Кард ҳайдарро ҳзиФаҳи ин савол
Гуфт эй шери ҳақу Фҳли риҷол
Ҳеҷ ваҳйӣ ҳаст ҳақро дар ҷаҳон
Дар даруни беруни қуръони ин замон
Гуфт ваҳйӣ нест ҷузи қуръон ва лек
Дӯстони рододи фаҳмии неки нек
То бидон фаҳмӣ ки ҳамчун ваҳй хост
Дар калом ӯ сухан гӯйанд рост
Фикрати қалбӣ ки солик омадаст
Зубдаи кул мамолик омадаст
зи ибтидо то интиҳои кор ӯ
намебигӯям фаҳм кун асрор ӯ
Дар се зулмати нутфа на дил на дайн
Аз луаш шуд ҷамъу змоءи маин
Гирди гашти онгоҳ чун гўӣии нахуст
Токанд саргаштагии брхўди дуруст
Дар миёни хӯни бунаи моҳи тамом
Сохт азхўни раҳми худро таом
Оқибат чизе бирав тофт он мапурс
Ҷисми ин будат ки гуфтам ҷон мапурс
Срнгўнсор аз раҳм берун фитод
Ҳмчўхокӣ дар миён хӯн фитод
Шуд падеди оби маин оғози кор
Яъне аўмиди чунон покии мадор
Дар се зулмат медавид ва менишаст
Яъне ин нурат нахоҳад дод даст
Ҳамчуи гўӣии гирд бӯдан хуй кард
Яъне аз саргаштагӣ чун гӯии гирд
На маи андари хӯни таниши бози аўФтод
Яъне аз хӯн хӯрдани оғози аўФтод
Сарнигӯн омад бадунёи ғарқи хӯн
Яъне аз фурқат қадам кун сарнигӯн
Лаб бшир оварад онгаҳ ашки бор
Яъне ашки афшон ки ҳастӣ шери хор
Дид пистонро сияҳ то чанд гоҳ
Яъне акнӯн айш кун талху сиёҳ
Баъд аз он дар шуд бтФлии биқрор
Яъне аз Тифлон наёяд ҳеҷ кор
Дрҷўонӣ рафт аз бегонагӣ
Яъне ин шохист аз девонагӣ
Баъд аз он ақлаш шуд аз перии табоҳ
Яъне аз пери хрФ давлат махоҳ
Баъд аз он ғофил фурӯ шуд зери хок
Яъне ӯ бўӣӣ наёфт аз ҷони пок
Ҳар ки ӯ дар қайди чандини печи печ
Ҷони наёбад боз мерад ҳеҷ ҳеҷ
То наёбӣ ҷони даври андеш ро
Кӣ туоне хонд мардуми хеш ро
Нест мардуми нутфа аз обу хок
Ҳаст мардуми срқдсу ҷони пок
Сад ҷаҳони пари фиришта дар вуҷӯд
Нутфаро кӣ кунанд охири суҷуд
Орзӯи минкндт эй мушти хок
То шавад ин мушти хокати ҷони пок
То зи нутфаи қурб ҷон ёбад касе
Дард бояд барад бе дармони басӣ
Чораи ин кор саргардонӣаст
Доруии ин дард бе дармонӣаст
зи ибтидои нутфа то аинҷоигоаҳ
Дар нигари точнд дар пешаст роҳ
Ҳрдлиро кин талаби ҳосил буд
То қиёмати масти лоиъқл буд
Солики фикрати зи дарди ин талаб
наменаёсоед замонии рӯзу шаб
Медӯд то тан кунад бо ҷони бадал
Дар расонади тани бҷони пеш аз аҷал
Кори кори фикри тести аинҷоигоаҳ
Зонка як дами сари нмипичди зи роҳ
Кори фикрати лоҷарами як соъатат
Беҳтар аз ҳафтод солаи тоъатат
Солики фикрати бҷони дармонда
Сарнигӯн чун ҳалқа бар дармонда
На ба перии сари фурӯи миомдш
На тариқи худ накӯи миомдш
На зхўди хушнӯд на аз халқи ҳам
На хуш аз зуннор на аз далқи ҳам
На зсг донист худро бештар
На зи худ дида касе дарвештар
На ҳама на ҳеҷ на ҷузв ва на кул
На бади венаи нек на ъз ва на зл
На каж ва на рости венаи тақлид низ
На тани венаи ҷон ва на тавҳид низ
На гумоне на яқинӣ на шаккӣ
На басӣ на аўстӣ на андакӣ
На қаринӣ на яке на ҳамдамӣ
На рафиқӣ на касе на муҳаррамӣ
