Овардаанд ки қассобии гӯшт ба нася додӣу кӯдакӣ нависанда дошт бар дукон , фармудӣ ки банавис ки фалони чандини баради пеши фалон чандинаст . Рӯзии мурғи мурдори хор аз ҳаво дар париду икпораҳи гӯшти брбўд . Гуфт : эй кӯдак банавис чоракии гӯшт , пеши мурдор хор дорем . Рӯзии дигари мурдори хор ба расми одати қасд гӯшт кард . Қассоби ҳилаи андешӣда буд , мурғи дармонд , сараш бибаред ва бар қнораҳи дроўихт аз баҳри ибрати мурдори хорон . Кӯдак гуфт : устод ! ончӣ турост пеш мурғ навиштам , ки « асФрўои алии анФсҳм » ончии мурғро пеш туаст , чанд нивисам ? устод ҷома бадаред ки кори гӯшти саҳл буд , агар аз баҳри сари срхўоҳнд , ман чаҳ кунам ? « лотқнтўои ман раҳмаи аллоҳ » яъне агар чунинаст , дар ин ғарқоб афтодят , навмед машавед .
Баъзе аъиммаи тафсир чунин гӯйанд ки ин оёт дар ҳақ « ваҳшӣ » омадааст кушандаи Ҳамзаи разии аллоҳи анҳу онкии аввали Лайси вғо буду охири шер худо шуд . Аввал ъам буду хеш , охир фарзандаш шуду пеш . Баъд аз исломи ин Ҳамза чун ба ғзо рафтӣ , зираи дрнпўшидӣ . Гуфтандӣ : эй шери араб ! он вақт ки ҷавон будӣ ва ба камоли қудрату тавоно будӣ , зираи мипўшидӣ ва худ бар сари минҳодӣ . Ин соъат ки ба син бузург шудӣ , ҳар оинаи танро заъифӣ бошад , чунаст ки зира ва худ андохтаеу бараҳна дар сафи миоиӣ ? гуфт : он вақти далерии табиатии доштам , чунонкии шери далерӣ табиатӣ дорад , ба умеди ҳаётӣу зиндагӣ , ҷон дар намебозад , балки табиат ӯ онаст ва аз ҳаловати мтобъти табиат , хавфи ҳалокат бар ӯ пӯшида мешавад . Чунонкии парвонаро нур иброҳӣмӣ нест ки таваккул кунад бар ҳақ , ё чунонкии мард мстсқӣ мебинад дасту поу шиками омосидаҳ аз об хӯрдану ҳаловати об бар ӯ он ҳамаро мепӯшоанд ва аз марг наме андешад . Ман низ ки Ҳамзаам , он зиндагии шуҷоату мардиҳо ки мекардам , аз рӯй табиату ғризт буд , на аз он буд ки ман дар марг , медидам . Он нур надоштам . Акнӯн ки имон оварадам , зулмати табиат аз пеши чашм ва дилам бархест дидам ки баъд аз маргу кушта шудан чаҳ зндгиҳост . Рӯҳро , миёни арвоҳ дар он маҷлис ки арвоҳи муҷаррад шуда , роҳ артёҳ менӯшанд бедаст қадаҳ мегиранд ва белабу даҳон дар меошоманд , бесар , срондозӣ мекунанд ва бепой , пой мекубанд ки : «у лои тҳсбни аллазӣнаи қтлўои фии сиблати аллоҳи амўотои бал аҳёء ъанд рбҳм » шарҳи ҳоли арвоҳи миФрмоид ки он рӯҳонӣон дарчӣ роҳатанд : « ирзқўни фараҳин » яъне михўрнду миошомнд , бетан ва бемеъда ва белабу даҳон ва чун арвоҳи шароби роҳ нӯш мекунанд аз олами ғайб ,ҳоиу ҳўии мизннд ки эй навмедони қолаби хок ки навмед шудҳоят ки агар ин қолаби хоки бишиканад аз хӯрдан бимонем аз ошомидан монадем , аз рӯз равшан монадем , дар гӯри танги гирифтори шудем , охир дар ҳол мо нигаред . эй кӯр ! дар гӯр чанднигарӣ ? охири он назар , назар кофаронааст , на назари муъминона ки оқибати худ , гӯр бинад . Шеракии худро кӯр бинад ? охир кофарон гуфтанд : « азои мтноу кнотробо » касе ки манзили худро гӯр бинад , қадам ӯро дар роҳ чаҳ қӯт монад ? ва ба чаҳ дил , манзилҳо бабрад ? тан ба дил тавонад раҳ рафту дил ба назар тавонад ҳаракат кардан , чун қиблаи назар ӯ гӯр бошад ӯро чаҳ қӯт ва зӯр бошад ? хоки пои биноёнро дар чашм мекашид чндонкаҳ дид чашми ту аз дидани хоку гӯр гузора кунад , бинад ки он сӯ , хок гӯр нест , нур покаст . Кӯи гӯру хок , кӯи нури пок ?
« одамӣ дидааст , боқии гӯшту пӯст »
Палидаст ончӣ мебинӣ ва майдонӣ ту онӣ . Агар оқибати худро хок майдонӣ , хокӣ , худро агар пок майдонӣ , покӣ .
Пас Ҳамзаи эшонро ҷавоб дод ки он вақти зираи мипўшидм ба вақти ҷанг , зеро сӯии марги мирФтму сӯии захми мирФтм . Ақл набӯд сӯии марг , безира ва беҳиҷоб рафтан . Ин соъат ба нури имони мибинм ки чун дар ҷанг меоем , сӯй зиндагӣ мерӯм , ақл набӯд сӯии зиндагӣу ҳаёт , бо зирау ҳиҷоб рафтан :
« сӯии он ҳазрат напуед ҳеҷ дил бо орзӯ бо чунин глрх , нхсбди ҳечкас бо перҳан »
« ваҳшӣ » ғулом буд аз он занӣ аз бузургони арабу Ҳамза , хешии азиз аз хуишони он зани кушта буд дар ғзо . Дар дили он зан аз Ҳамзаи кӣна буд . Ваҳширо ки ғулом ӯ буд мегуфт ки : агар ту чора кунӣу Ҳамзаро бикашӣ туро озод кунаму чандин сармоя бидиҳам ва дигарон низ ки бо Ҳамзаи ҳам аз баҳри хӯн , кӣна ҳо доштанд ки аз хуишони эшон дар ғзои кушта буд . Ин ваҳширо ҳам миФриФтнд ки фалони асби турои бахшему фалони канизаки турои бахшем , агар ту ин ҳунар бикунӣ .
