Шайх алислом гуфт , ки хроз٭ гуяд : алмърФаҳи муъаррифатон , муъаррифаи ман базли алмҷҳўду муъаррифаи ани айни алмҷҳўд «у шайх алислом гуфт » бўмнсўр , Муъаммар исфаҳонӣ гуяд : кӣ муъаррифа сеаст : муъаррифаи фитрат ,у маърифати зиёдату маърифати хусусият .

Аммо маърифат фитрат қоимаст бшрти исботи алтўҳид . Ва маърифат зиёдат собитаст бшрти ихлоси дарҷаду иҷтиҳод . Ва маърифати хусусият аз айни ҷўдст , базли мҷҳўд тобеъ анаст .

Шбли٭ гуяд : ки аз аломат маърифатаст : ани ирӣ нафса фии қабзаи алъзаҳи тҷрии алайҳи тсориФи алқдра .

Бўсъид аъроби٭ гуяд : алмърФаҳи кулҳо алоътроФи болҷҳл саҳл гуяд : ки ғоят маърифат ҳайратаст . Бўолъбос ътоء٭ гуяд алмърФаҳи балои муъаррифаи субути ҳқиқаҳи алмърФаҳ . Шинохт ӯ бо ӯ ваии шинохти ту бова , гувоҳӣ шинохт ӯст , лоязоли ъорФои модоми ҷоҳлои Фозои золи ҷаҳлаи золи муъаррифа .

Шайх алислом гуфт ки боязид гуфт , сиррӣ сқти٭ гуфт ки ҳар ки ӯ бишнохт , ҳўоиҷ ӯ азу ва аз халқи биФтод . БоҳФс ҳаддод гуяд : то ӯро бишнохтам , ҳеҷ ҳақу ботил дар дил ман нашуд .

Шайх алислом гуфт : кӣ он чунонаст , аз шинохт ӯ дил басар ноед . Перӣ аз дунё мерафт , ӯро гуфтанд . Чаҳ орзӯи дорӣ ? гуфт : пеш аз онк биравам , зарра аз маърифат . Сухани ҳаллоҷи писарро дар васияти шаби пасин : ки дар ибодат мекӯшанд , ту дар чизе кӯш , ки зарра азон ма аз амали сиқлин он чист ? гуфт : шинохт ӯ . Ту дар чизе кӯш , ки зарра азон ма аз амали сиқлин он чист ? гуфт : шинохт ӯ .

Фронўри٭гФтнд : кӣ ӯат ба чаҳ шинохт ? гуфт : бнқзи алъзоим . Ҳар чаҳ ман сголид май вондишидмии ҷуз он омад ва ҳарчӣ ман фаро кард ӯ табоҳ кард . Ва Фроҷўонмрдӣ гуфтанд : ки ҳақро бачаи шинохтӣ ? « гуфт » ӯам бова бишнохт . Бўзръаҳи табарии шблиро пурсед : кӣ ӯат бача бишнохт ?

Гуфт : бонк ҳар ки фаро кардам ӯ боз кард . Донистам ки ҳама ӯ . Аҳмад ҳанбал гуяд : ки маърифат на махлуқаст , ки махлуқ ба холиқ нарасад . Махлуқ ба махлуқ расад Хизр гуфт Аҳмади ҳанбалро раҳмаи аллоҳ : кӣ сираи гӯйӣ , аз баҳри ин лафзро .