На дилӣ на дида на сина
На танӣ на Меҳрӣ ва на кӣна
На мусулмони давлатӣ на кофарӣ
Венаи таҳайюрро на поӣӣ на сиррӣ
На кам аз як қатра аз пишони нишон
На кам аз як зарра аз поёни баён
На касе ҷӯянда аз пояндагон
На касе гӯянда аз ояндагон
На зи ҳоли рафтагони дилро хабар
На зи кори хуфтагони ҷонро асар
На зи чандон қофилаи гардии падед
На миёни машғалаи мардии падед
На касеро куфр на имони тамом
На якеро дард ва на дармони тамом
На сиррии пайдо ва на роҳии падед
Роҳро дар ҳар қадами чоҳии падед
На насиҳат бӯда домани гири кас
На шариъати дидаи ҷузи тақсири кас
Ҷумла дар ғавғои ғифлати монда
Ҷумла дар маълулу иллати монда
Сад ҳазорон халқи дарҳами омада
Ҷумла дар яғмои олами омада
Он яке зин мебарад ин як аз он
Он яқин дорад азин ин шак аз он
Он яке чун хӯки гумроҳӣ шуда
Ваон дигар аз ҳилаи рӯбоҳӣ шуда
Он яке чун пел дар зӯри омада
Вон дигар аз ҳирс чун мӯри омада
Он яке саги табъу саги сират шуда
Вон дигар чун мӯши пари ҳиялат шуда
Он яке аз дона дар доми омада
Вон дигар аз сӯхтани хоми омада
Он яке мурдори хорӣ чун уқоб
Вон дигар фарёди хоҳӣ чун ғроб
Он яке аз ғусса дар хашми омада
Вон дигар аз ширки бади чашми омада
Он яке обистани қозӣ шуда
Вони бҳизи шаҳнагии розӣ шуда
Он якеро айни маҷҳӯли омада
Вон дигар чун айни маълули омада
Он чу ширии табл ғридн зада
Вон чу гиреҳгии бонг даридан зада
Ин кашида ҷумла дар худ чун наҳанг
Вони даридаи ҷумлаи брхўд чун паланг
Ин чу моҳии тоза рӯй оби боз
Вон чу мурғӣ дар ҳаво пар карда боз
Ин малик вааш деви мардуми омада
Ва он парии ҷуфтӣ чу каждуми омада
Ин чу намрудии бдўзхи сохтан
Ва он чу шаддод аз биҳишт афрохтан
Ин мурассаъи риш чун фиръавни пис
Вон чуҳомон гоўришии косаи лӣс
Ин зи кӣнаи сина то сари ғурур
Ва он зи аҷраи ҳуҷра то дар фуҷур
Ин зи сардии ҳамчуи яхи афсурдаи кор
Ва он зи гармии ҳамчуи оташи биқрор
Ин зи кӯрии ҳмчўнргс ҷилва кун
Ва он з карӣ ношунида як сухан
Он турши рўӣӣ чу сиркаи омада
Ва он лжни табъӣ чу биркаи омада
Ин ҳама аз макри афсуни сохта
Ва он ҳама аз кибри маъҷуни сохта
Ин сумуми бухлро ҳамдам шуда
Ва он риёу аҷабро муҳаррам шуда
Ин ҳасадро бар ҷасад тғро зада
Ва он риёро аз ҳаво савдо зада
Ин бъзрӣ чун занони дармонда
Ва он чун Тифлони сад ҳиҷои брхўондаҳ
Ин чу хӯша дар рибо хӯрдани аён
Ва он чу досии ҳарфи иллат дар миён
Ҳам мударрис аз дурӯғи қавли хеш
Монда дар идрор ҳамчун бўли хеш
Ҳам музаккари ҳамчуи мурғи чорчӯб
Халқи маҷлиси дасти зан ӯ пои кӯб
Орифони ҳам гардани гови омада
Босиррӣ ҳар як чу ғрқоўомдаҳ
Суфиён дар сидқу сФўти печи печ
Аштҳошон бӯда содиқ низ ҳеҷ
Зоҳидӣ бо рӯй ҳамчун хори пушт
Рост чун дар сиркаи савҳони дурушт
Обидони дам аз ҷӯ хӯша зада
Лек чун фарзин бҳргўшаҳ зада
Ҳам бузургони ҷумлаи мутаворӣ шуда
Ҳам азизони нуқтаи хорӣ шуда
