Он қдўаҳи риҷол , он нуқтаи камол , он обиди содиқ , он зоҳиди ошиқ , он султони аўтод , қутби олам : абўҳФси ҳаддод , рҳмҳоллаҳи алайҳ , подшоҳи машойих буд алии алотлоқ , Халифаи ҳақ буд ба истеҳқоқ , ва ӯ аз муҳташамони ин тайифа буд , ва касе ба бузургӣ ӯ набӯд дар вақти вай , вар дар риёзату каромату муруввату футувват беназир буд ва дар кашфу баёни ягонау муаллиму млқн ӯ бе воситаи худоӣ буд , ъзўҷл . Ва пери бўъсмони ҳирӣ буду шоҳи шуҷоъ аз Кирмон ба зиёрат ӯ омдў дар суҳбат ӯ ба Бағдод ба зиёрати машойих ,у ибтидоӣ ӯ он буд ки бар канизакии ошиқ буд , чунонкӣ қарор надошт , ӯро гуфтанд : дар шористони ншобўри ҷуҳудӣ ҷодӯгараст , тадбири кори ту ӯ кунад .
АбўҳФси пеш ӯ рафт ва ҳол бигуфт . ӯ гуфт : туро чиҳил рӯз намоз набояд кард ва ҳеҷ тоъату амал некӯ набояд карду номи худоӣ бар забон нишоед ронаду ният некӯ набояд кард , то ман ҳиялат кунам ва туро ба саҳар ба мақсӯди расонам .
БўҳФси чиҳил рӯз чунон кард . Баъд аз он ҷуҳуди он тилисми бикраду мурод ҳосил нашуд . Ҷуҳуд гуфт : бешак аз ту хайрӣ дар вуҷӯд омадааст ва агар на маро яқинаст ки ин мақсӯд ҳосил шудӣ .
БўҳФс гуфт : ман ҳеҷ чизе накардам ало дар роҳ ки май омадами сангӣ аз роҳ ба пои боз канора афгандам то касе бар ӯ науфтад .
Ҷуҳуд гуфт : маёзор худовандиро ки ту чиҳил рӯзи фармон ӯ зойеъ кунӣ ва ӯ аз карами ин миқдори ранҷи ту зойеъ накард .
Оташӣ аз ин сухан дар дили абўҳФс падед омад ва чандон қӯт кард ки бӯи ҳФс ба дасти ҷуҳуд тавба кард ва ҳамон оҳангарӣ мекарду воқеаи худ ниҳон медошт ва ҳар рӯзи як динор касб мекарду шаб ба даравишон додӣ ва дар клиддони беваи занони андохтӣ - чунонкии ндонстндӣ -у намоз хуфтан дарюза кардӣ ва рӯза бидон кушодӣ . Вақт будӣ ки дар ҳавзӣ ки тараи шстндии бақоёӣ он барчедӣу нони хӯриши сохтӣ муддатии бад-ӣн рӯзгор гузоштӣ як рӯзи нобиноӣӣ дар бозои р май гузашт . Ин оят мехонд : аъўзи биллоҳи ман алшитони алрҷим * бисмии аллоҳи арраҳмони арраҳим *у бдолҳми ман аллоҳи мо лами икўнўои иҳтсбўн * дилаши бад-ӣни оят машғӯл шуду чизе бар вай дар омаду бихўди гузашт . Ба ҷои анбр , даст дар кӯра карду оҳани тФсидаҳ берун кард ва бар санадони ниҳод . Шогирдони путки бзднд , нигоҳ карданд , оҳан дар даст ӯ диданд - ки мегардонид . Гуфтанд : эй устод ! ин чаҳ ҳоласт ?
ӯ бонг бар шогирдон зад ки бизанед !
Гуфтанд : эй устод ! бркҷо бизанем ? чун оҳан пок шуд ?
Пас бўҳФс ба худ бозомад . Оҳани тофта дар даст худ дид ва ин сухан бишунид ки : чун пок шуд бркҷо занем ?
