Он шайхи алии алотлоқи он қутби бостҳқоқи он манбаи асрори он мартаъи анвори он сабақи бардаи боситодии султони тариқати ҷунайди Бағдодии раҳмаи аллоҳи алайҳи шайхи алмшоихи олам буду эмоми алоъма ҷаҳон ва дар фунуни илми комил ва дар усӯлу фурӯъи муфтӣ ва дар муомилоту риёзоту каромоту калимоти латифу ашороти олӣ бар ҷумла сабқат дошт ва аз аввали ҳол то охири рӯзгори писандида буду қабулу Маҳмӯди ҳамаи фурқат буду ҷумла бар имомат ӯ муттафиқ буданду сухан ӯ дар тариқат ҳуҷҷатаст ва ба ҳамаи забонҳо сутӯда ва ҳечкас бар зоҳиру ботин ӯ ангушт натавонист ниҳодан ба хилофи суннат ва эътироз натавонист кард магар касе кӯр буду муқтадои аҳли тасаввуф буду аўри аи Сайид алтоиФаҳ гуфтаанду лисони алқўм хондаанду аъбдолмшоих навиштаанду тоўси алълмоءу султони алмҳққин дар шариъату ҳақиқати боқсии алғоиаҳ буд ва дар зуҳду ишқ беназир ва дар тариқати муҷтаҳиду бештари азмшоихи Бағдод дар аср ӯу баъд аз ваии мазҳаб ӯ доштаанду тариқ ӯ тариқ сҳўаст бхлоФи тиФўрён ки асҳоб боязиданду маърӯфтарин тариқӣ ки дар тариқат ва машҳуртарин мазҳабии мазҳаб ҷунайдаст ва дар вақт ӯ марҷаъи машойих ӯ буд ва ӯро тасониф олӣаст дар ашороту ҳақоиқу маъонӣу аввал касе ки илми ишорат мунташир кард ӯ буд ва бо чунин рӯзгори борҳои душманону ҳосидон ба куфру зндқаҳ ӯ гувоҳӣ доданду суҳбат муҳосибӣ ёфта буду хоҳарзодаи сиррӣ буду мурӣд ӯ рӯзӣ аз сиррӣ пурседанд ки ҳеҷ мурӣдро дараҷаи аздрҷаҳи пер баландтар бошад гуфт : бошаду бурҳони он зоҳираст ҷунайдро дараҷаи болои дараҷа манасту ҷунайди ҳамаи дарду шавқ буд ва дар шеваи маърифату кашфи тавҳиди шаън рафеъ доштааст ва дар муҷоҳидау мушоҳидау фақри оятӣ буд то аз ӯ май оранд ки бо он азимат ки саҳл тстрӣ дошт ҷунайд гуфт : ки саҳли соҳиби оёту сбоқи ғоёт буду локин дил надоштааст яъне малик сифат бӯдааст малики сифат набӯдааст чунонкии одами алайҳи ассаломи ҳама дар ду ибодат буд яъне дар ду гетӣ корӣ дигараст ва эшон донанд ки чаҳ мегӯйанд моро ба нақл кораст ва моро нарасад касеро бар касе аз эшон фазл ниҳодану абтдоءи ҳол ӯ он буд ки аз кӯдакӣ бова дузд зада буду талаби гор ва бо адаби фаросату фикрат буду тези фаҳмии аҷаб буд як рӯз аз дабиристон бахона омад падарро дид гирён гуфт : чаҳ бӯда аст гуфт : имрӯзи чизе аз зкўаҳ беш холи ту бардаам сиррӣ қабул накард мегарем ки умри худ дар ин панҷ дирами басар бардаам ва ин худ ҳеҷ дӯстиро аз дӯстони худо наме шояд ҷунайд гуфт : бмни даҳ то бадви даҳум ва бастанд бова дод ҷунайд равон шуд ва дар хонаи холи барад ва дар бикуфт гуфтанд кист гуфт : ҷунайд дар бгшоӣид ва ин фаризаи зкўаҳи бустон сиррӣ гуфт : намеситонам гуфт : бидон худоӣ ки бо ту ин фазл ва бо падарами он адл кард ки бастоне сиррӣ гуфт : эй ҷунайд бо ман чаҳ фазл кардааст ва бо ва чаҳ адл ҷунайд гуфт : боту он фазл кардааст ки туро дарвешӣ дод ва бо падарами он адл кардааст ки ӯро ба дунё машғӯл гардонид ту агар хоҳӣ қабул кунӣ ва агар хоҳӣ рад кунӣ ӯ агар хоҳад ва агар нахоҳад зкўаҳи моли бмстҳқ бояд расониди сирриро ин сухан хуш омад гуфт : эй писари пеш аз онкии ин зкўаҳ қабул кунам туро қабул кардам дар бикшод ва он зкўаҳи бастад ва ӯро дар дили худ ҷой дод .

Ва ҷунайди ҳафт сола буд ки сиррӣ ӯро ба ҳаҷи барад ва дар масҷиди ҳароми масаъла шукр мерафт дар миёни чаҳорсад пери чаҳорсад қавл бигуфтанд дар шарҳи баёни шукр ҳар касе қавлии сиррӣ бо ҷунайд гуфт : тўнизи чизе гӯй гуфт : шукр онаст ки неъматӣ ки худоӣ туро дода бошад бидон неъмати даравӣ осӣ нашӯйу неъмат ӯро сармоя маъсият насозӣ чун ҷунайд ин бигуфт : ҳар чаҳорсад пер гуфтанд аҳсанти ёқраҳи айни алсдқину ҳама иттифоқ карданд ки беҳтар аз ин натавон гуфт : то сиррӣ гуфт : ё ғулом зуд бошад ки ҳаззи ту аз худои забони ту буд ҷунайд гуфт : ман бад-ӣн мегиристам ки сиррӣ гуфт : бас сиррӣ гуфт : ин аз куҷо оварадӣ гуфтам аз маҷоласт ту пас ба Бағдод омад вобгинаҳ фурӯшӣ кардӣ ҳар рӯз бдкон шудӣ ва парда фурӯгузоштӣ ва чаҳорсад ракаат намоз кардӣ муддатии баромаду дукон раҳо карду хона буд дар даҳлези хонаи сиррӣ дар онҷо нишаст ва ба посбонии дил машғӯл шуду саҷҷода дар айни муроқибат боз кашид то ҳеҷ чизи дуни ҳақ бар хотир ӯ гузар накард ва чиҳил сол ҳамчунин бинишаст чунонкии сӣ соли намоз хуфтани бигузорадӣ ва бар пои боистодӣ ва то субҳи аллоҳ аллоҳ мегуфтӣ ваҳм бидон вузӯи намози субҳ бгзордӣ гуфт : чун чиҳил соли баромади маро гумон афтод ки ба мақсӯди расидам дар соъати ҳотифиро овоз дод ки ё ҷунайди гоҳ он омад ки зуннори гӯшаи ту бтўи намоям чун ин бишунидам гуфтам худовандо ҷунайдро чаҳ гуноҳ Нидо омад ки гуноҳӣ беш аз ин май хоҳӣ ки ту ҳастӣ ҷунайд оҳ карду сари дркшид ва гуфт : ман лами икни ллўсоли аҳлоФкли эҳсонаи зунуби пас ҷунайд дар он хона бинишаст ваҳмаи шаби аллоҳ аллоҳ мегуфт . Забон дар кор ӯ дароз карданду ҳикоят ӯ бо Халифа гуфтанд Халифа гуфт : ӯро беҳуҷҷатӣ манъ натавон кард гуфтанд халқи бсхн ӯ дар фитна меуфтанд Халифа канизакӣ дошт басаи ҳазор динор харида ва ба ҷамол ӯ кас набӯду Халифаи ошиқ ӯ буд бифармуд то ӯро ба либоси фахриу ҷавоҳир нафис биёростанд ва ӯ рогФтнд ба фалони ҷои пеши ҷунайди рӯ ва рӯй бигушоӣ ва худро вҷўоҳр ва ҷома биравӣ арза кун вбгўӣ ки ман мол бисёр дораму дилам аз кори ҷаҳон гирифтааст омадаам то маро бихоҳӣ то дар суҳбати тўрўӣ дар тоъати орм ки дилам бар ҳечкас қарор намегирад алои бтў ва худро биравӣ арза кун ва ҳиҷоб бурдор ва дар ин боби ҷаддӣ балиғ намой пас ходим бо вай равон карданд канизак бо ходими пеш шайх омаду ончӣ тақрир карда буданд бозъоФи он ба ҷой оварад ҷунайдро бе ихтиёри чашм бар вай афтод ва хомӯш шуд ва ҳеҷ ҷавоби надоду канизаки он ҳикоят мукаррар мекард ҷунайди сар дар пеши афканди пас сар баровард вагуфт : оҳ ва дар канизак дамид дар ҳоли биФтод ва бамурд ходим бирафт ва бо Халифа бигуфт : ки ҳоли чунин буд Халифаро оташ дар ҷон афтод ва пушаймон шуд ва гуфт : ҳар ки бо мардон он кунад ки набояд кард он бинад ки набояд дид бархесту пеш ҷунайд рафт ва гуфт : чунин касро пеши худ натавонад хонд пас ҷунайдро гуфт : эй шайхи охрдлт бор дод ки чунон сӯратиро бсухтӣ ҷунайд гуфт : эй амӣралмуъминӣни турои шафқат бар муъминон чунинаст ки хостӣ то риёзат ва бехобӣ ва ҷон кандан чиҳил солаи маро ба боди бардаии ман худ дар миёна кунам макун то накунанд баъд аз он кори ҷунайд боло гирифту овоза ӯ ба ҳама олам раседу дрҳрчаҳ ӯро имтиҳон карданд ҳазор чандон буд ва дар сухан омад .

Вақте бо мардумон гуфт : ки бо мардумон сухан нагуфтам то сӣ кас аз абдол ишорат накарданд ки бшоид ки ту халқро ба худои хуоне ва гуфт : дивист перро хизмат кардам ки пеш аз ҳафт аз эшон иқтидори ншоист .

Ва гуфт : мо ин тасаввуф ба қил ва қол нагирифтем ва ба ҷангу корзор бадаст наёвардаем аммо аз сари гуруснагӣ ва бехобӣ ёфтаему дасти доштан аз дунё ва баридан аз ончӣ дӯст доштаем ва дар чашми мо ороста буд .

Ва гуфт : ин роҳро касе бояд ки китоби худоӣ бар дасти рост гирифта бошаду суннати Мустафои слии аллоҳи алайҳу силам бар дасти чап ва дар рўшноӣии ин ду шамъ меравад то на дар муғок шабаҳат уфтад ва на дар зулмати бидъат .

Ва гуфт : шайхи модари усӯлу фурӯъу блокшидни алӣ Муртазоаст разии аллоҳи анҳу ки Муртазо ба пардохтани ҳарбҳо азуи чизҳо ҳикоят кардандӣ ки ҳеҷ каси тоқати шунидан он надорад ки худованди таъолӣ ӯро чандон илму ҳикмат каромат карда буд .

