Он муборизи майдони муҷоҳида , он мҷоҳзи айвони мушоҳида , он омили коргоҳи ҳидоят , он комили боргоҳи аноят , он сӯфии софӣ , башари ҳоФии раҳмаи аллоҳи алайҳ , муҷоҳида азим доштаасту шонеи рафеъ ,у мшори илайҳи қавм буд . Фзили ъёзи дарёфта буд ,у мурӣди холи худ буд , алии бен ҳашарам , ва дар илми усӯлу фурӯъи олам буд . Муваллид ӯ аз Марв буд . Ба Бағдод нишастӣу ибтидои тавба ӯ он буд ки шӯридаи рӯзгор буд . Як рӯз маст мерафт . Коғазӣ ёфт бар онҷои навиштаи бисмии аллоҳи арраҳмони арраҳим . Атрии харид ва он коғазро муаттар кард ва ба таъзими он коғазро дар хонаи ниҳод . Бузургии он шаб ба хоб дид ки гуфтанд : башарро бигӯӣ таййибати асмнои Фтибноку бҷлти асмнои Фбҷлноку тҳрти асмнои Фтҳрноки Фбъзтии лотибни асмки фии алднёу алохраҳ . Он бузург гуфт : мардӣ фосиқаст . Магар ба ғалати байнам май байнам .
Таҳорат карду намози бгзорд ва бихоб рафт , ҳамин хоб дид . Ҳамчунин то бори сеюм бомдод бархест , вайро талаб кард . Гуфтанд ба маҷлис хамраст .
Рафтаи хонае ки дар онҷо буд . Гуфт : башари онҷо май буд ?
Гуфтанд : буд . Влкн мастаст ва бехабар .
Гуфт : бгўӣид ки ба ту пайғомӣ дорам .
Гуфт : бгўӣид ки пайғом ки дорӣ
Гуфт : пайғоми худоӣ .
Гирён шуд . Гуфт : оҳ ! итоб дорад ё уқобӣ кунад .
Гуфт : бош то ёронро бигӯям .
Бо ёрон гуфт : эй ёрон ! марои хонданд . Рафтам ва шуморо бадрӯд кардам ки беш ҳаргизи маро дар ин кор намебайнед .
Пас чунон шуд ки ҳеҷ каси номи ваии ншнўдӣ , ало ки роҳатӣ ба дили ваии брсидӣ .
Ва тариқи зуҳд пеш гирифт , ва аз шиддати ғалабаи мушоҳидаи ҳақи таъолии ҳаргизи кафш дар пой накардӣ , ҳоФӣ аз он гуфтанд . Бо ӯ гуфтанд : чаро кафш дар пой накунӣ ?
Гуфт : он рӯз ки оштӣ карданд , пой бараҳна будам . Боз шарм дорам ки кафш дар пой кунам . Ва низ ҳақ таъолӣ мегуяд : заминро бисоти шумо грдондм . Бар бисоти подшоҳон адаб набӯд бо кафш рафтан .
Ҷамъӣ аз асҳоби хилват чунон шуданд ки бклўх астнҷо накарданду об аз даҳан бар замин нияндохтанд ки ҷумла дар ӯ нури аллоҳи диданд . Башарро низ ҳамин афтод . Бал ки нури аллоҳи чашм раванда гардад - беибср - ҷузи худои худро набинад , ҳар киро худои чашм ӯ шуд , ҷузи худоӣ натавонад дид . Чунонкии хоҷаи анбиёи алайҳими ассалом дар пас ҷинозаи сълбаҳ ба сари ангушт пой мерафт . Фармуд : тарсам ки пой бар сари малоикаи нуҳум . Ва он млоикаҳ чист ? нури аллоҳи алмўмни инзр ба нури аллоҳ .
Нақласт ки Аҳмади ҳанбал бисёр бар ӯ рафтӣ ва дар ҳақ ӯ иродат тамом дошт . То ба ҳаддӣ ки шогирдонаш гуфтанд : ин соъати ту олимӣ дар аҳодӣсу фиқҳу иҷтиҳод ва дар анвоъи улӯми назири надорӣ . Ҳар соъат аз пас шӯридае май рӯй . Чаҳ лоиқ буд ?