Наъраи бузаду оҳани биФгнду дуконро ба ғорат дод ва гуфт : мо чандин гоҳ хостем ба такаллуф ки ин кор раҳо кунем ва накардем то онгоҳ ки ин ҳадис ҳамла оварад ва моро аз мо бастад ва агар чаҳ ман даст аз кор май доштам то кори даст аз ман надошт фоида набӯд .
Пас рӯй ба риёзати сахти ниҳоду азлату муроқибат пеш гирифт .
Чунонкӣ нақласт ки дар ҳамсоягӣ ӯ аҳодӣс истимоъ мекарданд . Гуфтанд : охир чаро ниёеи тоои стмоъ аҳодӣс кунӣ ?
Гуфт : ман сӣ соласт то мехоҳам дод як ҳадис бидиҳам , наметавонам дод . Самоъи дигари ҳадис чун кунам ?
Гуфтанд : он ҳадис кадомаст ?
Гуфт : онкӣ мефармоед : расӯли слии аллоҳи алайҳу ?алаи вслми ман ҳасани исломи алмрءи таркаи мо ло яънеа . Аз некуии исломи мард онаст ки тарк кунад чизе ки ба кораш наёяд .
Нақласт ки бо ёрон ба саҳрои рафта буд ва сухан гуфт . Вақти эшон хуши гашт . Оҳӯе аз кӯҳ биёмаду сари барканори ниҳод . АбўҳФси тапонча бар рӯй худ мезад ва фарёд мекард . Оҳӯ бирафт . Шайх ба ҳол худ бозомад . Асҳоби прсидндкаҳ : ин чаҳ буд ?
Гуфт : чун вақти мо хуш шуд дар хотирам омад ки кошкӣ гӯсфандӣ будӣ то бирён кардамонеу ёрони имшаби парокандаи ншдндӣ . Чун дар хотирам бигузашт оҳӯе биёмад .
Мурӣдон гуфтанд : ё шайх ! касеро бо ҳақи чунин ҳоле буд фарёд кардану тапонча задан чаҳ маънӣ дорад ?
Шайх гуфт : намедонед ки мурод дар канор ниҳодан аз дар берун карданаст . Агар худои таъолӣ ба фиръавни некии хостӣ бар мурод ӯ нилро равон накардӣ .
Нақласт ки ҳар вақт дар хашм шудӣ сухан дар халқ некӯ гуфтӣ то хашм ӯ сокин шудӣ , онгаҳ ба сухан дигар шудӣ .
Нақласт ки як рӯз май гузашт . Якеро дид мутаҳайиру гирён . Гуфт : туро чаҳ бӯдааст ?
Гуфт : харии доштам , гум шудаасту ҷузи он ҳеҷ надоштам .
Шайх таваққуф кард ва гуфт : ба иззати ту ки гом барнадорам то хари бадв боз нарасад . Дар ҳоли хар падед омад .
АбуУсмон ҳирӣ гуяд : рӯзӣ дар пеш абўҳФс мерафтам . Мавизӣ чанд дидам пеш ӯ ниҳода . Яке бардоштам ва дар даҳони ниҳодам . Ҳалқ маро бигирифт ва гуфт : эй хоин ! мавиз ман бихӯрадӣ аз чаҳ ваҷҳ ?
Гуфтам : ман аз дил ту донам ва бар ту эътимод дорам ва низ донистам ки ҳарчӣ дорӣ эсор кунӣ .
Гуфт : эй ҷоҳил ! ман бар дили хеш эътимод надорам , ту бар дили ман чун эътимоди дорӣ . Ба покии ҳақ - ки умрӣаст то брҳрос ӯ мезем ва намедонам ки аз ман чаҳ хоҳад омад - касе дарун хеш надонад , дайгарии дарун ӯ чаҳ донад .
Ва ҳам АбуУсмон гуяд ки бо абўҳФс ба хонаи Абубакр ҳлиФаҳ будаму ҷамъии асҳоб онҷо буданд , аз дарвешӣ ёд мекарданд . Гуфтам : кошкӣ ҳозир будӣ .
