Он устоди илму баёни он бунёди кашфу аёни он гумшудаи ишқу маваддати он сӯхтаи шавқу муҳаббати он мухлиси дарду иштиёқи шайхи вақти Абӯалии дқоқи рҳмҳоллаҳи алайҳу қудси аллоҳи сираи алъзизи эмоми вақт буду шайхи аҳду султони тариқату подшоҳи ҳақиқату забони ҳақ буд дар аҳодӣсу тафсиру баёну тақриру ваъзу тзкири шоне азим дошт ва дар риёзату каромати оятӣ буд ва дар латоифу ҳақоиқи вмқому ҳоли мтъини мурӣди нсрободӣ буду басии машойихи кборро дида буд ва хизмат карда бузургон гуфтаанд дар ҳар аҳдии навҳа гарӣ бӯдаасту навҳагар он вақти буъалии дқоқсти он дарди шавқу сӯзу завқ ки ӯро бӯдааст касро нишон ндиҳанд вҳргзи дръмри хеши пушти бозннҳодаҳ буду ибтидо дар Марв буд ки воқеаи бадв фурӯд омад чунонкӣ ба яке аз кбор машойих гуфт : дар Марви Иблиси родидм ки хок бар сар мекард гуфтам эй лъин чаҳ бӯда аст гуфт : хлътӣ ки ҳафтсад ҳазор соласт бо мунтазир он будам ва дар орзӯии он май сӯхтам дар бар басари оради фурӯшии андохт .
Шайхи буъалии Формдӣ бо камоли азимат хеш мегуяд марои ҳеҷ ҳуҷҷат фардо нахоҳад буд ало онкӣ гӯям буъалии дқоқм .
Ва устод буъалӣ мегуяд дарахт худруаст ки касе ӯро напарварда бошад барг биораду лекин бор наёрад ва агар барг биорад бе мазаи оради мард низ ҳамчунин бошад чун ӯро устод набӯда бошад азуи ҳеҷ чиз наёяд .
Пас гуфт : ман ин туруқ аз нсрободӣ гирифтам ва ӯ аз шблӣ ва ӯ аз ҷунайд ва ӯ аз сиррӣ ва ӯ аз Довӯд ва ӯ азмърўФ ва ӯ азтобъин .
Ва гуфт : ҳаргизи наздики устоди Абулқосим нсрободӣ нарафтам то ғусл накардаму бобтдо ки ӯро дар Марв маҷлисӣ ниҳоданд ба сабаби он буд ки буъалии шинавӣ перӣ бӯда ба шиква гуфт : моро аз ин сухани нафасии зан устод гуфт : моро он нест гуфт : раво бошад ки мо ниёзи хеши бтўи диҳеми туро бар ниёзи мо сухан кушода гардад устод сухан гуфт : то аз онҷои корро дрпиўст .
Нақласт ки баъд аз онкии солҳо ғоиб буд сафари ҳиҷоз ва сафарҳои дигар карда бўдў риёзатҳо кашида рӯзии бараҳна барӣ раседу бхонқоаҳи Абдуллоҳи умри разии аллоҳи ънҳмо фурӯд омад касе ӯро бозшинохт ва гуфт : устодаст пас халқ бирав раҳмат карданд бузургон гирд омаданд то дарс гуяд ва мунозира кунад гуфт : ин худ сӯрат набандаду локини иншоаллоҳ ки сухан чанд гуфта шавад пас минбар ниҳоданд вҳнўзи ҳикояти маҷлис ӯ кунанд ки он рӯз чун бар минбар шуд ишорат ба ҷониб рост кард ва гуфт : аллоҳи Акбари пас рӯй ба муқобила кард ва гуфт : ризвони ман аллоҳи Акбари пас ишорат ба ҷониб чап кард ва гуфт : валлоҳи хирўобқллаҳи халқи бикбор баҳам баромаданд ва ғарив бархест то чандин ҷиноза барграфтанд устод дар миёни он мшғлҳо аз минбари фурӯди омада буд баъд аз он ӯро талаб карданд наёфтанд ба шаҳр Марв рафт то онгоҳ ба ншобўр афтод .
Дарвешӣ гуфт : рӯзӣ ба маҷлис ӯ даромадам ба ният онкӣ бипурсам аз мутаваккилон ва ӯ дастории табарӣ бар сар дошт дилам бидон майл кард гуфтам аиҳоолостоди таваккул чаҳ бошад гуфт : онкии тамаъ аз дастори мардумон кӯтоҳ кунӣ вдстор дар ман андохт .
Ва гуфт : вақте бемор будам марои орзӯӣ ншобўр бигирифт бихоб дидам ки қойилӣ гуфт : ки ту азин шаҳр натавонӣ рафт ки ҷамоатӣ аз париёнро сухани тўхўш омадаасту маҷлиси ту ҳар рӯз ҳозир бошанд ту аз баҳри эшон боз дошта дарин шаҳр .
