Тӯли он дарё ба қиёси шаш фарсангу арзи он се фарсанг бошаду оби он дарёи хушу бамазза ,у шаҳр бар ғарбӣ дарёсту ҳамаи обҳои гармобаҳои шаҳру фазлаи об ҳо бидон дарё меравад ,у мардуми он шаҳру вилоятӣ ки барканор он дарёст ҳамаи об аз ин дарё хуранд , ва шунидам ки вақте амӣрии бад-ӣни шаҳри омада буд , фармӯда буд ки роҳи он палидиҳоу обҳои палид аз он бозбндд , чун чунин карданд оби дарё ганда шуд , чунонкӣ наме шоист хӯрдан , боз фармуд то ҳамаи роҳи обҳои чиркин ки буд багушӯданд , бози оби дарё хуш шуд . Ва ин шаҳрро девори ҳсинии сети чунонкӣ аз оби дарё гирифтаанду гирди шаҳри гардонида , он тараф ки дарёст девор надорад ва банноҳои бисёр дар миёни оби сету замини дарёи санги сет ва манзарҳо сохтаанд бар сари астўонҳои рухом ки астўонҳо дар оби сет , ва дар он дарё моҳӣ бисёраст ,у дармиёни шаҳри масҷид одинааст ва бар дар масҷиди чашмаи ист , ва бар сари он чашмаи гармобае сохтаанду обаши чунон гарми сет ки то ба об сард наёмизанд бар худ натавон рехт , ва гӯйанд он гармобаи сулаймони бен Довӯди алайҳи ассалом сохтааст , ва ман дар он гармобаи расидам . Ва андари ин шаҳри табарӣаи масҷидии сет ки онро масҷид ёсуман гӯйанд , бо ҷониби ғарбӣ , масҷидии покиза . Дар миёни масҷид дуконӣ бузургаст ва бар ваии миҳробҳо сохтау гирд бар гирди он дукони дарахти ёсумани нишонда , ки масҷидро ба он бозхўоннд . Ва равоқӣ бар ҷониби машриқи сет ки қабри Юшаъ бен навен дар онҷост , ва дар зери он дукони қабр ҳафтод пайғамбараст алайҳими ассалом ки банӣ асроиили эшонро куштаанд ,у сӯии ҷануби шаҳри дарёӣ лутаст ва он обӣ талх дорад , яъне дарёии лут ки аз ҷониби ҷануб табарӣаасту оби табарӣа ба онҷо меравад ,у шаҳристони лут бар канор он дарёст лекини ҳеҷ асарӣ намондааст . Аз шахсе шунидам ки гуфт дар дарёии талх ки дарёии лути сет чизе мебошад монанди говӣ аз кафи дарёи фароҳами омадаи сиёҳ ки сӯрат гӯ дорад ва ба санг мемонад , аммо сахт несту мардуми онро баргиранд ва пора кунанд ва ба шаҳрҳоу вилоят ҳо баранд , ҳар пора аз онкӣ дар зер дарахтӣ кунанд ҳаргизи карам дар зери он дарахт науфтад ва дар он мавзеи бехи дарахтро зиён нарасонаду бустонро аз караму ҳашароти зери замин осебӣ нарасаду алъҳдаҳи алии алроўӣ . Ва гуфт атторон низ бихаранд ва мегӯйанд Карамӣ ки дар доруҳо уфтад , ва онро нуқра гӯйанд , дафъ он кунад , ва дар шаҳри табарӣаи ҳасири созанд ки мусаллои намозӣ аз он ҳамонҷо ба панҷ динор мағрибӣ бихаранд , ва дар ҷониби ғарбии табарӣаи кӯҳии сет ва бар он кӯҳи пораи санги хораи ист ба хати ибрӣ бар онҷо навиштааст ки ба вақти ин китобати сурайё ба сари ҳамл буд ,у гӯри абӣ ҳрираҳ онҷост , беруни шаҳр , дар ҷониби қибла , аммо касе онҷо ба зиёрати натавонад рафтан , ки мармони он ҷо шиъа бошанд , ва чун касе онҷо ба зиёрат равад кӯдакони ғавғоу ғалаба ба сари он кас баранд ва заҳмат диҳанд ва санг андозанд .

Аз ин сабаб ман натавонистам зиёрати он кардан , чун аз зиёрати он мавзеи бозгаштам ба дияии расидам ки онро куфр кана мегуфтанду ҷониби ҷануби ин дияи пуштаи ист , ва бар сари он пуштаи савмиъае сохтаанд некӯу дарии устувор бар онҷои ниҳода ,у гӯри Юнуси набии алайҳи ассалом дар онҷост ва бар дар савмиъаи чоҳии сету обӣ хуш дорад , чун он зиёрат дарёфтам аз онҷои бози ъкаҳи омадам ва аз онҷо то ъкаҳи чаҳор фарсанг буд , ва як рӯз дар ъкаҳ будем .