Он хазонаи илму ҳикмати он ягонаи ҳаламу исмати он шарафи ибоди он кнФи зӯҳҳоди он муҷарради офоқи шайхи вақти Абубакри вроқи рҳмҳоллаҳи алайҳ аз акобри зӯҳҳоду ибод буд вдри вараъу тақвои тамом ва дар таҷреду тФриди камолӣ хуб дошт ва дар муомилаи адаб бе назири чунонкии машойих ӯро муадаби алоўлёء хондаанду куштаи нафаси вмборки нафас буд ва бо Муҳамади ҳаким суҳбат дошта буду азёрони хзрўиаҳ буд ва дар Балхи муқӣм буд ва ӯро дар риёзоту одоб тасонифасту мурӣдонро аз сафар манъ кардӣ гуфтӣ калиди ҳамаи баракатӣ сабраст дар мавқеи иродат то онгоҳ ки иродати туро дуруст гардад чун иродат дуруст шуд аввали баракатҳо бртў кушода шуд .
Нақласт ки умрӣ дар орзӯии Хизр буд ва ҳар рӯз ба гӯристон рафтӣ ва бозомадӣ дар рафтан ва бозомадани ҷузвии қуръони брхўондии як рӯз чун аз дарвоза берун шуд перии нӯронӣ пеш омад ва салом кард ҷавоб дод гуфт : суҳбат хоҳӣ гуфт : хоҳам пер бо ӯ равон шуд то ба гӯристон ва дар роҳ бо ӯ сухан мегуфт . Вҳмчнони сухан гӯйон меомаданд то ба дарвозаи расиданд чун бозхост гашт гуфт : умрӣаст ки май хоҳӣ то маро ба бинии ман Хизрами имрӯз ки бо ман суҳбат доштӣ аз хондани як ҷузв маҳрӯм монадӣ чун суҳбати Хизр чунинаст суҳбати дигарон чаҳ хоҳад буд то бадоне ки азлату таҷреду тнҳоӣӣ бар ҳамаи корҳо шараф дорад .
Нақласт ки фарзандӣ дошт ба дабиристон фиристод як рӯз ӯ родед ки меларзиду рӯйиши зард шуда гуфт : туро чаҳ бӯда аст гуфт : устоди оятӣ бмн омӯхтааст ки ҳақ таъолӣ мефармоед иўмои иҷъли алўлдони шибои он рўзкаҳи кӯдаконро пер гирданд аз бими оят чунин шудам пас он кӯдак бемор шуд ва ҳам дарон вафот кард падараш бар сари хок ӯ мегирист ва мегуфт : эй Абубакри фарзанди ту бики оят чунин шуд ки ҷон бидод ва ту чанд сол хондӣ ва хатм кардӣу дртў асар намекунад .
Нақласт ки ҳаргоҳ аз масҷиди бозгаштӣ ва аз намоз фориғ шудӣ аз шарми онкӣ намоз карда чунон будӣ ки касеро бдздӣ гиранд ё ба гуноҳӣ гирифтор ояд .
Нақласт ки яке ба зиёрат ӯ омад чун боз май гашти васиятӣ хост гуфт : хайри дунёу охират дар андакӣ мол ёфтаму шар ҳар ду ҷаҳон дар бисёре молу омехтан бо мардумон .
Нақласт ки гуфт : дар роҳи Маккаи заниро дидам маро гуфт : эй ҷавон ту кистӣ гуфтам ман мардӣ ғарибам гуфт : шикоят мекунӣ аз ваҳшати ғурбат ё инс нагирифта ба хдоўндхўиш гуфт : чун ин шунидам чандон қудратам намонад ки гомӣ аз пай ӯ баргирам бозгаштам то ӯ бирафт .
Ва гуфт : дарӣ бар ман кушоданд гуфтанд бихоҳ гуфтам худованди он қавм ки анбиё буданду сари ғўғоءи офаринишу пеш равон сипоҳанд маълумаст ки ҳар балоу андӯҳ ки буд барояшон фурӯ омад ту он худовандӣ ки як зарра ба ҷуз аз ту ӣа касе нарасад чаҳ хоҳам марои ҳам дар ин мақоми бечораи ?гиии худами рҳокн ки тоқат бало намедорам .
