Устоди абӯи алқосми Фирдавсӣ аз даҳоқини Тӯс буд аз дияӣ ки он дияро бож хонанд ва аз ноҳит тбронаст . Бузург дияӣаст ва аз ваии ҳазор мард берун ояд . Фирдавсӣ дар он дияи шавкатӣ тамом дошт чунон ки ба дахли он зёъ аз амсоли худ бениёз буд . Ва аз ақаби як духтар беш надошт . Ва шоҳномаи бнзм ҳаме карду ҳамаи умед ӯ он буд ки аз салаи он китоби ҷҳози он духтар бисозад .

Бист ва панҷ сол дар он китоб машғӯл шуд ки он китоб тамом кард . Ва алҳақ ҳеҷ боқӣ нагузошт . Ва суханро ба осмони алӣин барад ва дар ъзўбт ба моءи муайяни расонид .

Ва кадоми табъро қудрат он бошад ки суханро бад-ӣни дараҷаи расонад ки ӯ расонидааст , дар номае ки зол ҳаме нависад ба соми Наримони бмозндрон дар он ҳол ки бо рӯдобаи духтари шоҳи кобули пайвастагӣ хост кард :

Ман дар аҷами сухании бад-ӣни фасоҳат наме байнам ва дар бисёре аз сухани араби ҳам .

Чун Фирдавсии шоҳнома тамом кард нсох ӯ алии Дайлам буду ровии абўдлФу вшкрдаҳи ҳеи қтибаҳ ки омили Тӯс буду биҷои Фирдавсӣ Аёдӣ дошт . Номи ин ҳар се бигӯед :

Ҳеи қтибаҳи омили Тӯс буду ӣнқадар ӯро воҷиб дошт ва аз хароҷи фурӯи ниҳод . Лои ҷурми ном ӯ то қиёмат бимонаду подшоҳон ҳаме хонанд .

Пас шоҳномаи алии Дайлам дар ҳафт муҷаллади набшату Фирдавсии бўдлФро барграфт ва рӯй ба ҳазрати ниҳод ба ғазнӣн , ва ба поймардии хоҷаи бузурги Аҳмади ҳасани котиб арза кард ва қабул афтод .

Ва султони Маҳмӯд аз хоҷа мунтаҳо дошт аммо хоҷаи бузург мнозъон дошт ки пайвастаи хоки тхлит дар қадаҳи ҷоҳ ӯ ҳаме андохтанд . Маҳмӯд бо он ҷамоат тадбир кард ки :

Фирдавсиро чаҳ диҳем ?

Гуфтанд :

Панҷоҳ ҳазор дирам ва ин худ бисёр бошад ки ӯ мардӣ рофизӣасту мӯътазилии мазҳаб ва ин байт бар эътизол ӯ далел кунад ки ӯ гуфт :

Ва бар рФз ӯ ин байтҳо далеласт ки ӯ гуфт :

Ва султони Маҳмӯди мардии мутаъассиб буд . Дар ӯ ин тхлит бигирифт [ ва ] мсмўъ афтод .

Дар ҷумлаи бист ҳазор дирам бФрдўсӣ расед . Ба ғоят ранҷур шуд ва ба гармоба рафту баромад . Фқоъӣ бихӯрад ва он сими миёни ҳаммомӣу Фқоъӣ қисм фармуд . Сиёсат Маҳмӯд донист . Бшб аз ғрнин бирафт ва ба ҳарӣ ба дукони асмъили вроқи падари азрақӣ фурӯд омад ва шаш моҳ дар хона ӯ мутаворӣ буд то толибони Маҳмӯд ба Тӯси расиданд ва бозгаштанд . Ва чун Фирдавсӣ эмин шуд аз ҳарӣ рӯй ба Тӯси ниҳод ва шоҳнома барграфт ва ба табаристон шуд ба наздики сипаҳбади шаҳриёр ки аз оли бованд дар табаристони подшоҳ ӯ буд . Ва он хонадонӣаст бузурги нисбати эшон биздгрд шаҳриёр пайванданд .

Пас Маҳмӯдро ҳиҷо кард дар дебочаи байтии сад ва бар шаҳриёр хонд ва гуфт :

Ман ин китобро аз номи Маҳмӯд ба ном ту хоҳам кардан ки ин китоби ҳамаи ахбору осор ҷадон туаст .

