Нури чашмии млобоширо чароғи ҳидоят дар пеши боду сулӯки шореъи шариъати кеш . Шунидам дар вилоятӣ ва валесор бачаҳоро ҷаҳди андеши ҳидоят , ҳамаро пери роҳӣу пешвои огоҳ . Марҳӯми падарати аъло аллоҳи мақома низ дарвеш буд ва ба фари сулӯку таии мақомот аз ҳамаи марҳалаҳо дар пеш , марои ҳам ӯ пер роҳ омад ва ба изни ҷинати моби мирзои зёӣӣ ки раванда бар ҳақу қутби доираи ҷндқ буд аз рози тариқату сари ҳақиқати огоҳи сохт , шеър :

Бо ҳам дар ҳақоиқи ирфони розҳо рондаем ва аз дақоиқи аиқони бобҳо хонда , аз асғои маснавии ашкҳо рехтаем ва ба ваҷҳҳои ва ҳўӣ барбаста наъра ҳо ангехта , тзмири танро гуруснагиҳо хӯрдаем ва дар такмили нафаси муҷоҳидатҳо бардаи халсаҳои фарох майдон ёфтаем ва аз тири анзори сақфи паймои тоқи айвонҳо шикофтаи пушти чашмҳо нозук кардаему танаффусоти съдо бакор оварда , шабҳо бо тоъат зинда доштаему рӯзҳо дар ранҷ мҷоът гузошта . Он мояи дарвешиҳоу дасти пешиҳо ки тўони ҳафтаи дида балки имрӯз аз суннати бозон муқаллид шунидае , мо чиҳил сол аз ин пеш бар он гузаштаем ва ба кеши яхи фуруши Найшобӯри хастау хоиби бозгашта , мисра : ба ҷони хоҷаи кинҳо решхандаст . Ва чун қиссаи симурғу кимиёи ҳамаи зарқу банд . Ин қуланд бозиҳоу слндрсозиҳои хому хунаку сарду сабкро ҷузи харобӣу бадномӣу дӯсти сӯзӣу душмани комӣ , биғораҳу шнът , нафрину лаънат , нон бар бод додану обрӯ бар хоки рехтан , сӯхти суду сармоя , гўожаҳи анбозу ҳамсоя , рондаи халқу худои гаштан , мағлуби нафасу ҳаво шудан , ғурбати бандагӣу тоъат , ҷуръати исёну зулат , ҳатки шариъати анбиё , хрқи тариқати авлиё , ранҷи ъсроти овораге , кӯби хатароти бечорагӣ , касофати ҷомау ҷон , хисорати дилу забон , ҳасрати луқмау ҳалқ , васлаи хирқау далқ , муғоирати давру наздик , мноФрти тарку тозик , дашноми хешу пайванд , аизои зану фарзанд , рондани ошноу бегона , латмаи оқилу девона , таънаи орифу омӣ , хандаи ?маккейу шомӣ , маломати марду зан , шамотати дӯсту душману амсоли инҳо ҳосил ва самар чисту натиҷау асари кадом ? агар ин даъвӣ аз ман хоми донеу сӯрати маънии нотамом , қиёси қзиту ҳисоби билет аз ҳоли парокандаи сомони худу урафои ҷндқи гир .

Пеш аз инат биҳамдиллоҳи таъолии сарви сомонӣ буд , ва чун амсолу ақорби суфрау хуоне , маҳсуди харобот будӣу Маҳмӯди муноҷот , ҳама аз накбати фақри фоқаи тарошу идбори завқи афоқаи сӯз ҳдрўҳбо шуд ,у фаръи замину ҷузви ҳаво , на қиморӣ кард , на ъқорӣ хӯрдӣ , на дар сӯқи арбобии қнораҳи слху қсбии афрӯхтаи гашт , ва на дар дукони холисаи кору касбии пардохта , ин харобии ҳеҷ иморат аз чаҳ зоду рустаи баргу созро ин беобӣу хисорат аз чаҳ раст ? шеър :

Падаратро ки худованди раёсат буду дорои сомону сиёсат , номи тасаввуфи вайрони сохт ,у маро низ нанги ин ирфони доман ба даст ва хона бадуш овора Эрон кард .