Пои мардони даст хуш гашта ҳама
Шоҳбозони бор каш гашта ҳама
Аҳл сафа гашта ҳамдами кўФ ро
Суфи ҷуста пунба карда суф ро
Аҳли дил бо рӯй чун зари хушки лаб
Тан зада тобўкаҳ рӯз ояд бшб
Рӯй дар девор карда аҳли роз
Гуфта рози хеш бо девори боз
Ҳаркасӣ дар мазҳабу роҳӣ дигар
Ҳар дилӣ аз шубҳа дар чоҳӣ дигар
Фалсафӣ дар Киев ва дар кам монда
СФстӣ дар нафии олами монда
Ҷумла бар тақлиди сари афрошта
Пешвоёнро чу худ пиндошта
эй таассубро туонаш карда ном
Шубҳаро асрорў дониш карда ном
Ин калом омӯхта баҳри ҷадал
Ва он бмнтқ дар шудаи баҳри ҳиял
Ин халлоқии хонда аз баҳри ғулув
Ва он мунаҷҷим гашта аз баҳр улувва
Ҳар хасии ғарқа шудаи таҳсил ро
Лек на таҳсилро тафзил ро
Сад ҳазорон шаҳват бепоу сар
Ҳалқа карда гирди ҷон аз боми вдр
Солики саргашта беақлу ҳуш
Сад ҷаҳон медид чун дарё Биҷӯш
Дид як як зарраро туллоби ҳақ
АўФтодаҳи ҷумла дар гирдоби ҳақ
Хоки олами ҷумла бар ғарбол кард
Тарки ақлу шубҳа ва ашкол кард
Хоки олами сад ҳазорон бори бехат
Дар бе бар таҳтаи динори рехт
Охир аз ҳақ дастгирӣ омадаш
Бо сари ғарбол перӣ омадаш
Офтобӣ дар ду олами тофта
Олимии ахтари азу раҳ ёфта
Маҳв гашта фонии мутлақ шуда
Дар ҷаҳони ишқи мустағриқ шуда
Ҳам манят дар ҳувияти бохта
Ҳам сиррӣ дар сармадяти бохта
То бпишони дидаи раҳро гоми гом
То бпоёни рафта дар дар боми бом
На замонӣ дар замонии монда
Дар макон на дар маконеи монда
Дидаи сари зарраи зарра дар ду кун
Зарраи нодидаи ҳеҷ аз ҳеҷ лавн
Дар ҷаҳон ва аз ҷаҳони берун шуда
Дар миён ва аз миёни берун шуда
Сокини доими мусофири омада
Ғоибии пайвастаи ҳозири омада
Ҳамчуи хуршедии ҷаҳони зўғрқи нур
Ваов худ аз саргаштагии худ нФўр
Пери раҳи кибрят аҳмар омадаст
Сина ӯ баҳр ахзар омадаст
Ҳарки ӯ кӯҳлӣ насохт аз хоки пер
Хоҳи поку хоҳи гӯи нопоки мейр
Роҳ даврасту пари офат эй писар
Роҳи рӯро мебибояд роҳбар
Гар ту бе раҳбари Фрўдоӣии бароа
Гар ҳамаи ширии фурӯди уфтии бчоаҳ
Кӯри ҳаргиз кӣ тавонад рафт рост
Бе ъсокши кӯрро рафтан хатост
Гар ту гўӣӣ нест перии ошкор
Ту талаб кун дар ҳазор андари ҳазор
Зонкагар перӣ намонад дар ҷаҳон
На замин бар ҷой монад на замон
Пер ҳам ҳаст ин замони пинҳон шуда
Нанги халқони дида дар халқон шуда
Кӣ ҷаҳон беқутб бошад пойдор
Асия аз қутб бошад бар қарор
Гар намонад дар замини қутби ҷаҳон
Кӣ тавонад гашт бе қутби осмон
Гар турои дрдист пер ояд падед
Қуфли дардатро падед ояд калид
Покбозонро ки султон мекунанд
Аз барои дард дармон мекунанд
Чун надории дарди дармон кӣ расад
Чун на бандаи ту фармон кӣ расад
То здрд худ нагардӣ сӯхта
Кӣ кунад оташи турои афрӯхта
Дарди пеши ореи ту дармони бошиддат
Ҷони диҳии аўмиди ҷонони бошиддат
Солики алқсаҳ чу перӣ зинда ёфт
Хешро дар пеш ӯ афканда ёфт
Ҷонаш аз шодӣ ӯ омад Биҷӯш
Аз миён ҷонаш шуд ҳалқа бигӯаш
Сояи пераши чунон бар ҷон фитод
