Риёзи қулӯби орифин муҳаққиқу бсотини арвоҳи соликин мдққро Хизрату нзрт аз Қатароти сатроти фуюузоти мутакассира ,у таҷаллӣоти мутанаввиъаи зоти ҷалили лоязолу сифоти ҷамил зулҷалолӣаст ки ба таъсири ҳуби зотӣу тақозои асмоу сифотӣ ва ба мадлули канти кнзои мхФёи Фأҳббти аърФи Фхлқти алхлқи лакии аърФи раёҳини рангини мавҷӯдотро аз сробстони лорибу шабистони ғайб , ба гулистони шаҳодат , варақи варақ бар тибқи арзи ниҳода ва бар шақоӣқи ҳақоиқи сувари илмияи азлиаҳи худдари шўоҳқи ҳадоъиқи ғайбӣаи абадӣа , замони замони чашми тмошогшодаҳ . Оре :

Зиҳии қодирӣ - ҷлти азимата - ки аз ҳавзаи равзаи қудраташи гунбади нилӯфарии барги нилӯфарии вхҳии сонеъии ълтклмтаҳ - ки аз дмни чамани санъаташи хуршеди ховарии шох ъбҳрӣаст . Балӣ :

Ҷалилӣ - таъолии шаъна - ки на фалаки фалак , аз дарёии ҷалолаши ҳубобӣу мликӣ - алии барраона - ки маъмурии маъмура аз малик бе заволаши харобӣ :

Наққошӣ ки сақфи сипеҳри мниъро аз бадоеъи саноеъи хомаи ҳикмати хтомаҳаш чандини ҳазор нақши бадеъ ,у боғбонӣ ки гулзори пари азҳори чархи сайёрро аз навбаҳори осораш ҳамвора ранг рабиъаст . Ҳамоно :

Мустағнӣ ӣӣ ки қойили ҳоили ҳайбаташ ба қавли пурҳавли ани аллоҳи лғнии ани Алъоламин содиқ ,у рауфӣ ки мунодии ҳодии раҳматаш ба Нидои хуши адои ани аллоҳи рؤФи болъбоди нотиқи соликони масолики маърифати сифоти муқаддаси худро ба мнтўқаҳи мсдўқаҳи анзрإлии осори раҳмаи аллоҳ аз тавҳиди осорӣу таҷаллии афъолӣ ахбор намӯда , воқифони мўоқФи ҳақиқати зоти ақдаси худро ба ишорат , бо бишорати Киеви яҳёи алأрзи баъди мўтҳо ба ҷамъи баъди алФрқу бқоءи баъди алФноءи умедвори фармӯда . Холиқӣ ки ба мазмуни балоғати машҳуни ани аллоҳи халқи алхлқи фии зулмаи сами раши ълиҳммннўраҳи халқро аз зулмати ободи адами раҳонида ва ба нимрўзи вуҷӯди расонида . Зиҳии ҳикмат ки баннои қудраташ ба мадлули влқдхлқнои алсмўоту алأрзи вмобинҳмои фии сетаи أёми баннои пояу равоқи ин васеъи всоқи всбъи смўоти тбоқро дар шаш рӯзи барафроштау таъолии қудрат ки меъмори ҳикматаш ба ҳукму хамрати тинаҳи одами бедии أрбъини сбоҳои хамири муҳаббати тахмири тинати он убудийятпазирро чиҳил явми мазҳари таҷаллии ҷамол ва ҷалол дошта . Ҳамоно олам , сӯрати тафсилии маънии одаму маънии одам , ҷомеъаи иҷмолии сӯрати олам . Балии олам , одамӣаст мстФслу одам , олимӣаст мстҷмл .