Нақласт ки дар миёни мардум чун чизе афтодӣ ки дил мардумон бидон машғӯл шудӣ устод гуфт : ин аз ғайрат ҳақ аст мехоҳад ки ончӣ меравад наравад .
Нақласт ки як рӯз бар сари минбари маломат одамӣ мекард ки чаҳ судаст гуҳи ҳасуду мъҷбу мутакаббиру ончӣ бад-ӣн монад соилӣ гуфт : бо ин ҳамаи сифоти змимаҳ ки одамӣ дорад аммо ҷоء дӯстӣ дорад устод гуфт : аз худо битарсед ки мегуяд иҳбҳму иҳбўнаҳ .
Нақласт ки рӯзӣ бар сар минбар мегуфт : худоу худоу худо касе гуфт : хоҷаи худо чаҳ буд гуфт : намедонам гуфт : чун наме донеи чромӣ гўӣӣ гуфт : ин нагӯям чаканам .
Нақласт ки дарвешӣ дар маҷлис ӯ бархест ва гуфт : дарвешам ва се рӯзаст то чизе нахурдааму ҷамоатӣ аз машойих ҳозир буданд ӯ бонги бурузад ки дурӯғ май гўӣӣ ки фақр сар подшоҳасту подшоҳи срхўиш бҷоӣӣ наниҳад ки ӯ бо касе гуяд ва арза кунад бъмрў ва бузед .
Нақласт ки мардии Фқоъӣ буд бар дар хонақоҳи устодаи буқат суфра биёмадӣу чизе аз он Фқоъ биоварадӣ ва бар суфра нишастӣу Фқоъ бсўФён додӣ ва чун сайр бихӯраданд ончӣ фозил омадӣ ббрдии рӯзӣ бар лафз устод бирафт ки ин ҷавонмард вақте софӣ дорад шабона устод бихобаш дид гуфт : ҷой боло дидам ҷумлаи арқони дайну дунёи ҷамъ шудау миёни ман ва эшон болоӣӣ будӣ ва ман бидон боло боз шудам монеъӣ пешам омад то ҳарчанд хостам ки бар онҷо рӯм натавонистам шуд ногоҳ Фқоъӣ биёмадӣ ва гуфтӣ буъалии дасти бмни даҳ ки дарин роҳи шерони баси рўбоҳоннди пас дигари рӯзи устод бар минбар буд Фқоъӣ аз дар даромад устод гуфт : ӯро роҳ диҳед ки агар ӯ дӯши дастгир мо набӯдӣ мо аз бозмондагон будем Фқоъӣ гуфт : эй устод ҳар шаби мо онҷои оӣими бики шаб ки ту омадӣ моро ғмзӣ кардӣ .
Нақласт ки рӯзӣ яке даромад ки аз ҷои давр омадаам наздики тўоӣ устод гуфт : ин ҳадиси бқтъ масофат нест аз нафаси хеши гомии фаротар на ки ҳамаи мақсӯдҳо турои бҳослст .
Нақласт ки яке даромад ва шикоят кард аз дасти шайтон устод гуфт : дарахт аз миёни бркн то гунҷишк барон нанишинад ки то ошёни деви дарав буд мурғон шайтон бирав менишинанд .
Нақласт ки бозаргонӣ буд хшгўи номи магар ранҷур шуд шайх ба иёдат ӯ омад гуфт : эй фалон чаҳ афтода аст гуфт : ним шабӣ бархестам то вузӯи созаму намоз шаб кунам тобӣ дар пуштам афтод вдрдии сахт падед омаду таб дар пайваст устод гуфт : туро бо фузул чаҳ кор то намоз шаб кунӣ то лоҷарами бадаради пушти мубталои гардии тромрдори дунё аз худ давр бояд кард касе ки сараш дард кунад ӯро тиллоӣ бар пой ниҳанд ҳаргиз ба нашавад ва чун дасти наҷис буд ӯ остин шавед ҳаргиз пок нагардад .
Нақласт ки як рӯзи бахона мурӣдӣ шуд ва он марди дайргоҳ буд то дар интизор ӯ буд чун шайх даромад гуфт : эй шайхи як сухан бигӯям гуфт : бигӯӣ гуфт : кӣ хоҳӣ рафт гуфт : эй бечора ҳануз висол ноёфта овози фироқ баланд кардӣ .
Нақласт ки рӯзии сӯфии пеш устод нишаста буд атса дод гуфт : ирҳмтки рбки сӯфӣ дар ҳоли пойафзор дар по кардан гирифт бар азм рафтан гуфтанд ҳол чист гуфт : чун забони шайх бар мо брҳмт кушода шуд корӣ ки боист баромад чаҳ хоҳад буд беш аз ин нагуфт : ва бирафт .
