ва май рафтанд » ва ба ривоятӣ : « бист ҳазор асб дар тавила ӯ буд ба сўои ончӣ дар рама буду зироат ӯ ба қадре буд ки амри фармӯда буд ҳеҷ ҳайвонӣу инсониро аз зироат ӯ манъ накунанд то ҳар як ҳар чаҳ хоҳанд мунтафаъ шаванд » ва бо вуҷӯди ин , маҳсӯл ӯ ба қадре буд ки кифояти мўнт ӯро кардӣ ва чаҳор сад ғуломи сорибонӣ ӯ мекарданд .

Рӯзӣ Ҷабраил гуфт ки « эй Айюби айёми роҳат , саромаду замон меҳнат расед омода бало бош гуфт : бок набӯд мо тан ба ризои дӯсти додем » .

Айюб чанд гоҳи мунтазир буд то рӯзии намози субҳи гзордаҳи пушт ба миҳроби рисолат боз дода буд ки ногоҳ фарёдии баромаду шубон аз дар даромад фарёд кунон пурсед : эй шубони туро чаҳ шудааст ? гуфт : силӣ аз доман кӯҳсор даромаду тамоми гиларо ба дарё ронад .

Шубон дар ин сухан буд ки сорибон расед бо ҷома чок зада ва гуфт : соъиқае вазиду ҳамаи шутуронро ҳалок гардонид муқорини он ҳол , боғбон омад ҳаросон ва гуфт : сумумӣ омаду ҷумлаи дарахтонро бсухт Айюб мешуниду тасбеҳи худоӣ таъолӣ мекард ногоҳ муаллими писарон ӯ бо оҳи воФғон дар расед ки дувоздаҳ писарати меҳмони бародар бузург буданд ки сақфи хона бар сари эшон фурӯд омаду ҳамаро фано кард дар он вақти андакии ҳол бар Айюб бигардед ки ба ҳуш омад ва ба саҷда афтод ва гуфт : илоҳӣ чун туро дорам ҳама чиз дорам аммо чун мол ва фарзандонаш бирафт анвоъи балоу беморӣ ба ӯ рӯи ниҳод ва ӯ тани худро ҳадафи тири балои сохту сина сипар карда ба забон ҳол мегуфт :

Ҷоми бало нӯш мекард ва ба ризои дӯсти хушнӯд буд то карам ба бадани муборак ӯ афтоду дӯстон аз ӯ нафрат карданду ошноён аз суҳбат ӯ по кашиданд ва ба балои фақр ва бечизе мубтало шуд .

Ва « раҳима » , зан ӯ ки аз авлоди Юсуфи пайғамбар буд ва дар ҷамол , оятӣ аз мусҳафи Юсуфӣ буд , ба хонаҳо тараддуд мекарду хидматкорӣ мардумон менамӯд ва аз музди худ давоу ғизои Айюбро саранҷом медод ва чун муддатии мадид бар ин бигузашт , шайтон ба сӯрати перӣ ба он шаҳри омада ва ба мардум намӯд ки ин зан , чун хизмати Айюбро мекунад ба ҳар хона ки дар ояд аҳли он хона ба он мараз мубтало шаванд пас раҳимаро ба хидматкории худ роҳ надоданду амр бар эшон танг шудаи гуруснагӣ , илова бар соири мусӣбат ҳо гардид Айюби алайҳи ассалом ба зан худ гуфт ки маро ба он фазойӣ бар ки ҳар рӯз хон май ниҳодам ва мардум мехӯрданд ва дар онҷо бихобон шояд касе мутазаккири он айём шаваду маро таомӣ диҳад чун раҳимаи вайро ба онҷои расониди шайтон ба мардум гуфт ки аз тааффуни марази Айюби аҳли ин шаҳр мубтало хоҳанд шуд пас мардум аз давр , иҳота аш карданд ва ба санги хораи бадан ӯро хстнди ночори раҳима ӯро бардошт ва бар сар роҳӣ гузошт то чанд нафар аз онҷои гузаштаи вайро имдод карданд ва ба диҳии дигари расониданд ва аз онҷо низ эшонро ронда ба диҳии дигари рафтанд ва ҳамчунин аз диҳӣ ба диҳӣ май ронданди Айюб ба қӯти қалб сабр мекарду раҳима ба муздурӣу гадои таҳсил қӯтӣ менамӯд то чандини соли бад-ӣн минвол гузарониданд ва гӯштҳои бадани муборак ӯ тамом бирехт ва мардум мегуфтанд ки чун ӯ ба дурӯғи даъвӣ пайғамбарӣ кард худо ӯро ба ин балои мубталои сохт рӯзӣ муноҷот кард ки парвардгоро ба ин ҳамаи балои розӣаму биҷузи ризоӣ ту намеҷӯям ки дар он вақти пораи абрӣ бар сар ӯ истод ва ба чандини ҳазор овозҳои итобомез баромад ки эй Айюб чаҳ бало бар ту рӯй дода ? бо ту чаҳ кардаем ? ва чаҳ мусӣбатӣ бар ту гумоштаем ? чандини пайғамбари ин балоро аз мо хостанд ва мо ба эшон ато нафармудем .

