Ғарази зи анҷуману иҷтимо ҷамъ қувост
Чаро ки қатра чу шуд муттасил баҳам дарёст
зи қатра ҳеҷ наёяд вале чаҳ дарёи гашт
Ҳар ончии нафъ тасаввур кунӣ дар ӯ гнҷост
зи қатра дида нигардида ҳеҷ ҷунбиши мавҷ
Ки мавҷи ҷунбиши махсӯси баҳри тўФонзост
зи қатраи моҳӣ пайдо намешавад ҳаргиз
Муҳӣт бошад каз вай наҳанг хоҳад хост
Ба қатраи киштии ҳаргизи нмитўон рондан
Чаро ки ӯро не гавдӣаст ва не паҳност
з гандумӣ натавон пухти нони вҷўъи нишонд
Чу гашти хирману харвори вақти барг ва навост
зи фарди фард маҳоласт корҳои бузург
Вале зи ҷамъи тавон хост ҳар чаҳ хоҳии хост
Агар мароу турои ақли хеши кофӣ буд
Чаро бҳкми худованди амр бар шӯрост
Балӣ чаҳ мӯрчаи гонрои вифоқ даст диҳад
Бқўли шайхи ҳужабри жён асир фаност
Қувоӣ чанд чу дар як мақом ҷамъ шавад
Баҳр чаҳ рой кунад рӯй фатҳ бо онҷост
Вифоқ бояд дар ҳамлаи қуво кардан
Ки издиҳом фақат сарфи шӯриш ва ғавғост
Вале вифоқ агар мекунӣ чунон бояд
Ки кори мардуми доно ва карда уқалост
Вифоқ бояд ҳолеу молӣу ҷонӣ
Кигар ҷузи ин буд он иттифоқи савту садост
Балӣ бибояд ҷамъият ва вифоқ намӯд
Ки ҳар чаҳ ҳаст зи иҷмоъу иттифоқи бпост
Бад-ӣни далели ядуллоҳи маъаи алҷмоءи сурӯд
Ки бо ҷамоати дастии қавии ядии тўлост
Вале чаҳ тафриқаи андари миён ҷамъ фитад
Ҳамон ҳикояти сӯфӣу Сайид ва муллост
Валек бояд аз рӯй илми гаштани ҷамъ
Ки гилаи гилаи ҳамеи гӯсфанди ҳам ба чарост
Ҳазорҳо гила аз гӯсфанди нодон ро
Барои тафриқаи як гурги нотавон ба кФост
Чаҳ сарфа барад тавонад касе зи як рамаи хар
Ки хрхрст агар садҳазор агар сдтост
Мусалламаст кигар дар миёна набӯд илм
Қувои мо ҳама бемасрафу амали биҷост
з рӯй илми қуворо бхрҷ бояд дод
Вагарнаи қувваи ҳадар рафтаасту ранҷи ҳбост
Ба илм кӯш ки сармашқи зиндагӣ илм аст
Ки илм агар набӯд зиндагӣат бе анфосат
Ҳар онкиро бҷҳон илм нест чизе нест
Агар чаҳ худ ҳамаи ақтори хокро дорост
Пас иҷтимо бибояд з рӯй донишу илм
Ки илм агар набӯд иҷтимо бе маъност
Ғарази зи илм чаҳ ? биноӣисту паии бурдан
Боинкаҳи ин бсўобст ё ки он бхтост
Ғарази зи илм чаҳ ? воқифи баҳоли худ гаштан
Ки аз чаҳ рӯй гирифтори дарду ранҷ ва балост
Ғарази зи илм чаҳ ? пай бар ҳуқуқи худ бурдан
Ки аз чаҳ дастхушу поймоли ҷавр ва ҷафост
Чаҳ шуд ки Эрони он тахти гоҳи Эраҷу силам
Кунун харобтар аз рубъи слмӣ ва салмост
Чаҳ шуд ки иззат ӯ шуд бадали базлату фақр
Чаҳ шуд ки миллат ӯ мубталои ранҷу ъност
Чаро шудааст чунин мавриди маломату таън
Чаҳ шуд ки дар ҳамаи олам маҳал истеҳзост
Чаҳ бад чигуна шуд охир чаҳ вазъ пеш омад
Ки пасттар аз ҳамаи имрӯзи малику миллати мост
