Бисмии ٱллٰаҳи ٱлрҳмни ٱлрҳим
Ва ба нстъину алайҳи алтўкл
Ҳамду сипосу саноӣ бе қиёси ҳазрати воҷиби алўҷўдиро ки аъёни мумкинотро аз олами ғайбу илм ба нури таҷаллии шуҳудӣ , дар олами айну шаҳодат мунаввар гардонид ;у салавот беғоят бар равони поки роҳи байни роҳнамои бод , ки соликони масолики тариқату ҳақиқатро ба иршоду рушду ҳидоят , ба аъло маротиби вусӯли расонид , алайҳи ман алслўаҳи азкиҳо , ва ман алтҳёти асФиҳо .
Аммо баъд , соили соҳиби басирати масъӯди сират аз маънои ин рубои суоли фармӯда буд ки :
Аз панҷаи панҷ ва шаш дар шаш ба дар ой
Вази кашмакаши сипеҳри саркаш ба дар ой
Хоҳӣ ки чашмии завқи хушӣҳои адам
Аз нохушии вуҷӯди хуши хуш ба дар ой
Бидон эй азиз ки бар рои равшани асҳоби дониши ҳувайдо ва мубарҳанаст ки таъаллуқи рӯҳи инсонии бад-ӣни бадани хокӣ ба ҷиҳати касби маърифат ҳақиқӣаст ки : « вмои хилқати алҷни волإнси إлои лиъбдўн » эй : лиърФўн ;у маърифати ҳақиқии кашфӣ ба ҳусӯл мавсул намегардад алои баъд аз урӯҷ аз мҳобси тқидоти ҷисмонӣу рӯҳонӣ ба аъло мақомоти итлоқӣ , ва ин маъно ба иттифоқи комилон муяссар намегардад ало ба иршоди комили орифи муҳаққиқ , ки толиби ниёзмандро ба тариқи сулӯку муҷоҳида , ба мақомоти кашф ва мушоҳида тавонад расонид , ки : « ҳам қавми лоишқии ҷлисҳм » .
Гуфт пайғамбари аълоро к-эии алӣ
Шери ҳақии паҳливонии пари дилӣ
Лек бар ширӣ макун ҳам аътмид
Андро дар сояи нахли умед
Андро дар сояи он комилӣ
Каш нетанд барад аз раҳи ноқулӣ
Аз ҳамаи тоъоти инат беҳтар аст
Сабақи ёбӣ бар ҳар он собиқ ки ҳаст
Чун итилоъ бар муқаддамоти мазкӯр ҳосил шуд , бояд донист ки маъноӣ аз « панҷаи панҷ ва шаш дар шаш ба дар ой » онаст ки дар таҳрису ташвиқ май намояди толиби ошиқонро ки дар тариқи талаб ба мавонеъи роҳи вусӯл ба мақоми ваҳдат мамнӯъ машав , ва дар ин мақоми маҳсусоти муқайяди магараду қадам ба иршоди комил дар роҳи ҳақиқати ниҳода , аввали худро аз панҷаи панҷ ҳиси зоҳирӣ ки сомъаҳ , босира , шома , зоиқа ва ломисааст халос кун ; чаҳ ҳар яке аз инҳо ба ҳақиқати пойбанди шаҳбози рӯҳ инсонӣ гашта , намегузоранд ки тайрон ба олами алавии намояд . Баъд аз халосӣ аз ҳавоси панҷгона , дигар бораи худро аз хонаи шаш дар шаш ҷаҳот ки иборат аз фавқу таҳту ямину ясору қдому рост [ мебошад ] берун андозу маҳбӯсу муқайяд ба хонаи пурофати ҷаҳот сета машав . Чун аз ҷаҳоту маротиб аносир даргузаштӣ , аз кашмакашу мулоиму номлоиму бадӣу некии сипеҳри саркаш ки ҳаргизи рому мнқод кас намегардад , убӯр намӯда , ба дар ой , ва ба хушӣу нохушии афлоки тсъаҳ низ ки фии нафаси аламри мФизу мудаббири олами суфлои ҳавос ва ҷаҳотанд гузашта , аз олами афлок низ ки ба қайди тааюн ҷисмонӣ муқайяданд даргузар , ки тақӣед ҳоҷиб ва сотар итлоқаст .
