Он мутамаккини ҳидоят , он мутаваккили вилоят , он пешвои ростин , он муқтадои роҳи дайн , он солики тайёр , молики динори раҳмаи аллоҳи алайҳ , соҳиби ҳасани басарӣ буд ва аз бузургони ин тайифа буд . Вайро каромоти машҳур буду риёзоти мазкӯр ,у динори номи падараш буд ,у мавлуд ӯ дар ҳоли убудийяти падар буд . Агар чаҳ бандаи зода буд аз ҳар ду куни озода буд . Ва баъзе гӯйанд молики динор дар киштӣ нишаста буд , чун ба миён дарё расед , аҳл киштӣ гуфтанд : ғалла киштӣ биор .
Гуфт : надорам .
Чандонаш бзднд ки ҳуш аз ӯ берун рафт . Чун бҳўш омад гуфтанд : ғалла киштӣ биор .
Гуфт : надорам .
Чандонаш бзднд ки ҳуш аз ӯ берун рафт . Чун бҳўш бозомад дигар гуфтанд : ғалла биор .
Гуфт : надорам .
Гуфтанд : поиш гирем ва дар дарё андозем . Ҳарчӣ дар оби моҳӣ буд ҳама сарбароварданад - ҳар яке ду динори зар дар даҳони гирифта - молики даст фаро кард аз як моҳии ду динори бастад ва бадишон дод . Чун киштии бонони чунин диданд дар пой ӯ афтоданд . ӯ бар рӯй об бирафт то нопидо шуд . Аз ин сабаби ном ӯро молик динор омад . Ва сабаби тавба ӯ он буд ки ӯ мардии сахт бо ҷамол буду дунёи дӯсту мол бисёр дошт ва ӯ ба димишқи сокин буду масҷиди ҷомеъи димишқ ки Муъовия банно карда буд ва онро вақф бисёр буд . Моликро тамаъи он буд ки тавлияти он масҷид бадв диҳанд . Пас бирафт ва дар гӯшаи масҷиди саҷҷодаи биФгнд ва як соли пайваста ибодат мекард ба умеди онкӣ ҳар ки ӯро бидидӣ дар намозаш ёфтӣ . Ва бо худ мегуфт : инат мунофиқ ! то яксоли барин баромаду шаб аз онҷо берун омадӣ ва ба тамошо шудӣ . Як шаб ба тарабаши машғӯл буд , чун ёронаш бихуфтанд он авдӣ ки мезад аз онҷо овозӣ омад ки : ё молики молики ани лотӣўб . ё молики туро чаҳ буд ки тавба намекунӣ ? чун он шунид даст аз он бдошт . Пас ба масҷид рафт , мутаҳайир бо худ андеша кард . Гуфт : як соласт то хдоиро май пурситам ба нифоқ , ба аз он набӯд ки хдоирои бохалос ибодат кунам ва шармӣ бидорам аз ин чаҳ мекунам , ва агар тавлият ба ман диҳанд нстонм .
Ин нияти бикраду сар ба худои таъолӣ рост гардонид , он шаб бо дилии содиқ ибодат мекард . Рӯзи дигари мардумони бози пеш дар масҷид омаданд . Гуфтанд : дар ин масҷид халалҳо мебайнем . Мутаваллӣ боистӣ таъаҳҳуд кардӣ .
Пас бар молик иттифоқ карданд ки ҳеҷ каси шоистатар аз ӯ нест . Ва наздик ӯ омаданд ва дар намоз буд . Сабр карданд то фориғ шуд .
Гуфтанд : ба шафоат омадаем то ту ин тавлият қабул кунӣ .
Молик гуфт : илоҳӣ то яксоли туро ибодат кардам ба риё , ҳечкас дар ман нанагирист . Акнӯн ки дил ба ту додаму яқин дуруст кардам ки нахоҳам бист кас ба наздик ман фиристодӣ то ин кор дар гардан ман кунанд . Ба иззати ту ки нахоҳам . Онгаҳ аз масҷид берун омад ва рӯй дар кор овараду муҷоҳидау риёзат пеш гирифт то чунон муътабар шуду некӯи рӯзгор ки дар Басраи мардӣ буд тўонгрбмрду мол бисёр бгзошт . Духтарӣ дошт соҳиби ҷамол . Духтар ба наздики собит беноне омад ва гуфт : эй хоҷа ! мехоҳам ки зан молик бошам то маро дар кори тоъат ёрӣ диҳад .