Ва гуфт : агар Муртазои ин як сухан ба каромат нагуфтӣ асҳоби тариқат чаҳ кардандӣ ва он сухан онаст ки аз Муртазо суол карданд ки худоиро ба чаҳ шинохтӣ гуфт : бдонкаҳ шносогр донед марои бахуд ки ӯ худовандӣаст ки шабаҳи аўнтўонд буд ҳеҷ сӯратӣ ӯро дар натавон ёфт ва ҳеҷ ваҷҳе ӯро қиёс натавон кард бҳичи халқӣ ки ӯ наздикӣаст дар даврии хеш ва даврӣаст дар наздикии хеши болои ҳама чизҳоаст ва натавон гуфт : ки таҳт ӯ чизеаст ва ӯ нест чун чизе ва нест аз чизе ва нест дар чизе ва нест ба чизеи субҳони он хдоӣӣ ки ӯ ин чунинаст ва чунин нест ҳеҷ чизи ғайр ӯ ва агар касе шарҳи ин сухан диҳад муҷалладӣ барояд фаҳми ман фаҳм ва гуфт : даҳ ҳазор мурӣди содиқро бо ҷунайд дар наҳҷ сидқ кашиданд ва бар маърифати ҳамаро ба дарёии қаҳри фурӯи бурданд то Абулқосими ҷунайдро барсар овараданд ва аз моҳу хуршеди фалак иродат сохтанд .

Ва гуфт : агар ман ҳазор сол бузем аъмоли як зарра кам накунам магар ки маро аз он боз доранд .

Ва гуфт : ба гуноҳи аввалин ва охирин ман мохўзм ки Абулқосимро аз ӯҳда нақӣру қтмири ҳамаи берун мебояд омад ва ин нишони куллият буд чун касе худро кул бинаду хилоиқ ба мсобти аъзо худ бинад ва ба мақоми алмؤмнўни кнФс воҳида бирасад суханаши ин буд ки мо аўзии набӣ мисли мооўзит .

Ва гуфт : рӯзгор чунон гузоштам ки аҳли осмону замин бар ман гиристанд боз чунон шудам ки ман брғибт эшон мегиристам акнӯн чунон шудам ки ман на аз эшон хабар дорам ва на аз худ .

Ва гуфт : сӣ сол бар дар дил нишастам ба посбонӣу дилро нигоҳи доштам то даҳ соли дили ман маро нигоҳ дошт акнӯн бист соласт ки ман на аз дил хабар дорам ва на аз ман дил хабар дорад .

Ва гуфт : худои таъолии сӣ сол ба забони ҷунайд бо ҷунайд сухан гуфт :у ҷунайд дар миён нау халқро хбрнаҳ .

Ва гуфт : бист сол бар ҳавошии он илм сухан гуфтам аммо ончии ғўомзи он буд нагуфтам ки забонҳоро аз гуфтан манъ кардаанду дилро аз идроки маҳрӯми гардонида ва гуфт : хавфи маро мунқабиз мегирданду рҷоءи маро мнсбт мекунад пас ҳаргоҳ ки мунқабиз шавам ба хавфи он ҷои Фноءи ман буду ҳаргоҳ ки мнсбт шавам брҷоءи маро бмн боздиҳанд .

Ва гуфт : агар фардои маро худоӣ гуяд ки маро бибин на байнам гӯям чашм дар дӯстии ғайр буду бегонау ғайрияти маро аз дидор боз медорад ки дар дунё бевосита медидам .

Ва гуфт : то бдонстм ки алкломи лФии алФўоди сӣ солаи намоз қазо кардам .

Ва гуфт : бист соли такбири аввал аз ман фӯт нашуд , чунонкӣ агар дар намозии марои андешаи днёўии даромадии он намозро қазо кардамӣ ва агар биҳишту охирати даромадии саҷда саҳв кардамӣ .

Як рӯзи асҳобро гуфт : агар донамӣ ки намозии беруни фаризаи ду ракаати фозили тарози нишастан бо шумо будӣ ҳаргиз бо шумо нншстмӣ .

Нақласт ки ҷунайди пайваста рӯза доштӣ чун ёрони дромдндӣ бо эшон рӯзаи кушодӣ ва гуфтӣ фазли мусоидат бо бародарон кам аз фазл рӯза набӯд .

Нақласт ки миёни ҷунайду Абубакри ксоӣии ҳазор масаълаи мрослт буд чун ксоӣӣ вафот кард фармуд ки ин масоили бадасти каси мдҳид ва бо ман дар хок наед ҷунайд гуфт : ман чунон дӯст медорам ки он масоили бадаст халқ науфтад .

Нақласт ки ҷунайд ҷома барисам уламои пӯшедӣ асҳоб гуфтанд эй пери тариқат чаҳ бошад агар барои хотири асҳоби мураққаъ дарушӣ гуфт : агар бдонмӣ ки ба мураққаъи кории баромадӣ аз оҳану оташи либосии созмӣу дрпўшмӣу локини баҳри соъат дар ботин мондо мекунанд ки лӣси алоътбори болхрқаҳи анмои алоътбори болҳрқаҳ чун сухани ҷунайд азим шуд сиррӣ сиқтӣ гуфт : турои ваъз бояд гуфт : ҷунайд мтрдд шуд ва рағбат намекард ва мегуфт : бо вуҷӯди шайх адаб набошад сухани гуфтан то шабии Мустафоро слии аллоҳи алайҳу ?ала ва силам бихоб дид ки гуфт : сухани гӯй бомдод бархест то посӣ мегуяд сирриро дидам бар дар истода гуфт : дар банди он будӣ ки дигарон бигӯянд ки сухани гӯй акнӯн бояд гуфт : ки сухани турои сабаби наҷоти олимӣ гардонидаанд чун ба гуфтор мурӣдон нагуфтӣ ва ба шафоати машойих Бағдод нагуфтӣ ва ман бигуфтам ва нагуфтӣ акнӯн чун пайғамбари алайҳ ассалом фармуд бибояд гуфт : ҷунайд иҷобат кард ва истиғфор кард сирриро гуфт : ту чаҳ донистӣ ки ман пайғамбарро ба хоб дидам сиррӣ гуфт : ман худоиро ба хоб дидам фармуд ки расӯлро фиристодам то ҷунайдро бигӯед то бар минбар сухан гуяд ҷунайд гуфт : бигӯям ба шарти онкӣ аз чиҳил тан зиёдат набӯд рӯзӣ маҷлис гуфт : чиҳил тан ҳозир буданд ҳаждаҳи тан ҷон бидоданд ва бист ва ду биҳуш шуданд ва эшонро бар гардан ниҳоданду бахонаҳо бурданду рӯзӣ дар ҷомеъ маҷлис мегуфт :у ғуломӣ тарсо даромад чунонкӣ кас надонист ки ӯ тарсоаст ва гуфт : аиҳо ашшайхи қавл пайғомбараст атқўи Фросаҳи алмўмни ?фонаи инзри бнўр аллоҳ бипарҳезед аз фаросати муъмин ки ӯ ба нур худоӣ менигарад ҷунайд гуфт : қавл онаст ки мусулмони шӯйу зуннори бабрӣ ки вақт мусулмонӣаст ва дар ҳол мусулмон шуд халқ ғулув карданд чун маҷлисӣ чанд гуфт : тарк кард ва дар хона мутаворӣ шуд ҳарчанд дархост карданд иҷобат накард гуфт : маро хуш меед худро ҳалок натавонам кард баъд аз он ба муддатӣ бар минбар шуду сухан оғоз кард беонкӣ гуфтанд пас суол карданд ки дар ин чаҳ ҳикмат буд гуфт : дар ҳадис ёфтам ки расӯли алайҳи ассалом фармӯдааст ки дар охируззамони заъими қавми онкас буд ки бтарин эшон буд ва эшонро ваъз гуяд ва ман худро бтарин халқ медонам барои сухани пайғомбари алайҳ ассалом мегӯям то сухан ӯро хилоф накарда бошам .

Ва яке азу пурсед ки бад-ӣни дараҷа бача раседӣ гуфт : бдонкаҳи чиҳил сол дар он дараҷа ба шаб бар як қадами муҷоҳида истода будам яъне бар остонаи сиррии сиқтӣ .

Нақласт ки гуфт : як рӯзи дилами гум шуда буд гуфтам илоҳии дили ман бози даҳ ндоӣӣ шунидам ки ё ҷунайди мо дил бидон рабӯдаем то бо мо Бамонеи ту бозмеи хоҳӣ ки бо ғайри мобмонӣ .

Нақласт ки чун ҳусайни Мансури ҳаллоҷ дар ғалабаи ҳолат аз ъмрўбни Усмони ?маккеии тброкрди пеш ҷунайд омад ҷунайд гуфт : бачаи омада чунон набояд ки бо саҳли тстрӣу ъмрўбни Усмон ?маккей кардӣ ҳусайн гуфт : сҳўу скри ду сифатанд бандаро пайвастаи банда ва аз худованди худ боўсоФи вай фонӣ нашавад ҷунайд гуфт : эй ибни Мансур хато кардӣ дар сҳўу скр аз он хилоф нест ки сҳў иборатаст аз сиҳҳати ҳол бо ҳақ ва ин дар таҳти сифату иктисоб халқ наёяд ва ман эй писари Мансур дар каломи ту фузулӣ бисёр май байнаму иборот бемаънӣ .

Нақласт ки ҷунайд гуфт : ҷавониро дидам дар бодияи зери дарахт муғелон гуфтам чаҳ нишондааст туро гуфт : ҳолеи доштами ӣнҷо кам шуд мулозимат кардаам то боз ёбам гуфт : ба ҳаҷ рафтам чун бозгаштам ҳамчунон нишаста буд гуфтам сабаб мулозимат чист гуфт : ончӣ май ҷустами ӣнҷои бозёфтами лоҷарами ин ҷоро мулозимат кардам ҷунайд гуфт : надонам ки кадоми ҳоли шриФтро аз он ду ҳоли мулозимат кардан дар талаби ҳол ё мулозимат дарёфт ҳол .

Нақласт ки шблӣ гуфт : агар ҳақи таъолии маро дар қиёмат мухайяр кунад миёни биҳишту дӯзахи ман дӯзах ихтиёр кунам аз онкии биҳишт мурод манасту дӯзахи муроди дӯст ҳар ки ихтиёри худ бар ихтиёр дӯст гузинад нишон муҳаббат набошад ҷунайдро аз ин сухан хабар доданд гуфт : шблӣ кӯдакӣ мекунад ки агар маро мухайяр кунанд ман ихтиёр накунам гӯям бандаро бохтёр чаҳ кор ҳарҷо ки фиристӣ биравам ва ҳарҷо ки бидорӣ ббошми марои ихтиёр он бошад ки ту хоҳӣ .

Нақласт ки як рӯз касе пеш ҷунайд омад ва гуфт : соъатӣ ҳозир бош то суханӣ гӯям ҷунайд гуфт : эй азизи ту аз ман чизе май талабӣ ки муддатӣаст то ман май талабам ва мехоҳам ки боҳақи таъолии як нафас ҳозир шавам наёфтам ин соъати бтўи ҳозир чун тавонам шуд .

Нақласт ки дар пеш рӯем гуфт : дар бодия мерафтам ъаҷузаро дидам Асо дар дасту миён баста гуфт : чун ба бғдодрсии ҷунайдро бигӯӣ ки шарми надорӣ ки ҳадис ӯ кунӣ дар пеши авом чун рисолати гзордм ҷунайд гуфт : ки мъозоллаҳ кӣ мо ҳадис ӯ май гўӣим дар пеши халқ аммо ҳадиси халқ май гўӣим дар пеш ӯ ки азу ҳадис натавон кард .