Аҳмад гуфт : оре ! аз ин ҳамаи улӯм ки бар шимурдед , ман ин ҳама ба аз ӯ донам , аммо ӯ худовандро ба аз ман донад .
Пас бар ӯ рафтӣ ва гуфтӣ : ҳдснии ани рабӣ . Маро аз худои ман суханӣ бигӯӣ .
Нақласт ки башари хост ки шабӣ ба хонаи даройад . Як пой дар остонаи ниҳод ва як пои беруни хонаи ниҳод , ва то рӯз ҳамчунон истода буду мутаҳайиру шӯрида ; ва гӯйанд низ ки дар дил хоҳараш афтод ки имшаби башари меҳмон ту хоҳад буд . Дар хона бирафту обии бузаду мунтазир омадан буд . Ногоҳ башар биёмад . Чун шӯрида Эй гуфт : эй хоҳарам ! бар бом мешавам .
Қадам биниҳод впоиаҳ эй чанд баромад ва то рӯз ҳамчунон истода буд . Чун рӯз шуд фурӯд омад ва ба намоз ҷамоат шуд . Бомдод бозомад , хоҳараш гуфт : истоданро сабаб чаҳ буд ?
Гуфт : дар хотирам омад ки дар Бағдоди чандин касанд ки номи эшон башараст . Яке ҷуҳуд , ва яке тарсо , ва яке муғ ,у марои ном башараст . Ва ба чунин давлатии расида , ва ислом ёфта . Эшон чаҳ карданд ки аз беруни нҳодндшон , ва ман чаҳ кардам ки ба чунин давлатии расидам . Дар ҳайрати ин монда будам .
Нақласт ки балол хавос гуфт : дар тӣа банӣ Исроил мерафтам . Мардӣ бо ман мерафт . Илҳомӣ ба дил ман омад ки ӯ Хизраст . Гуфтам : ба ҳақи ҳақ ки бигӯӣ ки туро ном чист ?
Гуфт : бародари ту , Хизраст .
Гуфтам : дар шофиӣ чаҳ гӯйӣ ?
Гуфт : аз аўтодаст .
Гуфтам : дар Аҳмади ҳанбал чаҳ гӯйӣ ?
Гуфт : аз садиқонаст .
Гуфтам : дар башар чаҳ гӯйӣ ?
Гуфт : аз пас ӯ чун ӯ набӯд .
Нақласт ки Абдуллоҳ ҷило гуяд : зўолнўнро дидам , ӯро ибодат буд ;у саҳлро дидам ӯро ишорат буд ;у башарро дидам ӯро вараъ буд . Маро гуфтанд ту ба кадоми моилтрӣ ?
Гуфтам ба бшрбни алҳорс ки устоди мост .
Нақласт ки ҳафт қмтраҳ аз кутуб ҳадис дошт , дар зери хок дафн кард . Ривоят накард . Гуфт : аз он ривоят намекунам ки дар худ шаҳват май байнам . Агар шаҳвати дили хомӯшии байнам ривоят кунам .
Нақласт ки башарро гуфтанд Бағдоди мухталит шудааст . Бал ки бештар ҳаромаст . Ту чаҳ май хурӣ ?
Гуфт : аз ин мехӯрам ки шумо мехуред , ва аз ин май ошомам ки шумо меошомед .
Гуфтанд : пас ба чаҳ раседӣ бад-ӣни манзалат ?
Гуфт : ба луқмае кам аз луқмае ва ба дастии кӯтоҳтар аз дастӣ ва касе ки мехӯрд ва мегиряд бо касе ки мехӯрд ва механдад баробар набӯд .
Пас гуфт : ҳалол исроф напазирад .
Яке аз ӯ пурсед : чаҳ чизи нон хӯриш кунам ?
Гуфт : офияти нон хӯриш кун .