КоФтобш дар тнўрстон фитод
Нури зоҳири гашт ва зулмат мегурехт
Ишқ омад ақл ва ҳишмат мегурехт
Сад ҳазорон гул ки дар ноед бигуфт
Дар гулистони дили солики шкФт
Чун чунин гулҳо дарун ҷон бидид
Вази ду чашм хӯн фишон борон бидид
Ҳамчуи раъдӣ дар хурӯш афтод зор
Ҳамчуи барқӣ ханда мезад бе қарор
Гоҳи андари хандаи гуҳ дар гиря буд
Ин набӯд аз касб ӯ ин ҳадя буд
Ҷазба буд аз аноят дар расед
Куфр бигурехту ҳидоят дар расед
Солҳо бояд ки то як қатраи об
Дар дил дарё шавад дар хўшоб
Қатраи борон агарчӣ пар буд
Баҳрро дар умрҳо як дар буд
Гар шудӣ ҳар қатра дар ятем
Ҳар ятемии мстФо будӣ муқӣм
Оқибат чун гашти солик бе қарор
Дар раҳаши афканди пери номдор
Гуфт дар раҳи рҳзнонт хуфта анд
Ту мхсб ӣнҷо кун ончат гуфта анд
Роҳ давраст эй писар ҳушёр бош
Хоб бо гӯри афкан ва бедор бош
Кор ҳар каси ҳаркасиро аўФтод
Ҳамчуи ту ин ғами басиро аўФтод
Ҷаҳд он кун то дарин роҳи дароз
Ту бик зарра наМонӣ бастаи боз
Ҳркҷои конҷои Бамонеи бастаи ту
То абади онҷои Бамонеи хастаи ту
Воъизат дар синаи дарди вдоғи бас
Булбули ҷони турои мозоғи бас
Рост мирўҷҳд мекун ҳуши дор
Бор мекаш хор мехур гӯши дор
Солики ошиқи мизоҷ ва сахт кӯш
Ҳамчу оташ омад аз савдо Биҷӯш
Ҳарчӣ буд аз шӯр ва савдо барфаканд
Бараҳнаи худро бдрё дарфиканд
Чун сари шукру шикоят бар ниҳод
Сари бароа бениҳоят дар ниҳод
Боз буд он субҳи давлати рӯз ӯ
Тифл раҳ шуд ақли пиромўз ӯ
Сад ҳазорон роҳ гӯногӯн бидид
Сад ҳазорон қулзум пурхӯн бидид
Сад ҷаҳон метофт аз ҳар сӯй ӯ
Сад фалак мегашт дар паҳлавӣ ӯ
Сад муҳӣти мавҷи зан бо хеш дошт
Сад биҳишту дӯзахи андар пеш дошт
Гашти ҳайрони солики афтодаи кор
Лошаи мурдаи роҳи даври афтодаи бор
Гар басӣ дар зад касаш накушод дар
Вари басӣ пар зад касаш накушод пар
Митпиду мичхид ва медавид
Мекашид ва мебурид ва мепарид
Гар бпоён рафт шуд пишони зи даст
Вар бпишон рафт шуд поёни зи даст
Гар нмишд ҳар дамаш мехонданд
Вар ҳаме шуд ҳар дамаш меронданд
Дар раҳи сад печи пайчии аўФтод
ӯ ҳама меҷуст ҳайчии аўФтод
Лоҷарам ақлаш шуду девонаи гашт
Вази хиради якборагии бегонаи гашт
Нуктаи девонагон оғоз кард
Болу пари мурғи мастӣ боз кард
Гуфт эй дардӣ ки дармони манӣ
Ҷони ҷонии кФрўи имони манӣ
Гар марои сад кӯҳ бар гардан наҳй
Он ҳама бар ҷони худ бе ман наҳй
Ман ки бошам то чунин дардии кашам
Домани худ дар чунин гардии кашам
Баси аҷаби дардии нмидонми туро
Ин қадар донам ки михўонми туро
Гар бгрими гўӣим аз гиря чанд
Вари бихандами гўӣим бгарӣ маханд
Гар нхФтми хоб беҳтар байнем
Вар бихуфтам хоб дигар байнем
Гар кунам гўӣӣ макун бишинав сухан
Вар нахоҳам кард хоҳӣ гуфт кун
Вар хӯрам гўӣӣ махӯр эй бихбр
Вар нахоҳам хӯрд хоҳӣ гуфт хур
Бо ту чтўон хӯрд натавон хӯрд ҳеҷ
Бо ту чтўон кард натавон кард ҳеҷ
Хостан аз ту на зишт ва на накӯаст
На турои душмани тавон гуфтан на дӯст