Нақласт ки рӯзӣ устод нишаста буду мураққаъии наву зебои дрпўшидаҳ ва дар аҳди шайхи Абулҳасани брнўдии яке буд аз ъқлоءи мҷонин аз хонақоҳ даромад пўстинии куҳнаи олӯдаи пӯшидаи устод бтибт мегуфт ва дар мураққаъ хеш менагирист ки бўолҳсн бчнд харида ин пӯстин шайхи наъраи бузад ва гуфт : буъалӣ ръноӣӣ макун ки ин пӯстин баҳама дунё харидааму баҳамаи биҳишт боз нафурӯшам устоди сар дар пеши афканд ва зор бигирист ва чунин гуфтанд ки дигари ҳаргиз бо ҳечкас таййибат накард .
Нақласт ки устод гуфт : рӯзии дарвешӣ дар хонақоҳ даромад ки гӯша бо ман пардозед то бимирам ӯро хона пардохтем дар онҷо шуду чашм дар гӯша гузошт ва мегуфт : аллоҳи аллоҳ ва ман пинҳони гӯш медоштам гуфт : эй Абӯалии маро мбшўл бирафтам ва бозомадам ӯ ҳамон мегуфт то ҷон бидод касе баталаб ғассол ва карбос фиристодем то нигоҳ кардем ӯро ҳеҷ ҷой надидем ҳайрон фурӯ монадем гуфтам ин бмн намӯдӣ худовандо бзндгии бдидмшу бмрдгӣ нопадид шуд ва куҷо шуд ҳотифии оўоздод ки чаҳ ҷўӣӣ касеро ки малики аламут ҷуст наёфт ҳуру қусӯр ҷустанд наёфтанд гуфтам худовандо ӯ куҷо рафт овоз омад фии мақъад сидқ ъанд млики муқтадир .
Устод гуфт : вақте периро дидам дар масҷидии хароб хӯн мегирист чунонкии замини масҷиди ранги гирифта буд гуфтам эй пер бо хештан рФқӣ бикун туро чаҳ афтода аст гуфт : эй ҷавонмард тоқатам барисед дар орзӯии лақоӣ ӯ .
Ва гуфт : худовандӣ бар бандаи худ хашм гирифт шафиъони Фрокрд то ӯро афв карду банда ҳамчунон мегирист шафиъ гуфт : акнӯн ин гиристан бар чист ӯ туро афв кард худованд гуфт : ӯ ризоӣ ман меҷӯяд ва ӯро андари он роҳ нест бидон ҳаме гиряд .
Нақласт ки як рӯзи ҷавонӣ аз дар хонақоҳ дар омад ва бинишаст гуфт : агар касеро андешаи маъсиятии бахотири даройади таҳоратро ҳеҷ зиён дорад устод бигирист ва гуфт : саволи ин ҷавонмардро ҷавоби бгўӣиди зин алислом гуфт : маро хотирӣ даромад локин аз устоди шарми доштам ки бигӯям таҳорати зоҳир рохлл накунад аммо таҳорати ботинро бишиканад .
Нақласт ки гуфт : дарди чашм падед омад чунонкӣ аз дарди муддатӣ беқарор шудам ва хобам наомад ногоҳ лаҳза дрхўоб шудам овозӣ шунидам ки алиси аллоҳи бкоФи абдаи пас бедор шудам дардам бирафту дигари ҳаргизи дард чашм набӯд .
Як рӯзи устоди бўсъиди харгӯшӣу устоди буъалиро аз ҳаммом боз оварда буданд ва ҳар ду бемор буданд устоди буъалӣ бадв гуфт : чаҳ буд агар ҳамчунин ҳар ду бсломт нишаста бошем то вақти нмоздроид ва ба таъаҷҷуб бимонадам ки чандини бори таҳорат мебояд кард ва эшон ҳар дуро як иллат буд бўсъиди даҳон бар гӯши устоди ниҳод ва гуфт : рост бидон монад ки ситеза ҳаме кунад лекин ҳар чаҳ азу буд хуш буд .
Нақласт ки гуфт : вақте дар биёбоне понздаҳи шабонаи рӯз гум шудам чун роҳи бозёфтам лашкарӣ дидам ки марои шарбатӣ об дод зиёни кории он шарбати об сӣ соласт ки ҳануз дар дили ман мондааст .
Нақласт ки баъзеро аз мурӣдон схтр будандӣ эшон родри зимистон бо оби сард ғусл фармудӣ ва баъзеро ки нозуктар будандӣ бо эшон рФқ кардӣ ва гуфтӣ бо ҳар касе кор бақадр вусъ ӯ тавон кард .