Собит бо молик бигуфт . Молик ҷавоб дод : ман дунёро се талоқа додаам ин зан аз ҷумла дунёаст . Мутлақаи салосаро никоҳ натавон кард . Нақласт ки молик вақте дар сояи дарахтии хуфта буд . Марии омада буд ва як шохи наргис дар даҳони гирифта ва ӯро бод мекард .
Нақласт ки гуфт : чандини сол дар орзӯӣ ғзо будам , чун иттифоқ афтод ки биравам рафтам . Онрўз ки ҳарби хост буд маро таб бигирифт чунонкии оҷизи гаштам . Дар хайма рафтам ва бихуфтам , ди рағм . Онгаҳ бо худ мегуфтам : эй тан ! агар туро наздики ҳақи таъолии манзалатӣ будӣ , имрӯзи туро ин таб нагирифтӣ . Пас дар хоб шудам . Ҳотифӣ овоз дод ки ту агар имрӯз ҳарб кардӣ асир шудӣ ва чун асир шудӣ гӯшти хӯки бдодндӣ . Чун гӯшт хӯк бихӯрадӣ кофарат кардандӣ . Ин таби туро тӯҳфае азим буд .
Молик гуфт : аз хоб даромад му хдоиро шукр кардам .
Нақласт ки моликро бо дҳрӣиӣ мунозира афтод . Кор бар эшон дароз шуд . Ҳар як мегуфтанд ман бар ҳақам . Иттифоқ карданд ки дасти молику дасти даҳрӣ ҳар ду барҳам банданд ва бар оташ ниҳанд , ҳаркадом ки бисӯзад ӯ бар ботил буд ва дар оташ овараданд , дасти ҳеҷ кадом насӯхт ва оташ бигурехт . Гуфтанд : ҳар ду барҳақанд .
Молики дилтанг ба хона бозомад ва рӯй бар замини ниҳод ва муноҷот кард ки ҳафтод соли қадам дар имон ниҳодаам то бо даҳреи баробари гирдам . Овозии шунӯд ки ту надонистӣ ки дасти ту дасти даҳриро ҳимоят кард . Ки агар даҳрии даст танҳо дар оташ наҳодӣ дидӣ ки чаҳ бар вай омадӣ .
Нақласт ки молик гуфт : вақте бемор шудаму беморӣ бар ман сахт шуд , чунонкии дил аз худ барграфтам . Охир чун порае беҳтар шудам ба чизеи ҳоҷати омадам , ба ҳазор ҳила ба бозори омадам ки касе надоштам . Амири шаҳр дар расед . Чокарони бонг бар ман заданд ки : давр тар бирав . Ва ман тоқат надоштам ва оҳиста мерафтам . Яке даромаду тозӣона бар китф ман зад . Гуфтам : қатъи аллоҳи ядак . Рӯзи дигари мардро дидам дасти бурӣда ва брчҳорсў афганда .
Нақласт ки ҷавонӣ буд азими муфсиду нобакор - дар ҳамсоягии молику молики пайваста азу меранҷид , аз сабаби фасод . Аммо сабр мекард то дайгарӣ гуяд . Алқсаҳи дигарон ба шикоят берун омаданд . Молик бархест ва бар ӯ омад то амр маърӯф кунад . Ҷавони сахти ҷаббору мусаллат буд . Моликро гуфт : ман каси султонам . Ҳеҷ касро Зуҳра он набӯд ки маро дафъ кунад ё аз инам боздорад .
Молик гуфт : мо бо султони бигӯем .
Ҷавон гуфт : султони ҳаргизи ризои ман Фрўннҳд . Ҳарчӣ ман кунам бидон розӣ буд .
Молик гуфт : агар султон наметавонад бо раҳмон бигӯям .
Ва ишорат ба осмон кард .
Ҷавон гуфт : ӯ аз он Каримтараст ки маро бигирад .
Молики дармонд . Боз берун омад . Рӯзӣ чанд баромад . Фасод аз ҳад даргузашт . Мардумони дигари бора ба шикоят омаданд . Молик бархест то ӯро адаб кунад дар роҳ ки мерафт овозӣ шунид ки : даст аз дӯст мо бидор !
Молик таъаҷҷуб кард , ба бар ҷавон даромад . Ҷавон ки ӯро бидид гуфт : чаҳ будаст ки бор дигар омадӣ ?
Гуфт : ин бор аз барои он наомадам ки туро заҷр кунам . Омада то тўро хабар кунам ки чунин овозӣ шунидам . Хабарат май даҳум . Ҷавон ки он башнавад гуфт : акнӯн чун чунинаст сарои хеш дар роҳ ӯ ниҳодам ва аз ҳарчӣ дорам безор шудам .
Ин бигуфт ва ҳама барандохт ва рӯй ба олами ишқи дрнҳод .