Нақласт ки яке аз бузургони расӯли слии аллоҳи алайҳу ?алау силам ба хоб дид нишастау ҷунайди ҳозири яке фатвои дароварди пайғомбари слии аллоҳи алайҳу ?ала ва силам фармуд ки ба ҷунайди даҳ то ҷавоб гуяд гуфт : ё расӯли аллоҳ дар ҳузури ту чун ба дайгарӣ диҳанд гуфт : чндонкаҳи анбиёро баҳамаи уммати худ мубоҳот буд маро ба ҷунайд мубоҳотаст .

Ҷаъфари бен насир гуяд ҷунайди дарме бмн дод ки анҷӣри вазирии бустони харидами намози шом чун рӯзаи кушоди як анҷӣр дар даҳани ниҳод ва бигирист ва маро гуфт : бурдор гуфтам чаҳ буд гуфт : ки ҳотифӣ овоз дод ки шарми надорӣ ки чизеро ки барои мо бар худ ҳаром карда бозгард он май гардӣ ва ин байт бигуфт

Нақласт ки якбор ранҷур шуд гуфт : аллоҳами ашФнии ҳотифӣ овоз дод ки эй ҷунайди миёни бандау худоӣ чаҳ кори дории ту дар миён меЭй ва бидонча фармӯдаанд машғӯл бош ва бар ончӣ мубтало кардаанд сабр кун туро бо хтёр чаҳ кор .

Нақласт ки якбори бъёдт дарвешӣ рафт дарвеш менолид гуфт : аз ки май нолии дарвеши дам дркшид гуфт : ин сбрбо ки мекунӣ дарвеш фарёд баровард ва гуфт : на сомон нолиданаст ва на қӯти сабр кардан .

Нақласт ки якбори ҷунайдро пой дард кард фотиҳа хонд ва бар пой дамид ҳотифӣ овоз дод ки шарми надорӣ ки каломи модари ҳақи нафаси худ сарф кунӣ .

Нақласт ки якбори чашмаш дард кард табиб гуфт : агар чашмат бакораст об марасон чун бирафт вузӯи сохт ва намоз кард ва бихоб фурӯ шуд чун бедор шуд чашмаши нек шуда буд овозӣ шунид ки ҷунайд дар рзоءи мо тарк чашм кард агар бидон азми дўзхёнро аз мо бхўостӣ иҷобат ёфтӣ чун табиб боз омад чашм аўник дид ва гуфт : чаҳ кардӣ гуфт : взўءи намози табиби тарсо буд дар ҳол имон оварад гуфт : ин алоҷ холиқаст на махлуқу дарди чашми маро буд на турои табиби ту будӣ на ман .

Нақласт ки бузургии пеш ҷунайд меомад Иблисро дид ки аз пеш ӯ мегурехт чун дар пеш ҷунайд омад ӯро дид гарм шуда ва хашм биравӣ падеди омада ва якеро мернҷонид гуфт : ё шайх ман шунидаам ки Иблисро бештари он вақти даст буд бар фарзанди одам ки дар хашм шавад ту ин соъат дар хашмӣу Иблиси родидм ки аз ту мегурехт ҷунайд гуфт : нашунида ва ндонӣ ки мо бахуд дар хашм нишуем балки баҳақ дурахшам шавем лоҷарами Иблиси ҳеҷ вақт аз мо чунон нгризд ки он вақти хашми дигарон бҳзи нафаси худ буд вогрнаҳи он будӣ ки ҳақи таъолӣ фармӯдааст ки аъўзболлаҳи ман алшитон алрҷим гӯйанд ман ҳаргизи астъозти нхўостмӣ .

Нақласт ки хостам то Иблисро ба байнам бар дар масҷид истода будам перӣ дидам ки аз давр меомад чун ӯро бидидам ваҳшатӣ дар ман падед омад гуфтам ту кистӣ гуфт : орзӯӣ ту гуфтам ё малъун чаҳ чизи туро аз саҷдаи одам боздошт гуфт : ё ҷунайди туро чаҳ сӯрат май бандад ки ман ғайр ӯро саҷда кунам ҷунайд гуфт : ман мутаҳайир шудам дар сухан ӯ басарам Нидо омад ки бигӯӣ ки дурӯғ май гўӣӣ ки агртўи бандаи бўдтии амр ӯро мнқод будӣ ва аз амр ӯ беруни нёмдтӣу бунаӣ тақарруб накардӣ Иблис чун ин бишунид бонгӣ кард ва гуфт : эй ҷунайди биллоҳ ки марои сӯхтӣ ва нопадид шуд .

Нақласт ки шблӣ рӯзӣ гуфт : лоҳўли влоқўаҳи алоболлаҳ ҷунайд гуфт : ин гуфтори танг дилонасту танги дилӣ аз дасти доштани ризо буд бқзо .

Яке пеш ҷунайд гуфт : ки бародарони дайн дар ин рӯзгори азиз шудаанд ва но ёфт ҷунайд гуфт : агар касе май талабӣ ки мўнт ӯ кашад азизаст ва агар касе май хоҳӣ ки ту мўнт ӯ кашии ин ҷинс бародарон бисёранд пеши ман .

Нақласт ки шабии бомурӣдӣ дар роҳ мерафт сегӣ бонг кард ҷунайд гуфт : лаббайки лаббайк мурӣд гуфт : ин чаҳ ҳол аст гуфт : қуввау дмдмаҳи саг аз қаҳри ҳақ таъолӣ дидаму овоз аз қудрати ҳақ таъолӣ шунидаму сагро дар миён надидам лоҷарами лаббайк ҷавоб додам .

Нақласт ки як рӯз зор мегирист суол карданд ки сабаб гиря чист гуфт : агар балоӣ ӯ аждҳоӣӣ гардад аввали кас ман бошам ки худро луқма ӯ созам ва бо ин ҳама умрӣ гузоштам дар талаби бало ва ҳануз бо ман мегӯйанд ки турои чандон бандагӣ нест ки ба балои мо арзад .

Гуфтанд Абӯсаиди хрозро буқати низои тўоҷд бисёр буд ҷунайд гуфт : аҷаб набӯд агар аз шавқ ӯ ҷон бибаредӣ гуфтанд ин чаҳ мақом буд гуфт : ғояти муҳаббат ва ин мақомӣ азизаст ки ҷумлаи уқулро мустағриқ гирданду ҷумлаи нуфусро фаромӯш кунад ва ин олитарин мақомӣаст илми маърифатро дар ин вақт мақомӣ набӯд ки банда ба ҷоӣӣ бирасад ки донад ки худоӣ ӯро дӯст медорад лоҷарами ин банда гуяд ки ба ҳақи ман бар туу баҷоаи ман назд ту ва низ гуяд ки бдўстии ту маро бас гуфт : ин қавмӣ бошанд ки бар худоӣ ноз кунанду инс бадв гиранду миёни эшону худои ҳишмати бархеста буд ва эшон сухан ҳоӣӣ гӯйанд ки наздики омма шанеъ бошад .

Ва ҷунайд гуфт : шабӣ бихоб дидам ки ба ҳазрати худованд истода будам маро фармуд ки ин суханони ту аз куҷо мегўӣӣ гуфтам ончӣ мегӯям ҳақ мегӯям фармуд ки сидқати рост май гўӣӣ .

Нақласт ки ибни шриҳ ба маҷлис ҷунайд бигузашт гуфтанд ончӣ ҷунайд мегуяд ба илм боз мехонд гуфт : он намедонам валикин ин медонам ки сухан ӯро савтӣаст ки гўӣӣ ҳақ меронад бар забон ӯ чунонкӣ .

Нақласт ки ҷунайд чун дар тавҳид сухан гуфтӣ ҳар бори бъборти дигар оғоз кардӣ ки касро фаҳм бидон фаҳм нарасед рӯзии шблӣ дар маҷлис ҷунайд гуфт : аллоҳ ҷунайд гуфт : агар худоӣ ғоибаст зикри ғоиб ғайбатасту ғайбат ҳаромаст вогар ҳозираст дар мушоҳидаи ҳозири ном ӯ бурдани тарк ҳурматаст .

Ва рӯзӣ сухан мегуфт : яке бархест вагуфт : дар сухани ту намерасм гуфт : тоқати ҳафтод солаи зери пой на гуфт : ниҳодам ва намерасм гуфт : сари зери пои орм агар нарисӣ ҷурм аз ман дон .

Ва яке дар маҷлиси ҷунайдро басӣ мадҳ гуфт : ҷунайд гуфт : ин ки ту май гўӣии маро ҳеҷ насеб ту зикри худоиро мекунӣу сноء ӯро май гўӣӣ .

Нақласт ки яке дар маҷлис ӯ бархест ва гуфт : дили кадоми вақти хуш буд гуфт : он вақт ки аўдл буд ва яке панҷсад динори пеш ҷунайд оварад ҷунайд гуфт : бғир аз ин чизеи дигар дорӣ гуфт : бисёр гуфт : дигарат мебояд гуфт : бояд гуфт : бурдор ту бад-ӣни аўлитрӣ ки ман ҳеҷ надораму маро наме бояд .

Нақласт ки ҷунайд аз ҷомеъ берун омад баъд аз намози халқ бисёр дид ҷунайд рӯй босҳоб кард ва гуфт : ин ҳама ҳшўбҳштанд аммо ҳамнишиниро қавмӣ дигаранд .

Нақласт ки мардӣ дар маҷлис ҷунайд бархест ва суол кард ҷунайдро дар хотир омад ки ин марди тан дурустаст касб тавонад кард суол чаро мекунад ва ин мазаллат бар худ чаро май наад он шаб дар хоб дид ки тибқии сарпӯшидаи пеши аўнҳоднд ва ӯро гуфтанд бихӯр чун сарпӯши бардошти соилро дид мурда бар он тибқ ниҳода гуфт : ман гӯшт мурда нахӯрам гуфтанд пас чаро дай мехӯрдӣ дар масҷид ҷунайд донист ки ғайбат кардааст бадал ва ӯро бахотирӣ бигиранд гуфт : аз ҳайбати он бедор шудам ва таҳорат кардам ва ду ракаат намоз кардам ва ба талаби он дарвеш берун рафтам ӯро дидам бар лаби диҷла ва аз он тараи резаҳо ки шаста будандӣ аз об мегирифт ва мехӯрд сар бар кард маро дид ки пеш вай мерафтам гуфт : эй ҷунайди тавбаи бкрдӣ аз он чаҳ дар ҳақ мо андешедӣ гуфтам кардам гуфт : бирав акнӯн вҳўолзии иқбли алтўбаҳи ман ибода ва ин навбати хотири нигаҳдор .