Шайх алислом гуфт : ки аввали мард дар асноءи шинохти миннати аиз то миннат ӯ ба бинӣу сабақ ӯ бишносӣ . Шинохт чист ? чароғ ки мавлои бахудии худ фарои хФӣ ту дорад , касу чизеи дарин миён нагунҷаду ҷўби маърифатро сабаб донам вуҷӯди маърифатро . На ҳар ки аўшносди кор ӯ борӣк , ва ҳарки нашносад роҳи торики ғояти он маърифат ки аллоҳи халқро арзонӣ дорад , ки азон бартар нарасад , чун мард бонҷо расад , чунон ҳайрон гардад , хоҳад ки Зуҳраи ваии бшгоФд . Чун дармонди бшҳодт ом ояд , пас чун надонад ки ба лоолаҳи алои аллоҳ бкҷо расад , беш вонгрд то баҷои оради маърифати хос аз ом , пас онч барон бргзштаҳ бошад онро хаст бинад , чун он хстӣ бидид ин бидонаст : алъорФи анмои иърФи мақомаи азои ҷоўзаҳи Фозои алтФт илайҳ манеҳ ӯ ман ғайраи астҳснаҳи фасеҳи ?лаи мақомаи алзии артқии илайҳу лоироаҳи модоми қоимои фӣа албата . Дар таҷаллии султони маърифати ҷуз аз яке фаро дид наёяд , дигар « ҳама » баҳона ! илм маърифат онаст « ки » зикрро мулозим буд «у мшоҳдтро мулозим буд » ҳамвора рақиби азал буду гӯш , ва он сабақи хуии ту фаро афганд аз дунёи сайри ое , ва бо худ ба пайкори дарёад ӯ пайчи , ва ҳамвора шоди бсбқ , ихтиёрро даст бидорӣ , он чаҳ он ту ояд хаҷал бе ва ҳар чаҳ азу ояд бони розӣ бехотирро ғулом бе ,у ҷонро тобеъ бе ҷӯяндаи пасини рӯз бе ,у фидои пешини рўзбӣ

Фдити бнФсии бали Фдити бмҳҷтӣу қалбии аёмои ърФтки фӣҳо

Маърифату муҳаббату тавҳидро андоза нест , арсди ҳазор соли як раҳе ҳар рӯзи дарёии маърифат боз гузорад аз ғоят ҳануз куҷои расида « бошад » ҷни٭ гуяд : ман урф нафса Фқди урфи раба , ҳар кӣ худро шинохти бъҷз , ӯрои шинохт бақадрат , ва ҳар ки худро шинохти бхто , ӯро шинохти бъто . Субҳони он хдоӣӣ ки аҷзи раҳе аз маърифат , маърифат ингошт . Ишқи сӯрат ҷон омаду маърифати сӯрати дил . Маърифат анвоъаст : маърифати истидлолии муздурони рост ,у маърифати эҳтиҷоҷии маърифат хизлонаст яъне ақлӣу маърифати воситаи маърифат музтаронаст . Маърифати раҷоомез маърифат гадоёнасту бимомезон мутанофиронаст маърифати ғарқ дар тавҳид куҷост маърифат онаст . Маърифат ки чизе ёбам маърифати ноҷавон мардонаст , маърифати ҳсбтии афтодан ва хезонаст , ва онк фазояду коҳҳд ъозитӣаст . Онки тўосиру мақҳури код кор онаст , маърифат ки азон нишонаст мубин ва азон баёнаст ва бар маърӯф бӯҳтонаст . Ва онк онро гӯйонаст бмърФт туғёнаст . Ва онки забон азон ногўёст дӯст барон маърифати гўост . Шинохти аллоҳи бас азизаст , ҳркҷо ки ҳаст ғам нест ,у миёни маргу зиндагонӣ фарқ нест .

Маърифат сеаст : асли он маърифати тақририи аласти брбкми маърифати тасдиқӣ , маърифати таҳқиқӣ , аз маърифати асли иборат иллатаст . Маърифат аз суҳбат мааст . Маърифати худ суҳбатаст шинохт ӯ гимёст , ар зарра бар ҷину инс ӯ кунанд ҳамаи бори ёўнд маърифат чист ? аввали истиқомати дӯстӣ , ғояти он тавҳид , вилоят дар назараст , қимат дар суҳбатаст , малик дар маърифатаст , дар хизмат ва ҷаҳд ёфт ҳақ набӯд , ёфт ӯ дар суҳбатаст , малик дар маърифатаст , дар хизмат ва ҷаҳд ёфт ҳақ набӯд , ёфт ӯ дар шинохтаст , қурби суҳбат дар рӯҳи сарвари рости шафиъи Фрозўи аиз , роҳ бова ӯ аиз , ҳикмат дидааст ки барон маърифати бинӣ ,у маърифат дидааст ки барон шайъи ҳақиқати бинӣ . Ҳақиқат дидааст ки барон шайъ ӯ бинӣ .