Зару мол , ҷодӯии чашм бандасту гӯш бандаст . Қозӣу ҳокимӣ ки мӯӣ дар мӯ мебинад ба илму ҳунар , чун тамаъи мол ва ришват кунад , чашм ӯ бибандад ва ба рӯзи равшани золимро аз мазлӯм нашносад . Чунонкии алии разии аллоҳ анҳу фармуд дар хутбаи хеш : «у аҳзркми алднёи ?фонҳо ғрораҳи ғаддораи макораи сҳораҳ »
Аз робиъа май оранди разии аллоҳи анҳо ки рӯзии хидматкор ӯ ду дирам оварад ва ба даст ӯ дод . Як дирам ба даст рост гирифт ва як дирам ба дасти чапу вақти нон хӯрдан буд . Гуфтанд : бихӯр . Гуфт : луқма дар даҳонам наед ки дастам машғӯласт . Гуфтанд : ин саҳласт , он ду дирамро ба як даст бигир . Гуфт : мъозоллаҳ ! он дирам ҷодӯаст ва аиндрм ҷодӯаст , ман ин ду ҷодӯро бҳмдигр ҷамъ накунам , ки эшон ҳар ду чун ҳамнишин шаванд , Фтнҳоӣ биандешанд , эшон ҳам чун висол ёбанд , тадбири фироқ мо кунанд ки : « итълмўни мнҳмомоиФрқўн ба байни алмрءу завҷа » : ҷудо кунанд миёни марду зан , дар тафсири аҳли зоҳир ва ҷудо кунанд миёни рӯҳу пайкар ба наздики аҳли таҳқиқ , зеро завҷи қадиму ҷуфти пояндаи мари рӯҳро « мақъади сидқ »аст . Ҷуфт ӯ онаст ки ӯро аз ҷуфтӣ барраанд , тоқ кунад , аз дард барраанд , фард кунад .
« он тоқ ки нест ҷуфташи андари офоқ бо бандаи ббохти ҷуфту тоқии бўФоқ
Пас гуфт маро ки : тоқи хоҳӣ ё ҷуфт ? гуфтам : ба ту ҷуфти вази ҳамаи олами тоқ »
Ҳар чиз ки бо чиз ёр шавад ӯ ду шавад . Ин ҳақиқат ҷуфтӣаст ки чун бо ӯ бошӣ , яке бошӣ ва чун беавбошӣ , ду ду бошӣ , се се бошӣ , чаҳор чаҳор бошӣу мисоли ин рӯҳаст бо тан ки то рӯҳ дар танаст , ҳамаи аҷзои мутафарриқи як нафасанд , чун аз ӯ рӯҳ ҷудо шуд , ин яке сад ҳазор шуд , чашм сӯе рафту гӯши гӯша Эй гирифт , асхўон тарафӣ гузид , гӯштро ҳар соҳиб нешӣ гирифт . Чаро пароканда шуданд на як нафас буданд ? ва чун хок шаванд , порае аз он хокро кӯза карданд , пораеро коса карданд , пораеро хумра карданд . Ҳар яке ба сар
Хештан аз якдигари бегонаи монданд . Гуфтанд : мо яке будем , бегона чаро шудем , зеро ба суҳбати рӯҳи яке шуда будем .
« сиқлати зҷоҷоти аттнои Фрғо ҳатто азои млӣти бсрФи алроҳ
Хуфту кодти ани ттири бмоҳўту кзои алҷсўми тхФи болорўоҳ »
Ваҳшӣ бидон молҳо фирефта шуд ва ба куштани Ҳамзаи миёни дарбаст . Фурсат меҷуст то дар ҳарби аҳад , лашкари Мустафои слии аллоҳи алайҳу силами бовели ҳамлаи кофаронро бишикастанду ҷамоати тирандозонро Мустафои фармӯда буд ки дар ин дарбанд боистед ва ин дарбандро нигоҳ доред ва аз ӣнҷои ?марвид . Чун тирандозони диданд ки лашкари ислом , лашкари куфрро шикаст ва мусулмонон дарафтоданд , ғаниматҳо мистднд аз уштурону асбону ғуломону лашкари куфр мунҳазим шуд .
Гуфтанд : мо ба чаҳ истодаем ? вақти ғанимат стднаст .
Қавмӣ гуфтанд : ишорати пайғомбар чунинаст ки мо дар бандро нигоҳ дорем , чаро дар банд ғанимат шавем ?
Қавмӣ гуфтанд ки : ин ишорат аз баҳри он буд ки ҳануз ҷанги қоим буд , ин соъат ҷанг намонад . Ин тайифа гуфтанд : мо натавонем бо ин ақли сухани пайғомбарро тасарруф кардану таъвил кардан . Мухолиф шуданду бештари тирандозон дар афтоданд дар ғанимату камӣнгоҳ ва дар бандҳоро раҳо карданд . Абусуфён бо лашкар дар камӣн буд . Чун дид ки дар банд холӣ шуд , ҳамла кард ва бар мусулмонон заду мусулмонони машғӯл ба ғанимат ва аз саҳобаи яке буд чун силаҳ дар пӯшедӣ ва барнишастӣ , кам касе тавонистӣ фарқ кардани сӯрат ӯро аз сӯрати пайғомбари алайҳи ассалом дар он чашми захм ӯ кушта шуд . Ҳарки аз аҳли ислом ӯро медид , мепиндошт ки он захм бар Мустафоаст , мунҳазим мешуданду мигрихтнду пайғомбари алайҳи ассалом дар ақаби эшон бонг мезад ки боистед ки ман барҷоем ки : « ази тсъдўну лотлўни алии аҳад ва алрасул идъўкми фии ахрикм » .
Ровӣон гуфтанд : дар ин воқеаи умрро дидем ба канори лашкаргоҳи силаҳҳо афканда ва нишаста . Гуфтем : чаро нмигризӣ ? гуфт : биркаи гурезам ? он кас ки марои ҷон барои ӯ буду зиндагӣ барои ӯ мебоист , чунонаш дидем . Аз ӯ гузаштем Ҳамзаро дидем бар канори лашкаргоҳ ҳамчун шутури масти хокистари ранг , ҳарки аз кофарон бо вай мерасед дар вақти дўонидн дар ақаби муъминон , бадв нимаш мекард .
Савганд хӯрданд ровӣон ки яке аз муборизони пеш ӯ расед . Ҳамза , шамшер баранд . Мо ҳама чунон пиндоштем ки хато кард ва аз болои сар ӯ гузашт . Назар кардем сари он муборизро дидем дар пеши Ҳамзаи афтода ва аз каллаҳои кофарони пеш ӯ телҳо ҷамъ шуда буд . Дар ин ҳолат ки ӯ машғӯл буд ба куштани кофарони ваҳшии пеши Ҳамзаи имкон омадан надид пас пушти Ҳамзаи пас сангии пинҳон шуда буд ва ҳар соъатии сар бурун мекард ки Ҳамзаро сахт машғӯл ёбад , ногоҳ ҷўқӣ аз кофарон дар расиданд .
Ҳамза ба куштани эшон машғӯл шуд . Ваҳшӣ фурсат ёфту Ҳамзаи бараҳна буд . Ҳарбаро рост карду биндохт бар камаргоҳ Ҳамза расед Ҳамзаи ҳарбаро бигирифт ва аз худ берун кашид бқўт . То аз инҳо фориғ шудан , хӯн бисёр рафт . Хост ки пай ваҳшӣ равад , чандон хӯни рафта буд ки рамақии монда буд . Аз пай даромад ва се бор гуфт : « алҳмди ллаҳи алии дайни алислом » дунёу динори шуморо бахшед дайну дидори моро бад-ӣни қисмати шодоним « нҳни қсмнҳои бинҳм » онгаҳ аз дунёи гузашт ки : « анои ллаҳу анои илайҳи роҷъўн » .