Нақласт ки гуфт : ихлос аз ҳҷомии омухтам вақте ба Макка будам ҳҷомии мӯии хоҷа рост мекард гуфтам аз барои худои мӯии ман туоне ситурдан гуфт : тавонаму чашм бар об карду хоҷаро раҳо кард тамом ношуда ва гуфт : бархез ки чун ҳадис худоӣ омад ҳама дар боқӣ шуд маро бинишонаду бӯса бар серум дод ва мӯем боз кард пас коғазӣ бмн дод дар онҷои қуроза чндў гуфт : инро бҳоҷти худ сарф кун . Бо худ ният кардам ки аввали футуҳӣ ки маро бошад биҷой ӯ мурувват кунам басии брниомд ки аз Басраи сира зар барисед пеш ӯ барадам гуфт : чист гуфт : ният карда будам ки ҳар футуҳиро ки аввали бтўи даҳуми ин омада аст гуфт : эй мард аз худои шарми надорӣ ки маро гуфтӣ аз барои худои мӯии ман боз кун пас марои чизеи диҳӣ кро дидӣ ки аз барои худоӣ корӣ кард ва бар он муздӣ гирифт .

Ва гуфт : вақте дар шабӣ ба намоз машғӯл будам ҳарчанд ҷаҳд кардам нафаси ман дар як саҷда бо ман мувофиқат накард ҳеҷ тафаккур низ натавонистам кард дилтанг шудаму хостам ки аз хона берун оем чун дрбгшодм ҷавонӣ дидам гилӣмии пӯшида ва бар дар сарои сари дркшидаҳ чун маро дид гуфт : то ин соъат дар интизор ту будам гуфтам пас ту бӯда ки маро беқарор кардӣ гуфт : ореи масаълаи марои ҷавоби даҳ чгўӣӣ дар нафас ки ҳаргизи дард ӯ доруӣ ӯ гардад ё на гуфтам гардад чун мухолифати ҳўоءи худкунад чун ин бигуфтам ба гиребони худ фурӯ нагирист ва гуфт : эй нафаси чандини бор аз ман ҳамин ҷавоб шунидӣ акнӯн аз ҷунайд бишинав бархест ва бирафт ва надонистам ки аз куҷои омада буд ва куҷо шуд .

Ҷунайд гуфт : Юнус чандон бигирист ки нобӣно шуд ва чандон дар намози бози истод ки пушташ дўто шуд .

Ва гуфт : бъзти ту ки агар миёни ману хизмати ту дрёӣӣ аз оташ буду роҳ бронҷо бошад ман даройам аз ғояти иштиёқ ки ба ҳазрати тӯдорам .

Нақласт ки алии саҳл нома навишт ҷунайд ки хоб ғифлатасту қарори чунон бояд ки муҳибро хоб ва қарор набошад ки агар бхсбд аз мақсӯди бозмонд ва аз худу вақти худ ғофил буд чунонкии ҳақи таъолии бдоўўди паёмбари алайҳи ассалом ваҳй фиристод ки дурӯғ гуфт : онкии даъвии муҳаббат мо кард чун шаб дар омад бихуфт ва аз дӯстӣ ман пардохт ҷунайд ҷавоб навишт ки бедории мо муомилааст дар роҳи ҳақу хоби мо феъл ҳақаст бар мо пас ончӣ бе ихтиёри мо буд аз ҳақи бмои беҳтар аз он буд ки бохтёри мо буд азмои баҳақи волнўми мўҳбаҳи ман аллоҳи алии алмҳбини он ътоӣӣ буд аз ҳақи таъолӣ бар дӯстону аҷаб аз ҷунайд онаст ки ӯ соҳиби сҳў буд ва дар ин номаи тарбияти аҳл скр мекунад тавонад буд ки онҷои он ҳадис хоҳад ки навами Алъоламин ибода ё он мехоҳад ки тномўъинои влоиноми қалбӣ .

Нақласт ки дар Бағдоди дуздиро овехта буданд ҷунайд бирафту пой ӯ бӯса дод азу савол карданд гуфт : ҳазор раҳмат биравӣ бод ки дар кори худ мард бӯдааст ва чунон ин корро ба камол расонидааст ки сар дар сари он кор кардааст .

Нақласт ки шабии дуздӣ ба хона ҷунайд рафт ҷуз пероҳанӣ наёфт бардошт ва бирафт рӯзи дигари шайх дар бозор май гузашти пероҳан худ дид бадасти даллолӣ ки мефурухт харидор мегуфт : ошноӣӣ хоҳам то гувоҳӣ диҳад ки аз он тест то бихарам ҷунайд бирафт ва гуфт : ман гувоҳии даҳум ки аз он ӯст то бихаред .

Нақласт ки перзании пеш ҷунайд омад ва гуфт : писарам ғоибаст дъоӣӣ кун то бозояд гуфт : сабр кун перзан бирафту рӯзӣ чанд сабр кард ва бозомад шайх гуфт : сабр кун то чанд навбат сабр фармуд рӯзӣ перзан биёмад ва гуфт : ҳеҷ сабрам намондааст худоиро дуо кун ҷунайд гуфт : агар рост май гўӣӣ писарат бозомадааст ки ҳақи таъолӣ фармӯдааст амни иҷиби алмзтри азои дуои пас дуо кард перзан чун бозхонаҳ шуд писари омада буд .

Нақласт ки яке пеши ҷунайд шикоят кард аз гуруснагӣу бараҳнагӣ ҷунайд гуфт : бирав эмин бош ки ӯ гуруснагӣу бараҳнагии бкси надиҳад ки тшниъи зндўи ҷҳонрои пар аз шикоят кунад бсдиқону дӯстон худ диҳад ту шикоят макун .

Нақласт ки ҷунайд бо асҳоб нишаста буд днёдорӣ даромаду дарвеширо бихонад ва бо худ бабради баъд аз соъатӣ биёмад занбилӣ бар сари дарвешии ниҳодаи даравии таоми ҷунайд чун он бидид даравии ғайрат кор кард фармуд то он занбили баррӯии он дунёдор боз заданд гуфт : дарвешӣ мебоист то ҳмолӣ кунад онгоҳ гуфт : агар даравишонро неъмат нест ҳимматаст ва агар дунё нест охиратаст .

Нақласт ки яке аз тавонгарон садақаи худ ҷуз ба суфиён надодӣ гуфтӣ эшон қавмӣанд ки эшонро чун ҳоҷатӣ бошад ҳиммати эшон пароканда шавад ва аз ҳақи таъолии боз монанди ва ман як дилро ки ба ҳазрати худоӣ барам дўстр дорам аз ҳазор дил ки ҳиммати аўднё буд ин сухан бо ҷунайд гуфтанд гуфт : ин сухан дӯстӣаст аз дӯстони худои пас чунон афтод ки он мард муфлис шуд бҷҳти онкӣ ҳарчӣ даравишони хридндии бҳонгрФтии ҷунайди молӣ бадв дод вагуфт : ту мардро тиҷорат зиён надорад .

Нақласт ки ҷунайд мурӣдӣ дошт ки молӣ бисёр дар роҳи шайхи сохта буд ва ӯро ҳеҷ намонда буд ало хона гуфт : ё шайх чаҳ кунам гуфт : бифурӯш ва зар биор то карт анҷом диҳад бирафту бФрўхт шайх гуфт : он зар дар диҷла андоз ва бирафт ва дар диҷлаи андохт ва ба хизмат шайх шуд ӯро баранд ва худро бегонаи сохт ва гуфт : аз ман бозгард ҳар чанд меомад меронад яъне то худбинӣ накунад ки ман чандини зар дар бохтаам то онгоҳ ки роҳаш анҷом гирифт .

Нақласт ки ҷавониро дар маҷлиси ҷунайди ҳолатӣ зоҳир шуд тавба кард ва ҳарчӣ дошт бғорт доду ҳақ дигарон бидод ва ҳазор динори бардошт то пеши ҷунайд барад гуфтанд ҳазрат ӯ ҳазрат дунё нест он ҳазратро олӯда натавонӣ кард бар лаб диҷла нишаст ва як як динори об дар диҷла меандохт то ҳеҷ намонад бархест ва бхонқоаҳ шуд ҷунайд чун ӯро бидид гуфт : қадамӣ ки якбор бояд ниҳод ба ҳазор бор наҳй бирав ки моро ншоӣии аздлт бар наомад ки ба якбор дар оби андохтӣ дар ин роҳ низ агар ҳамчунин ончӣ кунӣ баҳисоб хоҳӣ кард бҳич ҷой нарисӣ бозгард ва ба бозори шӯ ки ҳисобу сарфа дидан дар бозор рост ояд .

Нақласт ки мурӣдиро сӯрати баст ки бдрҷаҳи камоли расидам ва танҳо бӯдани марои беҳтар буд дар гӯша рафт ва муддатӣ бинишаст то чунон шуд ки ҳар шаби шутурии бёўрдндӣ ва гуфтандӣ ки туро ба биҳишт мебарем ва ӯ бар он шутур нишастӣ ва мерафтӣ то ҷоӣӣ раседӣ хушу хурраму қавмӣ бо сӯрати зебо ва таомҳо покизау оби равон ва то саҳари онҷо будӣ онгоҳ ба хоби дршдии худро дар савмиъа худ ёфтӣ торъўнти даравӣ зоҳир шуду пиндории азим дар ваии сари барзаду бдъўӣ падед омад ва гуфт : маро ҳар шабӣ ба биҳишт мебаранд ин сухан бҷнид расед бархест ва ба савмиъа ӯ шуд ӯро дид ботакаббурии тамом ҳол пурсед ҳама бо шайх бигуфт : шайх гуфт : имшаб чун туро онҷо баранд се бор бигӯӣ лоҳўлу лоқўаҳи алои биллоҳи алълии алъзим чун шаб даромад ӯро май бурданд ӯ бадали инкор шайх мекард чун бидон мавзе расед таҷрибаро гуфт : лоҳўли влоқўаҳи он қавм ба ҷумлагӣ бахуд шуниданд ва бирафтанд ва ӯ худро дар мзблаҳ ёфт устихон дар пеши ниҳода бар хатои худ воқиф шуд ва тавба кард ва ба суҳбати шайхи пайваст ва бидонаст ки мурӣдро танҳо бӯдан заҳраст .

Нақласт ки ҷунайд сухан мегуфт : мурӣдии наъраи бузади шайх ӯро аз он манъ кард ва гуфт : агар як бори дигари наъраи зании турои маҳҷӯри гардонами пас шайхи боз сарсухан шуд он мурӣди худро нигоҳ медошт то ҳол бҷоӣӣ расед ки тоқаташ намонад вҳлок шуд бирафтанд ӯро диданди миёни далқи хокистар шуда .

Нақласт ки аз мурӣдии тарки адабии макр дар вуҷӯд омад сафар кард ва ба маҷлиси шӯ низиаҳ бинишаст ҷунайдро рӯзии гузар бонҷо афтод дар вай нагирист он мурӣд дар ҳол аз ҳайбати шайхи биФтод ва сараш бишикаст вхўн равон шуд аз ҳар қатраи нақши аллоҳ падед меомад ҷунайд гуфт : ҷилва гарӣ мекунӣ яъне ба мақоми зикри расидам ки ҳамаи кӯдакон бо ту дар зикри баробаранди мардумӣ бояд ки ба мазкӯр расад ин сухан бар ҷон ӯ омад дар ҳол вафот кард дафн карданд баъд аз муддатӣ ки ба хоб диданд пурседанд ки чун ёфтӣ худро гуфт : солҳоء дарозаст томии рӯм акнӯн басари куфри худ расидаму куфри худро май байнаму дайни давр давраст ин ҳамаи пиндоштҳо макр бӯдааст .