Нақласт ки муддати чиҳил сол ӯро бирён орзӯ мекарду бҳоءи он ӯро ба даст наёмада буд , ва гӯйанд солҳо буд то дилаши боқло май хост ва нахурда буд .
Нақласт ки ҳаргизи об аз ҷӯӣ ки султонён канда будандӣ нахурдӣ .
Яке аз бузургон гуфт : ба назд башар будам , сармое буд сахт . ӯро дидам бараҳна , меларзид . Гуфтам : ё бо наср ! дар чунин вақти ҷома зиёдат кунанд , ту берун кардае ?
Гуфт : даравишонро ёд кардам ва мол надоштам ки ба эшон мувосот кунам . Хостам ки ба тан мувофиқат кунам .
Аз ӯ пурседанд бад-ӣни манзалат аз бача раседӣ ?
Гуфт : бдонкаҳи ҳоли хеш аз ғайри худои пинҳони доштам , ҷумлаи умр .
Гуфтанд : чаро султонро ваъз накунӣ ки зулм бар мо меравад ?
Гуфт : худоиро аз он бузургтар донам ки ман ӯро пеш касе ёд кунам ки ӯро донад . То бидон чаҳ расад ки ӯро надонад .
Аҳмади бен иброҳӣм алмтлб гуфт : башар маро гуфт ки маърӯфро бигӯӣ ки чун намоз кунам ба наздик ту оем . Ман пайғом бидодам . Мунтазир май будем , намози пешини бкрдим , наомад . Намози дигари бгзордим , наомад . Намоз хуфтани бгзордим , бо хештан гуфтам субҳони аллоҳ , чун башари мардӣ , хилоф кунад ? воин аҷабаст . Ва чашми ҳамеи доштам ва бар дар масҷиди ҳаме будем то башар биёмад . Саҷҷода хеш барграфт ва равон шуд . Чун ба диҷла расед бар об бирафт ва биёмад , ва ҳадис карданд то вақти саҳари бозгашт , ва ҳамчунон броб бирафт . Ман хештан аз боми биндохтму омадаму дасту пой ӯро бӯса додам , гуфтам : маро дуое бикун , дуо кард ва гуфт : ошкоро макун то зинда буд . Бо ҳеҷ кас нагуфтам .
Нақласт ки ҷамоатӣ бар ӯ буданд ва ӯ дар ризо сухан мегуфт . Яке аз эшон гуфт : ё абои наср ! ҳеҷ чиз аз халқ қабул намекунӣ бар эй ҷоҳро . Агар муҳаққиқӣ дар зуҳд , ва рӯй аз дунёи бгрдонидӣ аз халқи чизе май ситон то ҷоҳат намонад дар чашми халқу ончӣ аз эшон . Май сетоне дар хФиаҳ ба даравишон май даҳ ва бар таваккул менишину қӯти хеш аз ғайб май ситон .
Ин сухани азим сахт меомад бар асҳоби башар . Гуфт : ҷавоби бишанвед . Онгаҳ гуфт : фуқарои се қисманд : як қисм онанд ки ҳаргиз суол накунанд ва агар бидиҳандашон низ нагиранд , ин қавм рӯҳонӣонанд ки чун худовандро суол кунанд ҳарчӣ хоҳанд худо бидиҳад , ва агар савганд ба худоӣ диҳанд дар ҳоли ҳоҷати эшон раво шавад . Як қисм дигар ононанд ки суол накунанд ва агар бидиҳанд қабул кунанд ва ин қавм аз аўстанд , ва эшон бар таваккул сокин бошанд брхдои таъолӣ , ва ин қавм онҳоанд ки бар моидае хулд нишинанд . Ва як қисм онанд ки ба сабр нишинанд ва чндонкаҳ тавонанд вақт нигоҳ доранд ,у дқъ дўоъӣ мекунанд .
Он сӯфӣ чун ҷавоб башнавад гуфт : розии гаштами бад-ӣни сухан . Худованд аз ту розии бод !
Ва башар гуфт : ба алии ҷорҷонеи расидам . Бар чашмаи обӣ буд . Чун маро бидид гуфт : оё имрӯз чаҳ гуноҳ кардам ки одамиро май байнам ?