Баъд аз он Мустафои алайҳи ассалом чун воқиф шуд бар шаҳодату кушта шудани Ҳамзаи захмӣ ки бар соқи хештанаш буду ончии дандони муборакашро кофарон шикаста буданду онкии чандини ёрони кушта шуда буданд аз дарди вафоти Ҳамза бар ваии ҳама фаромӯш шуд . Сари Ҳамзаро ба канори ниҳод ва ба остини мубораки рӯйишро пок мекард ва савганд мехӯрд ки ба ивази ту чандон бикашам ва ҳалок кунам ки дар ҳаср наёяд . То оят омад ки : не , мо Ҳамзаро ба давлатҳо расонидеми ин интиқоми макаш ки роҳи ту лутфасту афв .
Овардаанд ки ҳар қавмӣ бар куштагони худ навҳа мекарданду мигристнд аз занону мардону Мустафои салавоти илоҳ алайҳ мефармуд ки : Ҳамзаи ман ва ъам ман ! бар ту касе нмигрид , ту сзоўортрии бдонкаҳ бртў гарӣанд ва навҳа кунанд . Гирёни гирён дар масҷид рафт . Занон омаданд ба дар масҷид навҳа карданд бар Ҳамзаи разии аллоҳи анҳу паёмбари салавоти аллоҳи алайҳ басӣ гирист ; баъд аз он дастҳо бардошт ба дуо ва он занонро ки бар Ҳамза навҳа карда буданд дуо кард ва бар ҳар шаҳидии як бор намоз кард ва бар Ҳамзаи ҳафтод бор намоз кард . Ваҳшӣ навмед шуд . Гуфт : агар Иблиси лъинро бо ҳамаи зритши тавба қабуласт , марои борӣ қабул нахоҳад шуд чун чунин корӣ кардааму онкас ки беҳтарини ҳама пайғомбаронасту пайванди ҷони ҳамаи млоикаҳ осмонаст аз ҳаракати ман дили муборакаши чунон хароб шуд . Агар марои умр Нӯҳ бошад ва даҳ умри Нӯҳ бар ҳамдигар банданд ва дар ин ҳамаи умр чу Айюби собир сабр кунам , гумон надорам ки ин гуноҳи ман ҳаргизи тавбаи пазирад ва омирзида шавад . Оҳ мекарду дӯдаш бар осмон мерафт баъд аз он ҳар ҷо ки навҳагарӣ навҳа кардӣ бар мурда дар Макка , бар сари он гӯри ваҳшӣ ҳозир шудӣу хок бар сар мекардӣу боъўртони мигристӣ . Гуфтанд : эй ваҳшӣ ! ту ҳам хеши ин мурдаи мое ? гуфт : маро таъзиятӣаст бар ҷони худ ки ҳамаи таъзиятҳои олам , таъзият манаст .
Баъд аз он оятҳои раҳмат меомад ки : « ани аллоҳи лоиғФрони ишрк бау иғФри модӯни злки лмни ишоء » яъне ҳар ки худовандро , он подшоҳ безану фарзандро шарик гуяд ва ҳамбоз гуяд ӯро омурзиш набошад боқӣ ҳар гуноҳӣ ки ӯ карда бошад , ҳамаро биёмурзад , онро ки хоҳад , ба ваҳшии расониданди оятро ки чунин ваъда расидааст . Ваҳшӣ гуфт : худовандо ту миФрмоиӣ ки : ҳар ки марои шарик ва анбоз нагӯяд ва ягона донад , ҳар гуноҳӣ ки карда бошад биёмурзам , онро ки хоҳам . Донам ки ваҳширо нахоҳӣ хостан . Ин бигуфту хӯн аз чшмҳош равон шуд .
Дарёӣ раҳмат Биҷӯш омад . Ҷӯйҳои биҳишт аз шери раҳмат моломол шуд . Фариштагони ҳафт осмонпурҳо бозгшоднд ки осори раҳмати мибиниму дарёии раҳмат ба ҷӯши мибиним то мавҷи раҳмату мағфират чаҳ гавҳарҳои аҷаб ба соҳил хок хоҳад андохтан . Дар ин валвала буданд ки дастгири азалу абад , ътобхши атоҳои биъдд ба маҳбӯби хеши Мустафои салавоти аллоҳи алайҳ ваҳй фиристод ки : « қул ё ибодии аллазӣнаи асрФўои алии анФсҳми лотқнтўои ман раҳмаи аллоҳи ани аллоҳи иғФри алзнўби ҷмиъо » эй бандагони ман ! эй бандагони сӯхтаи ман ! эй бандагони сӯхтаи хирмани ман ! эй зиндониёни дарду ҳузн ! эй сӯхтагони оташи пушаймонӣ ! эй хонау хирмани худ сӯхта ба нодонӣ ! эй оташи хорон ! эй хўнборон ки аз ҳади бардау навмеди гштҳоид , навмед машавед аз раҳмат бениҳоят бе поёни бандаи навози корсози худовандии мо ки : « ани аллоҳи иғФри алзнўби ҷмиъо » дар он оят гуфта буд ки ғайри куфри ҳамаи гуноҳонро биёмурзам онро ки хоҳам ; дар ин ояти ҷиҳати дармони дард ваҳшӣ фармуд ки ҳамаи гуноҳонро биёмурзаму нафармуди онро ки хоҳам , зеро он неш агар хоҳам ҷигари ваҳширо хаста карда буду сӯрох сӯрох карда ки агар дар миёнаст ин агар бар ҷигарам мезанад . эй агар ки дар ин роҳи ман ҳафтод хандақи протшӣ , чаҳ умед медорам ки бргзрм ? хоссаи бад-ӣни гуноҳи ман ҳамчуи кибряти хушки олӯдаи гӯгирди чунин гуноҳами кибряти хушк гӯгирд олудро бо хандақи оташ чаҳ ошноӣ ва чаҳ умеди амон !
« бо худӣ аз асир чун гузарӣ ? ҳизумӣ аз съир чун гузарӣ ? »
Имдоди лутфи Карим ва мавҷҳои фазли қадими раҳим , ба оби дидаи ваҳшии хандақҳои оташро ки аз ҳуруф « агар » дӯду фурӯғаш берун мезад , оташро чун оташи иброҳӣми ҳамаи гулу райҳону ёсамин ва шукуфа гардонид ки : « аўлӣки ибдли аллоҳи сиӣотҳми ҳасанот » хандақи пари оташи сқрроу калима агарро аз миёни бардошту замину осмонро пар раҳмат кард .
« маъшуқа басомон шуд то боди чунин бодои куфраши ҳама имон шуд , то боди чунин бодо
Он лаб ки ҳаме заҳр фишондӣ зи такаббури он лаб шкроФшон шуд , то боди чунин бодо »
Ваҳшӣ чун овоза омурзиш бишунид ки ҳамаи гуноҳонро биёмурзам бе агар ва бемагар , ҷомаи сабраш чок шуд , давони давону саҷдаи кунону наъраи занон ба хизмат расӯл омад рӯй дар хок мемолида .