Молик гуфт : баъд аз муддатӣ ӯро дидам дар Макка - афтода - ва чун хилолӣ шуда ,у ҷон ба лаб расида мегуфт ки ӯ гуфтааст дӯсти мост . Рафтам бар дӯст . Вҳр чаҳ ризоӣ дӯстаст он талаб кунам вмидонм ки ризои дӯст дар итоат ӯст тавба кардам ки дигар дар вай осӣ нашавам . Ин бигуфт ва ҷон бидод .
Нақласт ки вақте молики хона ба музди гирифта буд . Ҷуҳудии брдри сарой ӯ сарое дошту миҳроби он хонаи молик ба дар сарой ҷуҳуд дошт . Ҷуҳуд бидонаст . Хост ки ба қасд ӯро биринҷанд . Чоҳии Фрўбрду манфазии сохт , он чоҳро наздики миҳроб . Ва муддатӣ бар он чоҳ менишаст ва пӯшида намонад ки бар чаҳ ҷумла буд ; ки рӯзии он ҷуҳуд дилтанг шуд аз онкии молик - албата - ҳеҷ намегуфт . Берун омад гуфт : эй ҷавон ! аз миёни девори миҳроби наҷосат ба хона ту намерасад ?
Гуфт : расад , влкни тғорӣу ҷорубӣ сохтаам , чун чизеи бад-ӣн ҷониб ояд онро бурдорам ва башуем .
Гуфт : туро хашм набӯд ?
Гуфт : буд , влкни Фрўхўрм ки фармон чунинаст волкозмини алғиз .
Марди ҷуҳуд дар ҳол мусулмон шуд .
Нақласт ки солҳо бигузаштӣ ки молики ҳеҷ туршӣ ва ширинӣ нахурдӣ . Ҳршбӣ ба дукон таббох шудӣ ва ду гардаи харидӣ ва бидон рӯзаи кушодӣ . Гоҳи гоҳ чунон афтодӣ ки Нонаши гарм будӣ . Бидон тасаллӣ ёфтӣ ,у нони хӯриш ӯ он будӣ , вақте бемор шуд орзӯии гӯшт дар дил ӯ афтод . Даҳ рӯз сабр кард , чун кор аз даст бишуд ба дукон рўосӣ рафт ва ду се поча гӯсфанд бихаред ва дар остини ниҳод ва бирафт . Рўос шогирдӣ дошт . Дар ақаб ӯ фиристод ва гуфт : бингар то чаҳ мекунад .
Замонӣ буд . Шогр бозомад . Гирён гуфт : аз ӣнҷо бирафт ҷое ки холӣ буд . Он поча аз остин берун кард ва ду се бори ббўиид . Пас гуфт : эй нафас ! беш аз инат нарасад . Пас он нону поча ба дарвешӣ дод ва гуфт : эй тани заъифи ман ин ҳамаи ранҷ ки бар ту менуҳум мапиндор ки аз шмнӣ мекунам то фардои қиёмат ба оташи дӯзахи бнсўзӣ . Рӯзӣ чанд сабр кун , бошад ки ин меҳнат ба сроид ва дар неъматии уфтӣ ки онро завол набошад .
Гуфт : надонам ки он чаҳ маънӣаст . Он суханро ки ҳаркии чиҳил рӯз гӯшт нахурд ақл ӯ нуқсон гирад . Ва ман бист соласт ки нахурдааму ақли ман ҳар рӯз зиёдатаст .
Нақласт ки чиҳил сол дар Басра буд ки рутаб нахурда буд . Онгаҳ ки рутаб брсидӣ гуфтӣ : аҳли Басра ! инак шиками ман аз ваии ҳеҷ коста нашудаасту шиками шумо ки ҳар рӯз рутаб мехуред ҳеҷ афзӯн нашудааст .
Чун чиҳил соли баромад беқарорӣ дар вай падед омад , аз орзӯии рутаб . Ҳар чанд кушед сабр натавонист кард . Оқибат чун чанд рӯзи баромад ва он орзӯ ҳар рӯз зиёдат мешуд ва ӯ нафасро манъ мекард , дар дасти нафас оҷиз шуд . Гуфт : албата рутаб нахоҳам хӯрд , маро хоҳ бикаш хоҳи бимир .
То шаби ҳотифӣ овоз дод ки : рутаб мебояд хӯрд , нафасро аз банди беруновар !
Чун ин ҷавоб доданду нафаси вай фурсатӣ ёфт фарёд даргирифт . Молик гуфт : агар рутаби хоҳии як ҳафта ба рӯза бошӣ , чунонкии ҳеҷ ифтор накунӣу шаб дар намоз то ба рӯзоварӣ то рутаби даҳумат .