Вагуфтӣ касе ки баққолӣ хоҳад кард ӯро бхрўори ашнон бояд аммо агар ҷома хоҳад шаст ӯро даҳ стирошнони тамом буд яъне илми он қадр тамомаст ки бидон кор кунӣ аммо агар барои фурӯхтани омӯзии ҳаргизати кори брнёид ки мақсӯд аз илм амаласту тавозуъ чунонкӣ нақласт ки рӯзии бмрўи бдъўтши хонданд дар роҳ ки мерафт аз хонаи нола перзанӣ меомад ки мегуфт : борхдоёи марои чунин гуруснаи бгзоштаҳу чандини Тифл бар ман гумошта охири ин чаҳ чизаст ки ту бо ман мекунӣ шайхи бргзшт ва чун бдъўт расед бифармуд то тибқӣ биёростанд худованди даъват шодмон шуд ки имрӯзи шайх зула хоҳад кард то ба хонаи барад ва ӯро на хона буд венаи аҳл чун биёростанд бархест ва бар сари ниҳод ва бар дар сарои он перзани ниҳоду бабрад ва бадишон дод бибин то ин чаҳ шикастан ва ниёз бӯда бошад .
Ва як рӯз мегуфтааст агар фардои маро ба дӯзах фиристанд куффорам сарзаниш кунанд ки эй шайх чаҳ фарқаст миёни мо ва ту ман гӯям ҷавонмардӣ бояд охири марои рӯз бозорӣ бӯда бошаду локини суннат худо инаст
Флмои азоءи алсбҳи фарқи бинно
Вои Наими лоикдраҳи алдҳр
Аҷаб инаст бо сухании чунин ҳам ӯ мегуяд ки бдонмӣ ки рӯзи қиёмати қадамии вароӣ ман хоҳад буд аз ҳар чаҳ кардаам рӯй бгрдонмӣ аммо шояд ки дар он вақт ки ин гуфта бошад ӯро бо ӯ дода бошанд то ҳамаи мҳўмҳзи убудийят буд ва дар ин вақт ӯро аз миён бардошта бошанд ва бар забон ӯ сухан май ронда то маҳви маҳз рубубият бӯда бошад .
Чунонкӣ нақласт ки як рӯзи ид ба мусаллои халқии анбӯҳ ҳозир буданд ӯро хуш омад гуфт : бъзти ту агар маро хабар бошад ки аз эшон касе пеш аз ман туро бинад брФўр бе ҳеҷ таваққуъии ҷон аз ман барояд вдигр шояд ки чун онҷо замон набошад аз пеш ва аз пас дидан набошад шарҳи ин сухан дарозаст лӣси ъндоллаҳи сабоҳу ломсоء ва ӯро калимотӣ олӣаст .
Ва гуфт : нигар то аз баҳр ӯ бо ҳеҷ офарӣда хусумат накунӣ ки онгоҳ даъвӣ карда бошӣ кӯи ту он тӯй ва ту он худ нестии туро худовандӣаст шуғли хеши бадви бозгзор то худ хасмии малики хеш ӯ кунад .
Вагуфт : чунон бош ки мурда бошӣ ва се рӯзи баромада .
Ва гуфт : ҳар ки ҷони худро ҷоруб дар маъшӯқ намекунад ӯ ошиқ нест .
Ва гуфт : ҳар киро бидӯни ҳақ инс бошад дар ҳоли худ заъиф бошад ва ҳар ки ҷуз аз вай гуяд дар мақоли худ козиб бошад .
Ва гуфт : ҳар ки нияти мухолифат пер кунад бар тариқат бинмоанду алоқаи эшон бурӣда гардад ҳар чанд дар як буқъа бошанд ва ҳар ки суҳбат перӣ кунад он гоҳи бадал эътироз кунад аҳд суҳбат бишикаст ва тавба биравӣ воҷиб шуд бо онкӣ гуфтаанд ҳуқуқи устодро тавба набошад .
Ва гуфт : тарки адаб дарахтӣаст ки рондани борорд ҳар ки беадабӣ кунад бар бисоти подшоҳон бадаргоҳ фиристанд ва ҳар ки беадабӣ кунад бар даргоҳ бостўрбонӣ фиристанд .
Ва гуфт : ҳарки бо ӯ суҳбат кунад бе адаби ҷаҳл ӯ ӯро бкштн сипорад зуд .
Ва гуфт : ҳаргиз ӣстодагӣ набӯд бо худоӣ дар бдоит натавонад нишаст ё ӯ дар ниҳоят ва дар ниҳояти ӣстодагӣ аз роҳи муҷоҳидаи нншстнӣ даст диҳад аз роҳи мушоҳида .