Айюби алайҳи ассалом дар ин вақти муштии хокистари бардошту даҳони мубораки худро ба он анбошт ва арз кард : илоҳӣ тавба кардам ва чун чанде бар ин гузашту Айюб дар харобае афтода буду раҳима дар ободиҳо қӯтӣ ба сад машаққат ба вай май расонид то рӯзӣ ба диҳӣ рафт ба дар сарои пера занӣ расед ки ба арӯсии духтари худ машғӯл буду таомӣ барои мардуми сохта чун буии он таом ба машом раҳима расед гуфт : шояд қадре аз инро ба ҷиҳати он пер таҳсил кунам пас ба дар он хона омад ва ба он перзан фармуд ки солҳои бисёраст ки ғизои пухта ба коми Айюб пайғамбар нарасида тавонад шуд ки қадре аз таоми худро дар роҳи худо ба ман диҳӣ то ба ҷиҳат ӯ бабрам ? он перзани гесувони раҳимаро дид ки чун хирмани сунбули перомун ӯро гирифта гуфт : агар гесувони худро қатъ мекунӣ ва ба ҷиҳати духтари ман май диҳии туро таом май даҳум ? гуфт : эй перзан оё ту равои дорӣ ки гесувони духтари Юсуфи садиқи алайҳи ассалом ба ивази луқмаи таомӣ бурӣда шавад ? гуфт : ореи пас раҳимаи гесувони худро бурӣда ба он пер зол дод ва қадре таоми гирифта ба назд Айюби алайҳи ассаломи баради Айюб чун гесувон ӯро бидид аз он ҳол суол кард дил ӯ ба дард омад ва гуфт : « ании мусинии алзру анати арҳми алроҳмин » дар он вақт , тири дуоӣ ӯ ба ҳадаф иҷобат расед ва баъзе вуҷӯҳи дигар аз барои гуфтани ин қавл зикр кардаанду балоҳое ки аз ҷФокорони уммат ба пайғамбари охируззамони слии аллоҳи алайҳу ?алау силам ва ба итрати тоҳирину авлоди таййибин ӯ алайҳ ассалом расед аз ҳаду ҳаср афзӯнасту кутуби таворих ба онҳо машҳун ҳатто инки фармуд : « мо аўзии набӣ мисли мо аўзит » яъне « ҳеҷ пайғамбариро ин қадар азият нарасида ки марои расида » бо вуҷӯди ин , сабр мефармуданд дар ҷанги аҳад , дандони ҳумоюн ӯро шикастанду пешонии мунавварашро ба санги ҷафои хстнду маъа злк мефармуданд : « аллоҳами аҳади қавмии Фонҳми лои иълмўн » яъне « худоёи қавми маро ҳидоят кун ки эшон нодонанд » болҷмлаҳи балоёу масоиби аҳлу ло беинтиҳо , ва ҳар ки толиб саодат бошад бояд тأсӣ ба эшон кунаду тани худро сипари тири балои сохтаи таҳаммулу шикебеи намояд .

Фоида : ҳон , ҳон то нагӯйӣ ки агар мурод аз сабр дар масоиб онаст ки дил ӯ аз мусӣбат кароҳат надошта бошад ин амре нест ки ба ихтиёр одамӣ бошад , зеро инсон музтарибаст ба кароҳат аз балоё , пас чигуна одамӣ ба дараҷа сабр метавонад расед ? зеро ин сухан аз нодонӣу қусӯр маърифатаст ва ҳар ки ориф ба худоу доно ба أсрору ҳикмати қазоу қадар ӯ бошад , ва яқин донад ки ҳар أмрӣ аз ҷониби худои таъолӣ рӯй дод ва аз ӯ содир шуду бандагони худро ба он мубтало фармуд , аз танагӣу вусъат ,у маразу сиҳҳат ,у хорӣу иззат , ё أлму ғамнокӣ , ё шодӣу Фрҳнокии ҳама бар вифқи ҳикмат ,у муқтазоӣ маслиҳатаст , нафаси худро мустаъид сабр месозаду дил ӯ ба қазоу қадари илоҳӣ розӣ мешаваду кушодагӣ дар сина ӯ ҳосил мегардад ва яқин мекунад ки қазои худо бар ӯ ҷорӣ нагаштааст магар ба хайри пас , аз он лиззат меёбад .