Шайх гуфт : агар коғазӣ будӣ рқъаҳ эй нўштмӣ то биёмадӣ .
Гуфтам : ӣнҷо коғаз ҳаст .
Гуфт : худованди хона ба бозор рафтааст . Агар мурда бошаду коғази ворисро шуда бошад нишоед бар ин коғази чизеи навиштан .
Бўъсмон гуфт : бўҳФсро гуфтам : марои чунон равшан шудааст ки маҷлис илм гӯям . Гуфт : туро чаҳ бад-ӣн овардааст ? гуфтам : шафқати ту бар халқ то чаҳ ҳадаст ? гуфт : то бидон ҳад ки агрҳқи таъолии маро ба ивази ҳамаи осӣон дар дӯзах кунад ва азоб кунад раво дорам . Гуфт : агар чунинаст бисмии аллоҳ . Аммо чун маҷлиси гӯйии аввали дили худро панди даҳу тани худро ;у дигари он ки ҷамъ омадани мардуми туро ғарра накунад ки эшон зоҳири туро муроқибат кунанду ҳақи таъолии ботини туро .
Пас ман бар тахти баромадам . БўҳФси пинҳон дар гӯша Эй бинишаст . Чун маҷлис ба охир омад соилӣ бархесту пероҳании хост . Дар ҳоли пероҳани худ берун оварадам ва ба вай додам . АбўҳФс гуфт : ё каззоби анзли ман алмнбр . Фурӯди ой эй дурӯғи зан аз минбар ! гуфтам : чаҳ дурӯғ гуфтам ? гуфт : даъвӣ кардӣ ки шафқати ман бар халқ беш аз онаст ки брхўд ; ва ба садақа додан сабқат кардӣ то фазли собиқони туро бошад ; худро беҳтари хостӣ . Агар даъвии ту рост будӣ замонӣ диранг кардӣ то фазли собиқони дайгариро бошад . Пас ту каззобии венаи минбари ҷой каззобонаст .
Нақласт ки як рӯз дар бозор мерафт . Ҷуҳудӣ пеш омад . ӯ дар ҳоли биФтод ва биҳуш шуд . Чун бҳўш омад аз ӯ пурседанд . Гуфт : мардиро дидам либоси адли пӯшида ва худро дидам либоси фазли пӯшида . Тарсидам ки набояд ки либоси фазл аз сар ман баркашанд ва дар он ҷуҳуд пӯшанд ,у либоси адл аз вай баркашанд ва дар ман пӯшанд .
Ва гуфт : сӣ сол чунон будам ки ҳақро хашмгин медидам ки дар ман нагирист . Субҳони аллоҳи он чаҳ сӯз ва бим бӯда бошад ӯро дар он ҳол .
Нақласт ки абўҳФсро азм ҳаҷ афтод ва ӯ омӣ буд ва тозӣ намедонист . Чун ба Бағдод расед мурӣдон бо ҳам гФтндкаҳ : шиӣӣ азим бошад ки шайхи алшиўхи хуросони ротрҷмонӣ бояд то забони эшонро бидонад . Пас ҷунайди мурӣдонро ба истиқбол фиристод ва шайх бидонаст ки асҳобно чаҳ меандешанд . Дар ҳоли тозии гуфтан оғоз кард - чунонкии аҳли Бағдод дар фасоҳат ӯ аҷаби монданду ҷамоатӣ аз акобри пеш ӯ ҷамъ омаданд ва аз футувват пурседанд . БўҳФс гуфт : иборати шумороаст . Шумо гуед .
Ҷунайд гуфт : футуввати наздики ман онаст ки футувват аз худ набинӣ ва ончӣ карда бошӣ онро ба худ нисбат надиҳӣ ки ин ман кардаам .
БўҳФс гуфт : некӯаст ончӣ гуфтӣ . Аммо футуввати наздики ман инсоф додану инсоф ноталабиданаст .