Гуфт : аз пас ӯ бдўидм , гуфтам : маро васиятӣ кун . Гуфт фуқароро дар баргир ,у зистан бо сабр кун . Ва ҳаворо душмани гир ,у мухолифат шаҳавот кун ,у хонаи худ аи имрӯзи холитар аз лаҳади гардон . Чунонкии хонаи ту чунон буд ки он рӯз ки дар лаҳадати бхўобоннди мураффаҳу хуш ба худоӣ туоне расед .
Нақласт ки гуруҳе бар башар омаданд ки аз шом омадаем ва , ба ҳаҷ рӯем . Рағбат кунӣ бо мо ?
Гуфт : ба се шарт : яке онкӣ ҳеҷ брнагирем , ва ҳеҷ нахоҳем , ва агар чизе мон диҳанд напазирем .
Гуфтанд : нохостану бурно гирифтан тавонем аммо агар футуҳӣ падед ояд натавонем ки нагирем .
Гуфт : шумо таваккули брзод ҳоҷён кардаед ва ин баёни он суханаст ки дар ҷавоби он сӯфӣ гуфтааст ки агар дар дил карда будӣ ки ҳаргиз аз халқи чизе қабул нахоҳам кард , ин таваккул бар худоӣ будӣ .
« нақласт ки башар гуфт рӯзӣ бахона даромадам мардиро дидам гуфтам ту кистӣ ки бедастурӣ даромадӣ гуфт бародари ту Хизрам гуфтам ръо кун маро гуфт худоӣ гузордан тоъати худ бар ту осон гардонод ва гуфт тоъати ту бар ту пӯшида гардонод »
Нақласт ки яке бо башар машварат кард ки дуҳазор дирам дорам . Ҳалол мехоҳам ки ба ҳаҷ шавам .
Гуфт : тавбаи тамошо май рӯй . Агар барои ризои худоӣ мерӯй бирав вом касе бгзор , ё бидиҳ ба ятем ва ба мардии мқли ҳол , ки он роҳат ки ба дил мусулмонӣ расад аз сад ҳаҷи исломи писандидатар .
Гуфт : рағбати ҳаҷи бештар май байнам .
Гуфт : аз онкии молҳо на аз ваҷҳи некӯ ба даст овардае , то бноўҷўаҳ харҷ накунӣ қарор нагирӣ .
Нақласт ки башар бар гӯристон гузар кард . Гуфт : ҳамаи аҳли гӯристонро дидам , бар сар кӯҳ омаду шағабӣ дар эшон афтода ва бо икдгр мунозиъа мекарданд , чунонкӣ касе қисмат кунад чизе .
Гуфтам : бори худоё ! марои шносои гардон то ин чаҳ ҳоласт ? маро гуфтанд онҷо бирав ва бипурс . Рафтаму пурсидам . Гуфтанд : як ҳафтааст ки мардӣ аз мардони дайн бар мо гузар кард ва ба се бори қул ҳўи аллоҳ аҳад бархонад ,у савоб ба мо дод . Як ҳафтааст то мо савоби онро қисмат мекунем . Ҳануз фориғ нагаштаем .
Нақласт ки башар гуфт : Мустафоро слии аллоҳи алайҳу силам ба хоб дидам . Маро гуфт : эй башар ! ҳеҷ май доне ки чаро худои таъолии баргузеди туро аз миёни ақрони ту ? ва баланд гардонид дараҷаи ту ?
Гуфтам : неи расӯли аллоҳ !
Гуфт : ба сабаби онкии мтобъти суннат ман кардӣу солеҳонро ҳурмат нигоҳ доштӣ ,у бародарон насиҳат кардӣу асҳоби мароу аҳли байти маро дӯст доштӣ , худои таъолии туро аз ин ҷиҳат ба мақоми Аброри расонид .