Монанди касе ки мараз музминӣ дошта бошад ки солҳо ба он мубтало бӯдау хобу ором ӯ мунқатиъ гашта ва яқин донад ки ҳиҷомати дафъи онро мекунад , пас , аз ҳиҷомат кардан , мтлзз мегардад .

Бо вуҷӯди онкии ончии бандаро аз мартабаи сабри берун май барад бетобӣу ҷазаъ кардан ва бар сару сина задану ҷомаи чок кардану шикоят бисёр намӯдану изҳори андӯҳу малол кардану тағйири либосу хӯрок додану амсол инҳоаст ва инҳо ҳамаи умӯр ихтиёрӣ ҳастанд ки одамии қудрат бар тарк онҳо дорад ва бояд аз онҳо иҷтиноб кунад ва чунон донад ки ончӣ ба сабаби мусӣбат аз ӯ фӯт шуд ба унвони орият дар назд ӯ буд ва аз ӯ пас гирифта шуда ва аммо сӯхтани дилу танагии синау ҷорӣ шудани ашк аз дида , ки аз муқтазоӣ башариятаст бандаро аз ҳади сабри берун май барад .

Марвӣаст ки « чун أброҳими писари ҳазрати пайғамбари слии аллоҳи алайҳу ?алау силам вафот кард , ашк аз чашми мубораки ҳазрат ҷорӣ шуд шахсе арз кард ки оё шумо манъ намефармудед моро аз амсоли ин ? ҳазрат фармуд : ин тараҳҳум ва меҳрбонӣасту худо раҳм мекунад меҳрбонони бандагони худро » фармуд : « чашм , ашк май резаду дил май сӯзаду суханӣ сар намезанад ки парвардгорро ба ғазаб оварад » балки инҳо низ аз мақоми ризои одамиро берун наме барад ҳамчунон ки марӣз ба қасду ҳиҷомати розӣ ва хўшнўдасту лекин аз дарду ?илам мутаъассир мешавад аммо камоли сабр онаст ки дарду мусӣбати худро пӯшида дораду изҳори онро накунад .

Ҳазрати эмоми ҷаъфари содиқи алайҳ ассалом фармуд ки « ҳар ки шабиро ба мараз бигузаранд ва қабул кунад онроу шукри худоро أдо кунад монанди касеаст ки шаст сол ибодат кунад шахсе арз кард ки қабули он чигунааст ? фармуд : бар он сабр мекунад ва хабар намедиҳад аз ончӣ бар ӯ гузашт ва чун дохил мешавад ба субҳ , ҳамд мекунад худоро бар ончӣ аз барои ӯ буд » ва дар баъзе ахбори расида ки « шикоят , онаст ки бигӯед бар ман шабии гузашт ки аҳадиро нагузашт ё мубтало шудам ба ончӣ лиззат ёбад ва дар ҳар ҳолатии шод ва масрур бошад , зеро одамии баъд аз онкӣ ба мартабаи أнс ба худои фо­из касе мубтало ба он нашудааст ва аммо гуфтани инки дишаб бедор будам , ё имрӯз таб дорам , дохил шикоят нест » ва аз ончии гуфтем равшан шуд ки кароҳати масоиб , мунофотӣ надорад бо сабр балки аз барои бандаи мартабае болотар аз ончӣ мазкӯр шуд ҳаст ва он инаст ки аз ончӣ бар ӯ ворид шавад гардиду أнўори муҳаббат ӯ бар сарочаи дил ӯ партави афканд ва аз ҷоми муҳаббат , шароб сФўт нӯшед , аз ончӣ аз муҳаббат ӯ ба ӯ мерасад розӣу шокир ,у матлӯб ӯ ризоӣ дӯст ӯст ва ҳар чаҳ аз ҷониб ӯ мерасад ба он хушнӯд ва Фрҳнокаст ва аз илтифот ӯ лиззат меёбад .

Ва гуяд :

Оре ҳар ки касеро дӯст дорад ҷамеъи мансӯбону афъол ӯро низ дӯст дораду меҳнату хориро дар роҳ ӯ беҳтар аз иззату роҳат дар роҳи дигарон май шумораду шикастагӣ дар кӯй ӯро хуштар аз дурустӣ дар кӯй дигарон дорад агар шукр кунад ба ҷиҳат ризоӣ ӯст ва агар бинолад , сабаби итоат амр ӯсту пайваста ба забон ҳол мегуяд :