Латифаи внФхти фӣаи мнрўҳӣ аз таҷаллии зотш , ғолибан кноитӣу шарифаи вълми одами алأсмоءи кулҳо аз зуҳӯри асмоءу сафоташ , зоҳиран ривоятӣ , гӯйӣ ба мазмуни ҳақиқати машҳуни إни аллоҳи халқи одами алии сӯрата дар сўомъи қудси ғулғулаи ин ривояти афтода буд ки :

Ва ба мисдоқи мо халқи аллоҳи шиӣои إлои воҳтҷб ба мунодии рأФт ба ҷиҳат гӯш зад , Иблиси пурталбисро Нидои ин кноит дар дода буд ки :

Ореи дидаи варӣ бояд ки ранги тааюнот аз мрот дил задойаду нуктаи мо раъйати шиӣои إлои врأити аллоҳ фӣа сарояд , зеро ки :

Субҳони аллоҳ чаҳ мегӯям ки даври афтодам аз роҳи влӣнсأлтҳммнхлқи алсмўоти волأрзи лиқўлни аллоҳ .

Субҳони мниҳмдаҳи алзокри боллсону анносии болнсёни алсмоءи болсмўи волأрзи болднў ва мо мншиءи إлои исбҳи бҳмдаҳу момнсиФи إлои иҷрди мнғмдаҳ .

Агар маликаст ба тнзиаҳу тҳлил ва агар шайтонаст ба тмўиаҳу тзлил , агар инсонаст ба мадорику қиёс ва агар ҳайвонаст ба анфосу эҳсос , агар наботаст ба нмоءу ғизо , агар ҷамодаст ба хайру қазо , агар дарёст ба амвоҷ ва агар саҳрост ба Фҷоҷ ва агар наҳораст ба фалақ ва агар лайласт ба ғсқ ва ар нораст ба шарор агар хокаст ба қарор агар бодаст ба таҳарруку эҳтизоз ва агар обаст ба нишебу фароз .

Балии кони аллоҳи змонои лмикнФиаҳи куфри вослом чаҳ ҷои куфру имони душману дӯст ки биҷуз ӯ ҳеҷ нест онҷо ки ӯст , аҷаби инки кони аллоҳу лмикнмъаҳи шийъ , аҷабтар инки алони камокон

Ҷое ки садр нишин маснади лўлокؑдри канаи зотши мо ърФнок фармоед ; пайдост ки аз донишу бениши муштии хок чаҳ ояд .

Агарчӣ офтоби ҷҳонтоб бар ҳар заррае тобад , аммо зарра бетоб аз офтоб чаҳ ёбад . Балки :

إни аллоҳи أъзи мнأнирии вأзҳри мнأнихФӣ .

Пас аз тамҳиди тҳмиду сипосу тҳниаҳи тҳиаҳ беқиёс , дуруди номъдўдўи саломи номаҳдӯд бар ъорҷони мъорҷи қурбу камолу ноҳҷони мноҳҷи ҷалолу ҷамол , шмўси фалаки рисолату ақмори сипеҳри ҷалолат , ҳодӣони мросди сбл , أънии табақоти русул алӣ набиноу алайҳими ассалом ки қоидони тариқи сдоду муршидони сиблати ршоднд . Хосса бар хосса банӣ одам ,у хулоса ҳар ду олам , Сироҷи Сироҷаи коинот ,у гули гулзори мавҷӯдот , нури ҳдиқаҳи офаринишу нури ҳадақаи бениш , садрнишини сафаи лўлок , ва такя гузин маснаду моأрслнок , тӯтии шкрФшони шкрстони субҳони алзии أсрии андалеби хуши алҳони гулистон ва мо интқи ани алҳўӣ , мифтоҳи хзоини ғайбу мисбоҳи анҷумани лориб , тоҷдори айвон кант набиёу одами байни алмоءу алтину шаҳсавори майдони вмои أрслноки алои раҳмаи ллъолмини масдари анвори адаму вуҷӯд ,у мазҳари асрори ғайбу шуҳуд , ҳақоиқи гӯии рози мнронӣ , мубарҳани сози ваҳии осмонӣ , нуктаи сарои маънии нҳни алохрўни алсобқўну пардаи гушои сӯрати аҳади қавмии анҳмлоиълмўн , бедори дили лоиноми қалбии соҳиби манзил абят ъанд рабӣ , маҳфили лии маъаи аллоҳро шамъу парвона , мақоми Маҳмӯди ҷамъи алҷмъи расӯлӣ ки ба лисони ҳоли мтрнми ин некӯи мақол . Ки :