Ҷунайд гуфт : афзал дар амал оред асҳобно .
БўҳФс гуфт : ин ба сухан рост наёяд .
Ҷунайд чун ин бишунид гуфт : бархезед эй асҳобно ки зиёдат оварад бўҳФси бродму зрит ӯ дар ҷавонмардӣ . Яъне хаттии гирди авлод одам бикашед дар ҷавонмардӣ , агар ҷавонмардӣ инаст ки ӯ мегуяд .
Ва бўҳФси асҳоби хешро азим ба ҳайбат ва адаб доштӣ ва ҳеҷ мурӣдро Зуҳра набӯдӣ ки дар пеш ӯ бинишастӣу чашм бар рӯй ӯ нёрстии андохту пеш ӯ ҳама барпоӣ будандӣ ва беамр ӯ нншстндӣ . БўҳФси султон вор нишаста будӣ .
Ҷунайд гуфт : асҳобро адаб салотин омӯхтае .
БўҳФс гуфт : ту унвони нома беш наме бинӣ аммо аз унвони далели тавон сохт ки дар нома чист .
Пас абўҳФс гуфт : диягии зера боу ҳалвои фармой то бисозанд .
Ҷунайд ишорат кард ба мурӣдӣ то бисозад . Чун биоварад абўҳФс гуфт : бар сар ҳмолӣ наед то май барад . Чндонкаҳ хаста гардад онҷо бар дар ҳар хонае ки расида бошад овоз диҳад ,у ҳарки берун ояд ба вай диҳад .
Ҳмол чунон кард ва мерафт то хастаи шдў тоқат намонад . Биниҳод бар дар хонае ва овоз дод . Перии худованди хона буд . Гуфт : агар зера ва бо ҳалво овардае , то дрбгшоиим .
Гуфт : оре . Дрбгшод ва гуфт : дрор .
Ҳмол гуфт : аҷаби доштам . Аз пери пурсидам ки ин чаҳ ҳоласт ва ту чаҳ донистӣ ки мо зера бо ва ҳалво овардаем ?
Гуфт : дӯш дар муноҷоти ин бар хотирам бигузашт ки муддатӣаст фарзандони ман аз ман ин металабанд . Донам ки бар замин науфтода бошад .
Нақласт ки мурӣдӣ буд дар хизмати бўҳФс - сахт бо адаб - ҷунайд чанд бор дар вай нигараст . Аз онкӣ ӯ хуш омадаш пурсед ки : чанд соласт то дар хизмат шумост ?
АбўҳФс гуфт : даҳ соласт .
Гуфт : адабӣ тамом дораду фарии аҷабу шоиста ҷавонӣаст .
АбўҳФс гуфт : оре , ҳафдаҳи ҳазор динор дар роҳи мо бохтаасту ҳафдаҳи ҳазор дигар вом кардаам ва дар бохтаам , ҳануз Зуҳра он надорад ки аз мо сухании пурсад .
Пас абўҳФс рӯй ба бодияи ниҳод . Гуфт : Абӯтуробро дидам дар бодия ва ман шонздаҳи рӯз ҳеҷ нахурда будам . Бар канор ҳавзӣ рафтам то об хӯрам . Ба фикрӣ фурӯрафтам . Абӯтуроб гуфт : туро чаҳ нишондааст ӣнҷо ? гуфтам : миёни илму яқин интизор мекунам то ғалабаи кадомро буд то ёри он дигар бошам ки ғолиб бошад . Яъне агар ғалабаи илмро буд об хӯрам ва агар яқинро буд биравам .
Бутуроб гуфт : кори ту бузург шавад .
Пас чун ба Макка расед ҷамоатии мискинро дид музтару фурӯмонда . Хост ки дар ҳақи эшон анъомӣ кунад . Гарми гашт . Ҳолатӣ бар вай зоҳир шуд , даст фурӯ карду сангии бардошт ва гуфт : ба иззат ӯ ки агар чизе ба ман надиҳӣ ҷумлаи қнодил масҷид башиканам .