Нақласт ки ҷунайдро дар Басраи мурӣдӣ буд дар хилвати магари рӯзии андеша гуноҳӣ кард ва дар оина нигоҳ кард ва рӯй худ сиёҳ дид мутаҳайир шуд ва ҳар ҳиялат ки кард суд надошт аз шарм рӯй ба кас нанамуд то се рӯзи баромади бораи бораи он сиёҳӣ кам мешуд ногоҳ яке дар бузад гуфт : кист гуфт : нома овардаам аз ҷунайд нома бархонад навишта буд ки чаро дар ҳазрати иззат бо адаб набошӣ се шабона рӯзаст то марои гозрӣ мебояд кард то сиёҳии рӯят ба сипедӣ бадал шавад .

Нақласт ки ҷунайдро мурӣдӣ буд магари рӯзӣ нукта биравӣ гирифтанд аз хиҷолат бирафт ва бхонқоаҳ наомад то як рӯзи ҷунайд бо асҳоб дар бозор май гузашт назараш бидон мурӣд афтод мурӣд аз шарм бигурехт ҷунайди асҳобро бозгардонед ва гуфт : моро мурғӣ аз доми нФўр шудааст ва бар ақаб ӯ бирафт мурӣд бознигарӣаст шайхро дид ки меомад гом гарм кард ва мерафт то бҷоӣӣ расед ки роҳ набӯд рӯй бар девори ниҳод аз шарм ногоҳ шайх бадв расед мурӣд гуфт : куҷои мёӣӣ шайх гуфт : ҷоӣӣ ки мурӣдро пешонӣ дар девор ояд шайхи онҷо бакор ояд пас ӯро бо хонақоҳи баради мурӣди бқдмҳоء шайх афтод ва истиғфор кард чун халқи он ҳол бидиданд риққатӣ дар халқ падед омад ва бисёр кас тавба карданд .

Нақласт ки ҷунайд бо мурӣдӣ ба бодияи фурушаду гӯшаи ҷайби мурӣди пора буд офтоб бар гардан ӯ метофт то бсухт вхўн аз вай равон шуд бар забон мурӣд бирафт ки имрӯз рӯзӣ гармаст шайхи бҳибт даравӣ нагирист ва гуфт : бирав ки ту аҳли суҳбати нестӣ ва ӯро маҳҷӯр гардонид .

Нақласт ки мурӣдӣ дошт ки ӯро аз ҳама азизтар медошт дигаронро ғайрат омад шайх бФрост бидонаст гуфт : адабу фаҳм ӯ аз ҳама зиёдатаст моро назар бар онаст имтиҳон кунем то шуморо маълум шавад фармуд то бист мурғ овараданд ва гуфт : ҳар мурӣди якеро бурдореду ҷоӣӣ ки куҷои шуморо на бинад бикашед ва биёред ҳама бирафтанд ва бикуштанд ва бозомаданд алои он мурӣди мурғи зинда боз оварад шайх пурсед ки чронкштӣ гуфт : аз онкии шайхи фармӯда буд ки ҷоӣӣ бояд ки кас набинад ва ман ҳарҷо ки мерафтам ҳақ таъолӣ медид шайх гуфт : дидед ки фаҳм ӯ чигунааст ва аз он дигарон чигуна истиғфор карданд .

Нақласт ӯро ҳашт мурӣд буд ки аз хавос ӯ буданд ки ҳар андеша ки будӣ эшонро кифоят кардандӣ эшонро дар хотир омад ки моро бҷҳод май бояд рафтани дигари рӯзи ҷунайди ходимро фармуд ки сохтагӣ ҷиҳод кун пас шайх бо он ҳашт мурӣд ба ҷиҳоди рафтанд чун саф баркашиданд муборизӣ аз куффор дар омад ва ҳар ҳаштро шаҳид кард ҷунайд гуфт : нигоҳ кардам дар ҳаво на ҳўдҷ дидам истодаи рӯҳ ҳар якеро ки шаҳид мешуд аз мурӣдон дар он ҳўдҷ мениҳоданд пас як ҳўдҷ тиҳӣ бимонад ман гуфтам шояд ки он аз он ман бошад дар саф корзор шудам онмборз ки асҳобро кушта буд дар омад ва гуфт : эй Абулқосими он ҳўдҷи нуҳум аз он манаст ту ба Бағдоди бозрўу пер қавм бошу имон бар ман арза кун пас млсмон шуду баҳмони теғ ки эшонро кушта буд ҳашт кофари дигарро бикушт пас шаҳодат ёфт ҷунайд гуфт : ҷон ӯро низ дар он ҳўдҷ ниҳоданд ва нопадид шуданд .

Нақласт ки ҷунайдро гуфтанд сӣ соласт то фалони каси сар аз зону брнгрФтаҳасту таом ва шароб нахурдау ҷаҳандагон дар ваии афтода ва ӯро аз он хабар на чгўӣӣ дар чунин мард ки ӯ дар ҷамъ ҷамъ бошад ё на гуфт : бишавади аншоءи аллоҳи таъолӣ .

Нақласт ки Сайидӣ буд ки ӯро носирӣ гуфтандӣ қасд ҳаҷ кард чун ба Бағдод расед ба зиёрат ҷунайд рафт ва салом кард ҷунайд пурсед ки Сайид аз куҷост гуфт : аз Гелон гуфт : аз фарзандон кистӣ гуфт : аз фарзандони амӣралмуъминӣни алии разии аллоҳ анҳу гуфт : падари ту ду шамшер мезад яке бо кофарон ва яке бо нафас эй Сайид ки фарзанди аўӣӣ аз ин ду кадоми корФрмоӣии Сайид чун ин бишунид бисёр бигиристу пеш ҷунайд ғалатед гуфт : эй шайхи ҳаҷи ман ӣнҷо буд мари бхдоӣ роҳнамоӣ гуфт : ин синаи ту ҳарами хос худоӣаст то туоне ҳеҷ номаҳрам дар ҳарами хоси роҳ мада гуфт : тамом шуд .

Ва ҷунайдро калимотӣ олӣ аст гуфт : футувват бшомасту фасоҳат ба Ироқу сидқ ба хуросон ва гуфт : дар ин роҳ қотеъон бисёранду анвоъ бар роҳи се гӯна дом меандозанд доми макру астдроҷу доми қаҳри вдоми лутф ва ин ронҳоят нест акнӯн мардӣ бояд то фарқ кунад миёни домҳо ва гуфт : нафаси раҳмонӣ аз сар падед ояд нафаси синаи вдли бимирад ва бар ҳеҷ чиз нагзарад ало ки он чизро бисӯзад ва агар ҳамаи арш буд .

Ва гуфт : чун қудрат муъоина гардад соҳиби аўнФс ба кроҳит тавонад зад ва чун азимат муъоина шавад аз нафас задан манъ кунанд ва чун ҳайбат муъоина шавад онҷо касе нафас задан кофар шавад ва гуфт : нафасӣ ки бозтрор аз мард барояд ҷумлаи ҳиҷобҳоу гноҳо ки миёни банда ва худоӣ аст бисӯзад ва гуфт : соҳиби таъзимро нафас задан тавонад буд ва он нафас задан аз раҳи гуноҳ буду натавонад ки аз ӯ бозоистду соҳиби ҳайбати соҳиб ҳамдаст ва ин наздик ӯ гуноҳ буду натавонад ки ӣнҷо нафас занад .

Ва гуфт : хунаки онкас ки ӯро дар ҳамаи умри як соъат ҳузур бӯдааст .

Ва гуфт : лҳзт куфронасту хатароти имону ишорати ғуфрон яъне лҳзти ихтиёр .

Ва гуфт : бандагони ду қисманд бандагон ҳақанду бандагони ҳақиқат аммо бандагон онҷоанд ки аъўзи брзоки ман схтк ва аммо бандагон ҳақиқат онҷоанд ки аъўзбки мнки валлоҳи аълам ва гуфт : худоӣ аз бандагони ду илм мехоҳад яке шинохти убудийяти дувуми шинохти илми рубубият ҳарчӣ ҷуз инаст ҳазз нафасаст .

Ва гуфт : шарифтарин нишастҳо ва баландтарӣн нишастӣ инаст ки бо фикрат буд дар майдони тавҳид .

Ва гуфт : ҳамаи роҳҳо бар халқ бастааст магар бар роҳи Муҳамади алайҳ ассалом равад ки ҳар ки ҳофиз қуръон набошаду ҳадиси пайғомбар нанавишта бошад буи иқтидо макунед зеро ки илм ба китобу суннати боз бастааст .

Ва гуфт : миёни бандау ҳақи чаҳор дарёаст то бандаи онро қатъ накунад баҳақ нарасад яке дунёу киштӣ ӯ заҳраст яке одамиёну киштӣ ӯ давр бӯдан ва яке Иблисасту киштӣ ӯ буғзаст ва яке ҳавоу киштӣ ӯ мухолифатаст .

Ва гуфт : миёни ҳўоҷси нафсонӣу всоўси шайтонӣ фарқ онаст ки нафас ба чизе алҳоҳ кунад ва ту манъ мекунӣ ва ӯ мъоўдт мекунад агарчӣ баъд аз муддатӣ буд то вақте ки ба мурод худ расад аммо шайтон чун даъват кунад ба хилофӣ агар ту хилоф он кунӣ ӯ тарки он даъват кунад .

Ва гуфт : ин нафаси бадӣ Фрмоиндаҳаст ба ҳалок хонду ёрӣ душманон кунаду мтобъи ҳаво буд ва ба ҳамаи бадӣҳо муттаҳам буд .

Ва гуфт : Иблис мушоҳида наёфт дар тоъаташу одами мушоҳида гум накард ва дар злтш .

Ва гуфт : тоъат иллат нест бар ончӣ дар азал рафтаасту лекин бишорат медиҳад бар онкӣ дар азали кор ки рафтааст дар ҳақи тоъаткунанда некӯ рафтааст .

Ва гуфт : марди бсирт мард ояд на басӯрат .

Ва гуфт : дили дӯстони худои ҷой срхдоӣасту худои сари худ дар дилӣ ниҳанд ки даравии дӯстии дунё буд .

Ва гуфт : асос онаст ки қиём накунӣ ба муроди нафас .

Ва гуфт : ғофил бӯдан аз худои сахттар аз онкӣ дар оташ шудан .

Ва гуфт : ба ҳақиқат озодӣ нарисӣ то аз убудийят бар ту ҳеҷ боқии монда буд ва гуфт : нафаси ҳаргиз бо ҳақи улфати нигрд .

Ва гуфт : ҳар ки нафаси худро бишнохт убудийят бар ваии осон буд .

Ва гуфт : ҳар ки некӯ буд риоят ӯ доим буду вилояти аўҳмишаҳ буд .

Ва гуфт : ҳар киро мъомлти бархилофи ишорат буд ӯ муддаӣаст ва каззобаст .

Ва гуфт : ҳар ки бигӯед аллоҳ бе мушоҳидаи аинкси дурӯғ занаст .

Ва гуфт : ҳар ки нашнохт худоиро ҳаргиз шод набӯд .

Ва гуфт : ҳар ки хоҳад ки тодин ӯ ба саломат бошаду тан ӯ осӯдаи вдл ӯ ба офияти гӯ аз мардумон ҷудо бош ки ин замона ваҳшатаст ва хирадманд онаст ки тнҳоӣӣ ихтиёр кунад .