ШоФъи рӯзи ҷазо ,у муқтадои аҳли сафо , Абулқосими Муҳамади Мустафо ва бар ол ӯу асҳоб ӯ - ризвони аллоҳи ълиҳмоҷмъин - симои он рухшандаи гавҳари дарҷи вилоят ,у тобандаи ахтари бурҷи ҳидоят , гушоянда дар хайбар ,у Фкнндаҳи сари антар , зебандаи маснади ҳорӯнӣ ,у шоистаи маснади слўнии барозандаи тахти лўкшФ ,у Фрозндаҳи қдрнаҳи садаф , содиқи алўъду шаҳнаи алнҷФи ибн ъам набии арабӣу мирҳошмии алмтлбии соҳиби зулфиқору қотили алأшрор , қолъи алкФору қомъи алФҷору қутби алўослин , ғўси алмуваҳидин , қоиди алсолкину ҳодии алъорФину амири алмؤмнин , эмоми алҳозру алғоӣб , мазҳари алъҷоӣбу мазҳари алғроӣби асади аллоҳи алғолби алии ибни абии толиби саломи аллоҳи алайҳу алии أбноءаҳу أҳФодаҳи алأӣмаҳи алҳодини алмҳтдини алмъсўмини илои явми аддӣн .

Аммо баъд бар раъии маърифати антмои доноёни сайру огоҳони хабари пӯшида ва масттар нмонод ки дрохбор омадааст ки ҳазрати Довӯди набӣ - алӣ набиноу алайҳи ассалом - дрмноҷот бо қозии алҳоҷот мсأлт намӯд ки лмозои хилқати алхлқ ва аз ҳазрати раби алорбоби хитоби шунӯд ки канти кнзои мхФёи Фأҳббти أноърФи Фхлқти алхлқи лакии аърФ яъне будам ман ганҷии пинҳон , дӯсти доштам ки шинохта шавам , пас офаридами халқро ба ҷиҳат инки бишносанд маро . Ва низ дар китобу суннат , тамҷиди ҳақи шиносону тарғиб ба шиносои яздон бисёр воқеъаст ва ин худ машҳуру мусаллам ҷумҳӯраст ки мефармоед - ъзи исма - мо хилқати алҷну алإнси إлои лиъбдўн ва муфассирин донишманд таъвил кардаанд ки إлои лиъбдўн , أилиърФўн , зеро ки ибодат бемаърифатро азмӣ чандон наниҳодаанд . Пас аз замони беъсату риҳлати ҳазрати хотами алонбёءؐолии алони ъбодўи зӯҳҳоду хавоси ин уммати марҳӯмаро ба иқтизои замон дар ҳар вақте аз авқот ба номии хос махсӯс доштаанд ва дар ин авон ба ориф , рояти шӯҳрат афроштаанд . Лиҳозои ин тайифаи олии мқдорўи ин фирқаи бузургворро дар баёни асрори шариъату тариқату румузи маърифату ҳақиқати нзмоўнсрои ърбёу Форсёи алии ихтилофи мшорбҳми суханони сӯдманду таҳқиқот баландаст ФҳммнФҳм . Комаи қил :

Ва баъзе аз акобр , ҳолоту мақолоти ҷамъӣ аз ин тайифаро ҷамъ намӯда ва дар кутуби хеши сабт фармӯдаанд . Чунонкии шайхи Фариди аддӣни Муҳамади алътори Кадкании алнишобўрӣ - қудси сира - дрктоби мавсӯм ба тазкираи алоўлёу мавлонои нуриддини абдурраҳмони ҷомии раҳ дар китоби мсмӣ ба нафаҳоти алонсу қозии нуруллои шӯштарӣ дар маҷлисии азмҷолси алмؤмнин ва ғайриҳам . Ва аммо баъзе аз эшонро суханони манзуму табъ мавзун бӯда ва бархе ба назм лаб нагушӯдау ҳазароти мушорунилайҳам ва ғайриҳам , ҳиммати волонҳмт , бар зикри аҳволи хуҷастаи мол эшон гумоштау суханони манзӯмаи эшонро нанигоштау қавмии арбоби тазкира низ дар сабти ашъори шоиронаи ин фирқаи кӯшида , аз гуфтори пари асрори орифонаи ин табақаи алайҳ , чашми пӯшида .