Ва гуфт : хизмат ки буд бар даргоҳ буд бар бисоти мушоҳидаи мушоҳида буд бнъти ҳайбати баъд аз он фусурдагӣ буд аз астилоءи қурбати баъд аз он фано буд аз худ дар тамомии ғайбат ва аз баҳр инаст ки аҳволи машойих дар ниҳояти азмҷоҳдаҳ ба сукӯн боз мегардад ва ӯро зоҳири эшон барқарор намемонад .
Вагуфт : чун мурӣди муҷаррад буд дар бдоит аз ваҳмӣ ва дар ниҳоят аз ҳимматӣ ӯ маъаттал буд ва ваҳм онаст ки машғӯл гирданд зоҳир ӯро ба ибодат ва ҳиммат онаст ки ҷамъ гирданд ботин ӯро ба муроқибат .
Ва гуфт : шодии талаби тамомтар аз шодии виҷдон аз баҳри онкӣ - шодии виҷдонро хатар заволаст ва дар талаби умеди висол .
Ва гуфт : ин ҳадис на баъиллатиаст ва на азҷҳди валикин тинатаст комаи қоли аллоҳи иҳбҳм ва иҳбўнаҳ гуфт : эшонро дӯст дорем ва эшон моро дӯст доранд ва дар миёни зикри тоъат ва ибодат накарду муҳаббати муҷаррад ёд кард азълт .
Ва гуфт : мусӣбати мо имрӯз беш азмсибти аҳли дӯзахи хўоҳдбўди фардо аз баҳри он ки аҳли дӯзахро фардои савоб фӯт хоҳад шуд ва моро имрӯзи бнқди вақти мушоҳидаи хизмати ҳақ фӯт мешавад ва ту фарқ мекун миёни ин ду мусӣбат .
Вагуфт : ҳар ки тарк ҳаром кунад аз дӯзах наҷот ёбад ва ҳар ки тарк шабаҳат кунад ба биҳишт расад ва ҳар ки тарк зёдтӣ кунад ба худоӣ расад .
Вагуфт : бдинҳдис натавон расед ба мардӣ ҳар ки дарин ҳадис расед азинҷо халос натавон ёфт ба мардӣ .
Вагуфт : он ороиш кигоҳ гоҳ ба мардуми даройад бесабабӣ аз итилоъи ҳақ буд ки мутаҷаллӣ шавад рўҳро .
Ва гуфт : гӯяндаи мутӣъи хдоўндбўд дар ҷумлаи умри магари нафасӣ ва ӯро дрҳзирҳолқдси фурӯди оранд чун ҳсроти он нафас брўкшФ кунанд он биҳишт биравӣ дӯзах гардад вогари дрҷмлаҳи умри тоъати нчшидаҳ буд магари нафасӣ агар ӯро дар дӯзах кунанд ва кашф гардонанд бар ӯ ин як нафаси оташи фурӯ май бараду дӯзах бар ӯ биҳишт шавад .
Вагуфт : ҳар ки ҳозираст агар сари хеш ихтиёр кунад бидон матолибат кунанд ва агар ғоибаст ки ихтиёр кунад напурсанд .
Ва гуфт : агар уқубат кунад изҳори қудрат буд ва агар биёмурзад изҳори раҳмат буду ҳамаи кас беш нарасад .
Ва гуфт : ғурбат он нест ки бародари Юсуфро бдрмӣ чанд бФрўхтнди ғариби он мудаббираст ки охиратро бадунёи фурушад .
Ва гуфт : бояд ки ҳаркии ин оят башнавад влотҳсбни аллазӣнаи қтлўоФии сиблати аллоҳи илои ояи бҷони дрбохтн бахилӣ накунад .
Ва гуфт : аёк наабд туро нигоҳдоштан шариъатасту аёки нстъини амр бҳқиқтаст .
Ва гуфт : чун ҳақи таъолии танҳои шуморо бхридаҳаст ба биҳишт бадӣгарӣ мафрушед ки байъ дуруст набошад ва агар бошад сўднкнд .
Ва гуфт : се ртбтаст саволу дуоу санои саволи онро ки дунё хоҳад дуои онро ки уқбо хоҳад сноءи онро ки мавло хоҳад .
Ва гуфт : маротиби саховат се қисмаст саховати вуҷӯду эсор ҳар ки ҳақро бар нафаси худ бар гузинад соҳиб ҷӯадасту ҳаркии ҳақро бар ҷон худ баргузинад соҳиб эсораст .
Ва гуфт : ҳар ки аз ҳақ хомӯш гардад девӣ буд гунг .
Ва гуфт : бар шумо бод ки ҳазар кунед аз суҳбати салотин ки эшонро раъй чун раъии кӯдакон буду савлат чун савлати шерон .
Ва гуфт : шева салотин онаст ки азишон сабр ва бо эшон тоқат нест .