Ва гуфт ҳар крои илм ба яқин нарасидаасту яқин ба хавфу хавф ба амалу амал ба вараъу вараъи бохалосу ихлос ба мушоҳида ӯ аз ҳолкинаст .

Ва гуфт : мардоне бӯдаанд ки ба яқин бар об май рафтанд ва он мардон азтшнгӣ мемарданд яқини эшон фозилтар ва гуфт : бръоит ҳуқуқ натавон расед магар баҳраст қулӯб .

Ва гуфт : агар ҷумлаи дунёи як касро буд зӣонашро надорад ва агар сараши шараи як дона хурмо кунад зӣонаш дорад .

Ва гуфт : агар туоне ки ӯоне хонаи ту ҷуз суфол набошад бикун ва гуфт : банда онаст ки бо ҳеҷ кас шикоят накунаду тарк тақсир кунад дар хизмату тақсир дар тадбираст ва гуфт : ҳар гоҳ ки бародарону ёрон ҳозир шаванд нофила биафтад .

Ва гуфт : мурӣди содиқ бениёз буд аз илми олимон .

Ва гуфт : бдрстӣ ки ҳақи таъолии муомила ки бо бандагон дар охират хоҳад кард бар андозаи он буд ки бандагон дар аввал бо ӯ карда бошанд .

Ва гуфт : бдрстӣ ки худои таъолӣ ба дили бандагон наздик шавад бар андозаи онкии бандаро ба хеш қурб бинад .

Ва гуфт : агар туро ба ҳақиқат донанд роҳ бар ту осон гардонанд ва агар мардона бошӣ дар аввали масоиб бар ту равшан шавад басии чиз аз аҷоибу латоиф ва алсбр ъанд алсдмаҳи алаввалии вагуфт : дар ҷумлаи далели базл мҷҳўдаст ва набӯд касе худоиро талаб кунад ббзли мҷҳўд чу касе ки ӯро талаб кунад аз тариқи худ ва гуфт : ҷумлаи илми уламои бадви ҳуруфи боз расидааст тасҳеҳи миллату таҷреди хизмат ва гуфт : ҳиўаҳ ҳар ки бнФс буду мӯат ӯ брФтни ҷон буду ҳиўаҳ ҳар ки бхдоӣ буд ӯ нақл кунад ва аз ҳиўаҳи табъи бҳиўаҳи аслу ҳиўаҳ бар ҳақиқат инаст ки ҳар чашмӣ ки ба ибрати ҳақи таъолӣ машғӯл набӯд нобӣно ба ва ҳар забон ки ба зикр ӯ мустағриқ нест гунг ба ва ҳар гӯш ки баҳақи шунидан мутарассид нест кар ба ва ҳар танӣ ки ба хизмати худоӣ дар кор нест ё набӯд мурда ба ва гуфт : ҳар ки даст дар амал худ занад қадамаш аз ҷой баравад ва ҳар ки даст дар мол занад дар андакӣ уфтад ва ҳар ки даст дар худоӣ занад ҷалил ва бузургвор шавад .

Ва гуфт : чун ҳақи таъолии бмридӣ некӣ хоҳад ӯро пеши суфиёни афканд ва аз қроён боздорад .

Нақласт ки гуфт : нишоед ки мурӣдонро чизе омӯзанд магари ончӣ дар намоз бидон муҳтоҷ бошанду фотиҳа ва қул ҳўи аллоҳ аҳад тамомаст ва ҳар мурӣдӣ ки зан кунад ва илм нависад аз вай ҳеҷ набояд .

Гуфт : ҳар ки миёни худ вҳзрти худои тубраи таом ниҳодааст онгоҳ хоҳад ки лиззат муноҷот ёбад ин ҳаргиз набӯд .

Ва гуфт : дунё дар дили мурӣдони талхтар аз сабраст чун маърифати бадал эшон расад он сабри ширинтар аз асал гардад .

Ва гуфт : замин дурахшонаст аз мураққаъёни чунонкии осмон дурахшонаст азсторгон .

Ва гуфт : шуморо ки даравишонед бхдоӣ шиносанд ва аз барои худоӣ икром кунанд бингаред нодрхлобоўӣ чигунаед ва гуфт : фозилтарин аъмоли илми авқот омухтанаст вон илм онаст ки нигоҳи доранда нафас бошӣу нигоҳи дорандаи дилу нигоҳи дорандаи дайн ва гуфт : хавотир чаҳораст хотирӣаст аз ҳақ ки бандаро даъват кунад бонтбоаҳу хотирӣ аз фиришта ки бандаро даъват кунад ба тоъату хотирӣ аз нафас ки даъват кунад ки даъват кунад ба ороиши нафасу тнъм ба дунёу хотирӣ аз шайтон ки даъват кунад ба ҳақаду ҳасаду адоват .

Ва гуфт : блочроғ орифонасту бедоркунандаи мурӣдону ҳалоккунанда ғофилон .

Ва гуфт : ҳиммати ишорат худоӣаст иродати ашороти Фриштаҳу хотири ашороти маърифату зинати тани ишорати шайтону шаҳавоти ишорати нафасу лаҳви ишорати куфр . Вагуфти худои таъолии ҳаргизи соҳиби ҳимматро уқубат накунад агар чаҳ маъсияти рўр бар вай .

Ва гуфт : ҳар кро ҳимматаст ӯ биноаст ва ҳар кро иродатаст ӯ нобӣноаст .

Ва гуфт ҳеҷ шахсе бар ҳеҷ шахсе сабқат нагирад ва ҳеҷ амал бар ҳеҷ амали пешии наёбаду локини он буд ки ҳиммати соҳиби ҳиммат бар ҳимматҳо сабқат гирад ва ҳимматҳо аз аъмол ғайриӣ дар пеш шавад .

Ва гуфт : иҷмоъи чаҳор ҳазор пер тариқатаст ки ниҳоят риёзат инаст ки ҳаргоҳи дили худ талабии мулозими ҳақи бинӣ .

Ва гуфт : ҳар ки дар мувофиқат ба ҳақиқат расида бошад аз он тарсад ки ҳазз ӯ аз худоӣ фӯт шавад ба чизеи дигар .

Ва гуфт : мақомот ба шавоҳидаст ҳар крои мшоҳдт аҳволаст ӯ рафиқаст ва ҳар крои мушоҳида сифотаст ӯ асираст ки ранҷ ӣнҷо расад ки худии барҷоӣ буд дар шбонрўзии ҳазор бориш бибояд мард чун ӯ фонӣ шуду шуҳуди ҳақи таъолии ҳосили гашт амир шуд .

Ва гуфт : сухани анбёء хабар бошад аз ҳузуру каломи садиқон ишоратаст аз мушоҳида .

Ва гуфт : аввали чизе ки зоҳир шавад аз аҳволи аҳли аҳволи холис шудани афъоли эшон буд ҳар киро сар холис набӯд ҳеҷ феъл ӯ софӣ набӯд .

Ва гуфт : сӯфӣ чун замин бошад ки ҳамаи палидӣ даравӣ афкананду ҳамаи никўӣӣ аз вай берун ояд .

Ва гуфт : тасаввуф зикраст боҷтмоъ ва ваҷдӣаст бостмоъ ва амалӣаст ботбоъ .

Ва гуфт : тасаввуфи астФости ҳаркии гузида шудаи азмосўии аллоҳ аўсўФӣаст .

Ва гуфт : сӯфӣ онаст ки дил ӯ чун дили иброҳӣм саломат ёфта буд аз дӯстии дунёу биҷои орандаи фармони худоӣ буду таслим ӯ таслими асмъилу андӯҳ ӯ андӯҳи Довӯду фақр ӯ фақри исоу сабр ӯ сабри Айюбу шавқ ӯ шавқи Мӯсо дар вақти муноҷоту ихлос ӯ ихлоси Муҳамади слии аллоҳи алайҳу алӣу силам .

Ва гуфт : тасаввуф наътӣаст ки иқомати банда дар онаст гуфтанд наът ҳақаст ё наът халқ гуфт : ҳақиқаташи наът ҳақасту исмаши наъти халқ .

Ва гуфт : тасаввуфи он буд ки турои худованд аз ту бимиранду бахуд зинда кунад .

Ва гуфт : тасаввуфи он буд ки бо худоӣ бошӣ беалоқа .

Ва гуфт : тасаввуф зикрӣаст пас ваҷдӣаст пас на инаст ва на он то намонад чунонкӣ набӯд .

Пурседанд аз зот тасаввуф гуфт : бар ту бод ки зоҳираш бигирӣу сар аз зотш напурсӣ ки ситам кардан бар вай буд .

Ва гуфт : суфиён ононанд ки қиёми эшон бхдоўндаст аз онҷо ки надонад ало ӯ чунонкӣ нақласт ки ҷавонӣ дар миёни асҳоб ҷунайд афтод ва чанд рӯзи сар фурӯ кашиду сар бар наёвард магар ба намоз пас бирафт ҷунайди мурӣдиро бар ақаб ӯ бФрстод ки аз ӯ суол кун сӯфӣ ба сафо мавсуфаст чигуна бояд чизеро ки ӯро васф нест мурӣд бирафт ва пурсед ҷавоб дод ки кун балои васфи тдрки молои васфи ?ла бевасф бош то бевасфро дарёбӣ ҷунайд чун ин бишунид чанд рӯз дар азимати ин сухан фурушад гуфт : дариғо ки мурғии азим буд ва мо қадар ӯ надонистем .

Нақласт ки гуфт : орифро ҳафтод ва ду мақомаст яке аз он ноёфт муродаст аз муродоти ин ҷаҳон ва гуфт : орифро ҳоле аз ҳоле боз надораду манзалатӣ аз манзалатии бозндорд .

Ва гуфт : ориф онаст ки ҳақи таъолӣ аз сар ӯ сухан гуяд ва ӯ хомӯш .

Ва гуфт : ориф онаст ки ҳақи таъолии ӯро орят диҳад ки аз сар ӯ сухан гуяд ва ӯ хомӯш .

Ва гуфт : ориф онаст ки дар дараҷот мегардад чунонкии ҳеҷ чизи аўри а ҳиҷоб накунад ва боз надоранд .

Ва гуфт : маърифати ду қисмаст маърифат търФасту маърифати таърифи маърифат търФ онаст ки худро боишон ошно гирданду маърифат таъриф онаст ки эшонро шносо гирданд .

Ва гуфт : маърифат машғӯлӣаст ба худои таъолӣ .

Ва гуфт : маърифати макр худоӣаст яъне ҳар ки пиндорад ки орифаст ммкўрст .

Ва гуфт : маърифати вуҷӯд ҷаҳласт дар вақти ҳусӯли илм ту гуфтанд зиёдат кун гуфт : ориф маърӯфаст .

Ва гуфт : илм чизеаст муҳӣту маърифат чизеаст муҳӣти пас худоӣ куҷост ва банда куҷост яъне илми худои росту маърифати бандаро ва ҳар ду муҳӣтаст ва ин муҳӣт аз онаст ки акс онаст чун ин муҳӣт дар он муҳӣт фурӯ шавад ширк намонад ва то худои банда май гўӣӣ ширк менишинад балки орифу маърӯф якеаст чунонкӣ гуфтаанд дар ҳақиқат ӯст ӣнҷои худоӣ ва банда куҷост яъне ҳама худоӣаст .