Ин бигуфт ва дар тавоф омад . Дар ҳол яке биёмаду сраҳ эй зар биоварад ва бадв дод то бар даравишон харҷ кард . Чун ҳаҷи бгзорд ва ба Бағдод омад асҳоби ҷунайд аз ӯ истиқбол карданд . Ҷунайд гуфт : эй шайх ! роҳ оварад моро чаҳ овардае ?
БўҳФс гуфт : магари яке аз асҳоби мо чунонкӣ мебоист зиндагонӣ наметавонист кард ? инам футуҳ буд ки гуфтам агар аз бародарии тарк адабӣ байнед онро узрӣ аз худ барангезед ва бе ӯ он узрро аз худ бихоҳед . Агар бидон узри ғубори брнхизду ҳақ ба дасти ту буд узри беҳтари барангезад ва бе ӯ узрии дигар аз худ бихоҳ . Агар бад-ӣни ҳамаи ғубори брнхизди узрии дигари ангез то чиҳил бор . Агар баъд аз он ғубори брнхизду ҳақ ба ҷониб ту бошад ва он чиҳил узр дар муқобилаи он ҷурм науфтад биншин ва бо худ бигӯӣ ки зиҳии гови нафас ! зиҳии гарону торик ! зиҳии худрой беадаб ! зиҳии ноҷавонмарди ҷоФӣ ки туе ! бародарӣ барои ҷурмии чиҳил узр аз ту хост ва ту яке напазируфтӣ ва ҳамчунон бар сари кори худӣ . Ман дастам аз ту шастам . Ту доне . Чунонкӣ хоҳӣ мекун .
Ҷунайд чун ин бишунид таъаҷҷуб кард . Яъне ин қӯт киро тавонад буд .
Нақласт ки шблии чаҳор моҳи бўҳФсро меҳмон карду ҳаррӯз чанд лавни таом ва чанд гӯна ҳалво оварадӣ . Охир чун ба видоъ ӯ рафт гуфт : ё шблӣ ! агар вақте ба ншобўри оеи мизбонӣу ҷавонмардӣ ба ту омӯзам .
Гуфт : ё абоҳФс ! чаҳ кардамӣ ?
Гуфт : такаллуф кардӣу мутакаллиф ҷавонмард набӯд . Меҳмонро чунон бояд дошт ки худро ба омадани меҳмонӣ гаронӣ наёядат ва ба рафтан шодӣ набӯдат ва чун такаллуф кунӣ омадан ӯ бар ту гарон буд ва рафтани осону ҳаркиро бо меҳмони ҳоли ин буд ноҷавонмардӣ буд .
Пас чун шблӣ ба ншобўр омад пеши абўҳФс фурӯд омад ва чиҳил тан буданд . Бӯи ҳФси шабонаи чиҳил ва як чароғ барграфт . Шблӣ гуфт : на , гуфта будӣ ки такаллуф набояд кард .
БўҳФс гуфт : бархез ва бинишон .
Шблӣ бархест ва ҳарчанд ҷаҳд кард як чароғ беш натавонист нишонд . Пас гуфт : ё шайх ! ин чаҳ ҳоласт ?
Гуфт : шумо чиҳил тан будят фиристодаи ҳақ - ки меҳмони фиристодаи ҳақ буд - лоҷарам ба номи ҳарякӣ чароғӣ гирифтам барои худоӣ ва яке барои худ . Он чиҳил ки барои худоӣ буд натавонистӣ нишонд аммо он яке ки аз барои ман буд нишондӣ . Ту ҳарчӣ дар Бағдод кардӣ барои ман кардӣ ва ман инча кардам барои худоӣ кардам . Лоҷарами он такаллуф бошад ва ин на .
Буъалии сақафии гўидкаҳ : бўҳФс гуфт : ҳаркии афъолу аҳволи худ ба ҳрўқтӣ насинҷид ба мизони китобу суннату хавотири худро муттаҳам надорад ӯро аз ҷумлаи мардони мшмр .