Нақласт ки башар гуфт : як шаби Муртазоро ба хоб дидам . Гуфтам : марои пандии даҳ ! гуфт : чаҳ некӯаст шафқати тавонгарон бар даравишон барои талаби савоби раҳмон , ва аз он некӯтар такаббури даравишон бар тавонгарон , аз эътимод бар карами офаридагори ҷаҳон .
Нақласт ки асҳобро гуфт : саёҳат кунед ки чун оби равон буд хуш гардад , ва чун сокин шавад мутағаййир ва зард шавад .
Ва гуфт ҳар ки хоҳад ки дар дунё азиз бошад , ва дар охирати шариф , гӯ аз се чиз давр бош : аз махлуқон ҳоҷат махоҳ ;у касро бдмгўӣ ва ба меҳмонии каси Марв .
Ва гуфт : ҳаловати охирати наёбади онкӣ дӯст дорад ки мардумони вайро бидонанд .
Ва гуфт : агар дар қаноати ҳеҷ суд нест ҷуз ба иззати зиндагонӣ кардан кифоятаст .
Ва гуфт : агар дӯсти дорӣ ки халқи туро бидонанд ин дӯстии сари муҳаббати дунё буд .
Ва гуфт : ҳаргизи ҳаловат ибодат наёбӣ то нигарадоне миёни худу миёни шаҳавоти девори оҳанӣн .
Ва гуфт : сахттарин корҳо сеаст : ба вақти дасти танагии саховат ,у вараъ дар хилвату сухани гуфтани пеш касе ки аз ӯ битарсӣ .
Ва гуфт : вараъи он буд ки аз шубаҳоти поки беруни ое . Ва муҳосибаи нафас дар ҳар турфаи алъайнии пешгирӣ .
Ва гуфт : зуҳд мулкӣаст ки қарор нагирад , магар дар дилии холӣ .
Ва гуфт : андӯҳ мулкӣаст ки чун ҷое қарор гирифт ризои надиҳад ки ҳеҷ чиз бо ӯ қарор гирад .
Ва гуфт : фозилтарин чизе ки бандаеро додаанд маърифатаст . Ва алсбри фии алФқр .
Ва гуфт : агар худоиро хоссагонанд орифонанд .
Ва гуфт : сӯфӣ онаст ки дил софӣ дорад бо худоӣ .
Ва гуфт : орифон қавмӣанд ки нашносанд , магари худоӣ ; ва эшонро гиромӣ надоранд магар барои худоӣ .
Ва гуфт : ҳарки хоҳад ки таъм озодӣ бичишад гӯи сарро поки гардон .
Ва гуфт : ҳарки амал кунад худоиро ба сидқ , ваҳшатии азим бо халқаш пеш ояд .
Ва гуфт : саломӣ бар абноӣ дунё кунед , ба дасти доштани салом бар эшон
Ва гуфт : нигаристан бар бахили дилро сахт гирданд .
Ва гуфт : адаби даст ба доштани миёни бародарон , адабаст .
Ва гуфт : бо ҳеҷ каси нншстм ва ҳечкас бо ман нанишаст ки чун аз ҳам ҷудои шудеми марои яқини ншдкаҳ агар ба ҳам нншстимӣ ҳар дуро ба будӣ .
Ва гуфт : ман кораи маргаму кора марг набӯд магар касе ки дар шак буд .
Ва гуфт : комил набошӣ то душмани ту эмин набӯд .
Ва гуфт : агар худоиро тоъат наме дорӣ , борӣ маъсияташ макун .
Яке дар пеш ӯ гуфт : таваккулати алии аллоҳ .
Башар гуфт : бар худои дурӯғ май гӯйӣ . Агар бар ӯ таваккул карда будӣ , бидонча ӯ кунад розӣ будӣ .
Ва гуфт : агар туро чизе аҷаб ояд аз сухани гуфтан хомӯш бош ва чун аз хомӯшӣ аҷаб ояд сухани гӯй .
Ва гуфт : агар ҳамаи умр дар дунё ба саҷдаи шукри машғӯли гардӣ , шукри он нгзордаҳ бошӣ ки ӯ дар азали ҳадис дӯстон кард . Ҷаҳд кун то аз дӯстон бошӣ .
