Он муборизи сафи бало , он орифи сидқу сафо , он марди майдони маънӣ , он фарди айвони тақво , он муҳаққиқи ҳақу набӣ , қутби вақти Абӯтуроби Нахшабии рҳмҳоллаҳи алайҳ , аз айёри пешагони тариқат буд , ва аз муҷаррадони роҳи бало буд ва аз сайёҳони бодияи фақр буд , ва аз Сайидони ин тайифа буд , ва аз акобри машойихи хуросон буд ,у дрмҷоҳдаҳу тақвои қадамӣ росих дошт , ва дар ашороту калимоти нафасӣ олӣ дошт . Чиҳил мавқифи истода буд ва дар чандини соли ҳаргизи сар бар болин наниҳода буд , магар дар ҳарам .
Якбор дар саҳаргоҳ ба хоб шуд . Қавмӣ аз ҳурон хостанд ки хештан бар ӯ арза кунанд . Шайх гуфт : моро чандон парвое ҳаст ба ғафур ки пурвой ҳур надорам . Ҳурон гуфтанд : эй бузург ! ҳарчанд чунинаст аммо ёрони моро шамотат кунанд ки бишинаванд ки моро пеши ту қабӯлӣ набӯд .
То ризвон ҷавоб дод ки : мумкин нест ин азизони пурвои шумо буд . Бирӯяд то фардо ки дар биҳишт қарор гирад ва бар сарир мамлакат нишинад онгоҳи биёеду тақсирӣ ки дар хизмат рафтааст ба ҷой оред .
Бутуроб гуфт ки : эй ризвон ! агар худ ба биҳишт фурӯ оем гӯ хизмат кунед .
Ибн ҷило гуяд : Бутуроб дар Макка омад . Тоза рӯй буд . Гуфтам : таоми куҷои хӯрдае ?
Гуфт : ба Басра ,у дигар ба Бағдод ,у дигари ӣнҷо .
Ва ибн ҷило гуяд : сесад перро дидам . Дар миёни эшон ҳеҷ каси бузургтар аз чҳортн набӯд . Аввали эшон Бутуроб буд .
Нақласт ки чун аз асҳоби хеш чизе дидӣ ки кроҳит доштӣ худ тавба кардӣ ва дар муҷоҳидаи биФзўдӣ ва гуфтӣ : ин бечора ба шавамӣ ман дар ин бало афтодааст .
Ва асҳобро гуфтӣ : ҳарки аз шумо мураққаъии пӯшед суол кард , вҳркаҳи андар хонақоҳ нишаст суол кард ,у ҳарки аз мусҳаф қуръон хонд суол кард .
Як рӯзи яке аз асҳоби ваии даст ба пӯсти харбузае дароз кард ва се рӯз буд то чизе нахурда буд . Гуфт : ту бирав ки тасаввуфро нишое . Туро ба бозор бояд шуд .
Ва гуфт : миёни ману худоӣ аҳдӣаст ки чун даст ба ҳаром дароз кунам маро аз он боздорад .
Ва гуфт : ҳеҷ орзӯ бар дили ман даст набӯдааст , магар вақте дар бодия май омадам . Орзӯии нони гарму хояи мурғ бар дилам гузар кард . Иттифоқ афтод ки роҳ гум кардам . Ба қабӣлае афтодам . Ҷамъӣ истода буданд ва машғала мекарданд . Чун маро бидиданд дар ман овехтанд ва гуфтанд : колои мо бардае .
Ва касе омада буду колои эшон барда буд . Шайхро бигирифтанд ва дивист чӯби бзднд . Дар миёни чӯб задани перӣ аз он мавзе бигузашт . Дид якеро мезаданд . Ба наздик ӯ шуд . Бидонаст ки ӯ кист . Мураққаъ бадареду фарёди бардошт ва гуфт : шайхи алшиўх тариқатаст . Ин чаҳ беҳурматӣаст ? ин чаҳ беадабӣаст ки бо Сайиди ҳамаи садиқон тариқат кардед ?