Прсидндкаҳ : валеро хомӯшӣ ба ё сухан ?
Гуфт : агар сухангӯии офат сухан донад ҳарчанд тавонад хомӯш бошад , агар чаҳ ба умри Нӯҳ буд . Ва хомӯш агар роҳати хомӯшии бидонад аз худоӣ дар хоҳад то ду чанд умр Нӯҳ диҳадаш то сухан нагӯяд .
Гуфтанд : чаро дунёро душмани дорӣ ?
Гуфт : аз онкӣ сароеаст ки ҳар соъати бандаро дар гуноҳӣ дигар меандозад .
Гуфтанд : агар дунё бадаст ту ба некасту тавбаи ҳам дар дунё ҳосил шавад .
Гуфт : чунинаст . Аммо ба гуноҳӣ ки дар дунё карда меояд . Яқинам ва дар яқини ту на ба шак ва бар хатарем .
Гуфтанд : убудийят чист ?
Гуфт : онкии тарк ҳарчӣ тўрост бигӯе , ва мулозим бошӣ чизеро ки туро бидон фармӯдаанд .
Гуфтанд : дарвешӣ чист ?
Гуфт : ба ҳазрати худои шикастагии арза кардан .
Гуфтанд : нишон дӯстон чист ?
Гуфт : онкии рӯзӣ ки бимиради дӯстон шод шаванд . Яъне чунон муҷаррад аз дунё берун равад ки аз вай чизе намонад ки он хилофи даъвӣ ӯ буд дар таҷред .
Гуфтанд : вале кист ?
Гуфт : онкӣ ӯро қӯт каромот дода бошанд ва ӯро азони ғоиби гардонида .
Гуфтанд : оқил кист ?
Гуфт : онкӣ аз нафаси хеши ихлоси талабад .
Гуфтанд : бухл чист ?
Гуфт : онкии эсор тарк кунад д рўқтикаҳ бидон муҳтоҷ буд .
Ва гуфт : эсор онаст ки мақдами дории насиби бародарон бар насиби худ дар корҳои дунёу охират .
Ва гуфт : карам андохтан дунёаст барои касе ки бидон муҳтоҷаст ва рӯй оварданаст бар худоӣ ба сабаби ниёзӣ ки туроаст ба ҳақ .
Ва гуфт : некӯтарин всилтӣ ки бандаи бадв тақарруб кунад ба худои давом фақраст ба ҳамаи ҳолҳоу мулозим гирифтани суннат дар ҳамаи феълҳоу талаби қӯти ҳалол .
Ва гуфт : ҳаркии худро муттаҳам надорад дар ҳамаи вақтҳоу ҳамаи ҳолатҳоу мухолифат худ накунад мағрур буду ҳарки ба айни ризо бахуд нигараст ҳалок шуд .
Ва гуфт : хавфи чароғи дил буду ончӣ дар дил буд аз хайр ва шар бидон чароғ тавон дид .
Ва гуфт : касеро нарасад ки даъвӣ фаросат кунад влкн аз фаросати дигарон бибояд тарсид .
Ва гуфт : ҳарки бидиҳад ва бастанд ӯ мардӣаст , ва ҳарки бидиҳаду нстонд ӯ ним мардӣаст ;у ҳаркии надиҳад ва бастанд ӯ магасӣаст , на касеаст дар ваии ҳеҷ хайр нест .
Бўъсмон ҳирӣ гуфт : маънии ин сухан аз ӯ пурседанд . Гуфт : ҳарки аз худоӣ бастанд вбдҳд ба худоӣ , ӯ мардӣаст , зеро ки ӯ дарини ҳоли худро намебинад дар ончӣ кунад ; ва ҳарки бидиҳаду нстонд ӯ ним мардӣаст зеро ки худро мебинад дар ончӣ кунад ки ностдн фазлӣаст ;у ҳаркии надиҳад ва бастанд ӯ ҳеҷ касеаст , зеро ки гумон ӯ чунонаст кидиҳанда ва стонндаҳ ӯст на худоӣ .