Подоши шинохти аўчист ? магар ёфт орифи бмърФти брмърўФ сабақ накард , дар маърифат ва ёфт ҳам дугонагӣаст . Ту куҷо будӣ ? ки ӯ туро буд , ки будӣ гуҳ ӯро будӣ . Ориф чаҳ кард ? дар нигараст ҷуз аз ту набӯдӣ , роҳ бигирифт бирав аз чапу рост , ӯ гурехт фаро ту расед рост , ӯ ки хок шиносад донад ки талаб ту наравед . Аз оби пиндори толиб , ёфт ту наравед :

Шинохти худо дар вараъасту вараъ дар миён қалбаст кам аз сари мӯии назари мавлои бонсти он ҳаво кӣ арш дараваст дарон бунаи кўизд ки дарон рўъи бкўизд . Шинохт давост : нураст ки дар дил уфтад азон иборат натавон дар ду ҷаҳон . ӯ гуфт : канти кнзои мхФёи Фоҳббти ани аърФ . Маликоу търФи маликооти шносдоти шиносади кати шиносад . Аз ҳақи маърифати кас сухан нагуфт , дар миёни ҷон май буд , ббрк забон намешавад . Ҷони онрои майдон май буд аммо збонрои тавон наме буд . Аз дидор шинохт наёяд , ки дидор бар миқдори шинохти аиз .

Шайх алислом гуфт : ки маърифати суфиён метасниф кунӣ ва шарҳ кунӣ , он на мақоласт « ки » дар самоъ ояд , ту бҷони роҳи ҷон ӯ бнтўони шинохт , он вақт ки туро рӯҳ намонаду ҷуз аз шинохти он вақт ӯ бишносӣ маърифат бқҳраст , одам бо он шинохт ки аллоҳро аизри шинохт , дар биҳишти бншнохтаҳ буд , нури мскидни маърифат ӯ бнтўон ва дид , ки он аз он ӯ фазояд чун фузуд ояд , азон иборат натавон кард , аз баҳри онк касе на аҳли он буд ки он нахоҳад ёфт бншнўд ва онк донад бишунид гуфтан ҳоҷат надорад . Шинохти суфиён шинохтаст он дигарон пиндорааст он маърифатаст ки ӣнони бон зиндаанд , ӣнони бозон май раванд , ҳиўаҳи ӣнони он маърифати аизи ӣнони бозон май раванд , ҳиўаҳи ӣнони ани маърифати аиз аз шинохти ӣнон иборат натавон . Онҷо ки ҳаст аз оби поргин бешаст ,у онҷо ки нест аз кибряти сурх азизтараст .

ӯ ки азин баҳра надорад , ҳар чанд ки ҳунар ӯ беш буд аз аллоҳи давртар буд аз баҳри онк ӯ ббдл ӯ чизи дигар май писандад , пас аз онкии барин мункираст ,у онк дар даст дорад мегуяд ки ҳақи ин аиз .

Қоли Аҳмади бен ато : алмърФаҳи муъаррифатони муъаррифаи ҳақу муъаррифаи ҳқиқаҳу қоли алҷниди алмърФаҳи вуҷӯди ҷҳлки мнзи қиёми илма .

Қили ?лаи зднои қол : ҳўолъорФу ҳўи алмърўФ . Қоли алўостӣ : търФи илои алъомаҳи афъолаи Фқол : аФлои инзрўни илои алобли Киеви хилқат , илои охира ,у търФи илои алхосаҳи бсФотаҳи Фқол : аФлои итди бурун алқуръонам алии қулӯби ақФолҳо . Ва търФ ило набино Муҳамади бнФсаҳи Фқол : ?илами тролии рбки алоиаҳ .

Қоли Аҳмади бен абии алҳўори٭ : аллоҳами ании ашкўои алики қуллаи маърифатии сӣли алшбли٭и маттии икўни алъорФи бмшҳди ман алҳақ ? Фқол : азои бдоءи алшоҳдўни фаннии алшўоҳду зҳби алҳўоси возмҳли алоҳсос .

Қоли ашшайхи алисломи азми аллоҳи каромата : аҳотти бъини алшииءи комаи ҳўи вҳии сулсаи муъаррифаи алсФоти волнъўту муъаррифаи алзоти маъаи исқоти алтмрини байни алсФоти волзоту муъаррифаи мустағриқаи фии маҳзи алтъриФи лои иўсли илоҳо болостдлолу лоидли алайҳои шоҳдўоу лоистҳқҳои василаи муъаррифаи Фитрау муъаррифаи даллолау муъаррифаи мушоҳидау муъаррифаи тақдиру муъаррифаи тасдиқу муъаррифаи таҳқиқ .