Он мардумон фарёд карданд ва пушаймонӣ хӯрданд ва узр хостанд . Шайх гуфт : эй бародарон ! ба ҳақи вафои ислом ки ҳаргиз вақте бар ман гузар накард хуштар аз ин вақт , солҳо буд то май хостам ки ин нафас ба коми хеши бубинам . Бидон орзӯ акнӯн расидам .
Пас пери сӯфии даст ӯ бигирифт ва ӯро ба хонақоҳи брдўи дастурии хост то таомӣ биоварад . Бирафту нони гарму хоя мурғ биоварад . Шайх гуфт : эй нафас ! ҳар орзӯе ки бар дил ту хоҳад гузашт бе дивист тозӣона нахоҳад буд .
Нақласт ки Бутуробро чанд писар буд ; ва дар аҳд ӯ гурги мардуми хори падеди омада буд . Чанд писарашро бадаред . Як рӯз ба саҷҷода нишаста буд . Гурги қасд ӯ кард . ӯро хабар карданд . Ҳамчунон май буд . Гург чун ӯро бидид бозгашт .
Нақласт ки якбор бо мурӣдон дар бодия мерафт . Асҳоб ташна шуданд . Хостанд ки вузӯи созанд . Ба шайх муроҷиа карданд . Шайх хаттӣ бикашед , оби брҷўшид ва вузӯ сохтанд .
Абўолъбос сирмӣ гуяд : бо Бутуроб дар бодия будам . Яке аз ёрон гуфт маро ташнааст .
Пой бар замин зад . Чашмае об падед омад . Мард гуфт : маро чунон орзӯаст ки ба қадаҳ бихӯрам .
Даст бар замин зад қадаҳии баромад аз обгинаи сипед ки аз он некӯтар набошад . Вай аз он об бихӯраду ёронро об дод ва он қадаҳ то ба Макка бо мо буд .
Бутуроби абўолъбосро гуфт : асҳоби ту чаҳ мегӯйанд дар ин корҳо ки ҳақи таъолӣ бо авлиёӣ хеш мекунад аз каромот ?
Гуфт : ҳечкас надидам ки ба дайн имон оварад алои андакӣ .
Гуфт : ҳарки имон наёвард ба дайни кофар буд .
Ва як бор мурӣдон гуфтанд : гзир нест аз қӯти шайх .
Гуфт : гзир нест аз онкӣ аз ӯ гзир нест .
Бутуроб гуфт : шабӣ дар бодия мерафтам - танҳо - шабии торик буд . Ногоҳ сиёҳии пеш ман омад . Чндонкаҳи минора Эй тарсидам . Чун ӯро бидидам гуфтам : ту парӣ ё одамӣ ?
Гуфт : ту мусулмон ё кофарӣ ?
Гуфтам : мусулмон .
Гуфт : мусулмони ҷузи худоӣ аз чиздигр матарсад .
Шайх гуфт : дили ман ба ман бозомад . Донистам ки фиристода ғайбаст . Таслим кардаму хавф аз ман бирафт .
Ва гуфт : ғуломӣ дидам дар бодия безоду роҳила . Гуфтам : агар яқини нестӣ бо ӯ ҳалок шавад . Пас гуфтам : ё ғулом ба чунин ҷой май рӯй безод ?
Гуфт : эй пер ! србрдор то ҷузи худои ҳеҷ касро бинӣ .
Гуфтам : акнӯн ҳркҷо хоҳӣ бирав .
Ва гуфт : муддати бист сол на аз касе чизе гирифтам ва на касеро чизе додам . Гуфтанд : чигуна ? гуфт : агар мегирифтам аз вай гирифтам ва агар медодам бадв медодам .
Ва гуфт : рӯзии таомии брмн арза карданд , манъ кардам . Чаҳордаҳи рӯз гурусна мондам , аз шавамӣ онкӣ манъ кардам .
