Бидонед рҳмкми аллоҳ ки перони ин тайифа банно карданд қоидаи корҳои хеш бар аслҳои дурусти андари тавҳид ва ниятҳои хеш нигоҳдоштанад аз бидъату ончии салафро бар он ёфтанд барин гирифтанд . Ва ончии аҳли суннат бар он буданд бар он бистоднд аз тавҳидӣ кӣ андари ваии ташбеҳу таътил на . Ва бишнохтанд ончии ҳақи қадим буд ва бадараст бдонстнди ончии сифати мавҷӯд буд аз сифати адам ва аз баҳр ин гуфт Сайиди ин тариқати ҷунайди раҳмаи аллоҳ ки тавҳид онаст ки ҷудо боз кунӣ қадимро аз муҳаддис . Ва муҳкам карданд асли ниятҳои хеши бадалелҳои ошкороу қавӣ . Чунонкӣ гуфт АбуМуҳамади ҷрирӣ ки ҳарки бар илм тавҳид нарасад бгўоӣӣ аз гўоён ӯ қадам вай бихазаду андар ҳалок уфтад . Ва мурод бад-ӣн онаст ки ҳаркии имон бтқлид дораду ҳақиқат талаб накунаду далоил тавҳид наҷуед аз роҳ наҷоҳ биафтаду ҳаркии лафзи эшон нигоҳ кунад вондр нигарад андари ҷумлау парокандаи сухан эшон биёбад ончӣ эътимод кунад бар ону яқини бидонад ки аишонрои андари ҳосил кардани тавҳиду ҳақиқати он тақсир накардаанд .

Ва мо ёд кунем андарин фасл аз парокандаи суханҳои эшон ончӣ таъаллуқ дорад бмсоӣли усӯл , пас ёд кунем бар тартиби он ончӣ дар хӯрд ва аз он муҳтоҷ буд аз ӯ андари эътиқодҳо бар рӯй кӯтоҳӣ , إни шоءи аллоҳи таъолӣ .

Аз шайхи Абуабдурраҳмони мҳмдбни алҳусайн алслмии раҳма аллоҳ шунидам ки гуфт аз Абдуллоҳи бен Мӯсо ассаломӣ шунидам гуфт аз шблӣ шунидам гуфт ҳдикӣ ки ӯ маърӯфаст беш аз ҳудӯду ҳуруф ва ин суханӣаст итлоқ ӯ ва ҳам хато дорад аз баҳри онки қадими субҳонаи зот ӯро ҳад нишоеду сухан ӯро ҳарф набӯд .

Рӯемро пурседанд кӣ нахусти фариза ки худованди ъзўҷл фариза кард бар халқ чист гуфт шинохтан аз баҳр онк гуфт : вмои хилқати алҷни волإнси إи лои лиъбдўн . Ибн аббос гуяд разии аллоҳи анҳу лиърФўн эй ки то бишносанд маро .

Ҷунайд гуяд раҳмаи аллоҳи аввали чизикаҳи банда муҳтоҷ аст бидон шинохт офарӣдааст офаридагори хешроу онки бидонади муҳаддисро эҳдос чун бӯдаасту сифати офаринанда аз сифати офарӣдаи бидонаду сифати қадим азон муҳаддиси ҷудо боз кунаду бидонад ки тоъати офаридагор бар вай воҷибасту ҳарки ин нашносад надонад кӣ бподшоҳӣ ки аввалӣ тараст .

Абӯи таййиби мроғӣ ҳаме гуяд хирадро далелҳоасту ҳикматро ишора ,у маърифат гувоҳаст . Ақли роҳи намояду ҳикмат ишора кунаду маърифат гувоҳӣ диҳад кӣ ибодат софӣ наёяд ало аз тавҳиди софӣ .

Ҷунайдро пурседанд аз тавҳид гуфт он буд ки банда ягона гардад бҳқиқти ягонагии худованди хеши бкмоли аҳадят кӣ якеаст ки з кас назод [у кас аз вай назод ] ва чун ин бидонаст нафй кард أздоду أндодроу монндгӣу чигунагии сӯрату мисолу ончӣ бар вай раво нест . Лӣси кмслаҳи шийъу ҳўи алсмиъи албсир .