« гар мебикашӣ бикаш ки дар мазҳаби ман аз куштани дӯсти зиндагонии хезад »
эй беҳтарини хилоиқ ! вае султони ҳақоиқ ! эй шафиъи аввалин ва охирин ! эй хулосаи осмону замин ! мдтҳост ки аз шавқи ту даст бар ҷигар ниҳодаам , аз гармии ҷигар дастам месӯхтааст валикин ба кадом рӯй тўонстмӣ омадан ба ҳазрати ту , то каманди ҳазрати лоязолӣ дар гарданами афкандӣ ва кшонм кардӣ . Ту беҳтарини хилоиқӣ ва ман бадтарӣни хилоиқам .
« дар давлати ту сияҳи гилӣмигар суд кунад , зиён надорад »
Ин чунин ҷурмиро ҷузи чунон Карамии натавонади афв кардан , ин чунин ҷиноятиро ҷузи чунон аноятии натавонади тадорук кардани мурдаро нафас исо тавонад зинда кардану аҳнро даст Довӯд тавонад нарм кардан , девро амр сулаймон тавонад мусаххар кардан . эй фахри сулаймону Довӯд ! эй равшании ҷон ҳар мавҷӯд ! мурғи ҷонам пар мезанад то қФси қолаби бишиканади ин даму беруни пурд . Ба ҳурмати он худоӣ ки туро бар аҳли осмону замин ва аввалин ва охирин багазед ва ихтиёр кард ки калимаи мубораки поки поккунандаро , он калимаи шарифи ҳаёти бахши давлати бахшро , азизи азизкунандаро он калимаеро ки бар забон аз донаи набот латифтараст он калимаро ки аз аршу курсӣ шарифтараст ки калима шаҳодатаст , бар ман арза кун то пеш аз онкии ҷон аз меҳнати хонаи қолаб берун ояд , ба халъати он калимаи мушаррафи гирдам ва аз баҳри сад ҳазор хиҷлату ҳоҷат ки дорам , он калимаро ба ҳуҷҷат бар забон дар миён ҷон бидон ҷаҳон барам ки : « ашҳади ани лои илоҳи алои аллоҳу ашҳади ани мҳмдои расӯли аллоҳ » .
Чун Мустафои салавоти аллоҳи алайҳ бар ваии ин калима арза кард , мегуфт : чунонкии мурғ , бачаи худро дона дар даҳон наад он калимаро дар даҳони ваҳшии якон якон май ниҳод . Аз шавқи он дона , мурғи бачаи ҷонаши гардан дароз мекард аз ҳирс то донаи дувум ва сеюмро ба як луқма бигирад ки аз ғояти ҳирсу гардани дароз кардани сӯии дона , бим буд ки мурғи бачаи ҷонаш аз ошиёнау сақфи хонаи вуҷӯд , ба арсаи адам фурӯ уфтад .
« чун рӯ ба ман шудӣ , ту аз шер матарс чун давлати ту манам , зодбир матарс
Аз чарх чу он моҳ ба ту ҳамроҳастгар рӯз бгоҳаст вагар дайр , матарс »
Хоссаи он мурғи бачагони навзода ки дар ошиёна монда бошанд ва модар парида ки эшонро нақли орад ва дар ҷустани чинаи дайри мондау чинаи дайр ба дасти омадау онҷо ки чинаро дид , хоста то баргирад ва ба фарзандони барад , тарсида ки мабодо ки зери ин дона , дом бошад ва ман сӯй дона биравам ва дар коми доми бимонам .
« моро ҳамаи ранҷ аз тамаъ хом уфтад вази фитнаи нафасу хораш ком уфтад
Мурғӣ ки барои дона дар дом уфтад андари қафаси тангу сар бом уфтад »
эй нафаси ҳарис ! кам аз мурғӣ ки баҳр дона наёрад рафтан ва ҳар донаро наёрад гирифтан , бо онкии меъдааш мисўзд аз гуруснагӣ , ақли он мурғак мегуяд ки : ин сӯзиш ба аз онкӣ дар доми Бамоне . Ин донаро раҳо кун . Донаро аз ҷое ҷӯ ки хавфӣ набошаду донае ки онро сайёд набошад ва чун бар дона Эй биншинад ки онҷои хавфу хатар камтар бошаду давр аз шар ва зарар бошад , ҳам панҷаи бори чап ва рост менигарад то мурдори хорӣ ё гурбае дар камӣн набошад ки маро ғофил бинад . Дузди онро орзӯ кунад ки ӯро набанданд , ҳар киро аҳмақи бенанд , зираконро орзӯ кунад ки баров биханданд .
« бар сари донаи мурғакии сад бор бингарад пеш ва пас ямину ясор
Ҷон ӯ баҳри он бидонадяшаст каши ғами ҷони зи ишқи нон бешаст »
Кӯи он сиддиқӣ ки чун бар донаи касб худ нишинад , чап ва рост нигарад ки набояд ки бо ин луқма ки мингрм , мурдори хори нафас дар камӣн бошад ё гурбаи шаҳавоти шайтонӣ , қасд ман дорад ё доми қаҳри ҳақ ба ин донаи пайваста буд ? дар рухи ин зани бегонаи мингрм , набошад ки гарданам дар дом бимонад . Ба чашми пари хумораш назар мекунам мабодо ки андари сувидои ғайб ҷосӯсӣ бошад ки гулӯӣ ман бигирад .
« мангар андар батон ки охири кори нгрстн , грстни оради бор
Аввали он як назари намояди хиради баъд аз он мурғи ҷуст , донаи бабрад »
Дар банӣ Исроил бар сисои номи обидӣ буд ки овозаи зуҳд ӯ ба машриқу мағриби рафта буд . Ҳар ҷои ранҷурӣ будӣ , оби Фрстодндӣ то ӯ дам кардӣ , ранҷур дар ҳол ки бихӯрадӣ сиҳҳат ёфтӣ , чунонкии ҳамаи каси донстндӣ ки он асар дам ӯст дайр накашидӣ ки ба гумон шудандӣ ки аз фалон доруаст . Чунон маърӯф шуда буд ки табибони он рӯзгори бекор шуда буданд .
Шайтони лъин , он ҳасуд дар камӣн , он душмани куҳан , он хитоб малъун кун оҳан мехойиду чора Эй надошт . Шабии он Иблиси лъин , рӯй ба фарзандон худ кард ва гуфт ки : ҳеҷ кас нест аз шумо ки маро аз ин ғусса барраанд ва ин марди фардро дар доми хомии афканд ? аз миёни фарзандонаши яке ба даъвӣ бархест ки ин бар ман навис ва аз ман шинос , дили туро ман аз ӯ хунаки гардонам ,
Гуфт : лоҷарами фарзанди ростин ман бошӣу равшанои чашми кӯр ман бошӣ .