Агар мутлақи шӯии мутлақи бинӣ
Муқайяди ҷуз мқидбин набошад
Чун солики роҳи тариқат , аз олами ҷисмонӣ бар ҳасби фармӯдаи билкул убӯр намӯда , боз мефармоед :
Хоҳӣ ки чашмии завқи хушӣҳои адам
Аз нохушии вуҷӯди хуши хуш ба дар ой
Яъне ба ҳақиқат на чунонаст ки ҳар ки аз олами ҷисмонии гузашт , вусӯли ҳақиқӣ ӯро муяссар гардад , балки бояд бадоне ки то замонӣ ки тааюни рӯҳонӣу илму шуъӯр низ боқӣаст , аз завқу лиззати умум ки иборат аз фанои фӣ аллٰаҳаст , маҳрӯмӣу матлӯби ҳақиқӣ ки вусӯл томаст надорӣ .
Гар кулоҳи фақри хоҳии сари бабр
Вази худу ҷумлаи ҷаҳон яксар бабр
То буд як зарра аз ҳастӣ ба ҷо
Куфр бошад гар наҳй дар ишқи по
Инаст маъноӣ « алФқри саводи алўҷаҳи фии алдорин » .
Ин фақр ҳақиқӣаст алҳақ
ӣнҷост саводи ваҷҳи мутлақ
Товуси ту пари бирезади ӣнҷо
Сарчашмаи куфри хезади ӣнҷо
Шамшери фано дар ин ниёам аст
Он нури сияҳ дар ин мақом аст
Чун ба ҳукми байт
Фонии шӯ агар бақоат бояд
Бигузар зи худ ар худоат бояд
Фанои ҷиҳати халқят , мусталзими бақоӣ ба ҳақаст ,у урӯҷ ба маротибу мақомот тадриҷӣаст , на дафъӣ , мефармоед ки агар хоҳӣ ки лиззати нестӣу вусӯл ба олами итлоқу ваҳдат сарф биёбӣ , ва ба бақои ҳақ мтҳққ кардӣ , ба мӯҷиби байт
Ҳеҷ касро то нагардад ӯ фано
Нест раҳ дар боргоҳи кибриё
Бояд ки аз нохушӣ ва беҳузурӣу тафриқау касрати вуҷӯди маҷозии худу ғайр , ва ҳастӣу тааюн ки хаёлу пиндорӣ беш нест , хуши хуш яъне ба тадриҷу оҳистагӣ ба дар оеу муқайяд ба ҳеҷ қайд нагардӣ , хоҳи офоқӣу хоҳи ҷисмонӣу хоҳи рӯҳонӣ ; чаҳ то замонӣ ки толиби висоли ҳақиқӣ , ба мартабаи фаноу адамяти аслии зотии руҷӯъ наме намояд , аз ҳазрати итлоқӣ маҳҷӯбаст , балки то осори илму ҳаёт ки аз сифот зотӣаанд , бо солик боқӣаст , ҳануз ба ҳақиқат итлоқ нарасидааст . Бибояд ба яқин донист ки авлиёъи аллٰаҳ
Ва арбоби камолро ҳолот ва мақомотӣ ҳаст ки фаҳми уламои сӯрӣ аз идроки он қосираст ва Аслан роҳ бидон маъно намебаранд , балки мункиранд .
Худ надонад халқи асрори маро
Жож медоранд гуфтори маро
Ман чу хуршедами даруни нури ғарқ
наментонм кард хеш аз нури фарқ
эй дариғо арсаи аФҳоми халқ
Сахт танг омад надорад халқи ҳалқ
Гар набӯдӣ халқи маҳҷӯбу касиф
Вар набӯдӣ ҳалқҳо тангу заъиф
Дар ҳақиқат дод маънои додмӣ
Ғайр аз ин мантиқи дарии бгшодмӣ
Лек луқмаи бози он съўаҳ нест
Чора акнӯн обу равған карданӣ аст
Ҳар чанд масоили улӯми ҳақиқии ваҷдонеи комаи инбғӣ дар иборат намегунҷад , « вأмои алсоӣли Флои тнҳр » , ба сиблати ?имау ишорати калимае чанд дар қайди алфозу ҳуруфи муқайяд гардонида шуд . Умед ки аз илм ба айн ва аз гӯш ба оғӯш ояд !у аллоҳи иқўл алҳақу ҳўи иҳдии алсбил .