Ва гуфт : ҳарки дар ҳамаи ҳоли фазл худоӣ мебинад бар хештан умед медорад ки аз ҳолкон набошад .
Ва гуфт : мабодо ки ибодати худои туро пуштӣ буд то маъбуди маъбуд буд .
Ва гуфт : фозилтарин чизеи аҳли аъмолро муроқибат хешаст бо худоӣ .
Ва гуфт : чаҳ некӯаст истиғно ба худоӣ ва чаҳ зиштаст истиғно бо ном .
Ва гуфт : ҳаркии ҷуръае аз шароб завқ чашид биҳуш шуд ба сифатӣ ки бҳўш натавонад омад магар дар вақти лақоу мушоҳида .
Ва гуфт : ҳол мФорқт накунад аз олам ва мФорқт накунад бо қабул .
Ва гуфт : халқ хабар медиҳанд аз вусӯл ва аз қурби мақомоти олӣу марои ҳамаи орзӯӣ онаст ки далолат кунанд маро ба роҳӣ ки он раҳи ҳақ буд ва агарҳама як лаҳза буд .
Ва гуфт : ибодот дар зоҳир сарвараст ва дар ҳақиқати ғурур аз онкии мақдӯри сабқат гирифтаасту асл онаст ки кас ба феъли худ шод нашавад магари мағрурӣ .
Ва гуфт : маосӣ бурид куфраст чунонкии заҳр бар яд маргаст .
Ва гуфт : ҳарки донад ки ӯро бархоҳанд ангехт ва ҳисобаш хоҳанд кард ва аз маосӣ иҷтиноб нанамояд ва аз мухолифот рӯй нигараданд яқинаст ки аз сари худ хабар медиҳад ки ман имон надорам ба баъсу ҳисоб .
Ва гуфт : ҳарки дӯст дорад ки дил ӯ мутавозеъ шавад гӯ дар суҳбат солеҳон бошу хизмати эшонро мулозим .
Ва гуфт : равшанӣ танҳо ба хизмат ӯасту равшании ҷонҳо ба истиқомат .
Ва гуфт : тақво дар ҳалол маҳзасту бас .
Ва гуфт : тасаввуфи ҳама адабаст .
Ва гуфт : банда дар тавба бар ҳеҷ кор нест зеро ки тавба онаст ки бадв ояд на онкӣ аз ӯ ояд .
Ва гуфт : ҳар амал ки шоиста буд онро баранд ва бар ту фаромӯш кунанд .
Ва гуфт : нобӣно онаст ки худоиро ба ашёъ бинад ва набинад ашёъро ба худоу бино онаст ки аз худоӣ буд назар ӯ ба мкўнот .
Нақласт ки яке аз ӯ васияти хост . Гуфт : ё ахӣ ! лозими як дар бош то ҳамаи дарҳо бртў гушойанду лозими як Сайид бош то ҳамаи содоти туро гардан ниҳанд .
Мҳмш гуфт : бист ва ду сол бо абўҳФси суҳбати доштам . Надидам ки ҳаргиз бо ғифлату инбисоти худоиро ёд кард ки чун худоиро ёд кардӣ брсбили ҳузуру таъзиму ҳурмат ёд кардӣ ва дар он ҳол мутағаййир шудӣ . Чунонкии ҳозирони онро бдидндӣ .
Ва сухан ӯст ки гуфт : дар вақти назъ ки шикастаи дил бояд буд ба ҳамаи ҳол дар тақсирҳои хеш .
Аз ӯ прсидндкаҳ : бар чаҳ рӯй бхдо оварда гуфт фақир ки рӯй ба ғании орад ба чаҳ оради ало ба фақру фурӯмондагӣ .
Ва васияти Абдуллоҳи слмии он буд ки чун вафот кунам сари ман бар пой абўҳФс наед . Рҳмҳоллаҳи алайҳ .