Он деви бача дар хотири малъуни худ сафарӣ кард , гуфт : ҳеҷ домии халқро моварои сӯрати занон ҷавон нест , зеро орзӯии зару луқма аз як тарафаст . Ту , ошиқи зарӣ , зарро ҳаёт нест ки ошиқ ту бошад . Луқмаро ҷон нест ки туро ҷӯяд бо ту сухан гуяд , аммо ишқи сӯрати занони ҷавон аз ҳар ду сӯйаст . Ту , ошиқу толиб ӯе ва ӯ , ошиқ ва толиб туаст , ту ҳила мекунӣ то ӯро бдздӣ ва он кола аз он сӯ ҳила мекунад то ту ки дуздӣ , ба ваии роҳи ёбӣ . Девориро ки аз як сӯи бикунанд , чунон зуд сӯрох нашавад ки аз ҳар ду сӯй . Яке аз ин сӯй истодааст ва мекунад , дайгарӣ аз он рӯи ҳам бар ин мақом мекунад табарҳои тез бар гирифтаанд . Зуди сарҳои ду табари баҳам дигар расанд . Акнӯн ҳиҷобӣ ки дар миён туасту миёни он зан яъне ҳиҷоби хавфи хасмону маломати бегонагони ин ҳиҷоб чун деворӣаст дар миёни ту , аз ин сӯи сӯрох ба макр мекунӣ дар ишқи он зан ва он зан аз он сӯи ҳамин деворро ба ҳила сӯрох мекунад , лоҷарами зуд ба ҳам мипиўндд . Дуздӣ ки аз беруни сӯй , ним шаб ҳила мекунад ки дарро бигушоед , аз даруни он дуздро ҳарифӣ ҳаст ё канизакӣ аз андарун , дарро боз мекунад . Ин чаҳ монад ба онкии дуздӣ аз буруни толиб зараст ? зар ё таҳтаи ҷомаи брнхизд ва дарро накушояд .
Он деви бача , гирд олам мегашту зани хуб бо ҷамол бо ақл бо ҳасб бо насаби пурнамаки пар шева меҷуст ва мегузид аз баҳри зоҳид . Хона ба хона , шаҳр ба шаҳр аз қӯти ҳасади шайтонии нанги қўодгӣу сияҳи рӯе фаромӯш карда буд . Хунаки он кас ки ҷӯяндаи чизе буд ки он чиз ба ҷустанаши бирзд , ҳамчун . « ҷӯянда ёбанда буд » . Бисёр ҷусти шикор хӯк набӯд ки асбро хаста кунад дар шикор ва худро хаста кунаду рӯзгори бабрад ва сайдҳои латифро ба бод диҳад аз баҳри шикори хӯк . Чун охири кори хӯкро биндозад , дрнгрди ҳеҷ чиз ӯ ба кор наёяд , на пӯст ӯ , ва на гӯшт ӯ на дандон ӯ ва на пашм ӯ . Гуяд аз баҳри чунин чизеи умр ба бод додам ва тирҳо талаф кардам .
« борӣ ба крои хари бири зайдии бори борӣ ба ғами дилами бирзидии ёр »
Оқил чизе ҷӯяд ки агар наёяд нангаш набӯд ва агар наёбад бо худ ҷангаш набӯд . Чашмаш аз он шикор ҳар рӯзи равшантар буд , завқаш аз оннигор обистантар буд . Чашмашро гулзори ҳасанаш махмур мекунад , дили ранҷурашро он ганҷ , ганҷур мекунад . Насими буи ӯ мезанад , сармасташ мекунад . Дастону шева ӯ мебинад , аз даст меравад . Хавфи марги не , бими фироқи не , ғуссаи пер шудани не , ғорати ғайрати мазоҳимии не « Флои тааллуми нафаси мо ахФии ?лаами ман қурраи аъини ҷзоءи бмои конўои иъмлўн » ҳақи таъолии миФрмоид ки чаҳ медонад он нафаси хуши нафас ки дар хилват сина нишастааст мунтазир , билқиси вору ҳудҳуди хотираш ҳар лаҳзаи рқъаҳи ниёзӣ ба минқор гирифтаасту хабар ӯ ба ҳазрат сулаймон мебараду рахт ӯро сӯии об ҳайвонӣ мекашад . Аҷаби сифати ин ъушратро чун поён бошад ? кадоми пои манзилҳои ин дорад дар ҷаҳону кадоми қудуми мақдамии ин қадам дорад дар олам ? гӯши кӯ то он шунӯд ? дар ҷаҳони ҳуши кӯ то ин нӯш кунад ? ба зоти зулҷалол , дар ин замон ки ман ин мегӯям ва шумо ин мешунавед , баланди парони олами ғайб аз сродқоти осмон ба гӯши тези шинав худ мешунаванд ки : « кромои котибин иълмўни мо тФълўн » ва бо ҳамдигари мигўинд ки : эй аҷаби он
Вуҷӯдӣ ки ин сухан мегуяд ва он одамӣ ки ин нафас мезанад , чигуна бар осмони нмипрд ? ва чигуна парда ҳастӣ бар нмидрд ? чашмро мимолнд ки аҷаб , ин одамеаст ки ин мегуяд ! чаҳ ҷои одамӣ ки агар насими ин сухан бар кӯҳи вазади ҳамчу ки пораҳо дар боди шавқ парон шавад . Пораҳои он кӯҳ дар ҳавои влоء ҳамчун зарраҳо муъаллақ занон шавад ки : « луи анзлнои ҳозои алқуръони алии ҷабали лрأитаҳи хошъои мтсдъои ман хшиаҳи аллоҳ » . Ин вуҷӯд , дку пораи пораи нмишўд . Худовандо чаҳ чизи монеъ дкаст ки ин вуҷӯди одамӣ ки чунин аҷоибӣ бар забону дил ӯ меравад ё дар гӯш ӯ меравад ё ба қалами минўисд , чун меравад , чун барқарор мемонад ? хитоб иззат меояд ки ончии монеъ дкаст , ҳиҷоб шакаст .
« эй дар миёни ҷонаму ҷон аз ту бехабар аз ту ҷаҳон парасту ҷаҳон аз ту бе хабар
Чун паии барад ба ту дилу ҷонам ки ҷумлаи ту дар ҷон ва дар дилӣ , дилу ҷон аз ту бе хабар
Нақши ту дар хаёлу хаёл аз тўбии насиби номи ту бар забону забон аз ту бе хабар
Аз ту хабар ба ном ва нишонаст халқро вонгаҳи ҳама ба ному нишон аз ту бе хабар
Ҷуиндагони гавҳари дарёии канаи ту дар водии яқину гумон аз ту бе хабар
Шарҳу баёни ту чаҳ кунам ? зонка то абади шарҳ аз ту оҷизасту баён аз ту бе хабар
Чун бехабар буд магас аз пари Ҷабраил аз ту хбрдҳндаҳи чунон аз ту бехабар »
Омадем ба тамомии қиссаи брсисо . Он шайтони лъин ва он душман дар камӣн , баъд аз талаб бисёр , духтари подшоҳи он диёрро ихтиёр кард ки ҷамол ӯ ба ниҳояту ғояти расида буд . Дар мағзи он духтар даромад ва ӯро девонау мухтал ва ранҷур кард . Подшоҳи атиббоу ҳукаморо ҷамъ кард . Ҳама дар алоҷ ӯ оҷиз шуданд . Шайтон дар либос зоҳидӣ биёмад ва гуфт : агар хоҳед ки ин духтар аз ин ранҷ халос ёбад , ин духтарро бар брсисо бурид то ӯ афсун ва дуо бихонад ва ӯро аз ранҷ барраанд . Эшон низ чора надиданд , сухан ӯро шуниданд . Духтарро ба назд брсисои бурданд . Дуо кард , дев ӯро биҳишт то ӯ сиҳҳат ёфт то ин подшоҳ бар қавли ин диўбории дигар эътимод кунад , духтарро ба сиҳҳати бозоўрднд ва шодӣ карданд .
