Фармуд ки хотират хушаст ва чунаст ? зеро ки хотири азизи чизеи сет , ҳамчун домаст . Дом май бояд ки дуруст бошад то сайд гирад , агар хотир нохуш бошад дом дарида бошад , ба корӣ наёяд . Пас бояд ки дӯстӣ дар ҳақ касе ба ифрот набошаду душманӣ ба ифрот набошад ки азин ҳар ду , дом дарида шавад , миёна бояд . Ин дӯстӣ ки ба ифрот наме бояд , дар ҳақи ғайр ҳақ мегӯям , аммо дар ҳақи бории таъолии ҳеҷ ифрот мусаввир нагардад . Муҳаббат ҳарчӣ бештари беҳтар , зеро ки муҳаббати ғайри ҳақ чун муфрат бошаду халқи мусаххари чарх фалак наду чарх фалак доирасту аҳволи халқи ҳам доир , пас чун дӯстӣ ба ифрот бошад дар ҳақ касе доимои Сауди бузургӣ ӯ хоҳад ва ин мтъзраст , пас хотир мушавваш гардад ,у душманӣ чун муфрат бошад , пайваста наҳвасту накбат ӯ хоҳаду чарх фалак доирасту аҳвол ӯ доир , вақте масъӯд ва вақте манҳус , ин низ ки ҳамеша манҳус бошад муяссар нагардад . Пас хотир мушавваш гардад . Аммо муҳаббат дар ҳақи борӣ дар ҳамаи оламу хилоиқ аз габру ҷуҳуду тарсоу ҷумлаи мавҷӯдот комнаст . Касе мавҷади худро чун дӯст надорад ? ! дӯстии дарав комнаст , алои мавонеъи онро маҳҷӯб медорад . Чун мавонеъ бархезад он муҳаббат зоҳир гардад . Чаҳ ҷои мавҷӯдот ! ки адам дар ҷӯшаст ба таваққуъи онкии эшонро мавҷӯд гирданд . Адамҳо ҳамчинонкии чаҳор шахси пеши подшоҳӣ саф задаанд ҳар яке мехоҳаду мунтазир ки подшоҳи мансабро ба вай махсӯс гирданд ва ҳар яке аз дайгарии шарманда , зеро таваққуъ ӯ мунофӣ он дигараст . Пас адамҳо чун аз ҳақ мутаваққиъ эҷоданд , саф зада , ки маро ҳаст куну сабақи эҷод худ мехоҳанд аз борӣ , пас аз ҳамдигар шармандаанд , акнӯн чун адамҳо чунин бошанд мавҷӯдот чун бошанд ? !у ани мни шииءи алои исбҳи бҳмдаҳ аҷаб нест , ин аҷабаст ки вони мни лошииءи исбҳи бҳмдаҳ . Куфру дайн ҳар ду дар раҳати пӯён , вҳдаҳи лошарики ?лаи гӯйон . Ин хонаи банноаш аз ғифлатасту аҷсому оламро ҳамаи қавомаш бар ғифлатаст . Ин ҷисм низ ки болидааст аз ғифлатаст , ва ғифлат куфрасту дайн бе вуҷӯди куфр мумкин нест зеро дайн , тарк куфраст , пас куфрӣ бибояд ки тарк ӯ тавон кард , пас ҳар ду як чизанд чун ин бе он нест ва он бе ин нест лоитҷзӣанду холиқашон яке бошад ки агар холиқашон яке набӯдӣ мтҷзӣ будандӣ , зеро ҳар яке чизеи офаридӣ , пас мтҷзӣ буданд . Пас чун холиқи яке сети вҳдаҳ лошарик бошад . Гуфтанд ки Сайиди бурҳони аддӣни сухан хуб мефармоед аммо шеъри сенае дар сухан бисёр май орад . Сайид фармуд ҳамчунон бошад ки мегӯйанд офтоб хубаст аммо нур медиҳад ин айб дорад зеро сухани сенае овардан , намӯдани он суханаст ва чизҳоро офтоби намояд ва дар нури офтоби тавон дидан . Мақсӯд аз нур офтоб онаст ки чизҳо намояд . Охири ин офтоби чизҳо май намояд ки ба кор наёяд . Офтобӣ ки чизҳо намояд ба кор ояд ҳақиқати офтоб ӯ бошад ва ин офтоби фаръу муҷози он офтоб ҳақиқӣ бошад . Охири шуморо низ ба қадари ақли ҷузвии худ азин офтоб дил мегиреду нур илм металабед ки шуморо чизеи ғайри маҳсусот дида шаваду дониши шумо дар физоиш бошад ва аз ҳар устодӣ ва ҳар ёрӣ мутаваққиъ мебошед ки азўи чизе фаҳм кунед ва дарёбед , пас донистем ки офтоб дигар ҳаст ғайри офтоби сӯрат , ки аз ваии кашфи ҳақоиқ ва маъонӣ мешавад ва ин илми ҷузвӣ ки дар вай май гурезӣу азўи хуш май шӯии фаръи он илм бузургаст ва партав онаст . Ин партави туро ба он илми бузургу офтоб аслӣ мехонд ки аўлӣки инодўни мни мкони бъид . Ту он илмро сӯии худ май кашӣ ӯ мегуяд ки « ман ӣнҷо нагунҷам ва ту онҷои дайри рисӣ , гнҷидни ман ӣнҷо маҳоласт ва омадан ту онҷо саъбаст таквини маҳол , маҳоласт аммо таквини саъб , маҳол нест » пас агарчӣ саъбаст ҷаҳд кун то ба илми бузурги пайвандӣ ва мутаваққиъ мабош ки он ӣнҷо гунҷад ки маҳоласт . Ва ҳамчунин ағниё аз муҳаббати Ганаии ҳақ , пӯли пӯл ҷамъ мекунанду ҳубаи ҳуба то сифати Ганаи эшонро ҳосил гардад ; аз партави Гана , партав Гана мегуяд ман мунодӣам шуморо аз он Ганаии бузург , маро чаҳ ӣнҷо мекашид ? ки ман ӣнҷо нагунҷам . Шумо сӯии ин Гана ойед . Фии алҷмлаҳи асл оқибатаст оқибати Маҳмӯди бод . Оқибати Маҳмӯд он бошад ки дарахтӣ ки бех ӯ дар он боғи рӯҳонӣ собит бошаду фурӯъу шохаҳои ӯ миваҳои ӯ биҷои дигари овехта шуда бошаду миваҳои ӯ рехта , оқибати он миваҳоро ба он боғ баранд зеро бех дар он боғаст ва агар бъкс бошад агарчӣ ба сӯрати тасбеҳ ва тҳлил кунад чун бехаши дарин оламаст он ҳамаи миваҳои ӯро ба ин олам оваранд ва агар ҳар ду дар он боғ бошад нури алӣ нур бошад .