Магар на моро ҳам даст ва пой дода худоӣ
Магар на моро ҳам чашму гӯшу ҳушу зкост
зи мост ҳар чаҳ буд нақс ва ҳар чаҳ бошад айб
Ки фазлу раҳмати аўлотъди влои тҳсист
Басаст хабту хато то кӣу ғараз то чанд
Гузашти кор чаро кор худ насозӣ рост
Харяти охир то чанду аҳмақӣ то кӣ
Дигар чаҳ ҷои касолат чаҳ суд дар аъёст
Ту гўӣии инки асаби ҳеҷ дар тан мо нест
Вагар ки ҳаст гирифтори заъфу астрхост
Ту гўӣӣ инки надорем чашм ва гар дорем
Ҳам аз слоқу сбли мрмдст ва нобӣност
Ту гўӣии инки нбўдости гӯшмон вар ҳаст
Асири ранҷи дуӣу танину тршу ҳамосат
Буд ки бар сар ту ояд ончӣ ман донам
Агар ҳамияту ғайрати ҳамин буд ки турост
Басӣ наёяд кати рӯз тираасту сиёҳ
Басӣ намонад кати ҳоли ҳол ъбдў аммост
Миёни маҷмаъи аҳрор то брории исм
БФъл кӯш ки гӯйанд ҳарф ҷузв ҳавост
Аз он набошад дар корҳои мо асарӣ
Ки корҳо ҳама аз роҳи риб ва рӯй раёсат
Биё ки мо ва ту фикрии баҳол хеш кунем
Ки ҳоли мо агар инаст оҳи воўилост
Чиқадр хусбӣ охири гузашти об аз сар
Бпои хези ту охир чаҳ мавқеи ақъост
Тамоми ин ҳама бадбахтӣаст ва бе илмӣ
Ки ҳар киро набӯд илми асфалу адност
Ба теғи шоҳи нигари қисса гузашта махон
Бқўли унсурии онкўи бшър , мавлоност
Маро аз ин сухани унсурии ғараз ин аст
Ки худ гузашта гузаштаст ҳарф аз ҳолост
Басаст дигари афсонаи хондану гуфтан
Ки қиссаи гўӣӣ аз шуғлу пешаи сФҳост
зи ишқи саркаши маҷнӯни маро чаҳ ъоӣдаҳ аст
Маро чаҳ Фоӣдаҳ аз ҳасан ва хӯбӣ Лайлост
Рубобу дъди дигари баҳри ман чаҳ суд диҳад
Чаҳ ҳосилии бмн аз меҳру амқ ва узр аст
Чаҳ суд аз тамаъу бухли ашъбу модар
Чаҳ нафъ аз шарафу базли ҳотаму иҳёст
Марои ҳадиси хўрнқ чаҳ кор ме ояд
Ки хонаи ман бечораи бадтар аз саҳрост
Марои ҳикояти қорун чаҳ суд ме бахшад
Ки фақру фоқаи ман шуҳра назд шоҳ ва гадост
Маро чикор ки собиқи фалон чаҳ буд ва чаҳ кард
Барои ҳолати ҳолеаи ?ут чаҳ фатвои рост
Маро бигӯӣ ки дар кори худ чаҳ бояд кард
Маро бигӯӣ ки имрӯзаи баҳри ман чаҳ сазост
Ҳадиси шавкат ҷопон бигӯӣ ва мекоду
Агар ҳадис кунӣ инчунин ҳадис равост
Сазост онкии бмрдонгӣу ғайрату илм
Илм шаванд ки имрӯза дасташон болост
Чаҳ шуд ки ин писари наврасидаи машриқ
Бшрқу ғарби ливояши баланд ва даст расост
Чигуна зуди чунин зуди гашти соҳиби рушд
Ки ин масоба дар ӯ қудратаст ва истилост
Хушо баҳоли чунин миллати наҷибу ғаюр
Ки илму дониш ӯро камол истиғност
Пас ончӣ кард вай ва инчунин мусаллами гашт
Бмости фарз ки онсон кунем бе каму кост
Ки баҳри доне сармашқ гуфта олӣ аст
Барои нодон дастур гуфта доност
Вагарна бар ҳамаи Эрону малику миллат ро
Биёу фотиҳа Эй хон ки мард ва вақт азост