Баъд аз муддатии бозаш девона кард . Эшон оҷиз шуданд . Дев омад ба ҳамон сӯрат гуфт : инро бар брсисо бурид , аммо зуди бози мёўриди муддатии мадиди чндонкаҳ ӯ хабар кунад ки сиҳҳат ёфтам , набаред .
Духтарро овараданд , чу садҳо ҳазорнигор бар брсисо ва гуфтанд ки ин пеш ту бошад муддатӣ то тамом сиҳҳат ёбад ки моро чунин гуфтаанд ва чунин намӯдаанд . Духтарро дар савмиъаи зоҳиди бгзоштнд ва бозгаштанд .
Монад дар савмиъа , зоҳиду духтару шайтон агар он зоҳиди олам будӣ , ҳаргиз дар савмиъаи хилвати духтарро қабул накардандӣ , қол алнабӣ алайҳи ассалом : « лотхлўои амрأаҳи маъаи раҷули фии манзили алоу солсҳмои алшитон » : ҳаргизи зании ҷавон бо мардӣ дар мавзеи холии ҷамъи нёинди ало ки шайтони миёнҷӣ эшон бошад .
Алқсаҳи батӯлиҳо , чандон кард ва зад ва гирифт ки брсисоро майл тамом шуд бо духтар ва бо духтар суҳбат кард . Духтар ҳомила шуд . Шайтон ба сӯрат одамӣ биёмад пеши брсисоу брсисоро мутафаккир ёфт . Гуфт : мӯҷиб фикрат чист ?
Брсисо , қисса бо ӯ бозгуфт ки духтари ҳомила шудааст .
Гуфт : тадбир онаст ки духтарро бикашӣу гӯйӣ ки мард ва дафнаш кардам .
Брсисо чора наёфт , чунон кард .
Шайтон биёмад ба сӯратӣ ки духтари сиҳҳати бёФт , биёед ва бибаред .
Ходимони подшоҳ ва ҳоҷибон биёмаданду духтарро талаб карданд .
Брсисо гуфт : духтари мард ва дафнаш кардам . Бозгаштанд ва таъзият ниҳоданд .
Шайтон ба сӯрат дигар рафт пеши подшоҳ ва гуфт ки : духтари кӯ ?
Подшоҳ гуфт : пеш брсисо барадем , онҷо вафот ёфт .
Гуфт : ки мегуяд ?
Гуфт : брсисо мегуяд .
Гуфт : дурӯғ мегуяд . ӯ бо вай суҳбат кардаасту духтари ҳомила шудааст , духтарро куштааст ва агар бовар
Нмикнӣ , фалони ҷо дафн кардааст . Боз ковед то бибинед .
Подшоҳи ҳафт бор аз мақом худ бархест ва ба мақом дигар менишасту боз ба мақом худ меомад , ошуфтау мутағаййир , бар сар
Оташ . Баъд аз он подшоҳ бар нишаст бо ҷамоатӣу сӯии савмиъа брсисо рафт .
Даромад ва ӯро гуфт : духтар куҷост ?
Гуфт : вафот ёфт , дафнаш кардам .
Гуфт : моро чаро хабар накардӣ ?
Гуфт : машғӯл будам ба аврод , нарасидам .
Подшоҳ гуфт : агар хилофи ин зоҳир шавад , чун бошад ? зоҳид дуруштӣ намӯд , бошад ки пеш равад .
Подшоҳ фармуд он мақомро ки нишон ёфта буд , бози ковиданад . Духтарро берун овараданд , кушта . Брсисоро дастҳо бастанди врисмон дар гардан ӯ карданду хилоиқӣ ҷамъ шуданд . Брсисо бо худ мегуфт : эй нафас шавам ! шоди мибўдӣ ба онкии дуои ту мустаҷобасту шоди мибўдӣ ки дар дилу дидаи халқони азизу азимӣу шоди мибўдӣ ба аҳсанту шобоши халқу митрсидӣ ки набояд ки қабул кам шаваду бҳқиқти он ҳамаи мору каждум буд . Қабули халқи мор пурзаҳраст . Бо хештан оҳ мекард ва суд набӯд . Оўрдндши зердори баланд , нардбон биниҳоданд , таноб фурӯ овехтанд . Он соъат ки дар гардан ӯ мёндохтнд . Ҳамон шайтони худро бидон сӯрат бадв намӯд ва гуфт : ин ҳама бар ту ман кардаам вҳнўзи қодирам . Чораи ту дар даст манаст . Маро саҷда бикун то турои бурҳонам .
Гуфт : ин чаҳ мақом суҷудаст , гардани ман дар танобаст !
Гуфт : ба сар ишоратӣ бикун ба нияти суҷуд «у алъоқли икФиаҳи алошораҳ » брсисо аз ҳаловати ҷон суҷуд кард . Таноб дар гарданаш сахт шуд .
Шайтон гуфт : « ании барии мнк » миФрмоиди худованди ҷли ҷалола : эй мардумон ! эй муъминон ! чун шуморо ёри бадӣ аз берун ба бадӣ хонд ва шуморо ваъда диҳад ки аз ин кор манфиат хоҳад бӯдану ёрон бад гӯйанд туро , ту он мое , мо он тӯйем дар маргу зиндагонӣ . МиФрмоид ки : ба он ғарра машавед ки эшон мехоҳанд то шуморо бад-ӣни дмдмаҳ ҳамчун худ фосид кунанд ва дар фасоди кашанд . Чун шуморо олӯда кунанд , на ёри шумо монанди ва на дӯсти шумо , аз шумо безор шаванд , мисли он шайтон ки ҳикоят кардем ки ғмхўоргӣ ва ёрӣ менамӯд . Чндонкаҳ ӯро дар доми афканд , баъд аз он безор шуд .
« ҳар онкў бар ту дилбандад , ҳаме бар хештан хандад ки ҷуз ҳамчун ту нои аҳлӣ , чу ту дилдор напасандад
Врознўи кӣсаи ъшқиробҳдстории ту аз шухии қабоҳо каз ту брдрд , камарҳо каз ту бар бандад
Вгртўи нестии ҷузи ҷони чунон бустонам аз ту дил ки як чашмат ҳаме гирядад дигар чашмат ҳаме хандад
*
Онкас ки турои умед беғам додаст ҳон то нахурӣ , ки ӯ туро дам додаст
Рӯзи шодии ҳамаи ҷаҳони ёр туанд ёри шаби ғам , нишон касе кам додаст
*
« ёри шаби ғам , ёр илоҳӣ бошад »
Ки эшонро буд вафои илоҳӣ ки : « анмои алмؤмнўни ахўаҳ » ки ухувватӣ ва бародарӣаст ки ҳақи таъолии миён эшон андохтаасту ончии ҳақ пайванд кунад , он гусаста нашавад .