Шаҳриёр ӯро бнўохт ва никўӣиҳо фармуд ва гуфт :

ё устоди Маҳмӯдро бар он доштанду китоби турои бшртӣ арза накарданду туро тхлит карданду дигари ту марди шиъиӣӣ ва ҳар ки тўлӣ ба хонадон паёмбар кунад ӯро днёўӣ ба ҳеҷ корӣ наравад ки эшонро худ нарафтааст . Маҳмӯди худовандгор манаст . Ту шоҳнома ба ном ӯ раҳо куну ҳаҷв ӯ ба ман даҳ то башуем ва туро андак чизе бидиҳам . Маҳмӯди худ туро хонду ризои ту талабаду ранҷи чунин китоб зойеъ намонад .

Ва дигари рӯзи сад ҳазор дирам фиристод ва гуфт :

Ҳар байтӣ ба ҳазор дирами харидам . Он сад байт ба ман даҳ ва бо Маҳмӯди дил хуш кун .

Фирдавсии он байтҳо фиристод . Бифармуд то бишустанд . Фирдавсӣ низ савод бишуст ва он ҳаҷви мундариси гашт ва аз он ҷумлаи шаш байт бимонад :

Алҳақ некӯ хидматӣ кард шаҳриёри мари Маҳмӯдро ,у Маҳмӯд аз ӯ мунтаҳо дошт .

Дар санаи арбъи ъушрау хмсмоиаҳ ба ншобўр шунидам аз амири мъзӣ ки ӯ гуфт :

Аз амир Абдурразоқ шунидам ба Тӯс ки ӯ гуфт вақте Маҳмӯди бҳндўстон буд ва аз онҷои бозгашта буд ва рӯй ба ғазнӣни ниҳодаи магар дар роҳ ӯ мутамарридӣ буду ҳисорӣ устувор дошт . Ва дигари рӯзи Маҳмӯдро манзил бар дар ҳисор ӯ буд .

Пеш ӯ расӯлии бФрстод ки фардо бояд ки пеши оӣӣ ва хидматӣ биорӣу боргоҳи моро хизмат кунӣ ва ташриф бапушӣу бози гардӣ .

Дигари рӯзи Маҳмӯд бар нишасту хоҷаи бузург бар дасти рост ӯ ҳаме ронад ки фиристодаи бозгашта буду пеши султон ҳаме омад . Султон бо хоҷа гуфт :

Чаҳ ҷавоб дода бошад ?

Хоҷаи ин байт Фирдавсӣ бихонад :

Маҳмӯд гуфт :

Ин байти крост ки мардии азу ҳаме зояд ?

Гуфт :

Бечораи Абулқосими Фирдавсии рост ки бист ва панҷ соли ранҷи барад ва чунон китобӣ тамом кард ва ҳеҷ самара надид !

Маҳмӯд гуфт :

Сира кардӣ ки маро аз он ёд оварадӣ ки ман аз он пушаймон шудаам . Он озодамард аз ман маҳрӯм монад . Ба ғазнӣни марои ёди даҳ то ӯро чизе фиристам .

Хоҷа чун ба ғазнӣн омад бар Маҳмӯд ёд кард султон гуфт :

Шаст ҳазор динори Абулқосими Фирдавсиро бифармоӣ то ба нил диҳанд ва ба уштури султонӣ ба Тӯс баранд ва аз ӯ узр хоҳанд .

Хоҷаи солҳо буд то дар ин банд буд . Охири он корро чун зари бсохту уштур гусел кард .

Ва он нил ба саломат ба шаҳр тброн расед . Аз дарвозаи рӯдбори уштур дар мешуду ҷинозаи Фирдавсӣ ба дарвозаи рузони беруни ҳамеи бурданд .

Дар он ҳоли музаккарӣ буд дар тброн таассуб кард ва гуфт :

Ман раҳо накунам то ҷиноза ӯ дар гӯристон мусулмонон баранд ки ӯ рофизӣ буд !

Ва ҳар чанд мардумон бигуфтанд бо он донишманди дрнгрФт . Даруни дарвозаи боғӣ буд малики Фирдавсӣ . ӯро дар он боғ дафн карданд . Имрӯзи ҳам дар онҷост ва ман дар санаи ъушру хмсмоиаҳи он хокро зиёрат кардам .

Гӯйанд аз Фирдавсӣ духтарӣ монад сахти бузургвор . Слт султон хостанд ки бадв супоранд қабул накард ва гуфт : бидон муҳтоҷ нестам .

Соҳиб бурид ба ҳазрат бинвишт ва бар султон арза карданд .

Мисол дод ки он донишманд аз тброн баравад бад-ӣни фузулӣ ки кардаасту хонимони бигузорад .

Ва он мол ба хоҷаи Абубакри асҳқ киромӣ диҳанд то работи чоҳа ки бар сари роҳи ншобўр ва Марваст дар ҳади Тӯс иморат кунад . Чун мисол ба Тӯс расед фармонро амтсол намуданду иморати работи чоҳа аз он моласт .