Ва гуфт : ҳеҷ намедонам мурӣдро музиртар аз сФркрдн бар мтобъти нафас ва ҳеҷ фасод ба мурӣд роҳ наёфт ало ба сабаби сафарҳои ботил .
Ва гуфт : ҳақи таъолӣ фармӯдааст ки давр бошед аз кбоир , ва кбоир нест алои даъвии фосиду ишорати ботилу итлоқ кардани ибороту алфози миёни тиҳӣ беҳақиқат . Сами қоли қоли аллоҳи таъолӣу ани алшётини лиўҳўни илои аўлёءҳми лиҷодлўкм .
Ва гуфт : ҳаргизи ҳечкас ба ризоӣ худоӣ нарасад агар як зарраи дунёро дар дил ӯ миқдор буд .
Ва гуфт : чун бандаи содиқ буд дар амал ҳаловат ёбад , пеш аз онкӣ амал кунад ва агар ихлос ба ҷой оварад дар он ҳаловат ёбад , дар он вақт ки он амал кунад .
Ва гуфт : шумо се чиз дӯст медоред ва аз он шумо нест нафасро дӯст медореду нафас аз он худоӣаст ,у рӯҳро дӯст медореду рӯҳ аз он худоӣаст ,у молро дӯст медореду мол аз он худоӣаст . Ва ду чиз талаб мекунед ва намеёбед : шодӣу роҳат . Ва ин ҳарду дар биҳишт хоҳад буд .
Ва гуфт : сабаби вусӯл ба ҳақи ҳафдаҳ дараҷааст . Аднои он иҷобатасту аълои он таваккул кардан ба худои таъолӣ ба ҳақиқат .
Ва гуфт : таваккул онаст ки хештанро дар дарёии убудийяти аФгнӣ , дил дар худои бастаи дорӣ . Агар диҳад шукри гӯйӣ ва агар бозгирд сабр кунӣ .
Вагуфт : ҳеҷ чизи орифро тира накунаду ҳамаи тирагӣҳо бо ӯ равшан буд .
Ва гуфт : аз дилҳо дилӣаст ки зинда ба нури фаҳм аз худоӣ .
Ва гуфт : қаноат гирифтани қӯт аз худоӣ .
Ва гуфт : ҳеҷ чиз нест аз ибодоти нофеътар аз ислоҳи хавотир .
Ва гуфт : андешаи хешро нигоҳи дор зеро ки муқаддамаи ҳама чизҳоаст ки ҳаркиро андеша дуруст шуд баъд аз он ҳарчӣ бар вай баравад аз афъолу аҳволи ҳамаи дуруст буд .
Ва гуфт : ҳақи таъолӣ гуё гирданд уламоро дар ҳар рӯзгории муносиби аъмоли аҳли рӯзгор .
Ва гуфт : ҳақиқат ғноонаст ки мустағнӣ бошӣ аз ҳарки мисл туаст ,у ҳақиқати фақр онаст ки муҳтоҷ бошӣ ба ҳарки мисл туаст .
Нақласт ки касе гуфташ : туро ҳеҷ ҳоҷат ҳаст ба ман ? бурдор .
Шайх гуфт : маро чун ба ту ва мисли ту ҳоҷат буд ки маро ба худоӣ ҳоҷат нест . Яъне дар мақом ризоем ; розиро бо ҳоҷат чаҳ кор .
Ва гуфт : фақир онаст ки қӯт ӯ он буд ки биёбаду либос ӯ он буд ки уратии бипушаду маскан ӯ он буд ки дар онҷо бошад .
Нақласт ки вафот ӯ дар бодияи Басра буд ва аз пас ӯ ба чандини соли ҷамоатии бадви расиданд ӯро диданд бар пои истода ва рӯй ба қибла кардау хушк шудау ркўаҳ эй пеши ниҳодау Асо дар дасти гирифта ва ҳеҷ сбоъии гирд ӯ нагаштӣ ; рҳмҳоллаҳи алайҳ .