Ва гуфт : маънии влотҳмлнои молотоқаҳи лно ба паноҳи хост аз фироқ .
Ва гуфт : тавозуъи тавонгарон даравишонро диёнатасту тавозуъи даравишони тавонгаронро хиёнат .
Вагуфт : агар млоикаҳи толиби илмро прнгстроннди онкии толиби маълум буд худ чигуна буд .
Ва гуфт : агар талаби илм фаризааст талаби маълуми фаризатар .
Ва гуфт : мурӣд онаст ки дар умри хеши нхсбду мардон ки як соъати нхсбнду пайғомбари чунин буд алайҳи ассалом чун азмъроҷ бозомад ҳаргиз дигар нахуфт зеро ки ҳамаи дил шуда буд .
Ва гуфт : иброҳӣми алайҳи ассаломи Исмоилро гуфт : эй писар дар хоб дидам ки турои қурбони ҳаме бояд кард гуфт : эй падар агар нхФтӣии он хоб надидӣ .
Ва гуфт : дидор дар дунёи босрор буд ва дар охирати бобсор .
Ва гуфт : иродату ҳиммати амонат ҳақаст пеши арбоби бдоёту асҳоби ниҳояти арбоби бдоити бородти тоъат муҷоҳида тавонанд карду асҳоби ниҳояти баҳамати бмкошФаҳ ва мушоҳида тавонанд раседу ҳиммат чун кимиёст толиби молроу ҳиммати қрорист беором ки ҳаргиз сокин нашавад на дар дунё ва на дар охират .
Ва гуфт : ҷаҳд тавонгарон бимоласту ҷаҳди даравишони бҷон .
Ва гуфт : суҳбат кардан бо аждаҳои осонтар ки бо дарвешӣ ки ҳама бахиласт .
Ва гуфт : бузургтарин ҳамаи чизҳо нишастан бар бисот фақрасту тарк гирифтани офоқ ба куллӣ чунонкӣ ӯро на маълумӣ буд на ҷоҳӣ на молӣ на чизе гуфтанд ҳар касе ки бад-ӣни сифат буд ӯрои ҳеҷ савоб буд гуфт : ончӣ мардумон мепӯшанд ӯ май пӯшад ва ончӣ мехуранд аўмӣ хӯрду лекини басар аз эшон ҷудо буд .
Ва гуфт : вақт ту онаст ки онҷоӣӣ агар вақти тўднёсти бднёӣӣ ва агар ъқбости бъқбоӣӣ ва агар шодӣаст дар шодӣӣ ва агар андӯҳаст дар андӯҳӣ .
Ва гуфт : чунонкии туро аз шиками модар берун оварад аз миёни наҷосату шери поки холиси ғизоӣ ту гардонид втро ба покӣ парвариш дод ҳамчунон аз дунёи беруни барадат аз миёни гуноҳу маосӣу шароби раҳмату мағфират ва иззат чашонд ва пок гирданд ва дар биҳишти фурӯди оради пок аз ҳамаи офатӣ .
Вагуфт : худои таъолии осӣонро дӯст медорад хитоб мекунад сидолмрслинро салавоти аллоҳу саломаи алайҳ ки намоз шаб кун то мақоми шафоати ёбӣ ба ниятӣ ки модарони шаби дояро бедор кунанд то шер ба фарзанд диҳанд .
Гуфтанд футувват чист гуфт : ҳаракат кардан аз барои дигарон ва аз пайғамбар буд алайҳи ассалом ки фардо ҳама хоҳанд гуфт : нафасии нафасӣ ӯ хоҳад гуфт : умматии умматӣ .
Ва гуфт : ҷамъи асботист бенафйу тафриқаи нафии тест беисботу тафриқаи он буд ки ба ту мансӯб буду ҷамъи онкӣ аз ту барда бошад .
Вагуфт : фақри атоӣ ҳақаст ҳар ки ба ҳақи он қиём накунад ба сабаби онкии азу шикоят кунад он сабаби уқубат ӯ гардад .
Вагуфт : агар тавба аз бими дӯзах ё умед биҳишт мекунӣ беҳимматӣаст тавба бар он кнхдоит дӯст дорад ани аллоҳи иҳби алтўобин .
Ва гуфт : таваккули сифати анбиё буду таслими сифати иброҳӣми втФўизи сифати пайғамбари мо слии аллоҳи алайҳу силами соҳиби таваккули бўъдаҳ ором гираду соҳиби таслим ба илму соҳиби тафвиз ба ҳукму таваккул бдоит бошаду таслими васату тафвизи ниҳоят .
Вагуфт : соҳиб маърифат бош ба худоӣ то ҳамеша шод бошӣ .
Вагуфт : оламро раво набӯд ки хабар диҳад магари ончӣ хонда бошаду орифро раво набӯд ки хабар диҳад магар ёфта бошад .