Абубакри зоҳиди ободиро пурседанд аз маърифат гуфт маърифат номӣасту маънӣ ӯ ёфтан таъзимаст андари дил кӣ туро аз ташбеҳу таътил боз дорад .

Абулҳасан бўшнҷаҳ гуяд тавҳиди он буд кӣ бидонад ки монандаи ҳеҷ зот нест ва ӯро сифотаст .

Ҳусайни бен Мансур гуяд ҳдси ҳамаи чизҳоро лозими дон зеро ки қадӣмӣ ӯрост .

Устоди эмоми мусанниф китоб гуяд раҳмаи аллоҳ ки ҳарчӣ бҷсми бадоне ӯро арз буд ва ҳарчӣ вақт ӯро таълӣф кунад вақт ӯро пароканда кунад ва ҳарчӣ ваҳмро бар рӯй зафар бошад сувараро бадви роҳ буду ҳркӣ ӯро маҳал буд кҷоӣӣ ӯро андар ёбаду ҳарки ӯро ҷинс буд чигунагиро бадви гузар буд , ҳақи субҳонау таъолии фавқро бадви роҳ на ва муназзаҳаст кӣ ӯро таҳт буду ҳадро бадви роҳ на . Ва ъанд гуфтани ҷоиз на . ВхлФу эмом сувара набандад ва қабл маҳоласту баъди гуфтани маҳдӯд буду кул ӯро ҷамъ накунаду кон ӯро ягона накунад ин ҳамаи сифот офарӣдааст . Ва сифат ӯро сифат нау феъл ӯро иллат на ва бӯдан ӯро ғоят на , аз аҳволу сифоти халқ муназзаҳаст . Андар офариданаши мизоҷ нау феълаши алоҷ на , ҷудо боз шуд аз халқи бқдимӣ чунонк халқ азу ҷудост бмҳдсӣ . Ва агар гўӣӣ кӣ буд бӯдан ӯ собиқаст ва агар гўӣии ҳўҳоўўоў офарӣдааст . Ва агар гўӣӣ куҷоаст вуҷӯд ӯ вайронкунанда маконаст . Ва ҳуруфи оёт ӯаст вуҷӯд ӯ исбот ӯаст . Ва шинохт ӯ тавҳид ӯсту тавҳид ӯ ҷудои боз карданаст ӯро аз халқ ӯ ки ҳарчӣ сӯрати бандади андари ваҳм бхлоФ онаст , ҳад чун тавон кард ӯро бидон чизе ки азуи фаро дидор омаду боз ӯ гардад , на чашми бадви нгрстаҳ ва на заннҳо андрўи расидаи наздикӣ ӯ каромат ӯ буду даврӣ ӯ хори бкрдн ӯ буд улувва ӯ на боФроштгӣасту мҷии ء ӯ на бҳрктаст , аввал ва охирасту зоҳиру ботину қарибу баъӣд , онки чуну кас нест , шунаво ва биност .

Юсуфи бен алҳусайн гуяд касе пеши зўолнўни мисрии бистод ва гуфт марои хабари гӯй аз тавҳид то чист гуфт онаст ки бадоне ки қудрати хдоирои андари чизҳо мизоҷ несту сунъ ӯ чизҳоро бълоҷ несту иллати ҳамаи чизҳо сунъ ӯсту сунъ ӯро иллат нест ва ҳарчӣ андари дили ту сувараи бандади худои ъзўҷл бхлоФ онаст .

Ҷунайд гуяд кӣ тавҳид онаст ки бадонеу иқрори диҳӣ ки худованди субҳонау таъолӣ фардаст бозлити хеш ва ӯро сонӣ нест ва ҳеҷ чизи онк ӯ кунад натавонад кард .

Абуабдулло хафиф гуяд имон боўрдоштнаст ба дил бидонча ҳақ ӯро бёгоҳондози ғайбҳо .

Абўолъбос сайёрӣ гуяд ътоء ӯ бар ду гӯна бошад каромат буду астдроҷ буд ҳарчӣ бо ту бигузоради каромат буд ва ҳарчӣ зоӣл кунад астдроҷ буд . Бигӯ ки ман муъминами ани шоаллоҳи вобўолъбоси пери замонаи хеш буд . Аз устоди Абӯали дқоқ шунидам раҳмаи аллоҳи алайҳ кӣ гуфт абўолъбоси сайёриро мғмзӣ ҳаме карданд . Гуфт поӣии ҳамеи молӣ ки ҳаргизи андари маъсияти гомӣ фаро нарафт .

