ӯро гӯйем ки нахуст бибояд шинохтан ки илм бар чанд рӯйаст , то сухан бар басират бошад . Ва чун мо мари олами ҳиўлониро ки ҳосил офариниш зоҳираст шаш ҷониб ёфтем ки айни олами ҳафтуми он буд , донистем ки феъл бар ҳафт рӯй лозим ояд : нахусти ибдоъӣ ва он ақл аввал аст ҳастӣ на аз ҳаст ,у дигари анбъосӣ чун нафас куллӣ ҳастӣ аз ҳастӣ дигар ,у сдигри таквинии аънии бошиднӣ чун афлоку ситорагон , чаҳорум чун табоиъи чаҳоргона ,у панҷуми зойишӣ чун зойишҳои олам каз табоиъ падед омад ,у шашуми таносулӣ чун феъл каз миёни нару мода падед омад ,у ҳафтуми сноъӣ чун санъатҳо ки мардум кунанд . Пас феъли мубдиъи ҳақ ибдоъӣасту анбъосӣ ,у мубдиъи ҳақи феъл замонӣ накунад , ки феъли замониро олату Модат бояду мари оламро абтдоء замонӣ нест ,у локини абтдоء фикрӣ ҳаст ӯро ,у мубдиъи ҳақ давраст аз андеша ва аз сифати андишндгони ҳам куллӣ ва ҳам ҷузъӣ , таъолии аллоҳи ъмои иқўли алзолмўни ълўои кбиро . Эзади таъолии марони муъмини мухлисро бар ҳақ нигоҳ дорад ки ин сарҳои латиф ва суханҳои шарифро ки андари кайфияти куни олами мураккаб ва басит бигуфтем аз асрори ҳкмоءу муҳаққиқон нигоҳ дорад .