Вагуфт : чунонкии рубубият аз ҳақ зоил нашавад бояд ки убудийят ки сифат бандааст аз банда зоил нашавад .
Вагуфт : аввали мақоми банда илмаст ба худоӣу ғояташи маърифати худоӣу фоидаи он мушоҳидаасту бунаи боз на боистад азмъсити магар ба таҳдиду ваъиди бонўоъи уқоб ва озод онаст ки ӯро аз карами кашф чизе кунад басанда буд ӯро аз заҷри внҳӣ .
Ва гуфт : ақлро далолату ҳикматро ишорату маърифатро шаҳодат .
Вагуфт : тавҳиди назар карданаст дар ашёъи бъини адам .
Вагуфт : бсФоӣ ибодат натавон расед ало ба чаҳор чизи аввали маърифати худои дувуми маърифати нафаси сеюм маърифати мӯати чаҳоруми маърифати мо бъдолмўт ҳар ки худоиро бишнохт баҳақ ӯ қиём кард ба сидқу ихлосу сафои въбўдити вҳр ки нафасро бишнохт бшриъту ҳақиқат рӯй ба мухолифат ӯ ниҳоди вмхолФт ӯ тоъатаст мудом ва ҳар ки мӯатро бишнохт шойистагии он сохта гардонид ва омадани онро мустаъид шуд ва ҳар ки мо баъд аламут бишнохт азўъду ваъиди дрхўФ ва раҷо бимонад Флоиأмни макри аллоҳи алои алқўми алхосрўн .
Ва гуфт : нақд дар феъласт то сифати вФкрт дар сифати томўсўФ ва иборат нақданст бошора ва фикрат онаст ки ишорату иборат бадв нарасад .
Вагуфт : модом ки бандаи соҳиб тавҳидаст ҳоли аўникўст аз ҷиҳати онкии шафиъи аъзам тавҳидасту ҳарки тавҳид надорад касе шафоат ӯ накунаду онкии соҳиб тавҳид набӯд ломҳолаҳ ки рӯзӣ омирзида шавад .
Вагуфт : ориф бошӣ то мутаҳаммил бош ва гуфт : қавмиро дар қабзи афканд аз барои он мункир шуданду ҷамъиро дар басти бдошт аз ин ҷиҳати бўҳдонит мақар омаданд .
Ва гуфт : фароғат маликаст ки онро ғоиб нест .
Ва гуфт : ғариб на онаст ки касе надорад ғариби он мудаббирӣ буд ки охират бифурӯшад .
Ва гуфт : қабз авоил фаносту басти авоили бқоҳр киро дар қабзи андохт боқӣ гардонид .
Ва гуфт : аз обу гул чаҳ ояд ҷузи хато ва аз худо чаҳ ояд ҷузи ато .
Ва гуфт : ориф ҳамчун мардӣаст ки бар шер нишинад ҳамаи кас азу тарсанд ва ӯ аз ҳамаи кас беш тарсад .
Нақласт ки як рӯз дар астдроҷ сухан мегуфт . Соил гуфт : астдроҷи кадом буд гуфт : он нашунида ки Флонкс ба Мадинаи клўи боз май барад .
Нақласт ки охири чандон дарди дарави падеди омада буд ки ҳар шаб гоҳе бар бом хона шудӣ он хона ки акнӯн дар баробар турбат ӯсту онрои байт алфутуҳ гуфтандӣ чун бар бом шудӣ рӯй ба офтоб кардӣ ва гуфтӣ эй саргардони мамлакати имрӯз чун будӣ ва чун гузаштии ҳеҷ ҷо аз андӯҳгинии азин ҳадис ва ҳеҷ ҷо аз зеру зибр шудагон ин воқеа хабар ёфтӣ ҳамаи азин ҷинс мегуфтӣ то ки офтоби Фрўшдии пас аз боми Фрўдомдӣ .
Всхни аўдри охир чунон шуд ки касе фаҳм намекард ва тоқат намедошт лоҷарам ба маҷлиси мардум андак омадандӣ чунонкии ҳафдаҳи ҳаждаҳи каси зиёдати набудандии чунонкӣ пирҳрӣ мегуяд ки чун буъалии дқоқро сухан олӣ шуд маҷлис ӯ аз халқ холӣ шуд .