Шайх алислом гуфт : ки муъаррифа сеасттарӣ аъинҳми тФизи ман алдмъи ммои ърФўои ман алҳақ нуктаи маърифат аҳоттаст , бъини чиз ончунонкӣ онаст ва он се дараҷааст ,у халқ дарон се фарқанд : дараҷаи аввал : шинохти сифот ва нъўтаст , чунонк расед бхбр ,у маърифати далоил ,у пайдоеи шавоҳиду саноеъ дар санъати бдидни ббсираҳи бнўри қоим дар сар ,у таййиби ҳиўаҳи ақл дар киштзори фикрат ,у зиндагонии дили бникўи назарии миёни таъзиму ҳасани эътибор . Ин муъаррифа оммааст . Онки шароити яқин на бандад , магари бойен ки дар саноеъи санъати пайдо , ва дар ризқи розиқ « пайдо » бдлоили саноеъ ки кардро кирдигор бошаду халқро холиқу ризқро розиқу осмони муъаллақи бдоштаҳ дар ҳаво , алии ҳоли онро брдорндаҳаст ва нигоҳ дошта бақадрат , алии ҳол бо қӯтаст , ва ин заминро бгстронидаҳу сунъро сонеъ . Ва кӯҳ бар замин лангар кард бадоне ки онро қодирӣаст . Ва ин маърифат расмӣаст , ки шайхи буъалӣ дқоқ٭ гуфт : муъаррифаи расмӣаи кқтраҳу саммӣаи лоғлилои исқии влои ълилои ишФӣ . Ин шинохти олами аизи куфру бегонаи худ бойени мақар ,у бойени маърифат дар шукрату анбозӣ ки ар тасдиқи оради брсўлу китоби босавоби дигарон анбоз бошад . Ки гӯрон мегӯйанд : шукри яздонро ки чашм бинанда дод , ва гӯш шунавандау забони гӯяндаи дасти гӣрандау пои раванда . Ва ин маърифати шавоҳид : ки сотараст айб май пӯшад , ва розиқаст ризқ медиҳад , бойени маърифати шавоҳиди биҳишт воҷиб кунад ва аз дӯзах давр кунад , ва аз схт озод кунад ,у аҳкоми бойен ба поء гардад , вори гӯри Муҳамади расӯл аллоҳ бигӯед ҳам бозишони барраад

Аммо ин маърифати далоили саноеъи пас самъу тасдиқу қабули варамат дарон шарт , кӣ мақдам брўснт набайтаст , кӣ набайту роء ҳуҷҷатаст , ки онч худоӣ гуфт ман онам ,у дайн ман онаст дар китоби худ , онч пайғомбар гуфт , ки вай онасту дайн вай инаст . Ки хабарро аз тасдиқ бад нест , шавоҳиду саноеъ пас самъаст , ки то он набӯд он дуруст наёяд , варна бъқли муҷаррад басар шудӣ ваии пайғомбару китоб роҳ ёфтандӣ , на бурданд ва на ёфтанд китоб бояду пайғомбару пайғом , кӣ ҳуҷҷати боинст бар халқ ,у онкас ки азон истиғно ҷӯяд , бдлоилу шавоҳиду саноеъ , бъқли муҷаррад , вай мулҳидаст ва бероҳ , ки аллоҳ таъолӣ мегуяд : ваон конўои ман қабл лФии залоли мубин ва ин маърифати хабариро се рукнаст : исботи сифот беташбеҳ . Ва нафии ташбеҳ бетаътил . Ва навмед шудан аз дарёфт чигунагӣу бпрҳизидн аз ҷустани таъвилу бросму зоҳири бози истодан ,у вуқуф кардани бҷди бурноами сифот , ваии ифрот на зиёдат ва на нуқсон , ки шарти Ромат ва на қиёс ва на ташбеҳ на китмон . Врсонидни он чунонкӣ расед ҳамчунон , ва на тарсидан азон , ки таслим кардани бтўъу табъу сукноат ,у тафаккур на кардан дар чигунагии он ва на такаллуф ва на тоўил , ва на ваии ҷон аз гуфт он ,у шунидани он . Ки маълум аз сифоти ҳақи таъолиро ном онасту идроки бон қабул онасту шарт дарон таслим онасту тафсири он ёд кардан анаст .