Нафас бидон розӣ шуд . Як ҳафта дар қиёми шабу сиёми рӯз ба охир оварад . Пас ба бозор рафту рутаби хариду рафта ба масҷид то бихӯрад . Кӯдакӣ аз бом овозӣ дод ки : эй падар ! ҷуҳудӣ рутаб харидааст ва дар масҷидӣ меравад то бихӯрад .
Мард гуфт : ҷуҳуд дар масҷид чаҳ кор дорад ?
Дар ҳоли падар кӯдак биёмад то он ҷуҳуди кадом ҷуҳудаст . Моликро дид . Дар пой ӯ фитод . Молик гуфт : ин чаҳ сухан буд ки ин кӯдак гуфт :
Мард гуфт : хоҷа ! маъзӯри дор ки ӯ Тифласт . намедонад ва дар маҳалати мо ҷҳўдоннд ва мо ба рӯза бошем . Пайвастаи кӯдаки мо ҷуҳудонро мебинад ки ба рӯз чизе мехуранд . Пиндоранд ки ҳар ки ба рӯз чизе хӯрд ҷуҳудаст . Ин аз сар ҷаҳл гуфт . Аз вай афв кун .
Молик он башнавад , оташӣ дар ҷонаш афтод , ва донист ки он кӯдакро зФон ғайб бӯдааст . Гуфт : худовандо ! рутаби нохӯрдаи номам ба ҷуҳудӣ бидодӣ , ба зФон бегуноҳӣ агар рутаб хӯрам номам ба куфри беруни диҳӣ . Ба иззати ту агар ҳаргиз рутаб хӯрам .
Нақласт ки як бори оташӣ дар Басра афтод . Молики Асо ва наълин бардошт ва бар сар болоӣ шуд ва назора мекард . Мардумон дар ранҷу тъб дар қумошаи афтода , гуруҳе месӯхтанд ,у гуруҳе май ҷустанд . Гуруҳеи рххт май кшиأнд ва молик мегуфт : наҷо алмхФўну ҳлки алмсқлўн . Чунин хоҳад буд рӯзи қиёмат .
Нақласт ки рӯзии молик ба иёдат беморӣ шуд . Гуфт : нигоҳ кардам , аҷалаши наздики омада буд , шаҳодат бар вай арза кардам . Нагуфт . Ҳарчанд ҷаҳд кардам ки бигӯӣ , мегуфт : даҳ , ёздаҳ ! онгоҳ гуфт : эй шайх ! пеши ман кӯҳӣ оташинаст . Ҳаргоҳ ки шаҳодати орм , оташи оҳанг ман мекунад . Аз пешаи ваии пурсидам . Гуфтанд : мол ба салаф додӣу паймона кам доштӣ .
Ҷаъфар сулаймон гуфт : бо молик ба Макка будам . Чун лаббайки аллоҳами лаббайк гуфтан гирифт , биФтоду ҳуш аз вай бирафт . Бо худ омад . Гуфтам сабаби афтодан чаҳ буд ?
Гуфт : чун лаббайк гуфтам : тарсидам ки набояд ҷавоб ояд ки лолбики аллоҳи лолбик .
Нақласт ки чун аёки нақбаду аёки нстъин . Гуфтӣ зор зор бигиристӣ . Пас гуфтӣ : агар ин оят аз китоб худоӣ набӯдӣу бад-ӣн амр набӯдӣ нхўондмӣ . Яъне мегӯям туро май пурситам ва худ нафас май пурситам ва мегӯям аз ту ёрӣ мехоҳам ва ва ба дрслтон май рӯми вози ҳаркасии шукру шикоят май намоям .
Нақласт ки ҷумлаи шаби бедор будӣ ва духтарӣ дошт . Як шаб гуфт : эй падар ! охири як лаҳза бихуфт .
Гуфт : эй ҷони падар ! аз шабихуни қаҳр май тарсам , ё аз он май тарсам ки набояд давлатӣ рӯй ба ман нааду марои хуфтаи боиأ .
Гуфтанд : чунӣ .
Гуфт : нон худоӣ мехӯраму фармони шайтон май барам . Агар касе дар масҷид мунодӣ кунад ки кӣ бадтарӣн шумост берун ояд , ҳеҷ каси хештан дар пеш ман Маяфканед магар ба қаҳр .
Ин мубораки разии аллоҳ анҳу башнавад . Гуфт : бузургии молик аз ин буд . Ва сидқи ин суханро гуфтааст ки вақте зании моликро гуфт : эй мроӣӣ !