Ва гуфт : мардумони се гуруҳанд яке умарои вдўми уламо ва сеюм фуқаро чун умаро табоҳ шаванд маошу иктисоби халқи табоҳи шўдў чун уламо табоҳ шаванд дайни халқи рӯ ба нуқсон наад ва чун фуқаро табоҳ шаванд зуҳду ҳиммат дар миёни халқ табоҳ шавад табоҳии умарои ҷавру зулм буду табоҳии уламои майли дунё буду мтобъти ҳавоу табоҳии фуқарои тарки тоъати вмхолФти ризо .
Ва гуфт : асли ғалабаи нафаси муқорина шаҳавотаст чун ҳаво ғолиб шавад дил торик шаваду чўндл торик шавад халқро душман гирад ва чун халқ родшмн гирад халқ низ ӯро душман гиранд ӯ бохалқи ҷафо оғоз кунаду ҷавр кардан пеш гирад .
Ва гуфт : аз рӯзгори одам то акнӯн ҳеҷ фитна зоҳир нашуд магар ба сабаби омехтан бо халқ ва аз он вақти боз то имрӯзи ҳеҷ кас саломат наёфт магари онкӣ аз ихтилот карона кард .
Ва яке азуи васият хост гуфт : сангӣ баргиру дупоӣ хад башикан ва кордӣ бурдору забони худ бабр гуфт : ки тоқат ин дорад гуфт : онкии забони сар ӯ дар нутқ ояду гӯши ҳиммат ӯ аз худои шунӯд бояд ки забони зоҳир ӯ гунг буду гӯши сӯрат ӯ кар буд ин ба забон баридану пой шикастан даст диҳад .
Ва гуфт : ҳукамо аз пас анбиёанду баъд аз набувват ҳеҷ нест магари ҳикмату ҳикмати аҳкоми амўросту аввали нишони ҳикмат хомӯшӣаст всхни гуфтан бақадр ҳоҷат .
Ва гуфт : хомӯшии орифи нофеътар буду калом ӯ хуштар .
Ва гуфт : худои таъолӣ аз бандаи ҳашт чиз мехоҳад аз дили ду чизи таъзими фармони худоӣу шафқат бар халқи худоӣ ва аз забони ду чиз мехоҳад иқрор кардан ба тавҳиду рФқ кардан бо халқ ва аз андоми ду чиз мехоҳад тоъати доштани худоӣу ёрӣ додани муъминон ва аз халқи ду чиз мехоҳанд сабр кардан дар ҳукми худоӣу ҳалам бо халқи худоӣ .
Ва гуфт : ҳар ки бар нафаси хеш ошиқ шуд кибру ҳасаду хорӣ ва мазаллат бирав ошиқ шуд .
Ва гуфт : агар тамаъро гӯйанд ки падарат кист гуяд дар мақдӯри шак овардан ва агар гӯйанд ғоят ту чист гуяд ҳурмон .
Ва гуфт : яке аз бузургон гуфт : ки шайтон мегуяд ки ман бад-ӣни аблаҳии ним ки аввали бори муъминиро ба кофарӣ васваса кунам ки аввал ӯро бшҳўоти ҳалол ҳарис кунам чун бад-ӣн ҳарис шуд ҳўобрўӣ чира гардад вқўт гирад онгаҳ ба маосӣ васваса кунам то марои осонтар буд онгоҳ ба кофарӣ васваса кунам .
Ва гуфт : панҷ чизаст ки ҳамеша бо тавонад агар суҳбати ин панҷ чизи бадоне наҷот ёфтан ва агар ндонӣ ҳалоки шӯии аввали худои таъолии пас нафас ва пас шайтон ва пас дунё ва пас халқи бохудои бмўоФқт бояд бӯдану баҳр чаҳ вай кунад бсндгор бошӣ бо нафас ба мухолифат бояд бо шайтони бъдоўт бо дунё ба ҳазар бо халқ ба шафқат агар ин кунӣ рстӣ .
Ва гуфт : то азмхлўқ набарӣ ва аз эшон ваҳшат нагирӣ бонси ҳақи тамаъи мадору тодл дар ишғоли гардони дории тамаъи фикрату ибрати мадор ва то сина аз талаби раёсату меҳтарӣ пок накунӣ талаби илҳому ҳикмати мадор .
