Роҳи хоҳӣ ба саҳну сафаи бор
Чанг дар ақлу нақли муҳками дор
Вар ндонӣ бад-ӣни ҳамаи раҳи барад
Ин заъифи асли он ба назм оварад
Ҷумлаи илми алиқину айни яқин
Бози ҳақи алиқин қавм гузин
Баъд аз он қиссаи залоли мубин
Гуфта бар суннати каломи маин
Фслҳоро бидон лақаб кардам
Назмро ҳам бидон ртб кардам
Ҳашт бобаст ва ҳар яке дар фасл
Карда тафсили Фслҳои чори асл
Аввалин асли эътиқоди саҳеҳ
Ба гувоҳии ақлу нақли сариҳ
Кунам он муддаои хеши дуруст
То бадонеи ақидаро зи нахуст
Пас кунам ҳали ояти андари пай
То муҳаққиқ шавад мурод аз вай
Чун зълми алиқини ӣмонӣ
Сӯии он эътиқоди бурҳонӣ
Сӯии айни алиқини бурҳони боз
Рқъаҳи он сухан кунам оғоз
Ҳиссаи завқу кашфи аҳли назар
Ҳамаро дӣдании зи васфу хабар
Боз гӯям з гуфта эшон
Розҳои наҳуфтаи эшон
Онгаҳе қавли мбтдъ бо зм
Шубҳа , онгаҳ ҷавоби он бо ҳам
Бози таҳқиқи асли он мазҳаб
Ваз ки бархест ончунон мазҳаб
Ба ҳикоёт варост тамсилот
Карда тавзеҳи маънии оёт
Суханӣ чанд аз машойихи мо
Ба табарруки навишта дар ҳар ҷо
Мадҳу зми андар ӯ ҳама бар ҷой
Рост бар суннати каломи худоӣ
Баъд аз он мазҳаби мухолифи дайн
Гуфта бар суннати каломи маин
Нақлу ақл ва ҳақоиқасту калом
Мазҳабу шубҳау ҷавоби тамом
Дорад ӯ ҳашт боби ҳамчуи биҳишт
Аз зару нуқраи маъонии хишт
Кашфу бурҳону ояти қуръон
Ҷумлаи манзуми каси надоди нишон
Худ ба насри ин улӯми ҷумла ба ҳам
Кас накардааст ҷамъ дар олам
Шатаҳу томот ҳеҷ нест дар ӯ
Натавон кард эътироз бар ӯ
Гарчи каси зин нмт нагуфт сухан
Нест лоиқ ба ҳолу мансаби ман
Пояи фазл хеш бишикастам
Чунки ин ақдро ба ҳам бастам
Ман ки дар наср мӯӣ бишкофам
То чаро шеъри шеъри мибоФм
Гар зарурат набӯдӣ ин абёт
Кӣ зи ман содир омадӣ ҳайҳот
Мардуми асри шеър ҷӯй баданд
Уламо низ шеър гӯй шуданд
Сухани бидъат онгаҳе шудаи фош
Дар миёни ҷаҳонӣ аз авбош
Олами каж назар бидон қойил
Зоҳиди хар сифат бидон моил
Ваъдаи хоҷаи рости гашт алҳақ
Бишинав аз ҷон барор қавли сидқ
Аҳли ин дайн ки як гуруҳ баданд
То ба ҳафтод ва се гуруҳ шуданд
Ваон шуда ҳафтсад дар ин айём
Ҳаср кардааст хоҷаи фахри аном
Гарчи ҳафтод ва се баданд аз асл
Ҳафтсад шуд ба фаръу шуъбау фасл
Дар кутуби ном ҳар яке мстўр
Сифати эътиқодашони мазкӯр
Андарин назм ҳам бигӯям боз
Гарчи гардад ҳадис бар ту дароз
Ман чу ин ҳол мухталиф дидам
Нек бар дайни худ блрзидм
Гуфтам оўаҳ кигар зи ман ин ҳол
Ҳақ таъолӣ кунад ба ҳашари савол
Ки ту аз қавм бозпас монадӣ
Халқро кӣ ба дайн мо хондӣ ?
Чаҳ буд мари марои тариқи ҷавоб
Пас ҳамин беш нест ваҷҳи савоб
Ки ба таълӣфу дарс ва додани панд
Нашавам баъд аз ин дигар хурсанд
Балки ин илмро зи ҷумлаи улӯм
Аз паии кор дайн кунам манзум
Бҳсҳои ҳамаи усӯлу калом
Оварам дар ҳазор байти тамом
Ълмҳоро дигар кунам ҳам зм
То шавад се ҳазор ҷумла ба ҳам
Гар касе он кунад аз ин мумтоз
Бошад ин низ дар маҳали ҷавоз
Ореи оре ба қадари истеъдод
Митўон кард халқро иршод
Нест даъвати магар ба қадари уқул
Ин чунин омад аз худоу расӯл
Беъсати анбиё ба мазҳабу кеш
Буд доим ба лафзи уммати хеш
Лек шартаст кандарин абёт
Нанигарад ҷуз ки аҳли фикру сабот
Истилоҳи чаҳор қавм бидон
Пас дар ӯ бингар аз сари аиқон
Аз сари ҷаҳлу ҳмқу хўдроиӣ
Ҳону ҳони ҳарза оӣ нафармое
Ин на томоту шатаҳу аФсонст
Назми ин навъ сахт осонаст
Балки тавҳид ва ҳикматасту усӯл
Пок карда зи ҳшўи шеъру фузул
Чунки дидам дар ӯ саодати том
Кардамаш номаи саодати ном
Зикр аҳл саодатаст дар ӯ
Хатми гашти ин мақоми ҷумла бар ӯ
Буд ва бошад ба толеъи масъӯд
Ибтидои саъду оқибати Маҳмӯд
эй ки кардӣ дар ин китоби назар
Ба дуоеи маро ба ёд овар
Ки бар ибни Карими раҳмати бод
Ҳашар ӯ бо маин уммати бод