Мардум аз оқилон дижам нашавад меҳр каз ақл буд , кам нашавад
Меҳрӣ ки ба ғаразӣ буд фонӣу оризӣ , ҳамчун расани пусида буд , андар ӯ дар овезии бсклд ва аммо Меҳрӣ ки беарзӣ буд саҳеҳ , не ба ғаразӣ , он ҳабли аллоҳ буд ки ҳаргиз гусаста нашавад ки : « Фмни икФри болтоғўту иؤмни биллоҳи Фқди астмски болърўаҳи алўсқӣ » оламу ҷоҳили сафеҳу оқил , мутӣъу осӣ , кофару муъмини ҷумла дар вақти дармондагӣ , даст дар ҳабл аллоҳ зананд ва аз асбоби шайтонӣ безор шаванд . Аммо аввали саф бар он касе монад ки охири корҳо накӯ донад ки ҳам аз аввали кор , охири корро назора кунад . Кадоми фиръавн буд ки ба вақт ғарқоб нагуфт : « омнти анаи лои илоҳи алои алзии омнт ба бнўосроӣилу анои ман алмуслимӣн » .
Подшоҳӣ фармуд ки : сарое банно кунед . Фасли баҳори гузашт , накардӣ , фасли тобистони гузашт , накардӣ , фасли хриФи гузашт , ҳам накардӣ . Ин соъат ки олами ях банд шуд , хоҳӣ ки коҳи гулсозӣ ? Нидо ояд : « алони вқди ъсит қабл » .
« мурғро бинӣ ки ноҳангом овозӣ диҳад сар баридан воҷиб ояд мурғ беҳангомро »
Қол алнабӣ алайҳи ассалом : « ман тоб қабл алғрғраҳи тоби аллоҳи алайҳ » аммо сухан дар онаст ки дар ҳолати ғурғураи тавбаи мувофиқ , ба беруни давр буд ва ба андаруни наздик , он миқдори бегонагӣ ба вақти ғурғура дафъ шавад . Аммо касе ки на зоҳир ва на ботин дораду шоистаи тавба набӯда бошад ва аз аслу бехи хеши каж руста бошад , натавон ӯро ба дамӣу бодии мустақӣм кардан .
« аз барфи тавон кӯза баровард валек кайфари баради он кас , ба гуҳи пар кардан »
Имон , тасдиқ қалбаст . Маҳали имон диласт ки : « кутуби фии қлўбҳми алоямон »у локини миёни забону дил таъаллуқӣ ҳаст . Чун дар дили моя имон бошад , забон ба тасбеҳу тҳлил машғӯл бошад , он моя қӯт гирад , чунонкӣ дар гиёҳи оташӣ заъиф бошад ба дамӣдан қӯт гирад ва он оташ чун боло гирад ва мадад ёбад , он боди айн оташ шавад . Ҳамчунин чун дар дили мода Эй бошад аз нури ҳидояту калимаи тайиба ки бар забони ронӣ , он нури биафзояд ки : « лиздодўои аимонои маъаи аимонҳм » аммо агар дар гиёҳ оташ набошад ҷузи хокистар , ҳарчанд ки дрдмӣ , ҷузи ғубори хокистари брнхизд ки : « Фўили ллмслини аллазӣнаи ҳам ани слўтҳми соҳўни аллазӣнаи ҳам ироؤн » яъне : менамоянд ки мо , дрмидмим , ҳарки бинад ӯро пуф мекунад ва туф мекунад ва надонад ки дар гиёҳ чист . Чунин гумони барад ки ӯ оташи мёФрўзд ва надонад ки дар танураи дили ҷуз хокистар нест . МиФрмоид ки : « злки қўлҳми боФўоҳҳм » алои ин нодир бошад ки доъияи тасбеҳ ва тҳлил бошад ва дар дил моя набошад ин нодир бошад . Аз баҳри онкии доъия аз дили хезад , не аз забон .
« ба назд ақл ҳар донанда Эй ҳаст ки бо гарданда , гардонанда Эй ҳаст »
Ва ин ки ӯро доъияи хезаду мояи собит дар андарун набӯд , нодир бошад ва ин нодир аз баҳр он бошад то ҳар мутӣъӣ дар тоъати худ , хоиФ буд аз баҳри онкии ин мтбўх бе оташи хавф , пухта нашавад ва чунон гуфтаанд бузургон ки : « алхўФи зикру алрҷоءи ансии итўлди минҳои албоқӣоти алсолҳот » лафзи таваллуд барои тафҳимаст . Хавф , торикӣаст . Раҷо , равшанӣаст ба зоҳир , ва ба маънӣ ба акс онаст аз баҳри онкӣ дар раҷо тасарруф ӯст банда қоимаст ва дар хавф , тасарруф ӯ маъатталаст ва ҳар фасодӣу сустӣе ки ҳаст аз тасарруф ӯст ва ҳар салоҳӣ ки ҳаст , азҳқаст .
Суол дар сухан , ҷавоби ҳамаи сؤолҳости бтмом , зеро ки ин сухан , сайқали оина куласт ва чун дар оинаи кули дрнгрӣ , кул рӯй худро бибинӣ , ҳам биниро , ҳам чашмро , ҳам пешониро , ҳам гӯши ҳам биногвашро . Акнӯн чун машғӯли шӯй ба ҷузи вай ва аз оинаи кули ғофили шӯй , шавамӣ онкии он соъати оинаи кулро тарк карда бошӣ , он ҷузв низ фаҳм нашавад . Аз ин рӯи миФрмоид ки : « Фозои қрии алқуръони Фостмъўолаҳи вонстўо » яъне : чун Мустафои алайҳи ассалом қуръон хонд ва ваҳй гуяд , шумо ки саҳобаед , машғӯл шунидан бошед ва ҳеҷ суол макунед : « лълкми трҳмўн » то ба баракати он ки истимоъи ҳақиқати оина кул кунед ва хомӯш кунед , бар шумо раҳмат кунанд ва шуморо аз ҳамаи ашколҳо беруни оранд ки аз ашколи бандаро раҳмати ҳақи беруни орад на қил ва на қол .
Бингар ки бисёр мутакаллимон дар ҷавобу суол таснифҳо кардаанду суханро дар борикӣ ҷое расонидаанд ки аз ҳазор толиби зираки яке раҳи набард аз борикӣ , ва ҳануз эшон аз зулмати шабаҳату ашкол берун наёмадаанд то бадоне ки раҳмати худо бояд то банда аз ашкол берун ояд ки : «у ъндаҳи мФотҳи алғиб » вае басои касон ки ба қилу қол машғӯл нашуданду гӯшу ҳуш ба истимоъи калом комилон доштанд , аз ҳамаи шабаҳату ашкол халос ёфтанд , алои қавмиро ғараз он нест ки аз ашкол берун оянд , ғараз онаст то завқ гуфту гӯй ки ба он ху кардаанд , ғарази эшон завқи шатранҷи бозии суол ва ҷавобаст . Чунонкигар гинӣ ки худро михорди ғараз ӯ аз хоридн он нест кигар , зоил шавад ва сиҳҳат ёбад алои ғараз ӯ хушигар хориднаст , на хушии сиҳҳат .