Ва гуфт : аввал илмаст пас маърифат аст бонакор пас ҷуҳуд аст бонакор пас нафасӣаст пас ғарқаст пас ҳалок ва чун парда бархезад ҳамаи худованд ҳиҷобанд .

Ва гуфт : илм онаст ки қадари хеши бадоне .

Ва гуфт : исбот макрасту илми босаботи макру ҳаракот ғдрасту ончӣ мавҷӯдаст дар дохили макр ғдраст .

Ва гуфт : илми тавҳид ҷудоаст азуи ҷӯад ӯу мавҷӯд ӯ мФорқ илмаст бадв .

Ва гуфт : бист сол то илми тавҳид бар навиштаанду мардумони дрҳўошӣ ӯ сухан мегӯйанд .

Ва гуфт : тавҳиди худоӣ ва донистани қадам ӯ буд аз ҳдс яъне доне ки агар сайл дар дарё бошадамона дарё бошад .

Ва гуфт : ғояти тавҳиди инкор тавҳидаст яъне тавҳид ки бадоне инкор кунӣ ки ин ба тўҳдист .

Ва гуфт : муҳаббати амонат худоӣаст .

Ва гуфт : ҳар муҳаббат ки бъўз буд чун иваз бархезад муҳаббат бархезад .

Ва гуфт : муҳаббат дуруст нашавад магар дар миёни ду тан ки яке дайгариро гуяд эй ман .

Ва гуфт : чун муҳаббат дуруст гардад шарт адаб биафтад ва гуфт : ҳақи таъолии ҳаром гардонидааст муҳаббат бар соҳиби ълоқт ва гуфт : муҳаббати ифрот майласт бемайл ва гуфт : ба муҳаббати худоӣ ба худоӣ натавон расед то ба ҷони хеш дар роҳ ӯ саховат накунӣ ва гуфт : инс ёфтан бўъдаҳҳоу эътимод кардан бар он халаласт дар саховат .

Ва гуфт : аҳли инс дар хилвати вмноҷот чизҳо гӯйанд ки наздики оми куфри намояд агар оми онро бишинаванд эшонро такфир кунанд ва эшон дар аҳволи хеш бар он мазид ёбанд ва ҳарчӣ гӯйанд эшонро эҳтимол кунанду лоиқи эшон ин буд .

Ва гуфт : мушоҳида ғарқасту ваҷди ҳалок .

Ва гуфт : ваҷди зиндакунанда ҳамааст ва мушоҳида меронанда ҳама .

Ва гуфт : мушоҳидаи иқомат рубубиятасту азолти убудийяти бшрти онкии ту дар миён ҳеҷ набинӣ ва гуфт : муъоина шудани чизе бо ёфт зоти он чиз мушоҳидааст .

Ва гуфт : ваҷди ҳалок ва ҷудост ва гуфт : ваҷди инқитоъ авсофаст дрзҳўри зот дар сарвар яъне ончии авсофи тўӣии тест мунқатиъ гардаду ончии зоти тест дар айни пирӯзӣ рӯй намояд .

Ва гуфт : қурби бўҷд ҷамъасту ғайбат ӯ дар башарияти тафриқа .

Ва гуфт : муроқибати он буд ки тарснда бошад бар фӯт шудани насибӣ ки эшонро аз худоӣ ҳаст ва пурседанд ки фарқ чист миёни муроқибат ва ҳаё гуфт : муроқибати интизор ғоибасту ҳаёи хиҷлат аз ҳозири мушоҳида ва гуфт : вақт чун фӯт шавад ҳаргиз натавон ёфт ва ҳеҷ чизи азизтар аз вақт нест .

Ва гуфт : агар содиқии ҳзорсол рӯй баҳақи оради пас як лаҳза аз ҳақ эъроз кунад ончӣ дар он лаҳзаи азуи фӯт шуда бошад беш аз он буд ки дар он ҳазор сол ҳосил карда буд яъне дар он як лаҳза ҳосил тавонистӣ кард ончӣ дар он ҳазор сол ҳосил накардӣу дигар маънӣ онаст ки мотами музирати зойеъ шудани ҳузури он як лаҳза ки аз худоӣ эъроз карда бошад ба ҳазор соли тоъату ҳузури ҷзоءи он беадабӣ натавон кард .

Ва гуфт : ҳеҷ чиз бар авлиёъи сахттар азнгоҳдошти анфос дар авқот нест ва гуфт : убудийяти ду хислатаст сидқи аФтқори бхдоӣ дар ниҳону ошкор ва ба некии иқтидо кардани брсўли худои таъолӣ .

Ва гуфт : убудийяти тарки мшғлҳосту машғӯл бӯдан бидонча асл фароғатаст .

Ва гуфт : убудийяти тарк кардан ин ду нисбатаст яке сокин шудан дар лиззату дувуми эътимод кардан бар ҳаракат чун ин ҳар ду гум шуд ӣнҷои ҳақи убудийят гзордаҳ омад .

Ва гуфт : шукр онаст ки нафаси худро аз аҳл неъмат нашимурд .

Ва гуфт : шукрро иллатӣаст ва он онаст ки нафаси худро мазид бидон матолибат кунад ва бо худоӣ истода бошад бҳзи нафас .

Ва гуфт : ҳади зуҳди тиҳии даст бӯданасту холӣ бӯдан аз машғалаи он .

Ва гуфт : ҳақиқат сидқ онаст ки рости гўӣии дрмҳмтрини корӣ ки аз ӯ наҷот наёбӣ магар ба дурӯғ .

Ва гуфт : ҳечкас нест ки талаб сидқ кунад ки наёбад ва агар ҳамаи наёбад баъзе биёбад .

Ва гуфт : содиқи рӯзии чиҳил бор аз ҳоле ба ҳолеи бигардаду мроӣии чиҳил сол бар як ҳол бимонад .

Ва гуфт : аломати Фқроء содиқ онаст ки савол накунанд ва муъориза накунанд ва агар касе бо эшон муъориза кунад хомӯш шаванд .

Ва гуфт : тасдиқ зиёдат шавад ва нуқсон нагираду иқрори забон ба зиёдат шавад ва на нуқсони пазираду амали арқон зиёдат шаваду нуқсони пазирад .

Ва гуфт : сабр боздоштанаст нафасро бохудоӣ беонкӣ ҷазаъ кунад .

Ва гуфт : ғояти сабр таваккуласт қоли аллоҳи таъолии аллазӣнаи сбрўоу алии рбҳми итўклўн .

Ва гуфт : сабри фурӯ хӯрдани тлхиҳости врўии турш нокардан .

Ва гуфт : таваккул онаст ки хӯрдан бетаомаст яъне таом дар миён набинад .

Ва гуфт : таваккул онаст ки худоиро бошӣ чунонкии пеш аз ин ки набӯдӣ худоиро будӣ .

Ва гуфт : пеш аз ин таваккули ҳақиқат буд имрӯз илмаст .

Ва гуфт : таваккул на касб кардан ва на нокардани локин сукӯн диласт бўъдаҳи ҳақи таъолӣ ки додааст ва гуфт : яқини қарор гирифтани илмӣ буд дар дил ки бҳич ҳол нагардад ва аз дил холӣ набӯд .

Ва гуфт : яқин онаст ки азм ризқ накунӣу андӯҳ ризқ нахурӣ ва он аз ту кифоят ояд ва онаст ки ба илмӣ ки бар гардан ту кардаанд машғӯл бошӣ ва ба яқин ӯ ризқи ту бтўи расонад .

Ва гуфт : футувват онаст ки бо даравишон ниқор накунӣ ва бо тавонгарон муъориза накунӣ .

Вагуфт : ҷавонмардӣ онаст ки бори худ бар халқ нанаҳйу ончии дорӣ базл кунӣ .

Ва гуфт : тавозуъ онаст ки такаббур накунӣ бар аҳл ҳар ду сарой ки мустағнӣ бошӣ баҳақ .

Ва гуфт : халқи чаҳор чизаст саховату улфату насиҳату шафқат .

Вагуфт : суҳбат бо фосиқони некӯи ху дўстр дорам аз онкии боқрои бдхў .

Ва гуфт : ҳаё дидан олост ва дидани тақсири пас аз ин ҳар ду ҳолатӣ зояд ки онро ҳаё гӯйанд .

Ва гуфт : аноят беш аз об ва гул бӯдааст .

Ва гуфт : ҳол чизеаст ки бадал фурӯ ояд аммо доим набӯд .

Ва гуфт : ризои рафъ ихтиёраст .

Ва гуфт : ризо онаст ки балоро неъматии шимурӣ .

Ва гуфт : фақр дрёء балост .

Вагуфт : фақри холӣ шудан диласт аз ашкол .

Ва гуфт : хавф онаст ки берун кунӣ ҳаром аз ҷўФу тарки амалгирӣ бъсии всўқ .

Ва гуфт : савм насафӣаст аз тариқат .

Ва гуфт : тавбаро се маънӣаст аввали надомати дувуми азми бртрки мъоўдти сеюм худро пок кардан аз мазолиму хусумат .

Ва гуфт : ҳақиқати зикри фонӣ шудан зокираст дар зикру зикр дар мушоҳидаи мазкӯр .

Ва гуфт : макр онаст ки бар об меравад ва бар ҳаво мераваду ҳама ӯро дар ин тасдиқ мекунанду ашорот ӯро дар ин тасҳеҳ мекунанд ин ҳамаи макр буд касеро донад .

Ва гуфт : эмин бӯдани мурӣд аз макр аз кбоир буду эмин бӯдану асл аз макри куфр буд .

Пурседанд ки чаҳ ҳолатаст ки мард орамида бошад чун самоъи шунӯди изтироб дар вай падед ояд гуфт : ҳақи таъолии зрити одамро дар мисоқ хитоб карда ки аласти брбкми ҳамаи арвоҳи мустағриқи лиззат онхтоб шуданд чун дар ин олам самоъ шунаванд дар ҳаракат ва изтироб оянд .

Ва гуфт : тасаввуфи софӣ кардан диласт аз муроҷиати хилқату мФорқт аз ахлоқи табиату фурӯи миронидни сифоти башарияту давр бӯдан аз дўоъии нафсонӣу фурӯд омадан бар сифоти рӯҳонӣу блндшдн ба улӯми ҳақиқӣу бакори доштани ончӣ аўлитраст илои алобду насиҳат кардани ҷумлаи уммату вафои биҷой овардан бар ҳақиқату мтобъти пайғамбар кардан дар шариъат .

Ва боз пурседанд аз тасаввуф гуфт : ънўтӣаст ки дар ваии ҳеҷ сулҳ набӯд ва рӯем пурсед аз зот тасаввуф гуфт : бар ту бод ки давр бошӣ аз ин сухани тасаввуф ба зоҳир мегирад ва аз зоти вай савол макун пас рӯем алҳоҳ кард гуфт : суфиён қавмӣанд қоим бо худованди чунонкии эшонро надонад алохдоӣ .

Пурседанд ки аз ҳамаи зиштӣҳо чаҳ зишт тар гуфт : сӯфиро бухл аз тавҳид савол карданд гуфт : маънӣ онаст ки ночиз шавад дар ваии русум ва нопидо гардад дар ваии улӯму худоӣ буд чунонкӣ буд ҳамеша ва бошад фано внқс гардад ӯроаи наёбад .