Ҷавоб дод : бист соласт ки ҳеҷ каси маро ба ном худ нахонд , алои ту нек донистӣ ки ман кистам .
Ва гуфт : то халқро бишнохтам ҳеҷ бок надорам аз онкӣ касе маро ҳамд гуяд ё онкии маро зм гуяд . Аз ҷҳаҳи онкӣ надидаам ва нашинохта ситоянда алои мФрўту нкўҳндаҳи алои муфрат . Яъне ҳарки ғулув кунад дар ҳарчӣ хоҳии гир , он аз ҳисоб набӯд ки хироломўри аўстҳо .
Ва гуфт : ҳар бародарӣу ёрӣу ҳамнишинӣ ки туро аз ваии фоидае динӣ набошад , суҳбат ӯро аз пас пушт андоз .
Ва гуфт : дӯстии аҳли ин замонаро чун хӯрданӣ бозор ёфтам , ба буии хуш , ба таъми нохуш .
Ва гуфт : парҳез аз ин схораҳ , яъне дунё , ки дилҳои уламои мусаххари хеш гардонидааст .
Ва гуфт : ҳар ки ҳадис кардан ба муноҷот бо худои ъзу ҷли дӯст тар надорад . Аз ҷдиси махлуқон , илми вай андакаст ,у дилаши нобӣно ,у умраш зойеъаст .
Ва гуфт : дӯсттарин аъмол ба наздики ман ихлосаст дар аъмол .
Ва гуфт : худои ъзўҷл ваҳй кард ба Мӯсои алайҳи ассалом ки ҷуфтии наълин соз аз оҳан ,у Асое аз оҳан , ва бар рӯй замин ҳамвора май рӯ ,у осор ва ибратҳо май талаб , ва май байну назораи ҳикматҳо ва неъматҳои мо мекун , то вақте ки он наълин дарида гардад , ва он Асои шикаста ,у маънии ин сухан онаст ки сабур май бояд буд ки ани ҳзолдини матини Фоўғли фӣаи болрФқ . Ва гуфт : дар тавротаст ва ман хондаам ки ҳақ таъолӣ мегуяд шўқнокми Флми тштоқўои змрнокми Флми трқсўо . Шавқ оварадам , шумо муштоқ нагаштед , самоъ кардам шуморо , рақс накардед .
Ва гуфт : хондаам дар баъзе аз кутуби манзил ки ҳақи таъолии уммати Муҳамадро ду чиз додааст ки на Ҷабраилро додааст ва на микоиилро : яке онаст ки Фозкрўнии азкркм . Чун маро ёд кунанд шуморо ёд кунаму дигари адъўнии астҷби лакам : чун маро бихонед иҷобат кунам .
Ва гуфт : дар таврот хондаам ки ҳақ таъолӣ мегуяд эй садиқон тнъм кунед дар дунё ба зикри ман ки зикри ман дар дунёи неъматӣ азимаст ва дар охирати ҷазоеи ҷазил .
Ва гуфт : дар баъзе кутуб манзиласт ки ҳақ таъолӣ мефармоед ки бо олимӣ ки дунё дӯст дорад камтарини чизе ки бо ӯ бикунами он буд ки ҳаловати зикри хеш аз дил ӯ бабрам .
Ва гуфт : ҳар ки бар шаҳавоти дунё ғалаба кунад дев аз талаб кардан ӯ фориғ буд .
Ва касе дар охири умри васиятии хост . Ва гуфт : розӣ бош дар ҳамаи авқот ба корсозӣ ки корсозӣ ту мекунад то барраӣ .
Чун вафот ёфт аз бузургони яке ба хобаш дид . Худоӣ бо ту чаҳ кард ?
Гуфт : хдоиро дидам ҷли ҷалола бо гуноҳ бисёр худ . Аммо ба сабаби ҳасани заннӣ ки бадви доштами ҳама маҳв кард .
Ва бузургии дигари қиёмат ба хоб дид ки наДоӣ даромадӣ ки молики динору Муҳамади восеъро дар биҳишти Фрўоўрид . Гуфт : бнгрстм то аз ин кадоми пештар дар биҳишт равад ; молик аз пеши дршд . Гуфтем : эй аҷаби Муҳамади восеъи фозилтар ва оламтар . Гуфтанд : оре . Аммо Муҳамади восеъро дар дунёи ду пероҳан буду моликро як пероҳан . Ин тафовут аз онҷост ки ӣнҷои ҳаргизи пероҳанӣ бо ду пероҳан баробар нахоҳад буд .
Яъне сабр кун то аз ҳисоби як пероҳани афзӯни беруни ое , раҳмаи аллоҳи алайҳ .