Чун вақт маргаш даромад дар изтиробии азим буд ва дар ҳолатии аҷаб . ГФнтнд : магари зиндагониро дӯст май дорӣ ?
Гуфт : не ! валикин ба ҳазрати подшоҳи подшоҳон шудан саъбаст .
Нақласт ки дар марази мӯат будӣ ва яке даромад ва аз дасти танагии рӯзгор шикоят кард . Пероҳан бадв доду пероҳанӣ ба орияти бастад ва бидон перҳан ба дор охират хиромед .
Нақласт ки то башари зинда буд ҳаргиз дар Бағдоди ҳеҷ сутур рўс нияндохта буд , дрроаҳ - ҳурмат ӯро ки пой бараҳна рафтӣ - як шаби мардӣ сутурӣ дошт . Сутурро дид ки дар роҳ рўс афганд . Фарёд баровард : ки башар ҳоФӣ намонад .
Нгрстнд , чунон буд . ГФнд : ба чаҳ донистӣ ?
Гуфт : бдонкаҳ то ӯ зинда буд дар ҷумлаи роҳи Бағдоди рўси сутурӣ дида набӯд . Ин бархилоф одат дидам , донистам ки бшрнмондаҳаст .
Баъд аз марг ӯро ба хоби диданд . Гуфтанд : худоӣ бо ту чаҳ кард ?
Гуфт : бо ман итоб кард . Гуфт : дар дунёи аи змн чаро чандин тарсид ӣ ? аммо илмати ани алкрми сифатӣ . Надонистӣ ки карами сифат манаст ?
Дайгарӣ ба хоб дид пурсед ки : ҳақ бо ту чаҳ кард ?
Ва гуфт : марои омрзид ва фармуд кул ё ман лами ёклу ашрб ё ман лами ишрби лоҷлӣ . Бихӯр эй онкӣ аз барои мо нахурдӣу бёшом эй онкӣ аз барои мо нёшомидӣ .
Дайгарӣ ба хобаш дид . Ва гуфт : худоӣ бо ту чаҳ кард ?
Гуфт : маро биёмурзед ва як нима аз биҳишти маро мубоҳ гардонид , ва маро гуфт ё башар ! то будӣ агар маро дар оташ саҷда кардӣ , шукри он нгзордӣ ки туро дар дили бандагони худ ҷой додам .
Дайгарӣ ба хобаш дид . Гуфт : худоӣ бо ту чаҳ кард ?
Гуфт : фармон омад ки марҳабо эй башар ! он соъатӣ ки туро ҷон бар медоштанд ҳеҷ набӯд дар рӯй замин аз ту дӯсттар .
Нақласт ки як рӯзи заъифае бар эмоми Аҳмад ҳанбал омад ва гуфт : бар бом , дӯк май рейсаму машъалае зоҳир гардад аз он Халифа ки мегузарад . Ба равшанои он машъала , гоҳ ҳаст ки чанд пораи дӯк май рейсам . Раво буд ё на ?
Аҳмад гуфт : ту борӣ ки ӣӣ ки ин доманат гирифтааст , ки ин аҷабаст ?
Гуфт : ман хоҳари башар ҳоФӣам .
Аҳмад зор бигирист ва гуфт : ин чунин тақвои ҷуз аз хонадони башари ҳоФӣ берун наёяд , ва ва гуфт : туро раво набӯд , зинҳор , гӯши дор то оби софӣ тира нашавад , ва иқтидо бидон муқтадоӣ пок кун - бародари хеш - то чунон шӯй ки агар хоҳӣ то дар машъалаи эшон дӯки рейсии дасти ту , туро тоъат надорад . Бародарати чунон буд ки ҳаргоҳ - ки даст ба таомӣ дароз кардӣ , ки шабаҳат будӣ - даст ӯ тоъат надоштӣ .
Гуфтӣ : маро султонӣаст ки дил гӯйанд . ӯро рағбат тақвоаст . Ман ёрои он надорам ки бедастур ӯ сафар кунам .