Ки ташбеҳ дар исбот дар ҳичиз нест , ва на инкори вирд аз тнзиаҳ дар ҳеҷ чиз ва аллоҳ мегуяд ъзи зикра : лӣси кмслаҳи шииءу ҳўолсмиъи албсири аФмни ихлқи кмни лоихлқи қул ҳўи аллоҳи أҳди аллоҳи алсмд , лами ялади велами иўлди велами икни ?лаи кФўои أҳди вллаҳи алмисли алоълӣ эй сафаи алоълӣ . ӯ ҳастӣаст бо ному сифат ,у макони кӯ ? гуфт чунинам бҳичиз ҳоҷат нест . Ҳар чаҳ кард ва кунад , бхўости рост пок карду бълми восеъу ҳикмати собиқу қудратии нофиз . Қуръони сухани ваии ҳақу ваъдаи ваии рост ,у расӯлони ваии амину сухани ваии бҳқиқти базмин мавҷӯд бова пайвастаи доим ,у ҳуҷҷати ваии бони қоим ,у амр ва наҳй ваии муҳкам . Алои ?лаи алхлқи воломри кул ман ъанд рбно .

Ғайби ваии пӯшида , азалу абади халқи нои вғстаҳи халқи бромиди мавқуфи брҳкм на Фолҳкми ллаҳи раби Алъоламину ҳўи аҳкми алҳокмину ҳўи аллтиФи алхбиру ҳўи ғаффори лмни тобу омну амали солҳои сами аҳтдӣ .

Вўӣ бар гуфта устувор ва бар маҳоли қодиру ақл дар ,у оҷизу вай дар малики колк , ва дар ҳукми одил , ва дар қазои собиқу бхбрти халқу мъомлти эшон олам ва ӯст борӣу холиқ , ки ҳам қоҳираст ва ҳам ғоФри лоисӣоли ъмои иФъли Фллаҳи алҳҷаҳи алболғаҳу ҳўолғФори алноФъу аҳодӣ , Фмнҳми шқӣу Саид ва ман лами иҷъли аллоҳи ?лаи нури Фмолаҳи ман нури волзини ҷоҳдўои Финои лнҳдинҳми сблнои Фомои ман аътии вотқии илои охираи воъоқбаҳи ллмтқину анои лои нзиъи аҷри алмҳснин .

Бойен « маърифат » хабарӣу зўоҳд ба биҳишт расанд ва аз дӯзах барраанд , ва аз хашми вай озод шаванду аҳком бпоӣ шавад . Аммо ҳақиқати маърифати ваии чизе дигараст ин маърифати ваии чизе дигараст ин маърифат расмӣаст бхбру асари шавоҳиду саноеъ . Онрои тобеъ , ақли онрои ҳиялат , аммо набайт ,у рои ҳуҷҷат , дар ҳақиқати ин коро аз биҳишт овоӣ набӯд ва на аз дӯзахи нишон , онҷои фаро ки азин овоӣ буд аз он ҳичиз набӯд ва аз онҷо ки азин чизе буд азон овоӣ набӯд ва он ҳадис ки дӯзах гуяд бар гузар ки нури ту забона ман бикушт , он фаро муътариз гуяд дӯзах аз ориф чаҳ хабар дорад ? он ҳама ҳаст ва хоҳад буд аммо онро халқ ҳаст , авоми халқ онроанд ва аз тасдиқи хабар бад нест аммо ҳақиқат аз муҳаққиқон пӯшед нест .

Шайх алислом гуфт : ки кас бошад ки ҳазор сол дар биҳишт бошад бевосита ҳақ нашносад сифот ӯ ҳиҷоби аизи азуу ҳориўи кон сифотӣ бошанд буъалии гурҷӣ кавкабӣ гуфт : ки дар ман фитод гуфт аз дунё биёмадӣ ваот ман нашнохт шинохт аз аизр ме» ед бурдор арҷъўи аўроӣкми алоиаҳ

Рӯзии Абдуллоҳи манозил бар гӯристон бар гузашт гуфт : мискинон аз дунё бирафтанд ва аз беҳина чизе начашедан яке гуфт : виро ки он беҳина чист ? гуфт : шинохти сухани бўнсри даббоғ : дариғо ! кат надонистаму пиндоштам кӣ медонам . Азон пиндошти гӯногӯн ва азон дониши пушаймонам , тавба анед .