Илова бар ин бисёре аз аъозими мтأхрини пас аз таълӣфу таснифи кутуби мазкӯра ба арсаи зуҳӯр омадаанд ки ҳолоту мақолоти эшон дар он кутуби мстўр , балки дар афвоҳи халқ низ мазкӯр нест . Бноءи алайҳи баъзе аз аҷалаи асҳобу аъзаҳи аҳбоб , ин фақири заъф бемиқдорро тарғиб ва тҳриз фармуданд ки чаҳ бошад ки тазкира ба ҷиҳати табсираи аҳли басират , муштамил бар атвору ашъору силсилаи тариқату қоидони ҳақиқати ин табақаи шарифаи ҷамъи намояд . Ки толибону роғибони тариқаи ҳуққаи тариқатро аз ҳолоти ин қавми истеҳзорӣу эътиборӣу ояндагонро тзкорӣ аз хоксор ҳосил ояд ва худ фақирро низ ба мутолиаи кутубу ашъори ин фирқаи но?ҷиа ки муҳтавӣаст бар ҳақоиқу дақоиқи ӣмонӣа ва мнтўӣаст бар ибороту ашороти ирфонӣаи шавқии вофиру майлии мткоср буду ағлаби авқоти дафотири пари сроири ин акобрро мутолиа менамӯд ва агарчӣ кутуби маснавӣоту дўоўини ғазалиёт бисёре ҳосил ва аз ин раҳи гузари дил , муҳаббати манзил бо шоҳиди муддао восил бӯда , лекин гоҳе низ ин иттифоқ меафтод ки ба иллати тсориФи замону муҳоҷират аз аўтони ҳамлу нақли ҳамаи онҳо даст намедод , лоҷарам ба сабаби асбоби мазбӯрау мазкӯрау мулоҳизаи баъзе дақоиқи мстўраҳи вмстўраҳ бо адами бизоъату қиллати иститоат мусаммам гардид ки бъўни аллоҳ ҳиммат баргуморад втзкраҳ эй муштамил бар мухтасарӣ аз аҳвол ва бархе аз ашъори ин тайифаи брнгорд .

Агарчӣ ин фирқаи ҷалила бисёр ва ин қавми олия бе шуморанд ва ҳар як гуфтору ашъор беҳад ва мар доранд , вале ин фақир аз нигориши абёти шоиронау муҷози эшон чашми пӯшидаи вдри гузориши қалилӣ аз осору зикри андакӣ аз гуфтори орифонаи ин бузургони кӯшида . Пас ин китоб муштамиласт бар афкори шуъарои урафоу урафои шуъаро . Ва мабнӣаст бар як ҳдиқаҳ ва ду муқаддама ва ду равза ва як фирдавс ва як хулд , дар хотимаи чунонкии ани қариби феҳристи он тартиб хоҳад ёфту партави изҳори он бар анзор аўлўолобсор хоҳад тофту забти тахаллусу сабти ном ҳар якро аз табақоти урафоу ҳукамо ва муосирин ба тариқи тҳҷӣу мулоҳизаи ҳарфи аввали қарордоду номи ин китобро риёзи алъорФини ниҳод .

Ҳдиқаҳи аввалиро тамҳиди муқаддамаи баъзе аз аҳвол ва бархе ақвол намӯд . То ташкики ғофилин азмёнаҳ , муртафаъу арсаи ҳасани занни толибин мтмтъ шаваду фирдавси охириро ҷилваи гоҳи ҷамъӣ аз муосирин сохт ва ба зикри ҳолоту мақолот эшон пардохт ва дар хулди қалилӣ аз ашъори худ марқӯму онро ба хаёлоти хоми худ махтум кард ки ба мадлули мнтшбаҳи бқўми Фҳўи мнҳмбдишони мансӯб ва аз эшон маҳсӯб гардад ки ин файзӣаст азмӣ ва неъматӣаст кубро .