Ва гуфт : суҳбати боуқало боқтдо кун ва бо зӯҳҳоди бҳсни мудоро ва бо ҷҳоли бсбрии ҷамил .
Ва гуфт : асли одамии зод аз обасту хоки кас буд ки об бар ӯ ғолибтар буд ӯро ба лутфи риёзат бояд дод агар ба унф кунанд мтғиргрдд ва ба мақсӯд нарасаду кас буд ки хок бар ӯ ғолибтар буд лобуд ӯро блгд бояд кӯфт ва ба сахтӣ бояд сиришт то кориро бшоид .
Ва гуфт : чун ҳақи таъолии хост ки обро бёФрид аз ҳар алвони лавн ӯ кард ва аз ҳар тъўми таъм ӯ гардонид чун ҳамаи алвонро бёмихт то лавни оби гашти изоин маънӣ касе лавн об надонист ва чун ҳамаи тъўмро бёмихт касе таъм об нашнохт аи зхўрдн ӯ лиззат ва ҳиўаҳ ёбанд аммо аз кайфияти лиззат ӯ хбрнаҳу ҷълнои ман алмоءи кули шиӣии ҳии далел инаст .
Ва гуфт : фаррухи дарвешӣ дар дунёу охират ки дар дунёи султонро аз вай хароҷ нест вдри охирати ҷаббори оламро бо ӯ шморнаҳ .
Ва гуфт : бомдод бархезам халқонро байнам бидонам ки кист ки луқмаи ҳалол хӯрдааст ва кист ки ҳаром хӯрда аст гуфтанд чигуна гуфт : ҳар ки бомдод бархезаду забонро блғўу ғайбату фӯҳш машғӯл кунад бидонам ки ӯ ҳаром хӯрдааст ва ҳар ки бомдод бархезаду забон ба зикри втҳлилу истиғфор машғӯл дорад бадоне ки ҳалол хӯрдааст .
Вагуфт : сидқи нигаҳдор дар ончии миёни ту ва худоӣасту сабри нигоҳи дор дар ончии миёни ту ва нафасаст .
Ва гуфт : яқин нурӣаст ки бандаи бадв мунаввар гардад дар аҳволи хеши пас он нур бирасонад ӯро ба дараҷаи муттақеон .
Ва аз ӯ пурседанд аз зуҳд гуфт : зуҳди се ҳарфаст зо ваҳоу доли зои тарк зинатасту ҳотрки ҳавоу доли тарки дунё .
Ва гуфт : яқини фурӯ орандааст дилроу камол имонаст .
Ва гуфт : яқин бар се ваҷҳи ?ити яқини хабару яқини далолату яқини мушоҳида .
Ва гуфт : ҳар кро дуруст шавад маърифати худои ҳайбату хашят бар вай зоҳир шавад .
Ва гуфт : шукри неъмати мушоҳида миннатасту нгоҳдошти ҳурмат .
Ва гуфт : таваккули ФрогрФтн вақтаст софӣ аз кудурати интизори чунонкӣ на таъассуф хӯрд бидонча гузашт ва на чашм дорад бидонча хоҳад омад яъне то нақди вақт фӯт нашавад .
Вагуфт : ҳаркии корҳо аз ҷиҳат осмон бинад сабр кунад ва ҳар ки аз ҷиҳат замин бинад мутаҳайир гардад .
Ва гуфт : эҳтироз кунед аз ахлоқи бади чунонкӣ аз ҳаром .
Нақласт ки чун ӯ вафот кард ӯро ба хоби диданди зард рӯйу ғамгин ва зор мегирист гуфтанд чаҳ ҳолатаст хайр аст гуфт : чигуна хайр бошад ки дарин гӯристон ки манам аз даҳ ҷинозаи яке бар мусулмонӣ намурдааст ки май оранд .
Дайгарӣ ӯро ба хоб дид гуфт : худои боту чаҳ кард гуфт : ба ҳазрати худ бдошту номаи бадаст ман дод ки мехондам то ба гуноҳии расидами ҷумлаи нома сиёҳ шуд ки беш натавонистам хонд мутаҳайир шудам Нидо омад ки ин гуноҳро бар ту дар дунё пӯшидаем аз карами монсзд ки дарин дунёи парда ту дарем афват кардем , раҳмаи аллоҳи алайҳ .