Ва бозгуфтанд тавҳид чист гуфт : сифати бандагии ҳама зласту аҷзу заъфу истаконату сифати худованди ҳамаи ъзу қудрат ҳар ки ин ҷудо тавонад кард бо онкии гум шудааст муваҳҳидаст .

Боз пурседанд аз тавҳид гуфт : яқин аст гуфтанд чигуна гуфт : онкӣ бишносӣ ки ҳаракоту саканоти халқи феъл худоӣаст ки касеро бо ӯ ширкат нест чун ин биҷой оварадӣ шарти тавҳид биҷой оварадӣ .

Савол карданд аз фано ва бақо гуфт : бақои ҳақи росту фанои модӯн ӯро .

Гуфтанд таҷред чист гуфт : онкии зоҳир ӯ муҷаррад буд аз эърозу ботин ӯ аз ағроз .

Савол карданд аз муҳаббат гуфт : онкии сифоти маҳбӯби бадали сифот муҳиб биншинад қоли расӯли аллоҳи слии аллоҳи алайҳу алии ?алау силами Фозои аҳббтаҳи канти ?лаи смъоу бсро .

Савол карданд аз инс гуфт : он буд ки ҳишмат бархезад .

Савол карданд аз тафаккур гуфт : дар ин чанд ваҷҳаст тафаккурӣаст дар оёти худоӣу аломаташи он буд ки азу маърифат зояд ва тафаккурӣаст дар олоءу нъмои худоӣ ки азу муҳаббат зояд ва тафаккурӣаст дар ваъдаи худоӣу азоб ӯ азу ҳайбат зояд ва тафаккурӣаст дар сифоти нафас ва дар эҳсон кардани худоӣ бо нафаси азу ҳбо зояд аз худои таъолӣ ва агар касе гуяд чаро аз фикрати дрўъдаҳ ҳайбат зояд гӯям аз эътимод бар карами худоӣ аз худоӣ бигурезаду бмъсит машғӯл шавад .

Савол карданд аз таҳқиқи банда дръбўдит гуфт : чун бандаи ҷумлаи ашёъро малик худоӣ бинаду падед омадани ҷумла аз худоӣ бинаду қиёми ҷумла ба худоӣ бинаду марҷаъи ҷумла бхдоӣ бинад чунонкии худои табораку таъолӣ фармӯда аст

Фсбҳони алзии бедаи малакӯти кули шӣии волӣаи трҷъўн ва ин ҳамаи ӯрои муҳаққиқ буд бсФўти убудийяти расида буд .

Савол карданд аз ҳақиқат муроқибат гуфт : ҳолатӣаст ки муроқибат интизор мекунад ончӣ аз вуқуъ ӯ тарсади лоҷарами халқӣ буд чунонкӣ касе аз шабихуни тарсади нхсбди қоли аллоҳи таъолии Фори тқб яъне Фонтзр .

Савол карданд аз содиқу садиқ ва сидқ гуфт : сидқи сифат содиқаст ва содиқ онаст ки чун ӯро бинии чунон бинӣ ки шунӯда бошӣ хабар ӯ ва чун муъоина буд бал ки хабар ӯ агар якбори бтўи расида буд ҳамаи умраш ҳамчунон ёбӣ ва садиқ онаст ки пайваста буд сидқ ӯ дар афъолу ақвол ва аҳвол пурседанд аз ихлос гуфт : фарзи фии фарзу нақли фӣ нақл гуфт : ихлос фаризааст дар ҳарчӣ фариза буд чун намозу ғайри ону намоз ки фаризааст фарзаст дар суннати бохалос бӯдану ихлос бӯдани мағзи намоз буду намози мағзи суннат .

Ва ҳам аз ихлос пурседанд гуфт : фаноаст аз феъли хеш ва бардоштан феъли хеш дидан аз беш ва гуфт : ихлос онаст ки беруни ореи халқро аз муомилаи худоӣу нафас яъне даъвӣ рубубият мекунад .

Савол карданд аз хавф гуфт : чашми доштан уқубатаст дар ҳар нафасӣ .

Гуфтанд балоӣ ӯ чикор кунад гуфт : бутааст ки мардро болоед ҳар ки дарин бутаи болўдаҳи гашти ҳаргиз ӯро бало нанамояд .

Суол карданд аз шафқат бар халқ гуфт : шафқат бар онаст ки бтўъ боишон диҳии ончӣ талаб мекунанду борӣ бар эшон нанаҳй ки тоқат он надоранду сухании нгўӣӣ ки ндонанд .

Гуфтанд танҳо бӯдан кӣ дуруст ояд гуфт : вақте ки аз нафаси хеши азлатгирӣу ончии тродӣ навиштаанд имрӯзи дарс ту шавад .

Гуфтанд азизтарин халқ кист гуфт : дарвеши розӣ .

Гуфтанд суҳбат бо ки дорем гуфт : бо касе ки ҳар некӣ ки боту карда бошад биравӣ фаромӯш буд ва ончӣ биравӣ буд мегузорад .

Гуфтанд ҳеҷ чизи фозилтар аз гиристан ҳаст гуфт : гиристан бар гиристан .

Гуфтанд банда кист гуфт : онкӣ аз бандагии касони дигари озод буд .

Гуфтанд мурӣд ва мурод кист гуфт : мурӣд дар сиёсат буд аз илму мурод дар риояти ҳақ буд зеро ки мурӣди даванда буду муроди барандаи даванда дар барандагӣ расад .

Гуфтанд роҳ ба худоӣ чигуна аст гуфт : дунёро тарк гирӣ ёфтӣ ва бар хилофи ҳўокрдӣ ба ҳақи пайвастӣ .

Гуфтанд тавозуъ чист гуфт : фурӯи доштани сару паҳлуи бзири доштан .

Гуфтанд ки май гўӣии ҳиҷоб сеаст нафасу халқ ва дунё гуфт : ин се ҳиҷоб омаст ҳиҷоби хос се аст дид тоъат ва дид савоб ва дид каромат .

Ва гуфт : зулати олам майласт аз ҳалол ба ҳарому зулати зоҳид майласт аз бақо ба фаноу зулати ориф майласт аз Карим ба каромат .

Гуфтанд фарқи миёни дили муъмин ва манофе чист гуфт : дили муъмин дар соъатии ҳафтод бори бигардаду дили манофеи ҳафтод сол бар як ҳол бимонад .

Нақласт ки ҷунайдро диданд ки мегуфт : ёрб Фрдоءи қиёмати марои нобӣно ангез гуфтанд ин чаҳ иддаост гуфт : аз онкӣ то касе рака туро бинад ӯро набояд дид чун вФотш наздик омад гуфт : хўонро бикашед ва сафар бунаед то ба ҷумҷумаи даҳан хӯрдани асҳоб ҷон бидиҳам чун кори танг дар омад гуфт : маро вузӯ диҳед магар дар вузӯи тхлил фаромӯш карданд фармуд то тхлил биҷой овараданд пас дар суҷуд афтод ва мегирист гуфтанд эй Сайиди тариқат бо ин тоъату ибодат ки аз пеши фиристода чаҳ вақт сҷўдост гуфт : ҳеҷ вақти ҷунайди муҳтоҷтар азин соъат несту ҳолеи қуръони хондан оғоз кард ва мехонд мурӣдӣ гуфт : қуръон мехуоне гуфт : аўлитр аз ман бад-ӣн ки хоҳад буд ки ин соъати саҳифаи умри ман дар хоҳанд навардед ва ҳафтод солаи тоъату ибодати худро май байнам дар ҳавои бики мӯии овехтау бодии баромадау онро меҷнбоид намедонам ки бод қтиътаст ё боди васлату брики ҷониби сирот ва бар як ҷониби малики аламуту қозӣ ки адл сифат ӯст майл накунаду роҳии пеши ман ниҳодаанд ва намедонам ки маро ба кадом роҳ хоҳанд баради пас қуръон хатм кард ва аз сӯраи албқраҳ ва ҳафтод оят бархонаду кор танг даромад ва гуфтанд бигӯӣ аллоҳ гуфт : фаромӯш накардаам пас дар тасбеҳи ангушт ақд мекард то чаҳор ангушт ақд гирифту ангушти мсбҳаҳи рогзошт ва гуфт : бисмии аллоҳи арраҳмони арраҳим ва дид фароз кард ва ҷон бидод ғассоли буқати ғусли хост то обӣ ба чашми ваии расонади ҳотифӣ овоз дод ки даст аз дидаи дӯст мо бидор ки чашмӣ ки баноми мо баста шуд ҷуз ба лқоءи мо боз нагардад пас хост то ангушт ки ақд карда буд боз кунад овоз омад ки ангуштӣ ки баном ақд шуд ҷуз ба қрмони мо бозгшодаҳ нагардад ва чун ҷиноза бардоштанд кабӯтарии сифед бар гӯша ҷиноза нишаст ҳар чанд ки меронданд намерафт то овоз дод ки худроу маро ранҷа мадоред ки чанги ман бмсмори ишқ бар гӯшаи ҷиноза дӯхтаанд ман аз баҳр он нишастаам шморнҷ мабаред ки имрӯзи қолаб ӯ насиб Каррӯбӣонаст ки агар ғўғоء шумо набӯдӣ колбуд ӯ чун бози сифед дар ҳаво бо мо паридӣ яке ӯро бихоб дид гуфт : ҷавоби мункири внкир чун додӣ гуфт : чун он дўмқрб аз даргоҳи иззат ё он ҳайбат биёмаданд ва гуфтанд ман рбки ман дар эшон нагиристам ва хандидам ва гуфтам он рӯз ки прсндаҳ ӯ буд аз ман ки аласт брбкм будам ки ҷавоб додам ки балӣ акнӯн шумо омадаед ки худоӣ ту кист касе ки ҷавоб султон дода бошад аз ғулом кӣ андешади ҳам имрӯз ба забон ӯ мегӯям алзии хлқнии Фҳўи иҳдин ба ҳурмат аз пеш ман бирафтанд ва гуфтанд ӯ ҳануз дар скр муҳаббатаст дайгарӣ ба хоб дид гуфт : кори худро чун дидӣ гуфт : кори ғайр аз он буд ки мо донистем ки сад ваанд ҳазор нуқтаи набуввати сарафканда ва хомӯшанд мо низ хомӯши шудем то кор чигуна шавад .

Ҷрирӣ гуфт : ҷунайдро ба хоб дидам ва гуфтам худоӣ бо тўчаҳ кард гуфт : раҳмат кард ва он ҳамаи ашороту ибороти боди баради магари он ду ракаати намоз ки дар ним шаб кардам .

Нақласт ки як рӯзи шблӣ бар сари хоки ҷунайди истода буд яке аз вай масаъла пурсед ҷавоби надод ва гуфт : ании лостҳибаҳу алтроби биннои комаи канти астҳибаҳу ҳўиронӣ .

Бузургонро ҳоли ҳиўаҳу мамот якеаст ман шарм дорам ки пеши хок ӯ ҷавоби масаълаи даҳуми ҳамчинонкии дарҳоли ҳиўаҳи шарми доштами раҳмаи аллоҳи алайҳ .