Агарчӣ ба мисдоқи алмрءи маъаи мнأҳби танӣ чанд аз муҳибину мтшбҳин монанди ин мискини бад-ӣни баҳона дар ин даромаданд ва аз ин табақоти олияи маҳсӯб ва муҷрӣ шуданд вале дар нигориши ҳолоту гузориши хаёлот ба дастёрии иборатӣ ва ба поймардии ишоратӣ аз тафовути ҳоли эшон ҳикоятӣ ва аз тафриқаи мақомоти онҳо кноитӣ меравад ки ҳақиқати матлаб бар толиби машраб , равшани вўозҳу пайдо ва лоиҳ мешавад , махфӣ намонад ки дар тараққӣам , мулоҳизаи таъхиру тақдим , замону макону айём ва мақом науфтоду дасти тасарруфу чашми такаллуф бар суду сармоя касе накушод .

Чаҳ агарчӣ таъйини аввалии мумкини влкни таҳқиқи сонии номтиқн буд . Ки он амреаст ғайбӣу олами алғиби ҳазрати лорибӣу аизои тарҷеҳу таъйини табақа бар табақа , силсила бар силсилау тариқа бар тариқа , сӯрати қолу қили адуу халил буд . Бинобарин мутақаддимину мтأхринро аз сунуфи машойиху урафоу фузалоу ҳукамоу асФёу атқёу туллобу слок ба як тартиб қаламӣ намӯд . Алои инки ҷамъи касӣрӣ аз урафо дар як равзау ҷамъии дигарро аз фузалоу ҳукамоу уламо дар равзаи дигари бҳтртиби мазкӯр , мазкӯр ,у баёни осору атвор ҳар як ба қадари мақдӯр ва ҳад месур шуд . Аз қабили муваллиди вмншأўи исму расму замону макон ва муоширин ва муосирину таърихи вилодати вўФоту нисбати иродату сифоту интисоби слослу таълӣфоти дрзмни аҳвол ҳар каси мҷмло сабт гардид ва ҳар силсилау шайхиро чунонкии расм муаллифонаст тамҷид ва таъзим кард ва ҳар тариқаро ба тариқаи мутадовила дар қайди сабти дароварду абёти муҳаққиқона ҳар якро нисбат ба соири абёти ваии интихоби сохт ва ба забти ашъор ҳар китоб ба қадари гунҷоиш он пардохт . Чаҳ агар аз бисёре , бисёре нигошта , сабаб зоҳираст ки ашъор бисёре таҳқиқ бешумор дошта ва алҳақ ҷамъии фии алҳқиқаҳи гунҷоиш он доранд ки ҳамаи афкори эшонро нигоранду монеъи таҳрири намӯдани боиси ттўили китобу мӯҷиби таътили китоб бӯдан хоҳад буд .

Алғрзи ин шоҳиди зеборо чунонкии хост дар қалили муддатӣ ба азили ъдтӣ дар сӯрати адами олат , бо ин сӯрат ва ҳолат орост . Чун ин риёз чун минӯ ба шақоӣқи ҳақоиқу раёҳини мазомин бо рангу бӯи ороста ва аз хасу хори маъоӣибу нуқсони пайдоу пинҳон пероста омад , боғбони назар дар ҳар раҳгузари пас аз тафарруҷу таъаммул дар он ҳдоиқи пургул , нақши ин маънӣ дар коргоҳ сӯрат кашид ва ин андеша бо худ андешед ки мари ин равзаҳои бад-ӣни некуӣу гулбунҳо бо ин дилҷӯеро аз назари аҳли савоби всдод ва аз бинандагони арбоби салиқау истеъдоди пинҳони намӯдан ва аз бими ғорати гули чинони таррор дар ба рӯй тмошоиён ҳушёр нагушӯдан , аз тариқаи инсофи давру гули гашти ин нағзи гулистони рӯҳонӣ ,у тафарруҷи ин тӯҳфаи бустони маъониро , дидаи варии оқилу соҳиби назарии комили зарур ки сулаймони вор аз шунидани нағамоти ънодл чун Довӯдаш аз забони мурғони огоҳӣу халили осо дар дидани лмъоти мшоъл бе дӯдаши нозири гулшани лутф илоҳӣ бошад . На ҷоҳилӣ ки монанди ҷолўту ҷолўтёни алҳони Довӯди масъӯдро савтӣ мункир донад ва на ғофилӣ ки бирасон намруду намрудён , гулистони халили ҷалилро оташии шуъла вар хонд . Пайдост ки оби нил дар ҷоми қибтӣони хуноб ва дар коми сибтёни шаҳди музоб ва ҳар каси мутаносиби фитрӣ , аз машрабии дигар ҷуръа ёбаст :