Абубакр воситӣ гуяд ҳарки гуяд ман муъминами ҳқо ӯро гӯйанд ҳақиқат ишора кунад бошроФӣ ё итилоъии воҳоттӣ ва ӯ пери замонаи хеш буд аз устоди Абӯали дқоқ шунидам кӣ гуфт абўолъбоси сайёриро пурсед гуфт ҳарки аз вай боз монад даъвии ваии ботил буд дар вай . Ва муродаши он буд кӣ аҳл суннат гӯйанд муъмини ҳқои он буд кӣ ҳукм тавон кард вирои ббҳшт , ҳаркии саранҷоми ҳукм ӯ надонад ҳукм кардан кӣ муъминами ҳқои ботил буд .

Саҳли бен Абдуллоҳ гуяд муъминони бхдоўнди хеш нигарон бошанд бичишам сару аҳотт ва идрок набӯд .

Абуалҳусайн нурӣ гуяд ҳақи субҳонау таъолии андари ҳеҷ дили он шавқ наёфт ки андари дили Муҳамади алайҳи алслоаҳи вассаломи лоҷарам ӯро гиромии бикради бмъроҷу таъҷили руяту хитоб .

АбуУсмони мағрибии рӯзии фарои ходими Муҳамад маҳбӯб гуфт ё Муҳамад агар касе туро гуяд маъбуд ту куҷост чаҳ гўӣӣ гуфт гӯям бар он ҳоласт ки андари азал буд гуфт агар гуяд андари азали куҷо буд чаҳ гўӣӣ гуфт гӯям бидон ҳол ки акнӯнаст яъне кӣ андари азал ӯ буду макон на . Акнӯн низ бимикон ҳоҷат на . Гуфт аз ман бипасандед ва бпроҳн баркашид ва бмн дод . Ва аз устоди Абубакр Фўрк шунидам раҳма аллоҳ гуфт ки аз АбуУсмон мағрибӣ шунидам ки эътиқоди ман ҷиҳат буд яъне ки ҷиҳат бар ҳақи субҳонау таъолии ҷоӣз буд чун ббғдоди омадами он аз дилам бишуд нома нбштм бимика босҳобно ки ман ба навай мусулмон шудам .

Ва ҳам АбуУсмони мағрибиро пурседанд аз халқ , гуфт қолабҳоаст аҳкоми қудрат бар эшон ҳаме равад .

Воситӣ гуяд чун арвоҳу аҷсоди бхдоӣ қоим шуданду бадв пайдо омаданд на бзоти хеш ҳамчунин хатароту ҳаракоти бадв қоиманд на бзоти хеш аз баҳри онки хатароту ҳаракоти фурӯъи арвоҳ ва аҷсоданду пайдои гашти бад-ӣни сухан ки касби бандаи худои офаринад ва ҳамчунонк ҷавоҳирро ҷузи худои нёФринди ҷузви каси эърози натавонади офарид .

Ва аз Абӯсаиди хроз ҳаме ояд кӣ гуфт ҳар ки пиндорад кӣ биҷаҳад ба мурод расад он кас мтмнӣ бошаду ҳркии пиндорад кӣ беҷаҳд биёбад ранҷур бошад .

Воситӣ гуяд қисматҳо кардасту сФтҳост пайдо карда чун қисмат карда шуд бсъӣу ҳаракат чун тавон ёфт .

Воситиро пурседанд аз куфри бхдоӣ , гуфт куфру имону дунёу охират аз худоӣаст ва бо худоӣасту бхдосту худои рости ибтидоаш бо худоӣасту интиҳоаши боз ӯасту фаноу бақо бхдоӣаст ,у малик ӯасту офарӣда ӯаст .

Ҷунайдро пурседанд аз тавҳид гуфт яқинаст пас соил гуфт пайдо кун то чун буд гуфт онк бишносӣ кӣ ҳаракоти халқу сукӯни эшон феъл худоӣаст танҳо , касро бозу ширкат нест . Чун ӣнҷо биҷой оварадӣ шарти тавҳид биҷой оварадӣ .