Балии ирфонро смрҳосту тасаввуфро асарҳо , на ин ки ман май бофам ва на онкии ту май калофӣ , мисли :

Маҳмӯди орифу омӣ , боязиди бастомӣ бо олимии маҷус бар сари кӯҳӣ анҷуман дошт ва аз ҳар дар сухан ромиш дид , даъват ба ислом фармуд . Гуфт аз ин қуллаи баланди худро ба нишеби афкан . Агарат газандии нхост ба аиқони гардани нуҳум ва ба имони паймони даҳум . Султон бе таваққуфи худро дар андохт ва беосеб фароз омад , вафои мисоқи ҷуст , або кард ки ислом агар ин ки турост , луқмае беш аз ҳавсилаи мост ва чунончӣ онаст ки дигарон доранд нахоҳам . Шеър :

Албата аз ин андеша ки пеша далеронаст ,у бешаи шерони бози гирд . Ва шефтаи гурги оштиҳои нафаси рӯбоҳи рию ки шарзаи шеронро хоб харгӯшӣ дода машав , беш аз ин дар вайронии хешу парешонеи ёрони нек андеш макуш . Бори худоят аз рози роҳу равиши огоҳи сохт . Поки паямбар ба ёсои ршиқ аз тариқаи наҷоту тариқи саломат антбоаҳ оварад . Ҷузи бад-ӣни ҷода рафтану реги ин шореъ агар ҳама аз чарху хоки ханҷари бораду пайкони равед , ба пой сифтан , бор ба манзилу киштӣ ба соҳил нахоҳад рафт . Дунёи сипорӣ дар ин раҳ ки бунёдаш бар ақл ва инсофасту маслакаши холӣ аз ҷавру иҷҳофи охират дорӣаст . БолотФоқи хонаи ҷовдонӣ маънӣаст ,у лонаи фонии сӯрат мҳсўсо пайдост то иборат мағлут науфтад , мазмун ғалат нашавад , ба диёнати ҷон бояд кунад , ва бо амонат нон андӯхт , худ хӯрду ҳуқуқ дигарон пардохт , пос андӯхта дошт ,у сипоси худованди неъмат низ гузошт . Амсоли моу туро ки омему хом , ва дар донишу бениши ноқису нотамом , ҷуз дар зайли влои аъиммаи тоҳирини салавоти аллоҳи алайҳим ки сафинаи нҷоттд овихтан ,у чори асба дар ҳисори шариъат ки бораи амн ва амонаст гурехтан , чора чисту тадбири кадом ? шеър :

Ҳар ки ҷуз ин гуяду ғайр аз он ҷӯяд кофару зиндиқ , мушрику матруд , ҳоему гумроҳ , муртад ва малъун хоҳад буд , дареғаст чун ту ҷавонии хуби сҷиту поки маниши олӯдаи ин мояи иллат , ва бо интисоби ёрони доираи арвоҳ , чун морони бойираи ашбоҳи сарвӣ дар сарин ҳафтод ва ду миллат пуед . Шеър :

Туро ба он мазҳаб ки дорӣ , ва бидон машраб ки майгузорӣ , аз злоти тақлидӣу ботилати тқиидии бози гирду фарзандии Аҳмадро аз ин хатароти саломати сӯзи баргардон .

Далолати мавқуф , ҳидояти матрӯк , бар буии обаш дар мавҷи сароби макаш ,у хониводаи доӣиро аз нав хароб махоҳ , агар дар соъати вусӯли номаи табдил саёқ накунӣ ва ӯро мутлақ аз банди ин савдо ки занҷир лоқидӣаст итлоқи нФрмоӣӣ , аз ману худои ъзўҷли муҳайёӣ итоб бошу омодаи уқоб , шеър :