Бноءи алайҳ ба пои тадаббур дар ФёФии таҳайюри вбўодии тафаккури басии шитофт то гули гашти ин гулистонро комилии нукта дон дарёфт . Пас ин риёз , вақфи хироми мулкии озода ва ин нома ба номи шоҳаншоҳии малик зода омад ки султонӣаст дарвеши басират , ва дарвешӣаст султони сират . Аънии сарви ҳдиқаҳи салтанату гули гулшани муъаддилат , меҳри сипеҳри шавкату комкорӣу моҳи фалаки ҳишмату бахтиёрӣ , дарахшндаи гавҳари дарҷи сахо ,у тобандаи ахтари бурҷи сафо , дарандаи зрғоми кноми мноът ,у барандаи самсоми ниёами шуҷоат , паланги жёни қуллаи ҷалолу ҷаллодти внҳнги дмони лаҷаи камолу саодату шоҳи байти қасидаи бенишу фарди интихоби ҷаридаи офариниш , ҳасани матлаъи мтолъи футувват ,у ҳасани матлаби матолиби мурувват , ҳдиқаҳи давҳаи маҷду ҷалолу давҳаи ҳдиқаҳи базл ва навол , тӯбои равзаи маънӣу маънии шаҷараи тӯбо , фатҳи албоби саҳоби каромат ,у фасли улхитоби китоби шаҳомат , худованди комкори бозл бо дил ,у шаҳриёри босили одат , мроти ҷамоли шавоҳиди ҳақоиқ ,у мшкоаҳи камоли анвори дақоиқ , мисбоҳи анҷумани дониш ва дҳо , мифтоҳи махзани ҷӯаду ато , малики хуии малики зодаи озода , алъорФи мунтабиқаи алмулуки волўоқФи лтриқаҳи алслўки зўолмҷду алътоءи أбўи алмзФру алнсру алФтҳу алълии подшоҳи одили исломи паноҳу султони ғозии ҳақоиқи огоҳ , носби ливои шариъату тариқат ,у соҳиби мақоми маърифату ҳақиқат , султони алслотину хоқони алхўоқини алмؤиди мнъндоллаҳи абўолмзФри алслтони Муҳамади шоҳ .

Аз карами ъмими мрҷўост ки ба назари қабул дар ин шоҳид маъқӯл нигаранд . Ва агар дар ороишаши тақсирӣ бенанд даргузаранд ки лотклФи болтсўФ ( хуштар буд арӯси накӯ рӯй беҷҳиз ) . Бинобари ороиши ин нома ба номи номӣу исми сомии дархури ниёйишу қобили ситоиши омада .

Акнӯн ансб онаст ки ба ҷиҳати тасҳили қонӯни ин дафтари намӯна , ва барои тақрйви тартиби ин мухтасар , феҳристи гӯна , нигошта шавад . Лиҳозои феҳристи он бад-ӣни гӯнау тартибаши бад-ӣн намӯнааст .

Ҳдиқаҳ дар муқаддамот , муштамил бар шаш гулбун .

Гулбуни аввал дар баёни ҳақиқати тасаввуф .

Гулбуни дувум дар зикри сифоти соликин .

Гулбуни сеюм дар фазилати зикру аҳли аззикр .

Гулбуни чаҳорум дар табйини зикру фикр .

Гулбуни панҷум дар таърифи инсону силсилаи тариқат .

Гулбуни шашум дар зикри истилоҳоти орифин .