Аз зоолнўни мисрӣ ҳаме ояд кӣ касе наздик вай омад ки маро дуо кун гуфт агар туро қавӣ кардаанд андари олами ғайби бсдқи тавҳиди баси дуои мустаҷоб кӣ туро бирафтааст андари сабқат ва агар бхлоФ инаст фарёд , ғарқа шударо чун раҳанд .

Воситӣ гуяд фиръавни даъвӣ хдоӣӣ кард ошкоро ва гуфт أнои рбкми алоълӣу мӯътазилаи пинҳони даъвӣ хдоӣӣ карданд ва гуфтанд мо ҳарчӣ хоҳем тавонем кард .

Абуалҳусайн нурӣ гуяд хотирӣ ки ишора кунад бхдои вондрўи ташбеҳро роҳ набӯд он тавҳидаст .

Абӯалии рӯдбориро раҳма аллоҳ пурседанд аз тавҳид гуфт истиқомат диласт ба исботи мФорқти таътилу инкори ташбеҳ . Ва тавҳиди андари ин як калимааст ва он онаст кӣ ҳарчӣ андари ваҳми ту сӯрати бандад ,у бФкрт ту бугзарад доне ки ҳақи субҳонау таъолӣ хилоф онаст далели қавли худоӣ . Лӣси кмслаҳи шийъу ҳўи алсмиъи албсир .

Абулқосими наср ободӣ гуяд раҳмаи аллоҳ биҳишт боқӣаст ба боқии доштани ҳақи субҳонау таъолӣ ӯро ,у зикр ӯ туроу раҳматашу дӯстӣ ӯ туро боқӣаст ба бқоءи ҳақ . Бисёр фарқ буд миёни анк ӯро бдорндаҳи ҳоҷат буду миёни онкӣ аз ағёр бениёз буду ончии шайхи Абулқосим нсрободӣ гуфт ғоят таҳқиқаст . Ва аҳл ҳақ гуфтаанд сифоти зоти қадими субҳона боқӣанд ба бқоء ӯ пайдо шуд бойени масаъла ки ончии боқӣ буд ба бқоء хилоф онаст кӣ мухолифон баҳақ гуфтанд .

Ва ҳам наср ободӣ гуяд кӣ ту мтрддии миёни сифоти феълу сифоти зот ва ҳар ду сифат вайаст бар ҳақиқат чун турои андари мақом тафриқа дорад пайваста кард турои бсФоти феъли хеш . Ва чун турои бмқоми ҷамъи расонади бсФоти зоти расонида ва ин Абулқосими нсрободии пери вақт буд ва аз устоди эмоми абўосҳқ Исфаройинӣ шунидам раҳма аллоҳ гуфт чун аз Бағдоди бози омадами андари ҷомеъи нисобўр дарс мекардам андари масаълаи рӯҳу шарҳ ҳаме кардам ки рӯҳ офарӣдааст . Абулқосим нсрободӣ нишаста буд давртар ,у гӯш бо сухани ман ҳаме дошт пас аз он бмн бигузашт андакии бистоду Муҳамади фароро гуфт гувоҳ бош кӣ ман барадаст ин мард мусулмон шудаму ишора бмн кард .

Ҷунайд гуяд раҳмаи аллоҳ ки пайваста кӣ гардад онкӣ ӯро монанди ва ҳамто нест бо онкӣ ӯро монанди ва ҳамтоаст ва ин заннии сахт аҷабаст . Ва ин чун тавонад касе магари блтФи латиф аз онҷо ки идрок раво несту ваҳмро роҳ несту аҳотт манфӣаст аз ваии магари ишораи яқину таҳқиқи имон .

Яҳёи бен мъозолрозиро гуфтанд моро хабари даҳ аз худо , гуфт як хдоист гуфтанд чигуна аст гуфт мулкӣ қодир гуфтанд куҷо аст гуфт бар роҳ соил гуфт азин напурсидам туро гуфт ҳарчӣ ғирозин буд сифат офарӣда бошаду сифат ӯ инаст ки туро гуфтам .