Ҳаким мегуяд : аз ин хоридни сиҳҳат ҳосил наёяд , алои ман доруи мимолм , ту мхору доруро аз ҷо мабар , агарчӣ михордт то он хораши хораш чунон баравад ки ҳеҷ боз наёяд . Акнӯн каломи орифи комили доруии хоршҳои саволу ҷавобу қолу қили машриқӣ ва мағрибӣаст , зеро сухани мағз мағзаст , на сухани пӯсти пӯст ва аз мағзи мағз , сиҳҳат ҳосил ояду ҳамаи хораши саволу ҷавобу шаку шабаҳату инкор ва торикӣ бараваду ҳамаи иллатҳо ва рнҷўриҳо баравад аздлу даруни одамиро сиҳҳати динӣу ӣмонӣ ҳосил ояд бад-ӣни сухан ки : «у ннзли ман алқуръони мо ҳўи шФоءу раҳмаи ллмؤмнин » фармуд ки чун ваҳии гузорад ва қуръон хонд , хомӯш кунед ва яқинаст ки саҳобаи пок ба вақти қуръони хондани пайғомбари алайҳи ассаломи афсонаи нгФтндӣ ва ҳикоят накардандӣ ба ҳамдигар , ало савол кардандӣ . Пас мурод аз инки фармуд : « хомӯш кунед » , мъниш онаст ки савол макунед дар миёни сухан ӯ .
Баъд аз он саҳоба гуфтанд : мо ба вақти сухани гуфтани пайғомбари алайҳи ассаломи чунон будемӣ ки « кأни алтири алии рؤўсно » чунонкии мурғӣ латифӣ бияёд , бар сар касе биншинад ва он кас наёрад дасти ҷнбонидну сари ҷнбонидну сухани гуфтан , аз бими онкӣ шояд ки он мурғ биппараду хосса ки он мурғ , анқои мақсӯдҳо буд аз кӯҳи қоф аноят парида бошад бояд ки мустамеъ хомӯш кунад , як сари мӯе бар вай наҷунбад то аз соя ӯ бархӯрдор гардаду мушкилот ӯ бе гуфту гӯ ҳал шавад .
Он шикор нест ки он сӯи мидўонӣ , он , хаёласт ва ин соъат ҳар чанд бо ту ҳуҷҷат гӯйанд ки он хаёласт , қабул накунӣ аз гӯянда ,у гӯйии худ хаёли ту рост ки аз ин сухани маҳрӯмӣ ; ҳамчинонкии аввал чу кӯдак будӣ , бокўдкони мидўидии сӯии бозӣҳо ки набояд ки кӯдакон бозӣ кунанд ва ту аз он Бамоне ва ҳар чанд ки туро гуфтандӣ ки он , хаёласт , ботиласт , ҳосилӣ надорад , на шикам сайр кунад ва на туро пӯшида гирданд , ҳаргиз қабул накарде , балки он гӯяндаро душмани грФтӣӣ ва аз ӯ бигурехте то чун бузург шудӣ ,у ақл дар ту омад ба нури ақл андарунӣ донистӣу андаки андак фаҳм кардӣ ки он ботилу хаёл буд ки мо мидўидим ва он насиҳаткунандагон рост мегуфтанд то бадоне ки то касеро дар андаруни андак равшаноӣ набӯд , панди берунаш суд надораду ҳаркиро дар андарун ӯ равшаноӣ буд , равшанои каломи орифони азгўш ӯ дроидбаҳи он равшанои андарунии бипайвандад , чунонкӣ дар чашм равшаноӣ набӯд , албата нури офтоб суд надорад аммо чун дар чашми равшаноӣ буд , равшанои офтоб ба равшанои чашми пайвандад ки ҷинс ӯст . Нўрсўӣ нур равад .
« нур агар сад ҳазор мебинад ҷуз ки бар асл хеш нанишинад »
Маликоу подшоҳо ! дидаи ҳамаро бдидни роҳи рости равшани дор . Синаи ҳамаро ба андешаи оқибати кор , ороста чу гулшани дор . Дили ҳамаро ба меҳри маваддату эҳсони қадими хешу атоёии боқии хеш , алифи бахш . Қӯти мухайяла ҳар якро аз душманони зоҳири куфру маъсияти маъсӯми дор ва аз душманони пинҳони риёу шаку нифоқу ҳасаду буғзу кӣнаи маҳфӯзи дор . Посбонони ин қалъаи дайнро аз хобу саҳви ътлт , нигоҳи дор то қалъаи дуздони ниқоби баста « ани ксирои ман алأҳбору алрҳбони лиأклўни амволи анноси болботлу исдўни ани сиблати аллоҳ » бар ин қалъа зафар наёбанд . Ташнагони шаҳватро ки шайтон , эшонро ба зҳроб дунё мефиребанд то аз ғояти тишнагӣ ба хунакии он шарбат мағрур шаванд ва аз заҳри он ғофил бошанд , ин ташнагонро аз ҳавзи расӯли содиқи слии аллоҳи алайҳу силам ва аз оби кавсару ҳаловати шариъат ӯ хунаки ҷигари гардон то ба зҳроби шайтонӣ мағрур нашаванд . Обидони миллатро ки шабу рӯзи қасди хизмату ибодати ҳазрат ту доранд , аз офати худпарастӣу фитнаи асноми нафаси нигоҳи дор то ҳамчун ибодати ҷуҳудону тарсоён бар залолат ва бутлон набошанд . Мубашшироти нусрати хешро бифирист то лашкари қоимону соимону муҷоҳидонро ба бишорати нусрати ту собит қадам доранд то аз лашкари сёҳпўш «у аҷлби алайҳими бхилку рҷлк » ки лашкар шайтонаст , ки ҳар рӯзи сесад бори ҳамлаи оранд то лашкари толибони ҳақро мунҳазим кунанд толибони ҳақро собити қадами дору ишорату бишорати Фариштагони муқарраб ки пайғом меоранд аз ҳазрат ки : « ании мъкми Фсбтўои аллазӣнаи омнўо » , тарсӣ ки дар дил толибонаст ки он тарси ҳазимати ангезад дар дили шаётини мўсўс на ,у қӯтӣ ки дар дил шаётинаст , дар дили зуъафои дайн на то эшонро ба қӯту таъӣди ту , Довӯди вор мунҳазим гардонанд ба андаки ҷангӣ ё ба як ду сангӣ ки : « Фҳзмўҳми бозни аллоҳ »у ҷолўти нафаси аммораро ба дасти Довӯди ақл , асиру шикастау мустаъсали гардон ки : «у қатли Довӯди ҷолўту отоаҳи аллоҳи алмалик » малики ин ҷаҳон ба даст туасту малики он ҷаҳони ҳам ба даст туаст . эй молик ҳар ду малик ! ммолики заъифи худро покўФтаҳи душманон дайн магардон ки : « алсؤолу ани қул самани алнўолу ани ҷл » мо саволи заъифонаи оҷизонаи худ ба ҳазрати ту арз кардем ту навол бе заволи боқии мтлоқӣ бепоён бе карони раҳмати хеши арзонии дор . ё илоҳи Алъоламин ва ё хайри алносрин .