Нақласт ки дар абтдоءи ҳоли ғлбот ваҷдӣ дошт ки ҳечкасро азин ҳадис мусаллам намедошт то чунон шуда буд ки пайваста мегуфтӣ борхдоёи марои бкоءи баррагии бахшу маро дар кор мӯрӣ кун ва дар муноҷот мегуфтӣ ки маро расво макун ки басӣ лофҳо задаам ту бар сари минбар бо ин чунин гуноҳи кори ту ва агар расвоам хоҳӣ кард борӣ дар пеши ин маҷлисён расвоам макун маро ҳамчунон дар мураққаъи суфиён раҳо куну ркўаҳу Асоеи бадастами даҳ ки ман шеваи суфиён дӯст медорам онгоҳи маро бо Асоу ркўаҳу мураққаъи бўодиии азўодиҳои дӯзах дар даҳ ки то ман абадулабади хунобаи фироқ ту мехӯрам ва дар он водии навҳа ту мекунам ва бар срнгўнсорӣ хеш мегарему мотами бозмондагӣ хеш медорам то борӣ агар қурб туам набӯд навҳаи туам буд .
Ва мегуфт : бор худовандо модиўони хеш ба гуноҳ сиёҳ кардем ва ту мӯии моро ба рӯзгор сипед кардӣ эй холиқи сиёҳу сифед фазл кун ва сиёҳ карда моро дар кор сипед карда хеш кун ва боз мегуфт : эй худованди онкии туро ба таҳқиқи бидонади талаби ту ҳамеша кунад ва агарчӣ донад ки ҳаргизат наёяд .
Ва гуфт : гирифтам ки дар фирдавсам фурӯд оварадӣ ва ба мақоми олӣами расонидии онрои чаканам ки беҳтари азин тўонстмӣ буд ва набудам .
Баъди азўФоти устодро ба хоби диданд ва пурседанд ки худои таъолӣ бо ту чаҳ крдгФт : маро ба пои бдошт ва ҳар гуноҳ ки бидон иқрор оварадам биомрзиди магари як гуноҳ ки аз он шарми доштам ки ёд кардамӣ маро дар арақи боздошт то онгоҳ ки ҳамаи гӯшти азрўим фурӯ афтод гуфтанд он чаҳ буд гуфт дркўдкии бомардӣ нгрстаҳ будам марои некӯи омада буду якбори дигараш ба хоби диданд ки азим беқарорӣ мекард ва мегирист гуфтанд эй устод чаҳ бӯдааст магари дунё мебоядат гуфт : балии влкн на барои дунё бо маҷлис ки гӯям балки барои он то миёни дарбандаму ъсобргирму ҳамаи рӯзи як бик дарҳамӣ шаваму халқро ваъз ҳаме кунам ки макунед ки намедонед ки аз ки боз мемонед .
Ва дайгарӣ бихоб дид гуфт : худоӣ бо ту чаҳ кард гуфт : ҳар чаҳ карда будам аз баду неки ҷумла гирд кард бар ман базраи зарраи пас ба кӯҳи дргзошт ва яке дигараш ба хоб дид ки бар сирот май гузашти паҳнои ои панҷсад солаи роҳ буд гуфт : ин чист ки моро хабар доданд ки сирот аз мӯӣ борӣктарасту азтиғ тезтар гуфт : ин сухан ростаст лекин бираванда бигардади раванда ки онҷои фарохтар рафта бошад ӣнҷои борӣкаш бояд рафт ва агар тангтар рафта бошад ӣнҷои фарохтар бояд рафт .
Нақласт ки устодро шогирдӣ буд ном ӯ Абубакри сирФӣ бар сари турбат устод нишаста буд гуфт : бихоб дидам ки турбат аз ҳам бозшдӣу устоди баромадӣу хостӣ ки бҳўо бар пурд гуфтамӣ куҷо мерӯй гуфтӣ ҳамчунин гӯйон май рӯм ки моро дрмлкўти аъло минбарҳо ниҳодаанд .
Ва чунин нақл кардаанд ки ба муддати яксоли ин Абубакри баъд аз намози дигари рӯзи одина бар сари турбат устод нишастӣ яъне ки ба маҷлис омадаам ва ҳамин Абубакрро май оранд ки гуфт : чун қозии бўъмр вафот кард ва ӯ аз ақрони устод буд ба хоб дидам ки ҳаме рафтам то ба маҷлиси устод рӯм гуфтандӣ куҷо мерӯй гуфтамӣ ба малакӯти осмони аъло ба маҷлис устод гуфтандӣ имрӯз маҷлис нест ки қозии бўъмр даргузаштааст .
Шайхи Абулқосими қширӣ ҳикоят кард ки ҷавонӣ ба наздик ман омад ва ҳаме гирист гуфтам чаҳ бӯда аст гуфт : дӯш бихоб дидам ки қиёмат будӣу маро ба дӯзахи Фрстодндӣ ман гуфтамӣ ки маро ба дӯзахи мФрстид ки ба маҷлиси буъалии дқоқ расидаам маро гуфтандӣ ба маҷлис ӯ расида гуфтам оре гуфтанд ӯро ба биҳишт бурид , рҳмҳоллаҳи алайҳ .