Абӯали рӯдборӣ гуяд раҳмаи аллоҳ ҳарчӣ ваҳм гуяд чунинаст , ақли далели фарои намояд кӣ бхлоФ онаст .

Ибни шоҳини ҷунайдро пурсед аз маънӣ маъа гуфт брдўи маънӣ буд маъаи алонбёءи болнсраҳи волклоءаҳи ёрӣ буд ва нигоҳ дошт чунонк гуфт . إннии мъкмои أсмъу أрӣ . Ва маъаи омро бмънии илму аҳотт чунонк гуфт . Мо икўн ман наҷӯй сулсаи إи лоҳўи робиъаам . Ибн шоҳин гуфт чун тўӣӣ шояд чунин суханро .

Зоолнўни мисриро пурседанд ҳам аз қавли худои ъзўҷл . Арраҳмони алии алърши астўӣ . Гуфт зоти хеш исбот карду маконро нафй карду вай мавҷӯдаст бзоти худ ва чизҳо мавҷӯданд бҳкм ӯ чунонкии хост .

Шблиро пурседанд ҳам азин оя гуфт рҳмн ҳамеша буду арш муҳаддисасту арши мстўии гашти бхўости рҳмн .

ҶъФрбни насирро ҳам азин оя пурседанд гуфт илм ӯ баҳама чизҳо ростаст илмаши бики чиз беш нест зонк бадӣгар . Ҷаъфар содиқ гуфт разии аллоҳи анҳу ҳарки гуяд худо дар чизеаст ё бар чизеи мушрик буд ки агар бар чизе буд он чизи вайро баргирифта будӣ ва агар андари чизе будӣ ки аз он чиз будӣ нақс будӣ ва агар аз чизе будӣ нишони офаридагон будӣ ҷаъфар содиқ гуяд алайҳи ассаломи андари қавл ӯ . Сами Динои Фтдлии ҳарки чунон донад кӣ ин днўи бнФс буд масофати онҷо исбот кард . Тдлии он буд ки наздик гардӣда буд бонўоъи маърифатҳо , наздикӣу даврӣ бар вай сӯрат набандад .

Бхти устоди Абӯалии раҳма аллоҳ дидам ки суферо гуфтанд кӯ худоӣ гуфт даври бодё ! боайни ин талаб мекунӣ .

Хрози гўидҳқиқти қурб покӣ диласт аз ҳамаи чизҳоу ороми дил бо худои ъзўҷл .

Иброҳӣм хавос гуяд мардиро дидам ки ӯро саръ ранҷа медошт бонги намози андари гӯши вай ҳаме гуфтам девӣ аз андаруни ваии овози додкӣ даст бидор то инро бикашам ки ӯ қронро махлуқ гуяд .

Ибн ътоء гуяд , чун худои ҳуруфро бёФрид ӯро пинҳон дошт чун одамро бёФриди ин сар дар ваии ниҳод ва ҳечкасро аз Фариштагон аз он сари хабари надоди он сар бар забон одам бирафт аз ҳаргунау луғатҳои гӯногӯн ӯро худои ъзўҷли сӯратҳо офарид , ошкоро шуд бқўли ибни ътоء ки ҳуруф махлуқаст . Ҷунайд гуяд андари ҷавоби масоилӣ ки ӯро ҳаме рафт ки ҳақ ягонааст бълми ғайб , донист ончӣ буду ончии хост буд ва ончӣ нахост буд ва агар будӣ чигуна будӣ .

Ибн Мансур гуяд ҳар ки тавҳид бҳқиқт бишнохт ламу Киев аз ӯ биФтод .

Ҷунайд гуяд шарифтарин ва бартарин маҷлисҳо нишастан буд бФкрти андари майдони тавҳид .

Воситӣ гуяд кӣ худои ъзўҷли ҳеҷ чиз наёфарид гиромии тарози рӯҳ . Бидид кард ки рӯҳ офарӣдааст . Ва мусаннифи ин китоби устоди эмоми раҳма аллоҳ гуяд андарин ҳикоят ҳо далеласт кӣ эътиқоди перони мутасаввифа мувофиқ бӯдааст боқавли аҳли ҳақи андари масоили усӯлу бад-ӣни қадар басанда кардем то ончӣ ихтиёраст аз ҳади ихтисори берун шуда наёяд .