Шайх алислом гуфт : ҷуз аз Фрдониту аввалят , ҳама иллатанд , бҳичиз машғӯл машавед , ки дарин илми ҳамаи илмҳо ҳичиз набӯд на шинохти ҷӯй , ки аз дидор ояд . Дидори ҷӯй ки аз шинохт ояд « фии муноҷота » ; илоҳӣ ! аз маърифати расмӣу ҳикмати тҷрбтӣу муҳибаи иборатии фарёд » зўолнўни мисриро гуфтанд дар беморӣ : ки чаҳ орзӯи дорӣ ? гуфт : аз онк бова шавам як зарраи ошноӣ бова .

Шайх алислом гуфт ки он маърифати аёни аиз на маърифати баёни баёни он буд , ки дидаи бовел боз шавад бибинад ки на қалам бо забон ёр шавад бшўнид ? кӣ чӣ дарраи смўъи дармонӣ дар мъоини дармонӣ , алхбри ҳаҷаи воърФони мҳҷаҳу молъбди фии ҳқиқаҳ алҳақ аломҷаҳи фии лаҷа , канти кнзои мхФёи Фоҳббти ани аърФи пас қавмаст кӣ мешиносанд .

Аншднои аломоми лсмнўни алБағдодӣ

Аммо дар ваҷҳи дигарон маърифат маърифат зотаст бо исқот бар кандагии миёни сифоту зот , ва он собит буд бълми ҷамъу софӣ буд дар майдони фано , ва тамом шавад дар водии бақо , то мушарраф шавад бръини ҷамъ , ва он се рукнаст : фурӯи гузоштани сифот ӯ вари шавоҳид «у фурӯи гузоштани воситау василаи вари дарҷҳо »у фурӯи гузоштани ибодоту муомилоти вари нишонҳо ,у яқини рост . Ва ин маърифат хоссааст аз уфуқи ҳақиқату ҳаволии он . Ва аҳволу вилоят дарин маърифатаст , таваккул бираву яқини дурусту муҳаббату ахўоти он , ва шинохтани вай бақадрату эътимод доштан бирав , ва бар тафвизу таваккул ,у оҷиз дидани асбоби дараву қудрати ваии бкмол . Бронч дар илму ақли маҳол , ва бозгаштан аз асбоб бо мусаббиб , ва шинохтани олоу нъмоء ӯу мнтҳоء ӯ ,у баҳама бова гаштан ва аз халқу алойиқи сайр омадан ,у ҷамъ бӯдани бркл ,у давом назар бидида сар .

Шинохти ин қавм на бшўоҳдаст ки бнўр яқинаст , болҳому фаросату ббсирту ҳикмат . Забони қуръон онро мегуяд : сирикми оётаи Фтъри фонҳо ин маърифат ошноӣаст . Меҳр азин зояд , мнтҳоء ӯ бинӣ , ва атоҳои наоне нохоста ,у боз омадани ваии дўстонрои бъноит бе сабаби бинӣ , меҳр бирав наҳй ,у тоФро меҳр нарисӣ ҳама бекоранду муздур ,у меҳр девораст миёни хосу ом . Азон маърифати пеш бо ширкат бо муздурон ва бо баъзе аз аҳли змт , бадалели саноеъ бар гузаштӣ , ва аз ширки миёнину муздурӣу мақотеъи рстӣ . Ки дар ҳамаи асбоби мусаббиби доне то эътимод бирав муҳкам шавад ,у дӯстии соф , локини ширки хФии барҷо , ки дар дугонагӣ мераваду муҳаббат дугонагӣаст .

Ва шайхи бўбкр вости٭ гуяд : лўърФўаҳи мо аҳбўаҳ . Шайх алислом гуфт : ки маърифати ҳақиқӣ падед ояд . Аз ӯ софи ҳичизи бнгзорд ки онҷо ӯро дӯст дорад , ва ҷунайд гуфту хрози Акбари занбии маърифатӣ Аёа , мҳинаҳи гуноҳи ман шинохт вайаст , яъне шинохти ман ӯро , кӣ пиндорад кӣ ӯро , кӣ пиндорад кӣ ӯро бсзоӣ ӯ бҳқиқти ҳақ ӯ , бҳдўди иззат ӯ нашносаду натавонад .